Πρόσβαση και συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον κοινωνικό διάλογο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα: ζητήματα ποιότητας, αποτελεσματικότητας και βιωσιμότητας Εισηγητής: Γιώργος Κ. Ζαρίφης

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Νίκος Φωτόπουλος – ΠΔΜ Lea Zanola – ILO Χαρίκλεια Μανάβη – ΑΠΘ Πάρης Λιντζέρης – ΓΣΕΒΕΕ Γεράσιμος Κάρουλας – ΓΣΕΒΕΕ Εκπροσώπους του ΣΕΒ, του ΣΕΤΕ, της ΕΣΕΕ, του ΟΑΕΔ, του ΕΟΠΠΕΠ, του Υπουργείου Παιδείας © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ (WORK-BASED LEARNING) ΚΑΙ ΤΗ ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΣΤΗΝ ΕΕΚ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Σε εξέλιξη ερευνητική μελέτη της ΓΣΕΒΕΕ ως μέρος του σχεδίου κοινών δράσεων εθνικών κοινωνικών εταίρων για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της ενδυνάμωσης της αποτελεσματικής συμμετοχής τους στον κοινωνικό διάλογο. Ο κεντρικός στόχος της μελέτης είναι η παρουσίαση και ποιοτική αποτίμηση του ρόλου των κοινωνικών εταίρων στο υπό διερεύνηση πεδίο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ), καθώς και ο προσδιορισμός του βασικού πλαισίου για την οργάνωση ενός θεματολογίου διαρκούς κοινωνικού διαλόγου σε θέματα ΕΕΚ. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ - ΕΝΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Ο κοινωνικός διάλογος συνήθως συνεισφέρει στην σοφή διαχείριση των κοινωνικών υποθέσεων και τεκμηριώνει τις αρχές της δημοκρατίας, διότι θεωρείται ως αναπόσπαστο τμήμα της ποιότητας των σχέσεων μεταξύ του κράτους, των κοινωνικών εταίρων και των πολιτών, αλλά και ως μέσο διαχείρισης αλλαγών, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και σημαντικό παράγοντα διακυβέρνησης. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ - ΕΝΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Πρόκειται ουσιαστικά για εκείνη τη διαλεκτική διαδικασία η οποία συμπεριλαμβάνει όλες τις μορφές ανταλλαγής πληροφοριών, συμβουλών, συλλογικών διαπραγματεύσεων, ενώ παράλληλα αναφέρεται και σε μηχανισμούς συλλογικής λήψης αποφάσεων βασισμένων σε διαφορετικές διαδικασίες μεταξύ κυβερνήσεων, των εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων και πολιτών (ανεξαρτήτως της διαδικασίας) για ζητήματα τα οποία αφορούν την οικονομική και κοινωνική πολιτική για το κοινό ενδιαφέρον. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ - ΕΝΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ το κράτος επίσημα συμμετέχει ΔΙΜΕΡΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ μεταξύ συνδικάτων των εργαζομένων και των οργανώσεων των εργοδοτών με τις διοικήσεις των εταιρειών Ο κοινωνικός διάλογος μπορεί να αφορά σε περισσότερο από ένα επίπεδα: διεθνές, εθνικό, τομεακό ή/και περιφερειακό, τοπικό, εταιρικό ή δομικό, ενώ καθοριστικής σημασίας στοιχείο της επιτυχίας ή της αποτυχίας του, ειδικά σε περιόδους κοινωνικο-οικονομικής κρίσης όπως αυτή που διανύουμε, είναι και ο βαθμός στον οποίο το κράτος στηρίζει αυτή τη διαδικασία, καθώς και ο βαθμός στον οποίο οι προ της κρίσης σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων ήταν συνεκτικές και αναγνωρισμένες. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΕΚ Ο πρωταρχικός σκοπός του κοινωνικού διαλόγου ο οποίος αφορά στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) τόσο σε διεθνές όσο και σε Ευρωπαϊκό πλαίσιο, είναι να συνδράμει στην κοινωνική και οικονομική εξέλιξη και ανάπτυξη μέσω της διαβούλευσης των εμπλεκομένων μερών σε θέματα υποδομών, συντονισμού, επαγγελματικών περιγραμμάτων, ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας, οργάνωσης προγραμμάτων, αξιολόγησης, πιστοποίησης, εγκυροποίησης προσόντων, κλπ. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΕΚ Οι μέχρι τώρα γενικές διαπιστώσεις βάσει και της υφιστάμενης έρευνας και βιβλιογραφίας πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα καταδεικνύουν ότι μία ποιοτική μορφή κοινωνικού διαλόγου πάνω σε ζητήματα που συνδέονται με το παραπάνω πλαίσιο περιορίζει σημαντικά τόσο το κόστος κατάρτισης για το κράτος ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί και προϋποθέσεις για είσοδο νέου και ποιοτικά καταρτισμένου δυναμικού στην αγορά εργασίας. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Το επίπεδο και η φυσιογνωμία του κοινωνικού διαλόγου στην Ελλάδα σχετικά με την ΕΕΚ δεν λειτουργούν ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά αλλά και τις παθογένειες οι οποίες ακόμα και σήμερα ενδημούν στο συνολικότερο χώρο του κοινωνικού διαλόγου με συνέπεια οι πολιτικές εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης να σχετίζονται άλλοτε ευθέως κι άλλοτε εμμέσως με τη γενικότερη εικόνα του κοινωνικού διαλόγου στο ευρύτερο πλαίσιο των πολιτικών της χώρας. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Η μορφή και το περιεχόμενο του κοινωνικού διαλόγου σχετίζεται με τις διαχρονικές παθογένειες και υστερήσεις της ελληνικής κοινωνίας η οποία ακόμα και σήμερα εμφανίζει σημαντικά ελλείμματα στα ζητήματα κοινωνικής εκπροσώπησης και συμμετοχικότητας. Η ελληνική περίπτωση αναφορικά προς τον κοινωνικό διάλογο εμφανίζει σημαντικές ιδιομορφίες και ιδιαιτερότητες. Το γεγονός αυτό εδράζεται στο ότι η έλλειψη διαλόγου στην Ελλάδα βασίστηκε στη διαχρονική έλλειψη και τη σχετικά πρόσφατη εμφάνιση θεσμών και διαδικασιών συλλογικών διαπραγματεύσεων στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων. Οι μέχρι σήμερα θεσμικές ενέργειες δεν διαφαίνεται να έχουν καταστήσει τον κοινωνικό διάλογο αποτελεσματικό και ουσιαστικό στον επιθυμητό βαθμό. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Σημαντική εξέλιξη στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου στην Ελλάδα υπήρξε η δημιουργία της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ) η οποία θεσμοθετήθηκε με το Νόμο 2232/94 εμφανίζονται διαχρονικά σημαντικές αγκυλώσεις και προβλήματα στα οποία οι κοινωνικοί εταίροι οφείλουν να έχουν ενεργό συμμετοχή και έμπρακτη παρουσία. υποδηλώνεται αισθητά η απουσία μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής για τη δημιουργία ενός θεσμικού και διαχειριστικού πλαισίου ανάπτυξης της δια βίου μάθησης (εντός της οποίας συμπεριλαμβάνονται και όλες οι μορφές και εκδοχές ΕΕΚ). παραμένει αδόμητο και χωρίς πολλές φορές ειρμό το πλαίσιο των διαδικασιών και πρακτικών κατάρτισης. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί είτε μέσω των αλληλοεπικαλύψεων, είτε μέσω της έλλειψης συντονισμού και συνεννόησης στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής. είναι εμφανής η έλλειψη ενός έγκριτου και αξιόπιστου εθνικού πλαισίου πιστοποίησης των προσόντων στη βάση των Ευρωπαϊκών προδιαγραφών καθώς και ενός ολοκληρωμένου συστήματος αναγνώρισης - πιστοποίησης των επαγγελματικών προσόντων. κρίνεται εμφανής η ανεπάρκεια μιας σειράς εργαλείων διασφάλισης ποιότητας όλων των διαδικασιών οι οποίες συγκροτούν το πλαίσιο πιστοποίησης και αναγνώρισης των μαθησιακών αποτελεσμάτων στο χώρο της αρχικής και συνεχιζόμενης κατάρτισης και γενικότερα στο πεδίο της μη τυπικής εκπαίδευσης. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Ο κοινωνικός διάλογος για τα θέματα της ΕΕΚ εμφανίζεται να διέπεται από μια άναρχη και αδόμητη λειτουργία. Αυτό γίνεται εμφανές από την αποσπασματικότητα με την οποία λαμβάνουν χώρα οι διαβουλεύσεις και οι συνομιλίες μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, αφού σε πολλές περιπτώσεις οι κοινωνικοί εταίροι καλούνται είτε να «νομιμοποιήσουν» ήδη ειλημμένες αποφάσεις, είτε να επικυρώσουν με την παρουσία τους το πλαίσιο της συμμετοχικής διαδικασίας η οποία είναι θεσμικά προβλεπόμενη από τα επίσημα νομοθετικά κείμενα © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Η πολιτική η οποία αφορά στα θέματα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης, στο πλήθος των περιπτώσεων διακρίνεται για το χαρακτήρα ενός περισσότερο προσωποκεντρικού - «υπουργοκεντρικού» μοντέλου στρατηγικής και λιγότερο μιας πλατιάς συμμετοχικής διαδικασίας η οποία λειτουργεί στη βάση της ισοτιμίας και της ειλικρινούς ανταλλαγής θέσεων. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Η ποιότητα του κοινωνικού διαλόγου σε θέματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επηρεάζεται έντονα από το σύστημα της κομματικοκρατικής δημοκρατίας το οποίο ενδημεί εδώ και δεκαετίες στη μεταπολιτευτική Ελλάδα με συνέπεια τη διαμόρφωση προνομιακών σχέσεων ανάμεσα στις πολιτικές ηγεσίες και τις ηγεσίες των κοινωνικών εταίρων. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Ιδιαίτερα ισχνός και αδύναμος εμφανίζεται ο ρόλος της «κοινωνίας των πολιτών»* στη ελληνική πραγματικότητα. * Ο όρος δηλώνει όλες τις μορφές κοινωνικής δράσης ατόμων ή ομάδων, οι οποίες δεν απορρέουν από το κράτος και δεν αναλαμβάνονται από αυτό. Ο όρος οργανωμένη κοινωνία των πολιτών αναφέρεται στις οργανωτικές δομές, των οποίων τα μέλη εξυπηρετούν, μέσω ενός δημοκρατικού διαλόγου, το γενικό συμφέρον και λειτουργούν ως μεσολαβητές μεταξύ των δημόσιων αρχών και των πολιτών. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕΚ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Το ερώτημα λοιπόν που αναδεικνύεται σχετίζεται με το κατά πόσο ενεργά αποτελεσματικός μπορεί να καταστεί ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων στο πλαίσιο της κοινωνικής διαβούλευσης και γενικότερα στο πεδίο του θεσμικού κοινωνικού διαλόγου για τα θέματα της ΕΕΚ. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Η περίπτωση της Ελλάδος σε σχέση με την ανάπτυξη του κοινωνικού διαλόγου στην ΕΕΚ και συγκεκριμένα για τη μαθητεία και τις μορφές μάθησης στο χώρο εργασίας (workplace learning), φαίνεται ότι διαγράφει ιστορικά τουλάχιστον μία περίοδο περιορισμένης ή καλύτερα οριοθετημένης ανάπτυξης η οποία θα λέγαμε ότι χαρακτηρίζεται από ρητορικές ενίοτε προσχηματικές όχι πάντοτε ουσιαστικές και επίσης χωρίς την άμεση συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Οι περισσότεροι κοινωνικοί εταίροι (μεταξύ αυτών, η ΓΕΣΕΒΕΕ, η ΓΣΕΕ, ο ΣΕΒ, ο ΣΕΤΕ, η ΕΣΕΕ και το ΕΙΕΑΔ) οι οποίοι εμπλέκονται στη διαδικασία διαμόρφωσης μίας σχετικής ρητορικής ή σε πολλές περιπτώσεις και άμεσης κριτικής στον τρόπο οργάνωσης του παρόντος θεσμικού, οργανωτικού και επιχειρησιακού πλαισίου, κατανοούν εν μέσω της τρέχουσας κοινωνικο-οικονομικής κρίσης ότι σχετικές μεταρρυθμίσεις αν και σε μεγάλο βαθμό προβλέπονται από σχετικούς Νόμους όπως ο 3879/2010 και πολύ περισσότερο ο πιο πρόσφατος 4186/2013, θα πρέπει να στηρίξουν θεσμικά και επιμέρους πρωτοβουλίες προκειμένου η εφαρμογή του συστήματος μαθητείας –όπως αυτό διαμορφώνεται στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες κυρίως μέσω του ΟΑΕΔ– να είναι όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη και να αποδώσει τα μέγιστα οφέλη στους εμπλεκόμενους, πρωτίστως στους καταρτιζόμενους. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Όπως διαπιστώνεται από τη διερεύνηση του υφιστάμενου πλαισίου και των απόψεων και θέσεων των εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων, είναι ανάγκη να αντιμετωπιστεί η έλλειψη αξιόπιστων και επίκαιρων δεδομένων για τις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας σε ειδικότητες. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Χρειάζεται επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών σύμφωνα με τις ανάγκες των ταχύτατα εξελισσόμενων επαγγελματικών κλάδων και ειδικότερα με βάση τις μελέτες επαγγελματικών περιγραμμάτων που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Απαιτείται επίσης διαρκής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ενώ χρειάζονται αναθεώρηση και εκσυγχρονισμός στις βασικές θεσμικές διευθετήσεις του συστήματος μαθητείας όπως το συμβόλαιο μαθητείας. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Είναι αναγκαία μια συστηματική προσπάθεια ανάδειξης και δημόσιας συζήτησης των πλεονεκτημάτων της μαθητείας, τέτοια που σταδιακά να πείθει την ελληνική κοινωνία ότι αποτελεί μια αξιοπρόσεκτη μορφωτική και επαγγελματική επιλογή. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Χρειάζεται εξασφάλιση αυξημένων ευκαιριών πρόσβασης των αποφοίτων της μαθητείας προς ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης και περαιτέρω απόκτηση εμπειρίας· αρκετοί κοινωνικοί εταίροι καταλήγουν ότι απαιτείται και η υιοθέτηση ενός αποτελεσματικού συστήματος επαγγελματικού προσανατολισμού σε όλα τα επίπεδα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Άξονας 1: Οργάνωση ενός λειτουργικού μοντέλου λήψης αποφάσεων για την ΕΕΚ Όπως επισημαίνουν οι εκπρόσωποι ορισμένων κοινωνικών εταίρων δεν είναι τόσο η ανάπτυξη εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, όσο η ανάπτυξη ενός συστήματος κοινών κωδίκων νοηματοδότησης, μία «κοινή κοινωνική γλώσσα» η οποία θα διαπνέει τις διαπροσωπικές σχέσεις των εκπροσώπων των εμπλεκομένων φορέων, ένα νέο «σχέδιο επικοινωνίας» το οποίο θα παρέχει στους συνομιλητές τη δυνατότητα να παράγουν επιχειρήματα μέσω της χρήσης μίας κοινά αποδεκτής κοινωνικής γλώσσας. Η ανάπτυξη ενός ανοιχτού λειτουργικού μοντέλου λήψης αποφάσεων για την μαθητεία στην Ελλάδα απαιτεί σύμφωνα με τους κοινωνικούς εταίρους τον συνδυασμό παραμέτρων και μεταβλητών ως προϋποθέσεις διαμόρφωσης ενός στοχευμένου και δυναμικού κοινωνικού διαλόγου για την ΕΕΚ. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Άξονας 2: Αναθεώρηση του τρόπου διακυβέρνησης και οικονομικής ενίσχυσης του συστήματος ΕΕΚ και της μαθητείας Προώθηση ενός μοντέλου συνεργατικής διακυβέρνησης· μιας διαδικασία και μια μορφής διακυβέρνησης στην οποία οι συμμετέχοντες (κοινωνικοί εταίροι, θεσμικοί φορείς, τα ενδιαφερόμενα μέρη) που εκπροσωπούν διαφορετικά συμφέροντα να συμμετέχουν από κοινού στη λήψη πολιτικών αποφάσεων στην καλύτερη περίπτωση ή να διατυπώνει συστάσεις για τη λήψη της τελικής απόφασης, αντί να αναλώνονται στην διατύπωση θεωρητικών τοποθετήσεων με τη μορφή ευχολογίων. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Ενίσχυση της σχέσης μεταξύ δια-τομεακού και τομεακού κοινωνικού διαλόγου. Αύξηση της διαφάνειας του τομεακού και δια-τομεακού κοινωνικού διαλόγου. Βελτίωση της διαφάνειας των μηχανισμών και διαδικασιών για τη λήψη αποφάσεων. Ανάπτυξη ενός κοινού τρόπου κατανόησης του ρόλου και της ειδικής φύσης των διαφόρων τύπων μαθητείας και μέσων εφαρμογής τους. Ανάπτυξη μηχανισμών για την αξιοποίηση των νέων χρηματοπιστωτικών εργαλείων. Ενίσχυση των υφιστάμενων δομών ή μηχανισμών κοινωνικού διαλόγου. Συνέχιση της υποστήριξης για την ανάπτυξη δράσεων SWAT. Κατανόηση και στήριξη μέσω του κοινωνικού διαλόγου των ιδιαίτερων αναγκών συγκεκριμένων κοινωνικών εταίρων. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Άξονας 3: Αναθεώρηση του υφιστάμενου θεσμικού και οργανωτικού πλαισίου με ταυτόχρονη επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών στην ΕΕΚ Η επιτυχής εφαρμογή του ECVET στην Ελλάδα απαιτεί και την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών στην ΕΕΚ με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα. Για την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών ΕΕΚ και μαθητείας ωστόσο απαιτείται προσπάθεια σε τρία επίπεδα σε ό,τι αφορά τη διαδικασία ορισμού των μαθησιακών αποτελεσμάτων. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Άξονας 4: Διασφάλιση της ποιότητας, και πιστοποίηση των προγραμμάτων ΕΕΚ και μαθητείας Ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα το οποίο αποτελεί και θέση πολλών κοινωνικών εταίρων (π.χ. ΓΣΕΕ, ΟΑΕΔ, ΓΣΕΒΕΕ, ΣΕΒ) είναι και η ανάπτυξη ενός συστήματος διαρκούς βελτίωσης, υποστήριξης, λειτουργίας και επικαιροποίησης των επαγγελματικών περιγραμμάτων. Κι αυτό γιατί τα επαγγελματικά περιγράμματα αποτελούν τον πυρήνα των ειδικοτήτων, εγκιβωτίζουν το πλαίσιο των απαιτούμενων γνώσεων, των δεξιοτήτων και ικανοτήτων, βασίζονται στην ουσία των προσόντων που απαιτούνται περιγράφοντας με πληρότητα το τι προϋποθέτει η άσκηση ενός επαγγελματικού ρόλου. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Υπαρκτός και στο μέτρο του δυνατού ξεκάθαρος προσανατολισμός του παραγωγικού μοντέλου ανάπτυξης της οικονομίας έτσι ώστε να τροφοδοτείται αντίστοιχα το σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τους αναπτυξιακούς και φθίνοντες κλάδους και σε επίπεδο μακροχρόνιας πρόβλεψης. Ανάπτυξη συστήματος διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας σε επαγγέλματα, ειδικότητες και κυρίως δεξιότητες (κλάδοι – περιφέρειες). Δυνατότητα ευελιξίας του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με στόχο την κάλυψη των αναγκών προσφέροντας ειδικότητες που ζητά η αγορά εργασίας εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα σύγχρονα προγράμματα σπουδών, εκπαιδευτικό υλικό και εργαστήρια. Δημιουργία, επέκταση και εκσυγχρονισμός του μητρώου των επαγγελματικών περιγραμμάτων ως βάση αποτύπωσης των επαγγελμάτων και των ειδικοτήτων καθώς και μετατροπής τους σε προγράμματα σπουδών και εκπαιδευτικού υλικού. Δημιουργία και ανάπτυξη μητρώου εκπαιδευτών εξειδικευμένων και εκπαιδευμένων στις σύγχρονες αλλαγές που συντελούνται στο πεδίο τους. Ανάπτυξη και επέκταση σύγχρονων εξειδικευμένων εργαστηρίων ιδιαίτερα για τα τεχνικά επαγγέλματα και αντίστοιχων εργαστηρίων πληροφορικής. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Άξονας 5: Διαμόρφωση ενός αξιόπιστου πλαισίου επικύρωσης ή εγκυροποίησης (δηλαδή αναγνώρισης, τεκμηρίωσης, αξιολόγησης και πιστοποίησης) των δεξιοτήτων οι οποίες αποκτώνται με μη τυπικό ή άτυπο τρόπο στο χώρο εργασίας Είναι σχετικά δύσκολο να δούμε μία σαφή σχέση ή αναλογία μεταξύ των υφιστάμενων εθνικών πολιτικών στην ΕΕΚ και τις κοινές Ευρωπαϊκές αρχές για την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης, πολύ περισσότερο με το σύστημα της μαθητείας και ειδικότερα των μορφών μάθησης και ανάπτυξης δεξιοτήτων εντός του χώρου εργασίας. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Η αντίληψη των πλαισίων εργασίας ως πεδίων μάθησης απαιτεί κατάλληλο σχεδιασμό προς την κατεύθυνση της συνθετότητας των καθηκόντων, της ομαδικής-συνεργατικής εργασίας, της αυτονομίας και της υπευθυνότητας στη λήψη αποφάσεων, σε συνδυασμό με συνθήκες που επιτάσσουν την ενίσχυση ή τη βελτίωση των δεξιοτήτων, κυρίως μέσω της εισαγωγής τεχνολογικών καινοτομιών, κλαδικών αλλαγών / αναδιαρθρώσεων και νέων οργανωτικών διαδικασιών. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Ο κοινωνικός διάλογος για τα προγράμματα μαθητείας θα πρέπει να συμπεριλάβει και τα εξής θέματα: το ρόλο του μαθησιακού περιβάλλοντος το οποίο οφείλει να εναλλάσσεται μεταξύ του χώρου εργασίας και του φορέα εκπαίδευσης ή κατάρτισης· το κατά πόσο τα προγράμματα μαθητείας θα πρέπει να εντάσσονται στην τυπική (επίσημη) επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση· τον τρόπο με τον οποίο μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος κατάρτισης, οι καταρτιζόμενοι θα αποκτούν ένα συγκεκριμένο προσόν συμβατό με κάποιο επαγγελματικό πρότυπο καθώς και ένα επίσημα αναγνωρισμένο πιστοποιητικό· τον τρόπο με τον οποίο οι μαθητευόμενοι θα υπάγονται σε καθεστώς υπαλλήλου κατά τη διάρκεια της μαθητείας και θα αμείβονται για την εργασία τους· τις συνθήκες υπό τις οποίες θα καταρτίζεται η σχετική σύμβαση ή επίσημη συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και του μαθητευόμενου, αλλά και η σχετική σύμβαση με το εκπαιδευτικό ίδρυμα· τον τρόπο με τον οποίο θα επικυρώνεται/εγκυροποιείται η προηγούμενη γνώση και εμπειρία η οποία αποκτήθηκε με μη τυπικό ή άτυπο τρόπο. © Γεώργιος Κ. Ζαρίφης

Πρόσβαση και συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον κοινωνικό διάλογο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα: ζητήματα ποιότητας, αποτελεσματικότητας και βιωσιμότητας Εισηγητής: Γεώργιος Κ. Ζαρίφης