Άγγελος Τσακανίκας Μιχάλης Βασιλειάδης Νίκος Σμιτ ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τ. Καρατάσσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 210 92 11 200-10, Fax: 210 92 33 977, www.iobe.gr 11 T. Karatassou Str., 117 42 Athens, Greece, Tel.: (+30) 210 92 11 200-10, Fax: (+30) 210 92 33 977 Ο ΤΡΙΤΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗ 2020: Στρατηγικές Προτεραιότητες Πολιτικής – Προϋποθέσεις βέλτιστης υλοποίησης – Δυνητικά προσκόμματα εφαρμογής Άγγελος Τσακανίκας Μιχάλης Βασιλειάδης Νίκος Σμιτ 1ο Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο – 4 Απριλίου 2013
Τέσσερις άξονες Στρατηγικών Προτεραιοτήτων: Στρατηγικές Προτεραιότητες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ (ΘΣ 3) Τέσσερις άξονες Στρατηγικών Προτεραιοτήτων: Γενικές-Οριζόντιες Προτεραιότητες για τις ΜΜΕ Προτεραιότητες για ΜΜΕ αναπτυσσόμενων κλάδων Προτεραιότητες για ΜΜΕ στον Αγροτικό τομέα Προτεραιότητες για ΜΜΕ σε Αλιεία - Υδατοκαλλιέργειες
Α. Οριζόντιες Προτεραιότητες για ενίσχυση ανταγωνιστικότητας ΜΜΕ Διευκόλυνση πρόσβασης των ΜΜΕ σε πηγές χρηματοδότησης – Προώθηση νέων χρηματοδοτικών μέσων (κεφάλαια σποράς, κεφάλαια εκκίνησης) Η παραδοσιακή μορφή χρηματοδότησης (τραπεζικός δανεισμός) ακολουθεί πλέον ιδιαίτερα αυστηρούς όρους Αξιοποίηση εναλλακτικών μέσων ενίσχυσης: επιχειρηματικά κεφάλαια - venture capital, δάνεια με επιμερισμό κινδύνων, ταμεία εγγυήσεων, μίκρο-δάνεια κ.α. Συμπόρευση με πρωτοβουλίες ΕΕ, διευκόλυνση πρόσβασης σε διεθνή VCs Θεσμοί coaching Δημιουργία δομών και υπηρεσιών υποστήριξης επιχειρηματικότητας, υφιστάμενης αλλά και δυνητικής (επίδοξοι επιχειρηματίες) Βιώσιμες υπηρεσίες (One stop shops, Points of Single Contact, εξειδικευμένα help desks) με μεγαλύτερη ενεργοποίηση συλλογικών επιχειρηματικών φορέων (επιμελητήρια, σύνδεσμοι κ.λπ.). Υποστήριξη εξωστρέφειας και διεθνοποίησης των ΜΜΕ Ενιαίος φορέας συντονισμού - διαχείρισης δράσεων υποστήριξης της διεθνοποίησης ΜΜΕ (π.χ. στο πλαίσιο της συνένωσης Invest in Greece και ΟΠΕ) Δημιουργία «κόμβων» εξυπηρέτησης ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό (“Greek Business Hubs”) με ενσωμάτωση όλων των υφιστάμενων δομών και φορέων (γραφεία ΟΕΥ, σύνδεσμοι ελληνικών επιχειρήσεων, διμερή επιμελητήρια).
Α. Οριζόντιες Προτεραιότητες για ενίσχυση ανταγωνιστικότητας ΜΜΕ Υποστήριξη απασχόλησης σε ΜΜΕ Προγράμματα κατάρτισης-επανακατάρτισης, κίνητρα δημιουργίας επιχειρήσεων σε κοινωνικές ομάδες με αυξημένη ανεργία Ανάδειξη τοπικών δυνατοτήτων - πλεονεκτημάτων μέσω των ΜΜΕ στο πλαίσιο της δράσης Community-Led Local Development (προσέγγιση LEADER) Ενίσχυση της νέας καινοτόμου επιχειρηματικότητας σε κλάδους «αιχμής» Δράσεις μακράς διάρκειας για την ενίσχυση νεοφυών επιχειρήσεων σε επιλεγμένους κλάδους «αιχμής», γα την προαγωγή της καινοτόμου επιχειρηματικότητας (smart specialisation). Διευκόλυνση-διατήρηση διασυνδέσεων μεταξύ ερευνητικής κοινότητας (πανεπιστήμια, δημόσιοι ερευνητικοί φορείς) και ΜΜΕ (π.χ. πλατφόρμες επικοινωνίας και μεταφοράς τεχνολογίας, εταιρίες τεχνοβλαστοί – spin-offs) «Δεύτερη Ευκαιρία» στην Επιχειρηματικότητα Συμβουλευτικές υπηρεσίες για περιορισμό ζημιών – αποφυγή χρεοκοπίας, προγράμματα κατάρτισης για όσους επιθυμούν εκ νέου να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά
Α. Οριζόντιες Προτεραιότητες για ενίσχυση ανταγωνιστικότητας ΜΜΕ Διευκόλυνση-Ενίσχυση της δικτύωσης των ΜΜΕ Επιχειρηματικά Πάρκα, μετεγκατάσταση σε Βιομηχανικές Περιοχές Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και ΜΜΕ Ανάπτυξη ειδικών εργαλείων χρηματοδότησης, διασυνοριακές συνεργασίες σε δράσεις Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας Ενίσχυση απόκτησης πράσινων υποδομών - κατασκευών φιλικών στο περιβάλλον
Β. Στρατηγικές Προτεραιότητες για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ σε αναπτυσσόμενους κλάδους Ώθηση στον τομέα του Τουρισμού Βελτίωση υποδομών σε κομβικά σημεία Εμπλουτισμός πολιτιστικού περιεχομένου Αξιοποίηση ΑΠΕ / Φυσικού Αερίου για ενεργειακή αυτάρκεια, αποτελεσματικότητα Αποτελεσματικό δίκτυο διανομής, επέκταση, αποκεντρωμένη παραγωγή και κατανάλωση Εξοικονόμηση ενέργειας (ευφυή δίκτυα και μετρητές) Εκσυγχρονισμός υποδομών μεταφορών-αποθήκευσης (βασικοί εμπορικοί λιμένες, εθνικό οδικό δίκτυο, εμπορικά αεροδρόμια, logistics hubs) Λειτουργική διασύνδεση Αποτελεσματικότερη διαχείριση υγρών και στερεών απορριμμάτων Ολοκληρωμένες σύγχρονες υποδομές για διαχείριση στερεών απορριμμάτων, μετατροπή σε επιχειρηματική πρακτική υψηλής προστιθέμενης αξίας Εναλλακτικές μέθοδοι διαχείρισης απορριμμάτων, με έμφαση στην πυραμίδα επιλογών διαχείρισης, ειδικότερα σε περιπτώσεις όπου δεν επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας (πχ. μικρά νησιά)
Γ. Στρατηγικές Προτεραιότητες για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ στον Αγροτικό τομέα Παραγωγή προϊόντων με ανερχόμενη / υψηλή ζήτηση διεθνώς Ενίσχυση τοπικών δικτύων παραγωγής και διανομής αγροτικών προϊόντων Υποστήριξη νέων αγροτών, ιδίως μικρότερων ηλικιών Αναβάθμιση τεχνικών μεταποίησης και μεθόδων τυποποίησης αγροτικών προϊόντων Δράσεις διεθνούς προώθησης – διαφήμισης των ελληνικών αγροτικών προϊόντων Κατασκευή – εκσυγχρονισμός υποδομών που χρησιμοποιούνται από τον Αγροτικό τομέα Παραγωγή πιστοποιημένων ποιοτικών αγροτικών προϊόντων (προϊόντα ΠΟΠ, ΠΓΕ, ΕΠΠ) Βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων, απορριμμάτων και υποπροϊόντων αγροτικών δραστηριοτήτων Κατάρτιση-επανακατάρτιση αγροτών Ανάδειξη φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, ανάπτυξη τουρισμού της υπαίθρου
Συνθήκες – Προϋποθέσεις για την υλοποίηση των πολιτικών στο πλαίσιο του 3ου Θεματικού Στόχου Α) ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ -ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΡΑΣΕΩΝ Περιορισμός διαδικασιών για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των δράσεων, και από την ΕΕ Μείωση γραφειοκρατικής επιβάρυνσης ΜΜΕ (δυνατότητα κατάθεσης ορισμένων εγγράφων άπαξ δια παντός) Ανακατανομή αρμοδιοτήτων σχεδιασμού / υλοποίησης των δράσεων μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης-κεντρικής διοίκησης Βελτίωση συντονισμού μεταξύ συναρμόδιων αρχών Μηχανισμοί ελέγχου αποτελεσματικής εφαρμογής των δράσεων, ex-post αξιολόγησης τους Β) ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΜΟΡΦΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ Μετάβαση από υφιστάμενες βασικές μορφές ενισχύσεων (άμεσες επιχορηγήσεις) σε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία (επιχειρηματικά κεφάλαια, δανειακές διευκολύνσεις με επιμερισμό κινδύνων κ.α.)
Δ. Συνθήκες – Προϋποθέσεις για την υλοποίηση των πολιτικών στο πλαίσιο του 3ου Θεματικού Στόχου Γ) ΑΥΞΗΣΗ ΔΟΜΩΝ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Δημιουργία μηχανισμών συμβουλευτικής υποστήριξης με προοπτικές μακροχρόνιας βιωσιμότητας (δημόσια χρηματοδότηση μόνο σε φάση ανάπτυξης-έναρξης λειτουργίας) Αξιοποίηση «βέλτιστων πρακτικών» άλλων κρατών της ΕΕ (πχ. Barcelona Activa) Μεγαλύτερη ενεργοποίηση συλλογικών επιχειρηματικών φορέων (Επιμελητήρια, Σύνδεσμοι κλπ.). Περαιτέρω αξιοποίηση υφιστάμενων υποστηρικτικών δομών που έχουν δημιουργήσει (Δίκτυο Επιχειρηματικότητας» του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, δράσεις της Στέγης Ελληνικής Βιομηχανίας του ΣΕΒ)