ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ michcth@gmail.com ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ (ΔΕΠ-Υ, ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΕΣ & ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ michcth@gmail.com

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ Κοινωνικές αναπαραστάσεις (γνώμες, στάσεις, στερεότυπα) Κοινωνικο – ψυχολογικοι μηχανισμοί Αυτοεκπληρούμενη προφητεία Κρυφό Πρόγραμμα Ετικετοποίηση Περιθωριοποίηση, κοινωνικός και σχολικός αποκλεισμός, στιγματισμός

Κοινωνικές Αναπαραστάσεις «…Εικόνες που συμπυκνώνουν ένα σύνολο σημασιών, συστήματα αναφοράς που μας επιτρέπουν να ερμηνεύσουμε αυτό που μας συμβαίνει, δηλαδή να δώσουμε ένα νόημα στο απρόσμενο, κατηγορίες που προσφέρουν στο να ταξινομούν τις περιστάσεις, τα φαινόμενα, θεωρίες που επιτρέπουν να βασιστούμε σε αυτά. Οι κοινωνικές αναπαραστάσεις είναι συμβολικές τοποθετήσεις οργανωμένες με διαφορετικούς τρόπους (γνώμες, στάσεις, στερεότυπα), είναι το ισοδύναμο των μύθων και συστημάτων σκέψης των κοινωνιών…» Παπαστάμου, Σ. & Μαντόγλου, Α. (1995)

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ . ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ-ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΝΑΝΤΙΩΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ-ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Α. ΑΠΡΟΣΕΞΙΑ 2. Απροσεξία σε σχολικές εργασίες 1. Συχνά αποτυγχάνει να συγκεντρώσει την προσοχή σε λεπτομέρειες 2. Απροσεξία σε σχολικές εργασίες 3. Δυσκολία Διατήρησης της προσοχής 4. Συχνά φαίνεται να μην ακούει όταν του απευθύνεται ο λόγος 5. Συχνά δεν ακολουθεί μέχρι τέλους οδηγίες και αποτυγχάνει να διεκπεραιώσει σχολικές εργασίες. 6. Συχνά δυσκολεύεται να οργανώσει δουλειές και δραστηριότητες 7. Συχνά χάνει αντικείμενα απαραίτητα για εργασίες ή δραστηριότητες 8. Συχνά η προσοχή του διασπάται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα 9. Συχνά ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες.

Β. ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 1. Συχνά κινεί νευρικά τα χέρια και τα πόδια ή στριφογυρίζει στη θέση του 2. Συχνά σηκώνεται από τη θέση του στην τάξη ή σε άλλες περιστάσεις 3. Συχνά δυσκολεύεται να παίζει ή να συμμετέχει ήσυχα σε δραστηριότητες 4. Συχνά βρίσκεται σε διαρκή κίνηση 5. Συχνά μιλά πολύ και ακατάπαυστα.

Γ. ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 1. Συχνά απαντά απερίσκεπτα προτού ολοκληρωθεί η ερώτηση 2. Συχνά δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του/της 3. Συχνά διακόπτει ή ενοχλεί με τη παρουσία του/της

ΕΝΑΝΤΙΩΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Αρνητισμό Έλλειψη συνεργατικής διάθεσης Έλλειψη Υπακοής Προκλητική και Αντιδραστική Συμπεριφορά Άρνηση συμμόρφωσης με τους κανόνες Χάνει εύκολα την ψυχραιμία του/της και εμπλέκεται σε καυγάδες Λέει ψέματα και πολλές φορές κατηγορεί τους άλλους για τα δικά του/της λάθη. Γενικά δείχνει την εικόνα ενός παιδιού που θέλει να κάνει πάντα το δικό του/της και είναι συχνά θυμωμένο

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ Παιδιά με μη καταστροφική επιθετική συμπεριφορά )πείσμα, αντιδραστικότητα, λεκτικοί διαπληκτισμοί Παιδιά με φανερή καταστροφική συμπεριφορά (άσκηση σωματικής βίας) Παιδιά με συγκεκαλυμμένη καταστροφική συμπεριφορά (κλοπές, ψεύδη) Παιδιά με συγκεκαλυμμένη μη καταστροφική συμπεριφορά (χρήση ουσιών μικροαπάτες )

Βήματα Ανάλυσης της Συμπεριφοράς Επιλογή συμπεριφοράς η οποία θα αναλυθεί (σαφής ορισμός της) Μέτρηση της συμπεριφοράς (ένταση, διάρκεια, συχνότητα) Επιλογή της μεθόδου και στρατηγικής της παρέμβασης Εφαρμογή της παρέμβασης Εκτίμηση των αποτελεσμάτων της παρέμβασης

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ 1. Μείωση των ανεπιθύμητων μορφών συμπεριφοράς 2. Αύξηση των επιθυμητών μορφών συμπεριφοράς 3. Διαφορική ενίσχυση: Αρνητική ενίσχυση για την εκδήλωση της αρνητικής συμπεριφοράς και θετική ενίσχυση για την εκδήλωση της θετικής συμπεριφοράς Η προαγωγή της ψυχικής και κοινωνικής υγείας στο σχολείο βελτιώνει, μέσα από το «κρυφό» σχολικό πρόγραμμα, την ποιότητα του σχολικού ήθους και συμβάλλει στη δημιουργία θετικού σχολικού κλίματος Οικοσυστημική Προσέγγιση

ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ Ατομική Συμβουλευτική Παρέμβαση Ομαδική Συμβουλευτική Παρέμβαση Μαζική Συμβουλευτική Παρέμβαση Βιωματική Παρέμβαση Εκπαιδευτική Παρέμβαση Κοινωνική Παρέμβαση Περιβαλλοντική Παρέμβαση

Ενδεικτική Βιβλιογραφία Κάκουρος, Ε. & Μανιαδάκη, Κ. (2003). Ψυχοπαθολογία παιδιών και εφήβων. Αναπτυξιακή Προσέγγιση. Αθήνα: ΤΥΠΩΘΗΤΩ Herbert, M.(1998). Η Κακή Συμπεριφορά. (Επιμ. Παπαδιώτου –Αθανασίου). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Μπεζέ, Λ. (1998). Βία στο Σχολείο, Βία του Σχολείου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Μιχαηλίδης, Κ. (2009). Συνεκπαίδευση και Αναπηρία. Αθήνα: Παπασωτηρίου. Molnar, Α. & Lindquist, B. (1990). Προβλήματα Συμπεριφοράς στο Σχολείο-Οικοσυστημική Προσέγγιση. (Επιμ. Καλαντζή –Αζίζι, Α. ). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Παπαστάμου, Σ. & Μαντόγλου, Α. (1995). Κοινωνικές Αναπαραστάσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Οδυσσέας. Τσιπλιτάρης, Α. (1994). Ψυχοκοινωνιολογία της Σχολικής Τάξης. Αθήνα: Ατραπός.