Κοινωνικοποίηση στο Σχολείο, στο Πανεπιστήμιο και στο Επάγγελμα Κατερίνα Βασιλείου Κωνσταντίνα Βατάκη Έλενα Βλάχου Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

Περιεχόμενα Κοινωνικοποίηση στο Σχολείο Στόχοι Τρόποι Αποτελέσματα Κοινωνικοποίηση στο Πανεπιστήμιο Γενικές Πληροφορίες Ρόλος και Επιδράσεις Κοινωνικοποίηση για το Επάγγελμα Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Αποτελεσματικότητα ΣΕΠ

Εισαγωγή Η εργασία μας αφορά στις διάφορες πτυχές της κοινωνικοποίησης στο πλαίσιο του σχολείου, του πανεπιστημίου και του επαγγέλματος, με έμφαση στους τρόπους και τα αποτελέσματά της. Η επιλογή του θέματος έγινε λόγω των καθολικών διαστάσεων της κοινωνικοποίησης και των επαγγελματικών μας ενδιαφερόντων.

Κοινωνικοποίηση στο Σχολείο Η κοινωνικοποίηση στο σχολείο αφορά στην κοινωνική ανάπτυξη του μαθητή και την εκμάθηση συμπεριφορών που αποσκοπούν στη συνεργασία και την ομαλή κοινωνικοπολιτική ένταξη.

Στόχοι: Εκμάθηση κανόνων συμπεριφοράς Εσωτερίκευση πολιτισμικών στοιχείων (αξίες, ήθη και έθιμα) Ταύτιση (αίσθηση του ανήκειν)

Τρόποι: Αφομοίωση των κοινωνικών ρόλων Εκμάθηση των κοινωνικών αξιών Επαφή με τα πολιτισμικά στοιχεία (ήθη και έθιμα) Αλληλεπίδραση με συνομιλήκους Ομαδικό παιχνίδι Συμμετοχή στα μαθητικά συμβούλια

Αποτελέσματα: Διαμόρφωση ενός ενεργού πολίτη Πολιτική κοινωνικοποίηση (συμμετοχή στα κοινά) Επαγγελματική κοινωνικοποίηση Ομαλή συμβίωση με τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας

Κοινωνικοποίηση στο Πανεπιστήμιο Η κοινωνικοποίηση των φοιτητών αναφέρεται στην διαδικασία, κατά την διάρκεια της οποίας οι φοιτητές εξελίσσονται σε ανεξάρτητα και ώριμα άτομα, μαθαίνοντας την κοινωνική κουλτούρα.

«Οι αλλαγές που σημειώνονται στην προσωπικότητα του ατόμου στη διάρκεια της φοίτησής του στο πανεπιστήμιο οφείλονται σε μια σειρά παραγόντων, όπως είναι το ίδιο το περιβάλλον του πανεπιστημίου, το είδος των σπουδών και η λεγόμενη « κουλτούρα του επιστημονικού πεδίου», ο τρόπος που ο φοιτητής οργανώνει και κατανέμει τον χρόνο του ανάμεσα σε καθαρά μαθησιακές διαδικασίες και στις λοιπές δραστηριότητες όπως είναι οι συναναστροφές και οι φιλίες, οι επαφές του με το ακαδημαϊκό προσωπικό, η ενασχόληση με την πολιτική, οι πολιτικές δραστηριότητες» (Νόβα-Καλτσούνη)

Ο ρόλος και οι επιδράσεις της κοινωνικοποίησης στο πανεπιστήμιο Ο τρόπος ομιλίας, η αισθητική, οι αντιλήψεις για κοινωνικοπολιτικά ζητήματα είναι κάποιες από τις πτυχές που μαρτυρούν την επίδραση της κοινωνικοποίησης στο πανεπιστήμιο στο κοινωνικό υποκείμενο. ⇢ παράδειγμα αποτελούν οι φοιτητές των τμημάτων ιατρικής και πολιτικών μηχανικών που τείνουν προς τα «δεξιά» φρονήματα εν αντιθέσει με τους φοιτητές κοινωνιολογίας και πολιτικών επιστημών που τείνουν προς «αριστερά» φρονήματα. → Σύμφωνα με έρευνα του Huber (1991) στην Ευρώπη οι φοιτητές παρουσιάζουν σε μεγαλύτερη ένταση κριτική στάση όσον αφορά κοινωνικά και πολιτικά θέματα συγκριτικά με συνομηλίκους τους που δεν σπουδάζουν. Κάθε σχολή προάγει διαφορετική κοινωνικοποίηση → οι φοιτητές της νομικής ενθαρρύνονται να κρατούν πιο “απρόσωπη” στάση συγκριτικά με τους φοιτητές της φαρμακευτικής που ενθαρρύνονται να είναι πιο φιλικοί με τους πελάτες τους (αφορά στο επάγγελμα ωστόσο η εφαρμογή του αρχίζει από το πανεπιστήμιο)

Οι επαφές με το διδακτικό προσωπικό και τους συνομηλίκους καθώς και η δομή των μαθημάτων αλλά και της μαθησιακής διαδικασίας παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην κοινωνικοποίηση στο πανεπιστήμιο ⇢ οι πολυτεχνικές σχολές δίνουν έμφαση στην διδακτέα ύλη, ενώ στις ανθρωπιστικές σπουδές η έμφαση δίνεται στον άνθρωπο Το πανεπιστήμιο αποτελεί γέφυρα μεταξύ του σχολείου και του επαγγέλματος. ⇢ το κοινωνικό υποκείμενο μέσω της κοινωνικοποίησης στο πανεπιστήμιο προσαρμόζεται ομαλά και ανεξαρτητοποιείται ώστε να είναι έτοιμο για το επόμενο στάδιο της ζωής του, το επάγγελμα Στα πλαίσια της κοινωνικοποίησης στο πανεπιστήμιο υπάρχει και η πίεση που υφίστανται πολλοί φοιτητές, οι οποίοι ανέρχονται σε 2/3(Teichler,1987). Η πίεση των εξετάσεων ή η εξαφάνιση του ενδιαφέροντος του φοιτητή λόγω διαφορετικών προσδοκιών οδηγούν αρκετούς φοιτητές στην διακοπή των σπουδών.

Κοινωνικοποίηση για το Επάγγελμα Η εκπαίδευση και ο τρόπος λειτουργίας της συμβάλλουν στην επιλογή κατεύθυνσης σπουδών και επαγγέλματος Πρόγραμμα σπουδών Καλλιέργεια κριτικής ικανότητας, αυτογνωσίας, υπευθυνότητα, ικανότητα λήψης πρωτοβουλιών και αποφάσεων

Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός (ΣΕΠ) Έως μέσα 20ου αι: Γενετικοί-κληρονομικοί παράγοντες Καταλληλότητα ατόμου για άσκηση συγκεκριμένων επαγγελμάτων ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Απόκλιση ρόλου θεσμών κοινωνικοποίηση (οικογένεια, σχολείο), της οικονομίας και της σωστής πληροφόρησης σχετικά με τα διαθέσιμα επαγγέλματα Κατάχρηση ψυχομετρικών διαδικασιών ως μέσων διάγνωσης δείκτη νοημοσύνης και δεξιοτήτων

Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός (ΣΕΠ) Δεύτερο μισό 20ου αι: Αναθεώρηση φιλοσοφίας και μεθοδολογίας ΣΕΠ Μετατροπή σε «διαδικασία επαγγελματικής διαπαιδαγώγησης και συμβουλευτικής καθοδήγησης» Καθοδήγηση, αυτογνωσία, υποστήριξη Στόχος: κατανόηση εαυτού, συνειδητοποίηση επιθυμιών, ενδιαφερόντων, δυνατοτήτων, διαμόρφωση ασφαλών κριτηρίων Καθιέρωση ως ειδικό αντικείμενο (μάθημα)

Αποτελεσματικότητα ΣΕΠ Επαγγελματική «επιλογή»: σχετικός ο βαθμός ελευθερίας επιλογής του ατόμου Εξωτερικοί παράγοντες: διάρθρωση οικονομίας, κατάσταση αγοράς εργασίας, αποδοχές επαγγέλματος, οικογενειακό περιβάλλον, αξίες, πρότυπα Η κοινωνικοποίηση περιορίζει την προσωπική επιλογή (ενδιαφέροντα, κίνητρα, προτιμήσεις) Επαγγελματική επιλογή: προϊόν κοινωνικών συνθηκών- έλλειψη στοιχείου ορθολογισμού (Roberts, 1981)

Αποτελεσματικότητα ΣΕΠ Διαφοροποιημένο και περιορισμένο αποθεματικό κοινωνικών-επαγγελματικών θέσεων σε κάθε κοινωνία Διαρκής μεταβολή (παραγωγική διαδικασία, ανάπτυξη τεχνολογίας, οργάνωση παραγωγής) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Κατανομής Κοινωνικοποίησης και εκπαίδευσης Η πρόσβαση στην αγορά εργασίας θα πρέπει να εξετάζεται με βάση τις αλλαγές στον παραγωγικό τομέα και την αγορά εργασίας καθώς και με τη διαδικασία κοινωνικοποίησης

Αποτελεσματικότητα ΣΕΠ Αμφισβήτηση ρόλου εκπαίδευσης στην επαγγελματική επιλογή Εργαλειακή χρήση εκπαίδευσης Μεγαλύτερη επιρροή από γονείς/οικογένεια-καθοριστική διαμόρφωση επαγγελματικής επιλογής (προσδοκίες, προσωπικές εμπειρίες, ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες) π.χ σύμφωνα με στοιχεία της τράπεζας Barclays, το 56% νέων επιχειρηματιών προέρχονται από οικογένειες με κάποια δραστηριοποίηση στον τομέα των επιχειρήσεων

Επίλογος Συνοψίζοντας, η κοινωνικοποίηση είναι μια δια βίου διαδικασία, η οποία κρίνεται απαραίτητη σε όλα τα στάδια της ζωής του κοινωνικού υποκειμένου και γι’ αυτό ο κάθε φορέας της αξίζει να μελετηθεί ξεχωριστά.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!

Βιβλιογραφία: Στέλλα Σωτηρίου και Στυλιανή Κορδονούρη και Αικατερίνη Ζαφειρίδου ‘’ Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή’’ Γ’ Γυμνασίου Παύλος Φ. Μαράντος και Κώστας Ν. Θεριανός ‘’Πολιτική Παιδεία’’ Α’ Λυκείου Ρεγγίνα Κασιμάτη και Στράτος Γεωργούλας και Μαρία Παπαιωάννου και Ιωάννης Πραντάλος ‘’ Κοινωνιολογία’’ Γ’ Λυκείου

Νόβα-Καλτσούνη,Χριστίνα. Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Gutenberg,2010 Sternheimer, Karen. “So You're Becoming a College Student: A Study in Socialization.” The Huffington Post, TheHuffingtonPost.com, 12 Dec. 2012, www.huffingtonpost.com/karen-sternheimer/so-youre- becoming-a-colle_b_1961879.html Νόβα-Καλτσούνη,Χριστίνα. Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Gutenberg,2010 Liu, Zhi. "A Study of the Relationship between Socialization Tactics,Motives to Study and Mental Health in Chinese College"

Αλεξοπούλου, Ιωάννα. Κοινωνικοποίηση (των εργαζομένων) Αλεξοπούλου, Ιωάννα. Κοινωνικοποίηση (των εργαζομένων). Μεσολόγγι: Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Μεσσολογγίου, 2013. http://repository.teiwest.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/4030/DE%CE%91 %CE%9B%CE%95%CE%9E%CE%9F%CE%A0%CE%9F%CE%A5- %CE%9B%CE%9F%CE%A5%20%CE%99%CE%A9%CE%91%CE%9D%CE%9D%CE%91.pdf?seq uence=1&isAllowed=y Νόβα-Καλτσούνη,Χριστίνα. Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Gutenberg,2010 https://drive.google.com/file/d/0B1N9E8hgVeFHWDhlQUlmS2ZMZlE/view Monica Patrick. “The Advantages of Socializing in the workplace.” Chron https://www.google.gr/search?q=socialization+at+the+workplace&oq=socializatio n+at+t&aqs=chrome.1.69i57j0l5.9791j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8 Ρεγγίνα Κασιμάτη και Στράτος Γεωργούλας και Μαρία Παπαιωάννου και Ιωάννης Πραντάλος. Κοινωνιολογί Γ’ Λυκείου.