Η Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία ως ευκαιρία για την εργασιακή επανένταξη ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας. Το παράδειγμα της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «ΚΑΦΕ ΓΕΦΥΡΕΣ» Θεοδωρόπουλος Δημήτριος, Κοινωνικός Λειτουργός MSc, Μέλος ΚΟΙΝΣΕΠ Ένταξης Ευπαθών Ομάδων «Καφέ ΓΕΦΥΡΕΣ»
ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας θέλουν να εργαστούν αλλά κωλύονται από τρεις κυρίως λόγους: Νιώθουν ανέτοιμοι να ενταχθούν στην ελεύθερη αγορά εργασίας είτε γιατί έχουν από καιρό απομακρυνθεί από αυτήν λόγω της ασθένειάς τους, είτε γιατί φοβούνται πως δεν θα καταφέρουν να προσαρμοστούν σε αυτήν. Υπάρχει ένα ελλιπές θεσμικό πλαίσιο γύρω από την προετοιμασία και τη στήριξη των ατόμων με ψυχική νόσο στην αγορά εργασίας που δεν βοηθάει ούτε στην εύρεση κάποιας απασχόλησής ούτε και στην παραμονή τους σε αυτή. Οι εργοδότες διατηρούν έντονα στερεότυπα σε σχέση με την ψυχική νόσο, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται ακόμα περισσότερο κάθε προσπάθεια προώθησης στην απασχόληση και διατήρησης αυτής τόσο από τους εργαζόμενους όσο και τους εργοδότες.
Ακόμα και σε χώρες με εξελιγμένο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας το 85-90% των ατόμων αυτών μαστίζεται από μακροχρόνια ανεργία (Garske & Stewart, 1999), ενώ τα περισσότερα προγράμματα επαγγελματικής αποκατάστασης εξασφαλίζουν μόνο περιστασιακή απασχόληση ή αποτυγχάνουν εντελώς, εφόσον δίνουν έμφαση αποκλειστικά στην καλλιέργεια βασικών δεξιοτήτων κι όχι στην εδραίωση ικανοτήτων κατάλληλων για επαγγελματικό ανταγωνισμό.
Ψυχοκοινωνική αποκατάσταση Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας πραγματοποιείται μέσω της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Στόχος της δυναμικής αυτής διαδικασίας είναι η ενδυνάμωση του ατόμου, δηλαδή να μπορέσει να ξαναβρεί ένα μέρος της εξουσίας του και να ανακαθοριστεί «από τον ίδιο για τον ίδιο», γιατί η εμπειρία της ψυχικής ασθένειας είναι πηγή διαρκούς αυτοστιγματισμού για το άτομο που νοσεί. Η μείωση της λειτουργικότητας του οφείλεται στη γνωστική και κοινωνική έκπτωση (Στυλιανίδης, 2011)
Στόχοι της ψυχοκοινωνικής - επαγγελματικής αποκατάστασης Στην καταπολέμηση του στίγματος και αυτοστιγµατισµού Στην ενίσχυση των γνωστικών λειτουργιών Στη βελτίωση των συνθηκών ζωής Στην εξάσκηση της επικοινωνιακής δυνατότητας Στην εξάσκηση της συναισθηµατικής συναλλαγής Στην κινητοποίηση για την ένταξη Στην επίγνωση των δυνατοτήτων (Καρύδη, 2010)
Τι είναι η Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης ευάλωτων πληθυσμών Η κατηγορία Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης, αφορά στην ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού, δηλαδή τις ομάδες εκείνες του πληθυσμού που η ένταξή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή εμποδίζεται από σωματικά και ψυχικά αίτια ή λόγω παραβατικής συμπεριφοράς. Σε αυτές ανήκουν άτομα με αναπηρίες (σωματικές ή ψυχικές ή νοητικές ή αισθητηριακές), εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, φυλακισμένοι/ αποφυλακισμένοι, ανήλικοι παραβάτες. 30% κατ’ ελάχιστον εργαζομένων & μελών θα πρέπει να ανήκει υποχρεωτικά στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού
Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης «Καφέ ΓΕΦΥΡΕΣ» Οδός: Πατρέως 86 Ξεκίνησε τη λειτουργία: 9 Οκτωβρίου 2016 Πολυχώρος: Πολιτιστικός & Εκθεσιακός Η δημιουργία και ο εξοπλισμός της καφετέριας πραγματοποιήθηκε με τη χρηματοδότηση του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ VINCI. Διοικείται από πενταμελή επιτροπή (Διοικούσα Επιτροπή), η οποία εκλέγεται από την Τακτική Γενική Συνέλευση
Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης ΓΕΦΥΡΕΣ Αποτέλεσε όραμα ετών του Συλλόγου για την Ψυχική Υγεία ΣΟΨΥ Πάτρας Είναι η πρώτη καφετερία στην Πάτρα, όπου εργάζονται άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας και πρόσφατα και από άλλες ευάλωτες ομάδες (κοινωνική καινοτομία)
Σύλλογος για τη Ψυχική Υγεία-ΣΟΨΥ Πάτρας Ο Σύλλογος για τη Ψυχική Υγεία- ΣΟΨΥ Πάτρας ιδρύθηκε το 2003, είναι ένας μικτός σύλλογος, που συναποτελείται από άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, τις οικογένειες φροντιστές τους, εθελοντές, επαγγελματίες ψυχικής υγείας και ευαισθητοποιημένους πολίτες. Αποστολή του ΣΟΨΥ Πάτρας είναι η παροχή υπηρεσιών ενδυνάμωσης και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας και των οικογένειών τους. Οι εργαζόμενοι, οι εθελοντές και τα μέλη του Συλλόγου είναι δεσμευμένοι στις αξίες της ισότητας, του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα, της διαφάνειας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της κοινωνίας των πολιτών.
Σκοπός Συνεταιρισμού: Προώθηση της ένταξης στην οικονομική & κοινωνική ζωή μέσω βιώσιμων λύσεων Κοινωνική Ενσωμάτωση Ευάλωτων Ομάδων Πληθυσμού Πώς; Μέσω της προώθησης τους στην απασχόληση
Influencers Δημιουργία handmade videos Γιώργος Μαυρίδης Λίλα Μπακλέση
Social media Facebook Instagram Δημιουργία ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Ευθύμιου Κούστα Oι Γέφυρές μας
Τοπικά, αλλά και αθηναϊκά Στόχος: Μ.Μ.Ε Τοπικά, αλλά και αθηναϊκά Στόχος: Νεανικά site με μεγάλη επισκεψιμότητα (Lifo, Athensvoice, Popaganda, Vice, Thebest, Tetarto, Patrasevents) Τηλεοπτικές εκπομπές (ΣΚΑΙ, ΕΡΤ)
6) Επιτραπέζια παιχνίδια – Γλύκα – Πρωινό Διάβασμα - Catering
«Οι Γέφυρες φιλοξενούν συχνά πολιτιστικές εκδηλώσεις (από βιβλιοπαρουσιάσεις μέχρι βραδιές σινεμά και μουσικά events), φημίζονται για το κυριακάτικο brunch τους (με κροκ μεσιέ, κροκ μαντάμ, κέικ μαρμπρέ, κρέπες), αλλά και για τη ζεστασιά των ανθρώπων που δουλεύουν εκεί». ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 17/9/17
Πολιτιστικά events Live Παρουσιάσεις βιβλίου Έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 120 πολιτιστικές εκδηλώσεις Live Παρουσιάσεις βιβλίου Προβολές ντοκιμαντέρ- ταινιών Δράσεις για παιδιά Θεατρικές παραστάσεις Εκθέσεις εικαστικών/ φωτογραφίας/κοσμημάτων Bazaar
Επισκέψεις Σχολείων Το καφέ ΓΕΦΥΡΕΣ έχει τη χαρά να υποδέχεται παιδιά σχολικής ηλικίας προκειμένου να ενημερωθούν για ζητήματα ψυχικής υγείας από τους κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους του ΣΟΨΥ Πάτρας. Συγκεκριμένα, τα παιδιά της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης συνοδευόμενα από τους εκπαιδευτικούς τους μπορούν μέσα από το διάλογο που θα αναπτυχθεί με τους ειδικούς ψυχικής υγείας να ενημερωθούν και να έρθουν σε επαφή με βιωματικό τρόπο με τις έννοιες: Αποδοχή, Θετική αυτοαντίληψη, Σεβασμός της διαφορετικότητας Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από το Τμήμα Αγωγής της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αχαΐας.
Συνεργασίες – Αναζήτηση πόρων Συνεργασίες με Συλλόγους, φορείς, σωματεία, οργανώσεις, ομάδες της πόλης, Πανεπιστήμιο, ΤΕΙ Πάτρας. (Patrinistas, Σαλτιμπάγκοι, Up fm, πολιτιστικές ομάδες φοιτητών, Γέφυρα Α.Ε. Patras Pride, Patras Science Festival, Αγκαλιάζω, Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα, Φροντίζω, InterMedi@KT, Χέρι- Χέρι, ΗΔΥΦΩΣ κ.α.)
Επαγγελματική ένταξη ωφελούμενου του προγράμματος « Στέγαση και Επανένταξη» που υλοποιεί το σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόληψης και προαγωγής υπηρεσιών υγείας Ίκελος από το καφέ «Γέφυρες»
Ανακαίνιση Αρχιτέκτονας Τατιάνα Δήμου Εικαστικός Κλεομένης Κωστόπουλος ΜΑΧΡΩ Α.Ε. (ΒΙ. ΠΕ. Πατρών) για τα χρώματα που μας προσέφεραν ΞΥΛΕΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (Γλαύκου 96, Κρύα Ιτεών, Πάτρα) για τα ξύλα που μας προσέφεραν ΦΥΤΩΡΙΟ AGROSIV (Πανεπιστημίου 477, Πάτρα) για τα φυτά που μας προσέφερε STEEL MAX energy (Επιδαύρου 9, Νίκαια Άγιος Ιωάννης Ρέντης) για την κατασκευή της επιγραφής IDEOFOS (Μαιζώνος 305, Πάτρα) για την εκτύπωση αυτοκόλλητου Αλλά και το κατάστημα PRAKTIKER (Ακτή Δυμαίων 56-58, Πάτρα) για την έκπτωση στα προϊόντα που μας προμήθευσαν. Θερμά ευχαριστούμε τον αλουμινοκατασκευαστή, Θεόδωρο Πογιατζή αλλά και τον γραφίστα, Δημήτρη Κωστόπουλο (Vox Pop Creative, Αγ. Νικολάου 109,) για τη δημιουργία του νέου λογότυπου, των καταλόγων και τον σχεδιασμό της επιγραφής. Για τις ανάγκες της ανακαίνιση κινητοποιήθηκαν δεκάδες μέλη του Συλλόγου για την Ψυχική Υγεία ΣΟΨΥ Πάτρας για 7 μέρες -από το πρωί μέχρι το βράδυ- δίνοντας την ψυχή τους όλη… Ειδικότερη μνεία στα μέλη Ιωάννη Χαραμίδη και Διονύσιο Σπάθαρη που εργάστηκαν σκληρά για τον κοινό σκοπό.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ-ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ Εργασιακή και Κοινωνική Επανένταξη ευπαθών ομάδων Μείωση χρήσης υπηρεσιών ψυχική υγείας- Εξάλειψη εξάρτησης από προνοιακά επίδοματα Εκπαίδευση-Επανεκμάθηση δεξιοτήτων Ενεργοποίηση/Ευαισθητόποιηση Κοινότητας για την ψυχική νόσο Βιωσιμότητα κοινωνικών επιχειρήσεων μέσω παραγωγικών διαδικασιών Δημιουργία καλών πρακτικών και για άλλες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού
ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ Ανάπτυξη νέων υπηρεσιών (φαγητό σε καθημερινή βάση, κετερινγκ κ.α.) Ομάδα Εκπαίδευσης ληπτών με προβλήματα ψυχικής υγείας (θεωρητική-πρακτική κατάρτιση) Ανάπτυξη σύγχρονης μορφής ιστοσελίδας Αύξηση εργαζόμενων μελών Καμπάνια για την αύξηση μεριδιούχων από την τοπική κοινωνία
Όραμα Το καφέ «Γέφυρες» ευελπιστεί ν’ αποτελέσει μια γενναία πράξη κατά του στίγματος που σχετίζεται με την ψυχική νόσο, τις προκαταλήψεις και την περιθωριοποίηση που βιώνουν καθημερινά οι άνθρωποι με προβλήματα ψυχικής υγείας.
…Η ζωή μου ήταν βυθισμένη στο σκοτάδι λόγω της ψυχικής μου ασθένειας… Νιώθω περήφανη, που σήμερα εργάζομαι στο καφέ «Γέφυρες». Είμαι πλέον αυτεξούσια, πατώ γερά στα πόδια μου, έγινα επιτέλους η πρωταγωνίστρια στο έργο της ζωής μου… Μίνα Χρονοπούλου
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας