7. ΚτΠ και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων Βασίλης Γ. Χατζόπουλος Επίκ. Καθηγητής ΔΠΘ Επισκ. Καθηγητής στο Κολλέγιο της Ευρώπης, Μπρυζ Δικηγόρος Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

Διάγραμμα ύλης Γενικά για την προστασία των δεδομένων Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) Προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής στον τηλεπικοινωνιακό τομέα (Οδγ. 97/66/ΕΚ και ν. 2774/99 + οδγ. 2002/58) Διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών (ν.3115/2003) Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

1. Γενικά για την προστασία των προσωπικών δεδομένων 1.1. Αγαθά που διακυβεύονται από την ΚτΠ Η εμπιστευτικότητα (secrecy): όταν προστατεύεται το αντικείμενο (περιεχόμενο) Η ιδιωτικότητα (privacy): όταν προστατεύεται το υποκείμενο (άτομο στο οποίο αναφέρεται) >> Η προστασία των προσωπικών δεδομένων αναφέρεται και στα δύο παραπάνω αγαθά Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

1. Γενικά για την προστασία των προσωπικών δεδομένων 1.2. Ορισμός Κάθε πληροφορία που αναφέρεται σε φυσικό πρόσωπο Του οποίου η ταυτότητα είναι (ή μπορεί να γίνει) γνωστή 1.3. Κατηγορίες Γενικά προσωπικά δεδομένα Ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα: Φυλετική ή εθνική καταγωγή Πολιτικά φρονήματα Θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις Συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις Υγεία Σεξουαλική ζωή 16/11/2018

1. Γενικά για την προστασία των προσωπικών δεδομένων 1.4.Τα προσωπικά δεδομένα ως έννομο αγαθό 1.4.1 Προστασία από το Σύνταγμα Ανθρώπινη αξιοπρέπεια (2.1 Σ) Προστασία προσωπικότητας (5.1 Σ) Απαραβίαστο ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής (9 Σ) Απόρρητο επικοινωνίας (19 Σ)  Δικαίωμα πληροφορικής αυτοδιάθεσης  Προσθήκη νέου άρθρου 9Α 1.4.2.Προστασία από τον κοινό νομοθέτη ΠΚ: παραβίαση απορρήτου (βλ. κεφάλαιο 8 βιβλίου) ΑΚ 57: Δικαίωμα στην προσωπικότητα, την τιμή, την υπόληψη ΑΚ 58: όνομα + ΑΚ 60 προϊόντα πνεύματος (βλ. κεφάλαιο 9 βιβλίου) 1.4.3. ΑΛΛΑ περιορισμός από την ελευθερία γνώμης και πληροφορίας (14.1Σ) Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ 2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) 2.1 Δημιουργία ειδικού θεσμικού πλαισίου – Περιγραφή Απαρίθμηση περιπτώσεων που είναι θεμιτή η επεξεργασία δεδομένων με τυπικό νόμο Επεξεργασία επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένο και προβλεπόμενο από νόμο σκοπό Νέα δικαιώματα πολιτών (προηγούμενης πληροφόρησης, διόρθωσης, αποζημίωσης) Σύσταση ΑΠΔ Υποχρέωση κοινοποίησης και λήψης άδειας από την ΑΠΔ (+ εξαιρέσεις και από ν. 2819/2000) Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

2.2 Γενικές αρχές που διέπουν την επεξεργασία 2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) 2.2 Γενικές αρχές που διέπουν την επεξεργασία 2.2.1. Αρχή της αναγκαιότητας 2.2.2. Αρχή της περιορισμένης χρονικής διάρκειας 2.2.3. Αρχή της αλήθειας των δεδομένων 2.2.4 Αρχή της συγκατάθεσης του υποκειμένου 2.2.5 Εξαιρέσεις για την ελευθερία του τύπου και της πληροφόρησης Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

2.2.1. Αρχή της αναγκαιότητας (ποιότητα των δεδομένων) 2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) 2.2.1. Αρχή της αναγκαιότητας (ποιότητα των δεδομένων) Συλλέγονται για συγκεκριμένους και σαφείς στόχους Να είναι κατάλληλα, συναφή και σύμμετρα (όχι υπερβολικά) για την πλήρωση των στόχων Η επεξεργασία που τους γίνεται να συνάδει προς τους στόχους αυτούς Να είναι ακριβή και να ενημερώνονται Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

2.2.2. Αρχή της περιορισμένης χρονικής διάρκειας 2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) 2.2.2. Αρχή της περιορισμένης χρονικής διάρκειας Να διατηρούνται κατά τρόπο που να φαίνεται η ταυτότητα του υποκειμένου τους μόνον για όσο χρόνο αυτό είναι απαραίτητο Το υποκείμενο διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει την διαγραφή ορισμένων δεδομένων 2.2.3. Αρχή της αλήθειας των δεδομένων Να είναι ακριβή Να ενημερώνονται και να απαλείφονται Είτε αυτόματα από τον υπεύθυνο επεξεργασίας Είτε ύστερα από πρωτοβουλία του υποκειμένου Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ 2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) 2.2.4. Αρχή της συγκατάθεσης (Προϋποθέσεις επεξεργασίας) Για τα κοινά προσωπικά δεδομένα Συγκατάθεση του υποκειμένου ή Είναι απαραίτητη για την εκτέλεση σύμβασης ή νόμιμης υποχρέωσης του υπεύθυνου επεξεργασίας ή Είναι απαραίτητη για τη διαφύλαξη ζωτικού συμφέροντος του υποκειμένου ή την εκπλήρωση δημοσίου συμφέροντος ή Είναι απαραίτητη για την επίτευξη έννομου συμφέροντος του υπεύθυνου επεξεργασίας και δεν παραβιάζονται το συμφέρον και τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες του υποκειμένου Για τα ευαίσθητα δεδομένα: ειδικές προϋποθέσεις 2.2.5. Εξαιρέσεις για ελευθερία έκφρασης (14§1 Σ). Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

2.3. Δικαιώματα του υποκειμένου 2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) 2.3. Δικαιώματα του υποκειμένου Ενημέρωση του για τη συλλογή δεδομένων Ταυτότητα υπεύθυνου επεξεργασίας Σκοπούς Άλλες πληροφορίες (αποδέκτες, όροι πρόσβασης, κτλ) Δικαίωμα πρόσβασης Δικαίωμα διόρθωσης ή διαγραφής Δικαίωμα κοινοποίησης σε τρίτους νέων στοιχείων Δικαίωμα αντίταξης Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

2.4. Υποχρεώσεις του υπεύθυνου επεξεργασίας 2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) 2.4. Υποχρεώσεις του υπεύθυνου επεξεργασίας Λήψη μέτρων για την προστασία από τυχαία ή παράνομη καταστροφή, απώλεια, αλλοίωση, διάδοση, κτλ Χρήση προσώπων, διαδικασιών και τεχνικών που να εγγυώνται τα παραπάνω Κοινοποίηση προς την αρχή ελέγχου (ΑΠΔ) του σκοπού, του τρόπου τύπου της επεξεργασίας Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

Θεσμοθέτηση και οργάνωση αρχής ελέγχου και ομάδας προστασίας 2. Προστασία από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων (Οδγ. 95/46/ΕΚ και Ν. 2472/97) 2.5. Λοιπές διατάξεις Θεσμοθέτηση και οργάνωση αρχής ελέγχου και ομάδας προστασίας Ένδικα μέσα και κυρώσεις Θέσπιση εξαιρέσεων από τους κανόνες προστασίας για λόγους δημόσιας τάξης, ασφάλειας και υγείας, ή προστασίας του ίδιου του ατόμου ++ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ των δεδομένων Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

3. Προσωπικά δεδομένα στις τηλ/νίες (Οδγ. 97/66/ΕΚ και ν. 2774/99 + οδγ. 2002/58) 3.1. Γενικά Αποτελεί εξειδίκευση της οδγ. 95/46 στον τομέα των τηλεπικοινωνιών Θεσπίζει υποχρεώσεις Τεχνικής φύσης: προς τους φορείς τηλ/κών υπηρεσιών Νομικής φύσης: προς τα κράτη μέλη Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

3. Προσωπικά δεδομένα στις τηλ/νίες (Οδγ. 97/66/ΕΚ και ν. 2774/99 + οδγ. 2002/58) 3.2. Ειδικά δικαιώματα Δικαίωμα στην ασφάλεια και στο απόρρητο των επικοινωνιών Με τη χρήση όλων των εύλογων τεχνικών μέσων Με τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου που να απαγορεύει: Την ακρόαση, υποκλοπή, αποθήκευση, άλλη παρακολούθηση Χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειμένου Δικαίωμα στους (μη) αναλυτικούς λογαριασμούς Δικαίωμα λήψης ή μη λήψης Λήψη μέτρων που να συμβιβάζουν την ανάγκη ενημέρωσης με την ανάγκη προστασίας (διαγραφή 3 τελευταίων ψηφίων) Δικαίωμα στη (μη) αναγνώριση εισερχόμενης κλήσης Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

3. Προσωπικά δεδομένα στις τηλ/νίες (Οδγ. 97/66/ΕΚ και ν. 2774/99 + οδγ. 2002/58) Δικαίωμα ενημέρωσης Για τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται Για τα δικαιώματα του υποκειμένου επί των δεδομένων Για ενδεχόμενους κινδύνους παραβίασης ασφάλειας Δικαίωμα αντίρρησης σε περαιτέρω χρήση των δεδομένων Γενικό Ειδικό: Ένδειξη ταυτότητας & αναγνώριση κλήσης Αυτόματη προώθηση μη ζητηθεισών κλήσεων Κατάλογοι συνδρομητών Μη καταχώρηση Μερική αναγραφή στοιχείων Βασίλης Γ. Χατζόπουλος 16/11/2018

Περιορισμοί στην επεξεργασία των δεδομένων «κίνησης» των χρηστών 3. Προσωπικά δεδομένα στις τηλ/νίες (Οδγ. 97/66/ΕΚ και ν. 2774/99 + οδγ. 2002/58) 3.3. Η οδγ. 2002/58 (προσαρμογή 31-10-03) Ο πάροχος ηλ.υπηρεσιών οφείλει να λαμβάνει κάθε εύλογο μέσο για τη διασφάλιση της ασφάλειας του δικτύου Νομοθετική κατοχύρωση του απορρήτου των επικοινωνιών και απαγόρευση υποκλοπής, παρακολούθησης κτλ Περιορισμοί στην επεξεργασία των δεδομένων «κίνησης» των χρηστών Απαγόρευση της επεξεργασίας άλλων δεδομένων «θέσης» χωρίς την συγκατάθεση του χρήστη Δικαίωμα λήψης μη αναλυτικών λογαριασμών Δικαίωμα εύκολης επιλογής ανάμεσα σε αναγνώριση / απόκρυψη εισερχόμενης / εξερχόμενης κλήσης 16/11/2018

4. Διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών (ν. 3115/2003) Άρθρο 19§2 Σ + 57 και 60 ΑΚ: απόρρητο των επικοινωνιών Ν. 3115/2003: Σύσταση Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) Ορίζεται και ελέγχεται από το κοινοβούλιο Αρμοδιότητες Διενέργεια ελέγχων στην ΕΥΠ, στις δημόσιες υπηρεσίες και στις επιχειρήσεις, στις εγκαταστάσεις, αρχεία, έγγραφα, βάσεις δεδομένων κ.α. Συλλογή πληροφοριών από τους ως άνω φορείς και λήψη καταγγελιών Κατάσχεση μέσων παραβίασης του απορρήτου και καταστροφή στοιχείων που έχουν συλλεχθεί παράνομα Συνεργασία με αντίστοιχες αρχές άλλων κρατών Υποβολή ετήσιας έκθεσης προς Πρ. Βουλής, Κόμματα, Υπ. Δικαιοσύνης Έκδοση κανονιστικών πράξεων που δημοσιεύονται στο ΦΕΚ 16/11/2018

4. Διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών (ν. 3115/2003) Θέσπιση ποινικών και διοικητικών κυρώσεων Ποινικές: κατά κάθε παραβάτη και ειδικά κατά μελών της ΑΔΑΕ Διοικητικές: κατά κάθε παραβάτη με απόφαση της ΑΔΑΕ 16/11/2018