Κατανοώντας τους φίλους Carol Grey The sixth sense II Κιπριτσή Ειρήνη, ΠΕ 70 ΕΑΕ, Ψυχολόγος, MSc 14ο ΔΣ Δράμας

Το πρόγραμμα Εκπαίδευση στη διαφορά & την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης Παιδιά σχολικής ηλικίας Εφαρμογή στην τάξη Περιλαμβάνει: Εισαγωγή: Γενικό Πρόγραμμα Εισαγωγή για μια ειδική τάξη και τα μέλη της Κατανοώντας τον συμμαθητή σας (μαθητής με ΔΑΦ - συνεκπαίδευση) Κατά την φετινή χρονιά, τον Ιανουάριο υλοποιήθηκε το εισαγωγικό κομμάτι του προγράμματος και τον Μάιο η συνέχεια του προγράμματος που αφορούσε την κατανόηση από τους συμμαθητές του ενός μαθητή με Asperger που φοιτούσε κανονικά στην γενική τάξη.

The sixth sense II Σκοπός η κατανόηση και η υποστήριξη των συμμαθητών στο φάσμα του αυτισμού Απαιτούμενος χρόνος υλοποίησης: 2 ώρες Δεν απαιτείται ειδικός εξοπλισμός Απουσία μαθητή με ΔΑΦ Το πρόγραμμα στοχεύει στο να βοηθήσει τους μαθητές αλλά και τους εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν τι είναι ο αυτισμός και τις επιπτώσεις του στην κοινωνική κατανόηση και ιδιαίτερα στις δεξιότητες κατανόησης της οπτικής γωνίας του άλλου. Στηρίζεται στη λογική πως οι 5 αισθήσεις συγκεντρώνουν πληροφορίες, πως με βάση αυτές διαμορφώνουμε εκτιμήσεις για το τι αντιλαμβάνονται, σκέφτονται ή νιώθουν οι άλλοι και πως όσοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα με κάποια από αυτές χρειάζονται βοήθεια. Στη συνέχεια, εξηγείται πως η αντίληψη των κοινωνικών περιστάσεων και των σκέψεων ή συναισθημάτων των άλλων είναι η «6η αίσθηση» στην οποία κάποιοι μαθητές αντιμετωπίζουν πρόβλημα και χρειάζονται κατανόηση και βοήθεια όπως ένας τυφλός ή ένας κουφός.

Εισαγωγή προγράμματος «Σήμερα θα μοιραστώ μαζί σας κάποιες σημαντικές πληροφορίες που αφορούν τον συμμαθητή σας τον________. Είμαι σίγουρη ότι παρατηρήσατε ότι, όπως εσάς, του αρέσει το διάλειμμα και να τρώει μπισκότα. Σαν εσάς, κάνει επίσης πολλά πράγματα. Και, σας εσάς, μερικές φορές χρειάζεται βοήθεια. Χρειάζεται βοήθεια για να παίξει και να δουλέψει με τους άλλους. Εμείς μπορούμε να τον βοηθήσουμε. Το πρώτο βήμα είναι να καταλάβουμε γιατί το να παίξει ή να δουλέψει με τους άλλους είναι μερικές φορές περισσότερο δύσκολο για τον _______. Ακούστε προσεκτικά αυτές τις πληροφορίες. Ξέρω ότι θα σας δώσει κάποιες ιδέες για το πώς μπορείτε να βοηθήσετε. Οι ιδέες σας θα είναι πολύ σημαντικές καθώς θα αναπτύξουμε ένα σχέδιο μαζί για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τον _______». Κατά την φετινή χρονιά, τον Ιανουάριο υλοποιήθηκε το εισαγωγικό κομμάτι του προγράμματος και τον Μάιο η συνέχεια του προγράμματος που αφορούσε την κατανόηση από τους συμμαθητές του ενός μαθητή με Asperger που φοιτούσε κανονικά στην γενική τάξη.

Εισαγωγή προγράμματος (2) «Ας ξεκινήσουμε από τις αισθήσεις μας. Ξέρετε ποιες είναι;» (επίδειξη καρτών με μέρη του σώματος) Συζήτηση για το ρόλο καθεμίας από τις 5 αισθήσεις στη ζωή μας «Τι πληροφορίες παίρνετε με την αίσθηση της όρασης;» «Σας δίδαξε κάποιος πώς να βλέπετε;» «Πως θα ήταν αν δεν είχατε την ικανότητα να βλέπετε;» «Τι θα μπορούσατε να κάνετε για να βοηθήσετε έναν συμμαθητή σας που δεν βλέπει;» Συζήτηση για το ρόλο καθεμίας από τις 5 αισθήσεις στη ζωή μας: τι πληροφορίες μας παρέχει, αν μας δίδαξε κάποιος πώς να τη χειριζόμαστε (την αίσθηση), τι θα συνέβαινε αν τη στερούμασταν, πως θα βοηθούσαμε κάποιον που τη στερείται. Παρουσιάζεται ενδεικτικά η διαφάνεια για την όραση

Κάρτες με τα μέρη του σώματος NOTE: To change images on this slide, select a picture and delete it. Then click the Insert Picture icon in the placeholder to insert your own image.

Εισαγωγή προγράμματος (3) «Είδαμε τις 5 αισθήσεις στην παρουσίαση. Κανείς δεν σας έμαθε να βλέπετε, να ακούτε, να αισθάνεστε μέσω της αφής, να γεύεστε ή να μυρίζετε. Επίσης έχετε και μια κοινωνική αίσθηση – κάποιες ικανότητες που σας βοηθούν να συνεργάζεστε ή να παίζετε με τους άλλους. Θα σας δείξω πως λειτουργεί η κοινωνική αίσθηση».

Δραστηριότητα 1: Κατανόηση της προοπτικής του άλλου (οπτική αντίληψη) Δραστηριότητα 1: Κατανόηση της προοπτικής του άλλου (οπτική αντίληψη) Οι μαθητές ανακαλύπτουν την ικανότητα να κατανοούν αυτό που άλλοι βλέπουν/αντιλαμβάνονται. Οι μαθητές

Αυτό σας το έμαθε κάποιος, ή «απλά το ξέρετε»; «Ξέρουμε τι μπορούν οι άλλοι να δουν, να ακούσουν, να γευτούν, να νιώσουν μέσω της αφής και να μυρίσουν». NOTE: To change images on this slide, select a picture and delete it. Then click the Insert Picture icon in the placeholder to insert your own image. Αυτό σας το έμαθε κάποιος, ή «απλά το ξέρετε»;

Δραστηριότητα 2: Κατανόηση της προοπτικής του άλλου (γνωστική αντίληψη) Όλοι οι μαθητές με παρακολουθούν να κρύβω ένα αρκουδάκι μέσα σε ένα κουτί παπουτσιών. Ζητάω από έναν εθελοντή να βγει έξω από την τάξη Μετακινώ το αρκουδάκι από το κουτί παπουτσιών στο συρτάρι της έδρας. Προσκαλώ πάλι τον εθελοντή μαθητή να μπει στην τάξη και τον ευχαριστώ. Ρωτάω τους μαθητές που νομίζουν ότι θα ψάξει ο εθελοντής αν του ζητήσω να βρει το αρκουδάκι. Οι μαθητές

«Κάνουμε καλές εκτιμήσεις για το τι γνωρίζουν οι άλλοι άνθρωποι». «Ξέρουμε τι μπορούν οι άλλοι να δουν, να ακούσουν, να γευτούν, να νιώσουν μέσω της αφής και να μυρίσουν». NOTE: To change images on this slide, select a picture and delete it. Then click the Insert Picture icon in the placeholder to insert your own image. «Κάνουμε καλές εκτιμήσεις για το τι γνωρίζουν οι άλλοι άνθρωποι».

Δραστηριότητα 3: Κατανόηση της προοπτικής του άλλου (συναισθηματική αντίληψη) Δείχνω εικόνες με τα βασικά συναισθήματα. Ζητάω να αναγνωρίσουν το συναίσθημα που απεικονίζεται. Συζητώ τα βασικά στοιχεία που μας οδηγούν στο πως νιώθει κάποιος. Μπορείτε να αντιληφθείτε πως νιώθει κάποιος άλλος; Τι στοιχεία χρησιμοποιούμε για να καταλάβουμε πως νιώθει κάποιος άλλος;   Μπορούμε να κάνουμε καλές εκτιμήσεις για το πως νιώθει κάποιος άλλος. Χρησιμοποιούμε στοιχεία για να μας βοηθήσουν στις εκτιμήσεις μας. Όπως είδαμε και στη λίστα, μπορεί να κοιτάξουμε το πρόσωπο κάποιου για να βρούμε στοιχεία για το πώς νιώθει. Αν κάποιος χαμογελάει, μια καλή εκτίμηση είναι ότι νιώθει χαρά. Αν κάποιος είναι συνοφρυωμένος, μια καλή εκτίμηση είναι ότι νιώθει λύπη ή ανησυχία. Μπορούμε επίσης να κοιτάξουμε πως συμπεριφέρεται. Για παράδειγμα, όταν κλαίει κάποιος, αυτό μας δίνει μια πολύ καλή εικόνα για τα συναισθήματά του. Ή αν κάποιος τραγουδάει και χοροπηδάει πάνω κάτω, αυτό είναι μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα ότι είναι χαρούμενος. Μερικές φορές όμως τα στοιχεία δεν είναι τόσο καθαρά. Μπορεί να παρατηρήσουμε ότι κάποιος που συνήθως περπατάει γρήγορα κινείται σήμερα πολύ αργά. Ένα άλλο στοιχείο για να αντιληφθούμε πως νιώθει κάποιος είναι να ακούσουμε τι λέει. Χρησιμοποιούμε τέτοια στοιχεία για να κάνουμε πολύ καλές εκτιμήσεις για το πώς αισθάνεται κάποιος.

«Κάνουμε καλές εκτιμήσεις για το πώς νιώθουν οι άλλοι άνθρωποι». «Ξέρουμε τι μπορούν οι άλλοι να δουν, να ακούσουν, να γευτούν, να νιώσουν μέσω της αφής και να μυρίσουν». NOTE: To change images on this slide, select a picture and delete it. Then click the Insert Picture icon in the placeholder to insert your own image. «Κάνουμε καλές εκτιμήσεις για το πώς νιώθουν οι άλλοι άνθρωποι».

Η έκτη αίσθηση Πως πιστεύεις ότι θα ήταν αν κάποιος αντιμετώπιζε προβλήματα με την 6η αίσθησή του; (οι μαθητές φτιάχνουν μια λίστα με πιθανές δυσκολίες του μαθητή) Θα ήταν εύκολο ή δύσκολο να περιμένουν τη σειρά τους αν δεν ξέρουν τι σκέφτονται ή τι αισθάνονται οι άλλοι; Θα ήταν εύκολο ή δύσκολο να μιλήσουν σε άλλους για κάτι που έκαναν; Γιατί; Θα ήταν εύκολο ή δύσκολο να καταλάβουν γιατί χρειαζόμαστε κανόνες για τα παιχνίδια; Γιατί; Θα ήταν εύκολο ή δύσκολο να καταλάβουν γιατί οι άνθρωποι κάνουν κάποια πράγματα; Γιατί; Θα σας προκαλούσε έκπληξη η συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων; Γιατί; Θα σας τρόμαζαν μερικές φορές οι άνθρωποι; Θα ήταν εύκολο ή δύσκολο να κάνετε φίλους;  

Ένας μαθητής με δυσκολία στην έκτη αίσθηση χρειάζεται βοήθεια για να… Να μιλήσει με τους άλλους Να ακολουθήσει τους κανόνες ή να τηρεί τη σειρά στην παιδική χαρά και στην τάξη Να καταλάβει πως νιώθει κάποιος άλλος Να κατανοήσει γιατί οι άλλοι κάνουν ό,τι κάνουν Να συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια και δραστηριότητες Να κάνει φίλους

Πως μπορούμε να τον βοηθήσουμε; Ξεκινήστε εσείς τη συζήτηση. Ζητήστε από το Γιώργη να κάτσει μαζί σας στο κολατσιό. Γράψτε τους κανόνες των παιχνιδιών. Κάντε υπομονή καθώς ο Γιώργης μαθαίνει να περιμένει τη σειρά του. Βοηθήστε το Γιώργη να βρει τη θέση του και να ακολουθεί τις οδηγίες. Κάντε υπομονή όταν ο Γιώργης δεν καταλαβαίνει ότι όταν μας «ελευθερώνουν» στα παιχνίδια δεν ήμασταν πραγματικά σκλαβωμένοι. Στην αρχή ζητήστε τη βοήθεια ενός ενήλικα όταν παίζετε με το Γιώργη.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!