Ευρωπαϊκή κοινωνική πολιτική Πολιτική απασχόλησης Βασίλης Χατζόπουλος Επίκ. Καθηγητής ΔΠΘ, Κομοτηνή Επισκ. Καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης, Bruges Βιβλιογραφία: Μούσης 221-253 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

1. ΓΙΑΤΙ κοινωνική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ; Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 1. ΓΙΑΤΙ κοινωνική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ; Κατά Η προσέγγιση των συστημάτων κοινωνικής προστασίας ως αποτέλεσμα – όχι προϋπόθεση – οικονομικής ενοποίησης Οι χαμηλότεροι μισθοί/επίπεδο κοιν. προστασίας = χαμηλότερη παραγωγικότητα = πιο αδύναμο νόμισμα Υπέρ Μετά την ΟΝΕ ενιαίο νόμισμα Μετά την ΟΝΕ και το ΣΣΑ τα ΚΜ δεν μπορούν να υιοθετήσουν πολιτικές ζήτησης/οι πολιτικές προσφοράς (μείωση κόστους) εις βάρος της προστασίας = εξίσωση προς τα κάτω Κοινωνικό dumping; Υποβάθμιση του επιπέδου κοινωνικής προστασίας Υποκατάσταση εργατικού δυναμικού από φθηνότερο Εκπατρισμός των επιχειρήσεων Ανάγκη αντιμετώπισης χρόνιας ανεργίας και 3d εργασιών Σταδιακή εξομοίωση προβλημάτων αλλά και διεύρυνση της ΕΕ 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

1. ΠΩΣ κοινωνική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ; Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 1. ΠΩΣ κοινωνική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ; Η κοινωνική πολιτική είναι βασικά εθνικό θέμα των ΚΜ Λόγοι ιστορικοί και οργανωτικοί Σε αυτό το επίπεδο αναπτύσσεται η απαραίτητη αλληλεγγύη Ο κοινοτικός προϋπολογισμός είναι περιορισμένος Συντονισμός εθνικών κοινωνικών πολιτικών Βάσει της ΕΣΑ και τη στρατηγική της Λισσαβόνας Βάσει της Ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής Βάσει του Καν. 1408/71 Χάραξη ευρωπαϊκής κοινωνικής πολιτικής Βάσει νομοθετημάτων : ελεύθερη κυκλοφορία εργαζομένων, ίση μεταχείριση, άδειες μητρότητας, υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία, προστασία εργαζομένων σε περίπτωση πτώχευσης ή εξαγοράς κτλ Μέσω Ταμείων, προγραμμάτων, και άλλων οργάνων ΕΚΤ, Διαρθρωτικά ταμεία, FEOGA κτλ URBAN, EQUAL, ERGO, ADAPT, STAGE κτλ EURES, CEDEFOP κτλ 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

2. Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης - Λισσαβόνα Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 2. Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης - Λισσαβόνα Αρμοδιότητα με τη ΣυνθΜααστριχτ/Αμστερνταμ Θεσμικά Α126: συντονισμός των πολιτικών των ΚΜ Α127 + 129: η ΕΕ συμβάλλει, ενθαρρύνει, διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ ΚΜ Α 130: σύσταση επιτροπής απασχόλησης Ουσιαστικά – τρόπος συντονισμού (Α 128) ΕυρΣυμβ εκδίδει συμπεράσματα/έτος το Συμβ χαράσσει κατευθυντήριες γραμμές (employment guidelines): απασχολησιμότητα, επιχειρηματικότητα, προσαρμοστικότητα, ισότητα Τα ΚΜ υποβάλλουν έκθεση στο Συμβ/Επιτρ με τα μέτρα που έλαβαν για την υλοποίηση των guidelines  Το Συμβ/Επιτρ συντάσσουν την έκθεση για την επόμενη χρονιά Το Συμβ μπορεί να απευθύνει Συστάσεις στα ΚΜ 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

2. Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης - Λισσαβόνα Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 2. Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης - Λισσαβόνα Προώθηση από ΕυρΣυμβ Λουξεμβούργου’97 και Κολωνίας’99 Στρατηγική Λισσαβόνας 2000 - : 4 στόχοι ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΜΕΤΡΑ-ΔΕΙΚΤΕΣ Κοινωνία γνώσης Ε&Α: 3% ΑΕΠ Ανάπτυξη ΤΠΕ Επιτάχυνση οικ ανάπτυξης Εσωτερική αγορά Λήψη μέτρων Συμμόρφωση ΚΜ Αύξηση απασχόλησης Απλοποίηση Επιχ Εκλογίκευση διαδικασίων Μείωση κόστους, χρόνου Ενίσχυση αγοράς εργασίας Υψηλή απασχόληση Κατάρτιση Κοινωνική συνοχή Κινητικότητα - EURES Μετανάστευση Υψηλής εξειδικ Ελάχιστη προστασία Προστασία περιβάλλοντος Μη αποκλεισμός Μείωση CO2 Καθαρές τεχνολογ 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

2. Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης - Λισσαβόνα Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 2. Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης - Λισσαβόνα Η Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισμού (ΑΜΣ) ή Open Method of Coordination (OMC) Δεν λαμβάνονται κοινές αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο ΑΛΛΑ Επιδιώκεται ο συντονισμός των εθνικών πολιτικών – διαδικασία σε 4 φάσεις – 4 επίπεδα (πολυεπίπεδη διακυβέρνηση): ΕυρΣυμβ συμφωνεί γενικούς στόχους και προσανατολισμούς Το Συμβ επιλέγει ποιοτικούς/ποσοτικούς δείκτες για την αξιολόγηση των εθνικών πολιτικών σε σχέση με τους τιθέμενους στόχους – οι δείκτες αυτοί προτείνονται από την Επιτροπή ή από άλλους φορείς Υιοθετούνται «Εθνικά Σχέδια Δράσης» για την επίτευξη των στόχων Πραγματοποιείται αμοιβαίος έλεγχος και αξιολόγηση μεταξύ των κρατών μελών, βάσει έκθεσης της Επιτροπής – Naming/ Shaming 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

2. Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης - Λισσαβόνα Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 2. Ευρωπαϊκή Στρατηγική Απασχόλησης - Λισσαβόνα Η Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισμού (ΑΜΣ) ή Open Method of Coordination (OMC) Πεδίο εφαρμογής: τομείς όπου Η ΕΕ δεν έχει ικανές αρμοδιότητες (αρχή ανάθεσης) Τα ΚΜ δεν είναι πρόθυμα να αναλάβουν δεσμευτικές υποχρεώσεις Δεν είναι γνωστή εκ των προτέρων η κατεύθυνση πολιτικής που θα ακολουθηθεί >> Ευρ Στρατηγική για την Απασχόληση, Πολιτική κοινωνικής ένταξης, Συνταξιοδοτικό, Υπηρεσίες Υγείας, Παιδεία, Έρευνα και Ανάπτυξη Μειονεκτήματα ΑΝαποτελεσματικότητα Γεννά προσδοκίες τις οποίες δε μπορεί να εκπληρώσει Απασχολεί τα κοινοτικά Όργανα Δημιουργεί ανασφάλεια – δεν έχει υπεροχή και άμεση εφαρμογή 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

3. Εκπαίδευση – κατάρτιση – νεολαία Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 3. Εκπαίδευση – κατάρτιση – νεολαία Θέματα αρμοδιότητας Α 149 ΣυνθΕΚ (παιδεία): η κοινότητα «συμβάλλει», ενθαρρύνοντας, υποστηρίζοντας, συμπληρώνοντας Α 150 (επαγγ. Εκπαίδευση): στηρίζει και συμπληρώνει Αλλά, εκτεταμένο σύστημα αναγνώρισης επαγγελματικών ικανοτήτων στα πλαίσια της εσωτερικής αγοράς: οδγ 2005/36 (βλ. μάθημα 4) Φορείς προώθησης Με τη μορφή δικτύου EURYDICE: δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών για το σύνολο του εκπαιδευτικού συστήματος των ΚΜ NARICs (national academic recognition information centres): ΔΟΑΤΑΠ Φορείς αναγνώρισης επαγγελματικής ισοτιμίας (οδγ. 2005/36): ΣΑΕΙ Με τη μορφή οργάνων της ΕΚ CEDEFOP (Centre Européen pour le Développement de la FOrmation Professionnelle): Διαφάνεια και ισοτιμία τυπικών προσόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο Λειτουργία συστημάτων επαγγελματικής κατάρτισης και σύνδεση με αγορά εργασίας – συνεχιζόμενη εκπαίδευση Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Τορίνο): για ΠΕΚΟ 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

3. Εκπαίδευση – Κατάρτιση – Νεολαία Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 3. Εκπαίδευση – Κατάρτιση – Νεολαία Προγράμματα ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Κινητικότητα Δίκτυα συνεργασιας Γλωσσικές κ πολιτισμικές δεξιότητες Διεθνική καινοτομία Κοινοτικά σημεία αναφοράς (βάσεις δεδομένων, πρακτικές κα) Comenius: -β’βάθμια Αναβάθμιση Ευρ. Διάσταση Γλώσσες SOCRATES (εκπαίδευση) Erasmus: γ’βάθμια Grundtvig: ενήλικες Γλώσσες Κινητικότητα Lingua: γλώσσες Ένταξη ενηλίκων Minerva: TΠΕ στην εκπαίδευση LEONARDO da Vinci κατάρτιση Παρατήρηση Καινοτομία Κοινές ενέργειες Νεολαία 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

Σε επίπεδο αρχών: ο Χάρτης Θεμελιωδών δικαιώματων της ΕΕ Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 4. Προστασία Σε επίπεδο αρχών: ο Χάρτης Θεμελιωδών δικαιώματων της ΕΕ Προστασία εργαζομένων σε περίπτωση Ομαδικών απολύσεων: οδγ. 98/59 Μεταβιβάσεων επιχειρήσεων: οδγ. 2001/23 Παύσης πληρωμών εργοδότη: οδγ. 80/987 Ρύθμιση εργασίας Εργασία νέων: οδγ. 94/33 Ασυνήθεις μορφές εργασίας: οδγ. 91/383 + 199/70 Γραπτή δήλωση εργασιακής σχέσης: οδγ. 91/533 Χρόνος εργασίας: οδγ. 93/104 Προστασία εγκύων, λεχώνων, γαλουχουσών:οδγ. 92/85 Ασφάλεια και υγιεινή στο χώρο εργασίας: οδγ. πλαίσιο 89/391 + τουλάχιστον 15 οδηγίες εφαρμογής (σήμανση, εξοπλισμός, προστασία από χημικά, εκρηκτικά κτλ) 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος

Αρχή ίσης μεταχείρισης Γιατί και Πως; ΕΣΑ και Λισσαβόνα Εκπαίδευση-Κατάρτιση Προστασία 4. Προστασία Αρχή ίσης μεταχείρισης Μεταξύ πολιτών της ΕΕ Άρθρο 2 + 12 ΣυνθΕΚ + το σύνολο του 2γενούς δικαίου για την εσωτερική αγορά Διατάξεις για την Ιθαγένεια (άρθρα 17 επ ΣυνθΕΚ) Χάρτης Θεμελιωδών δικαιωμάτων ΕΕ ΓΑΚΔ αναγνωρισμένη από το ΔΕΚ Μεταξύ ανδρών – γυναικών Αμοιβή: οδγ. 75/117 Πρόσβαση απασχόληση και κατάρτιση: οδγ. 76/207 Προστασία ισότητας – μητρότητας στο ελεύθερο επάγγελμα: οδγ. 86/613 Στην κοινωνική ασφάλιση: οδγ. 79/7, 86/378 και 96/97 Άλλοι λόγοι Φυλή και εθνοτική προέλευση: οδγ. 2000/43 Θρησκεία, ειδικές ανάγκες, ηλικία, σεξουαλικός προσανατολισμός: οδγ. 2000/78 08/11/2018 Βασίλης Χατζόπουλος