Οξυγόνο
Οξυγόνο Το οξυγόνο της ατμόσφαιρας που αναπνέουμε είναι σε μορφή μορίων. Κάθε μόριο οξυγόνου αποτελείται από δύο άτομα (Ο2). Το οξυγόνο είναι αέριο άχρωμο και άοσμο. Στο νερό διαλύεται σε πολύ μικρή ποσότητα. Η ποσότητα αυτή είναι επαρκής για να αναπνέουν οι υδρόβιοι οργανισμοί.
+ - + → 2 → Η2 Η2Ο Ο2 + παρασκευή οξυγόνου Διάσπαση νερού με ηλεκτρόλυση + → Η2 Ο2 2 → Η2 Η2Ο Ο2 +
→ + παρασκευή οξυγόνου 2 Η2Ο Η2Ο2 Ο2 + → σε εργαστήρια Διάσπαση υπεροξείδιου του υδρογόνου (οξυζενέ) → φυσαλίδες + 2 Η2Ο Η2Ο2 Ο2 + → Το οξυζενέ διασπάται σε νερό και οξυγόνο με μικρή σχετικά ταχύτητα. Για να αυξήσουμε την ταχύτητα της διάσπασής του χρησιμοποιούμε μια μαύρη σκόνη, τον πυρολουσίτη (MnO2). Ουσίες που χρησιμοποιούνται για να αυξήσουν την ταχύτητα χημικών αντιδράσεων ονομάζονται καταλύτες.
6 CO2 H2O C6H12O6 O2 + → → + παρασκευή οξυγόνου στη φύση Φωτοσύνθεση από διοξείδιο του άνθρακα και νερό 6 CO2 H2O C6H12O6 O2 + → → +
4 Fe O2 Fe2O3 → + 3 2 2 Cu O2 CuO + → 2 οξειδώσεις σίδηρος οξυγόνο οξείδιο του σιδήρου (σκουριά) 2 Cu O2 CuO + → 2 χαλκός οξυγόνο οξείδιο του χαλκού
C O2 CO2 → + 2 C O2 CO → + 2 καύσεις Κάρβουνο (άνθρακας) διοξείδιο του μονοξείδιο του άνθρακα
CH4 O2 + → CO2 H2O 2 2 S + O2 → SO2 2 Η2 + Ο2 → Η2Ο 2 καύσεις μεθάνιο θείο + O2 → SO2 διοξείδιο του θείου 2 Η2 υδρογόνο + Ο2 → Η2Ο 2
οξειδώσεις - καύσεις Όλα σχεδόν τα στοιχεία αντιδρούν με το οξυγόνο. Δηλ. το οξυγόνο έχει μεγάλη χημική συγγένεια με όλα σχεδόν τα στοιχεία. Όταν το οξυγόνο αντιδράσεις και άλλα στοιχεία και σχηματίζονται χημικές ενώσεις, οι οποίες ονομάζονται οξείδια. Οι αντιδράσεις αυτές ανήκουν σε μια μεγάλη κατηγορία χημικών αντιδράσεων, τις οξειδώσεις. Οι οξειδώσεις κατά τις οποίες εμφανίζεται φλόγα και εκλύεται θερμότητα ονομάζονται καύσεις. Οι περισσότεροι οργανισμοί προσλαμβάνουν οξυγόνο για τη λειτουργία της κυτταρικής αναπνοής. Το οξυγόνο μεταφέρεται στα κύτταρα, όπου οξειδώνει τις ουσίες των τροφών (π.χ. τη γλυκόζη). Η ενέργεια που ελευθερώνεται από τις οξειδώσεις αυτές χρησιμοποιείται από τους οργανισμούς για την ανάπτυξή τους και τις δραστηριότητές τους. Αυτές οι αντιδράσεις, που πολλές φορές ονομάζονται βιολογικές καύσεις, δεν συνοδεύονται από φλόγα.