Στατίνες: φάρμακο ή φαρμάκι; Δήμητρα Καραμπάτση

Στατίνες

Χοληστερόλη

Λιποπρωτεΐνες

Μεταβολισμός λιποπρωτεινών

Αθηρωμάτωση

foam cells (αφρώδη κύτταρα)

Ποιος είναι ο μηχανισμός δράσης των στατινών?

Βιοσύνθεση της χοληστερόλης

HMG (3-hydroxy-3-methylglutaryl)-CoA αναγωγάση

1950-1960

Triparanol, Η.Π.Α. 1959 σοβαρή παρενέργεια:

Διαθέσιμες ενώσεις που μειώνουν την χοληστερόλη την δεκαετία του 1960 fibrates (1958+) nicotinic acid (1955, Rudolph Altschul)

Η γένεση των στατινών Professor Dr. Akira Endo President, Biopharm Research Laboratories, Inc., Distinguished Professor Emeritus, Tokyo University of Agriculture and Technology, Japan

Ανακάλυψη της mevastatin (compactin), της 1ης στατίνης Penicillium citrinum

1η εμπορική στατίνη, Σεπτέμβριος 1987 Lovastatin

HMGRIS

Σχέση Δομής - Δράσης (SAR) & Φυσικοχημικές Ιδιότητες

Φαρμακοκινητικές παράμετροι μερικών HMGRIs

Άλλες ευεργετικές επιδράσεις των στατινών Αναστολή ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων: Το γεγονός ότι το μεβαλονικό οξύ παίζει βασικό ρόλο στον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και ότι πολλά κακοήθη κύτταρα παρουσιάζουν αυξημένη δραστικότητα της αναγωγάσης του HMG-CoA, δείχνει ότι μια επιλεκτική αναστολή αυτού του ενζύμου θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα χημειοθεραπεία για τον καρκίνο. Μείωση κινδύνου καταγμάτων οστών: Η χορήγηση στατινών συνδέεται με μείωση του κινδύνου καταγμάτων των οστών σε άτομα άνω των 50 ετών, πιθανώς λόγω της αύξησης της πυκνότητας των οστών (BMD increase). Έτσι, τα άτομα με υπερλιπιδαιμία που είναι γνωστό ότι παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για οστεοπόρωση (κυρίως γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση), θα ωφεληθούν από τη θεραπεία με στατίνες.   Πιθανή συσχέτιση με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Alzheimer (AD): Σύμφωνα με μια μελέτη του 2009 (J. Neurol Neurosurg Psychiatry), με συμμετέχοντες 6992 άτομα, κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης (περίπου 9 χρόνια), 582 άτομα ανέπτυξαν AD. Σε σύγκριση με την μη χρησιμοποίηση φαρμάκων που μειώνουν την χοληστερόλη, η στατίνη σχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της AD.

Πιθανές επικίνδυνες παρενέργειες Κοινές Παρενέργειες Πιθανές Παρενέργειες πονοκέφαλος δυσκολία στον ύπνο κοκκίνισμα του δέρματος, εξάνθημα μυικοί πόνοι ζαλάδα ναυτία έμετος κοιλιακές κράμπες ή πόνοι φούσκωμα διάρροια δυσκοιλιότητα απώλεια μνήμης διανοητική σύγχυση υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα διαβήτης τύπου ΙΙ Πιθανές επικίνδυνες παρενέργειες μυοσίτιδα aυξημένα επίπεδα CPK ραβδομυόλυση

Χρειάζεται η χορήγηση στατινών σε υγιή άτομα για πρόληψη καρδιοπάθειας?

«μέτρον ἄριστον...» Ευχαριστίες Dr. Thomas Mavromoustakos (Professor of Organic Chemistry) Dr. Christos Kroupis (Assistant Professor of Clinical Biochemistry & Molecular Biology)