«Αξιοποίηση παραδειγμάτων καλής πρακτικής, Προαγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας στη σχολική Μονάδα » Ονησίφορος Ιωάννου – ΕΔΕ Συντονιστής Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας

Ευχαριςτιες Στους οργανωτές για την πρόσκληση – πρόκληση Στην ομάδα προαγωγής υγείας (χρήση διαφανειών 8-10 και 15-18)

ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Η Παγκόσμια πραγματικότητα Η θέση της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης Το παιδί και το χτίσιμο της ταυτότητάς του Η Ευρωπαϊκή Ένωση Το ζητούμενο από το ΥΠΠ Η βασική προτροπή Πλαίσιο προτεινόμενων δραστηριοτήτων 17-24 Παραδείγματα καλών πρακτικών

Η Παγκοςμια Πραγματικοτητα Περιορισμός του κράτους πρόνοιας, των κοινωνικών παροχών, υπέρ των νόμων της αγοράς Ενοχοποίηση των κρατικών μονοπωλίων, των δασκάλων και των παιδιών και απενοχοποίηση των υπερεθνικών μονοπωλίων (λογοδοσία σε γονείς, τοπικούς παράγοντες) Το σχολείο οφείλει να ικανοποιεί τους πελάτες του, παραμερίζοντας τις «άχρηστες» κλασικές σπουδές, προσφέροντας εξειδικευμένα προγράμματα σε λιγότερα θέματα Τα παιδιά θυσιάζουν την παιδικότητά τους, ξεκινώντας τον πρώιμο ανταγωνισμό για θέση εργασίας Η διεθνής έρευνα υποτάσσεται στην υπηρεσία της αγοράς

Η Παγκοςμια Πραγματικοτητα - Αντιςταςεις Οι κλασικές αξίες αντικαθίστανται με τις αξίες του κέρδους. Η ρήση «πάντων χρημάτων μέτρο άνθρωπος» ίσως θα μπορούσε να παραφραστεί… Ο άνθρωπος που ορίστηκε από τον Αριστοτέλη ως ζώο πολιτικό και κοινωνικό μετατρέπεται σε αποστασιοποιημένο από τα κοινά όν (εκλογές, εθελοντισμός, διαμαρτυρίες) Η ποιότητα – αξιολόγηση στην εκπαίδευση (TIMSS, PIRLS, PISA…) ορίζεται από διεθνείς οργανισμούς (ΟΟΣΑ, ΙΕΑ) και όχι από τους ντόπιους δασκάλους και τους ακαδημαϊκούς Ως αντίσταση στην παγκοσμιοποίηση έρχεται η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση να εξαγγείλει τη μετάλλαξη του κυπριακού σχολείου όχι σε σχολείο της οικονομίας της αγοράς αλλά σε δημοκρατικό σχολείο της αγοράς του δήμου, …του πολίτη Ανθρώπινο και Δημοκρατικό σχολείο. Οι τρεις πυλώνες

Οι τρεις ςκοποι-πυλωνες των ΝΑΠ

Το παιδι και το χτιςιμο της ταυτοτητας του Η έννοια του εαυτού διαφοροποιείται προοδευτικά στη σχολική ηλικία Στην πορεία της κοινωνικοποίησης ο έφηβος, συχνά, παρουσιάζει πολλαπλούς εαυτούς οι οποίοι μπορεί να είναι και αντιθετικοί (Harter, 1990). Μπορεί να διακρίνει τον αληθινό από τον επίπλαστο εαυτό, αλλά επηρεάζεται σημαντικά από τους σημαντικούς άλλους (Rosenberg, 1986) O Erikson (1968) υποστηρίζει ότι η ταυτότητα χτίζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής, μέσα από 8 στάδια/δίπολα Στη σχολική ζωή εντάσσονται τα δίπολα: φιλοπονία – κατωτερότητα και ταυτότητα – σύγχυση ρόλων

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Η Ε.Ε. βάζει στόχους, σε όλες τις διακηρύξεις και τα έγγραφά της που έχουν σχέση με την υπεροχή της ως οικονομία, με τη βελτίωση του επιπέδου γνώσεων, ιδιαίτερα των μαθηματικών, της επιστήμης και των γλωσσών Τα τελευταία χρόνια τίθεται έντονα ο στόχος της κοινωνικής συνοχής και της πολιτότητας (παραβατικότητα = κόστος) Οι αξιολογήσεις για την επίτευξη των πιο πάνων στόχων δείχνουν ότι η μικρότερη βελτίωση (ή και καθόλου) παρουσιάστηκε στον τομέα της κοινωνικής συνοχής, της πολιτότητας και του περιορισμού της παραβατικότητας

δεδομενα: Το Συμβούλιο της Ευρώπης, αποφάσισε την ανακήρυξη του έτους 2011 σε: «Ευρωπαϊκό έτος εθελοντικών δραστηριοτήτων που προωθούν την ενεργό συμμετοχή του πολίτη». Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού : με την αύξηση του ελεύθερου χρόνου των παιδιών στοχεύει έμμεσα στην αντίσταση κατά της παραβατικότητας έθεσε ως δεύτερο υπό έμφαση στόχο για τη σχολική χρονιά 2010-2011 το στόχο: «Σεβασμός-Ευθύνη-Αλληλεγγύη».

ζητουμενο: «Με το στόχο αυτό επιθυμούμε να δώσουμε τη δυνατότητα στους νέους μας, μέσα από τον εθελοντισμό και την ενεργό συμμετοχή στα κοινά να σκεφτούν και να προβληματιστούν πάνω στις τρεις μεγάλες αξίες που διαχρονικά στηρίζουν την κοινωνική συνοχή, τη δυνατότητα μιας κοινωνίας να λύνει με αποτελεσματικότητα τα προβλήματά της και τελικά να προσφέρει ευτυχία στους πολίτες της.» (Εγκύκλιος, Στόχοι σχολικής χρονιάς 2010 – 2011) 10

βαςικh προτροπη: Δημιουργία, σε κάθε σχολική μονάδα, Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας*, η οποία θα αναπτύξει και θα συμβάλει, ουσιαστικά, στην εφαρμογή συγκεκριμένου Σχεδίου Δράσης**, το οποίο συστήνεται να περιλαμβάνει δραστηριότητες που θα αφορούν στην προώθηση του στόχου: «Σεβασμός-Ευθύνη-Αλληλεγγύη». *Εγκύκλιος 2505 **Αποστέλλεται στο Γραφείο Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας, στον αρ. τηλ.: 22800601 και κοινοποιείται στον οικείο ΕΔΕ. Σύμφωνα με την εγκύκλιο 2505 αναμένεται από κάθε σχολική μονάδα να δημιουργήσει την Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας.

Αληθειες Για Τη Σχολικη Παραβατικη Συμπεριφορα Αληθειες Για Τη Σχολικη Παραβατικη Συμπεριφορα Διάκριση αποκλίνουσας – παραβατικής συμπεριφοράς Παγκόσμια ποσοτική και ποιοτική διαφοροποίηση φαινομένου Πολυπαραγοντικά τα γενεσιουργά αίτια – πολύ επικίνδυνη η κατηγοριοποίηση των παιδιών σε «τεμπέλης», «απείθαρχος», «αδύνατος», «αδιάφορος»… ΠΡΟΣΟΧΗ: Έρευνες έχουν δείξει ότι η παραβατικότητα ανηλίκων δεν αφήνει κατάλοιπα στη ζωή του δράστη, όταν ο ανήλικος δεν έχει παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη (Νόβα-Καλτσούνη, 2002) Το σχολείο ως ένας από τους ισχυρούς θεσμούς κοινωνικοποίησης, αλλά και κοινωνικού ελέγχου, οφείλει να ενισχύσει την πολιτότητα και να απελευθερωθεί από το άγχος κάλυψης της ύλης και μετάδοσης γνώσεων.

Πλαιςιο προτεινομενων δραςτηριοτητων ΠΡΙΝ ΤΩΡΑ Με το κλασικό μοντέλο ο εκπαιδευτικός και ο γονιός λένε στο παιδί τι είναι σωστό! Αν δεν το ακολουθήσει είναι ένοχο! Βιωματική προσέγγιση Ενεργός εμπλοκή Δράση για το κοινό καλό Συνεργασία Επικοινωνία (ακούω/ομαι ) Αν το παιδί ήθελε να δείξει σε σημαντικούς άλλους ότι είναι «καλό παιδί» μπορούσε να εμπλακεί σε επιδερμικές δραστηριότητες τύπου «φιλανθρωπίες ευυπολήπτων κυριών» Έχω λόγο και ρόλο, τόσο στο σχολείο, όσο και στην κοινότητα Αναλαμβάνω ευθύνες Συνδέω δικαιώματα με υποχρεώσεις Εντοπισμός προβλημάτων Χρήση στρατηγικών λύσης

Παραδειγματα Καλων Πρακτικων Παραδειγματα Καλων Πρακτικων Μικρόπολη (Δημοτικό Αψιούς) Μοντέλο Αθλητικής Παιδείας (πλαισίωση αθλητικής ή άλλης εκδήλωσης με πλήρη ανάληψη οργανωτικού μέρους από παιδιά) Εντοπισμός καταστάσεων ή χώρων προς βελτίωση (bullying, παίζω το διάλειμμα, ποιος θέλει ένα φίλο; παγκάκι επίλυσης διαφορών, καντίνα, ο μικρός μου φίλος, διαχείριση χώρων, έκθεση από τα παιδιά προβλημάτων προς τις τοπικές αρχές) Συμμετοχή σχολείου σε ενδοσχολικούς, επαρχιακούς, παγκύπριους «αγώνες» συγκροτημάτων χορού, μουσικής, θεάτρου, movie maker, με διακριτική εποπτεία από εκπαιδευτικούς

Παραδειγματα Καλων Πρακτικων (2) Παραδειγματα Καλων Πρακτικων (2) Αξιοποίηση, συζήτηση, τροποποίηση κώδικα καλής συμπεριφοράς έτσι που να περιλαμβάνει και συμφωνημένες κυρώσεις (όχι για άτομα αλλά για συμπεριφορές) Πινακίδα ελεύθερου – επώνυμου διαλόγου Συμμετοχή σε προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος (ανακύκλωση, καθαρισμός παραλιών-πάρκων, δενδροφυτεύσεις,…) Θεμελίωση από εκπαιδευτικούς καναλιών αποτελεσματικής επικοινωνίας, σεβασμού, αλληλεγγύης, ευθύνης (σημαντική η ώρα εφημερίας, η αξιοποίηση του υπεύθυνου τμήματος) Όποιος σέβεται τον εαυτό του και τους άλλους (εθελοντισμός) έχει μειωμένες πιθανότητες να γίνει παραβατικός Ομάδα άμεσης παρέμβασης

1.Η Εβδομάδα Εθελοντισμού 2.Το Πρόγραμμα «Νεολαία και Εθελοντισμός» Εντοπισμός και συνεργασία με Mη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) που δραστηριοποιούνται στην κοινότητα ή την ευρύτερη περιοχή ή ακόμη και σε άλλη χώρα (π.χ. Ραδιομαραθώνιος,TELETHON, Green Dot, UNICEF, GREENPEACE...). Συνεργασία με το Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού (www.ethelontis.net) το οποίο υλοποιεί δράσεις όπως: 1.Η Εβδομάδα Εθελοντισμού 2.Το Πρόγραμμα «Νεολαία και Εθελοντισμός» 3.Το Ψηφιακό παιχνίδι με τίτλο «Εθελοντισμός, ίσες ευκαιρίες και Κοινωνική Ενσωμάτωση» 4.Επισκέψεις σε σχολεία Μπορεί να επικοινωνήσει και να συνεργαστεί για διάφορες δράσεις οι οποίες αναλύονται με περισσότερες λεπτομέρειες στην εγκύκλιο.

Η «καλή πρακτική» αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται . ΕΝΕΡΓΟΣ ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ Μαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς κ.α παρουσιάζουν τις εθελοντικές δράσεις τους, οι οποίες επέφεραν βελτιωτικές αλλαγές σε ζητήματα που αφορούν τους ίδιους, τους συμμαθητές τους, τους φίλους τους, τους συμπολίτες τους, το σχολείο τους, τη γειτονιά, την κοινότητα, τη χώρα τους… Μαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς κ.α, παρουσιάζουν τις εμπειρίες τους, τις σκέψεις τους, τους προβληματισμούς τους που προέκυψαν κατά τη διάρκεια των δράσεών τους. Η «καλή πρακτική» αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται . Για παράδειγμα, εάν διοργανωθούν εκδηλώσεις μα θέμα το δεύτερο στόχο, καλό θα ήταν αυτές να περιλαμβάνουν συλλογικές παρουσιάσεις των διαδικασιών και επιτευγμάτων.

ΕΝΕΡΓΟΣ ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ: Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να καλλιεργηθεί, από το σχολείο, η αντίληψη ότι η πιο σημαντική επιβράβευση που μπορεί να έχει, ο οποιοσδήποτε αναλαμβάνει δράση για επίλυση ή περιορισμό προβλημάτων, είναι η ίδια η λύση τους και η διαβίωση του σε καλύτερες συνθήκες ζωής. Βεβαίως θα πρέπει να καλλιεργηθεί από το σχολείο ότι η καλύτερη επιβράβευση είναι η ίδια η δράση η οποία βελτιώνει την ποιότητα της ζωής τους και των άλλων.

Περιςςοτερες δραςτηριοτητες…. …Μπορείτε να αναζητήσετε στην εγκύκλιο 2505, ημερομηνίας 14 Σεπτεμβρίου 2010 που βρίσκεται αναρτημένη στην ιστοσελίδα εγκυκλίων και ανακοινώσεων της Δημοτικής Εκπαίδευσης.

Καταληκτικο Σημαντικός ο ρόλος του εκπαιδευτικού: Το παιδί που δέχεται σεβασμό μαθαίνει να σέβεται Όποιος βιώνει παραδείγματα υπευθυνότητας μαθαίνει να αναλαμβάνει ευθύνες. Όταν δέχεσαι αγάπη και συμπόνια μαθαίνεις να νοιάζεσαι για τους άλλους Όταν σου δώσουν εμπιστοσύνη προσπαθείς να αποδείξεις ότι την αξίζεις Οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι σημαντικά πρόσωπα για τα παιδιά. Το παράδειγμά τους αποτελεί πολλές φορές εικόνα προς μίμηση Τα παιδιά μπορούν, ας τους δώσουμε τις ευκαιρίες για ενεργό συμμετοχή και δράση