Τα φύλα στη λογοτεχνία

Για ποιο σκοπό η λογοτεχνική θεωρία;

Η λογοτεχνική θεωρία δικαιώνεται όταν συμβάλλει στην οικοδόμηση μιας διαφορετικής αντίληψης για το μάθημα της λογοτεχνίας και όχι όταν παρέχει απλώς διαφορετικές στρατηγικές για την αντιμετώπισή του Ευαγγελία Φρυδάκη, «ευέλικτες χρήσεις της λογοτεχνικής θεωρίας», στο Λογοτεχνία και εκπαίδευση, Αθήνα 2002, τυπωθήτω, σελ. 174

Ο εκπαιδευτικός οφείλει να προσεγγίσει τη σύγχρονη Θεωρία της Λογοτεχνίας εκλεκτικά και κριτικά, αποφεύγοντας τη μονολογική χρήση της ως μιας απυρόβλητης μεταγλώσσας και αξιοποιώντας αντίθετα την πολυφωνία της. Γρηγόρης Πασχαλίδης, «Γενικές αρχές ενός προγράμματος για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας», Ό.π. σελ. 329

Ο δάσκαλος γίνεται καθοδηγητής και συνερμηνευτής και όχι η πηγή του νοήματος.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 1. φιλαναγνωσία 2. καλλιέργεια περιέργειας, επιθυμίας, αγάπης για τη λογοτεχνία 3.κριτική προσέγγιση της λογοτεχνίας, κατανόηση αυτής ως κοινωνικής ανάγκης και – κατ΄επέκταση- κοινωνικού φαινομένου.

ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΙΑ Πιστεύω πως ένας σημαντικός ρόλος για το δάσκαλο είναι να βοηθήσει τον καθένα να βγάλει τα συμπεράσματα των δικών του αναζητήσεων...Οφείλουμε απλώς να βοηθήσουμε τους μαθητές να «διαβάζουν Jean Verrier, Ανάγνωση μυθιστορημάτων, Συνέδριο του Σεριζί- Η διδασκαλία της λογοτεχνίας, εκδόσεις επικαιρότητα, Αθήνα 2002, σελ. 187-8

Serge Doubrovsky, Η άποψη του καθηγητή, Συνέδριο του Σεριζί, σελ. 20 ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ-ΕΠΙΘΥΜΙΑ-ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ «Διδάσκω λογοτεχνία» δε σημαίνει καθιστώ κάποιον ικανό να δημιουργήσει λογοτεχνία∙σημαίνει καθιστώ κάποιον ικανό να την απολαμβάνει. Serge Doubrovsky, Η άποψη του καθηγητή, Συνέδριο του Σεριζί, σελ. 20

Πώς μπορεί το λογοτεχνικό κείμενο να χωρέσει στο σχολικό πρόγραμμα, χωρίς να αλωθεί από τον παιδαγωγισμό, χωρίς να ακρωτηριασθεί από τη λογοκρισία και το πνεύμα του εκφυλισμένου εγκυκλοπαιδισμού, που διέπει συχνά το εκπαιδευτικό σύστημα; Αλεξάνδρα Ζερβού, Λογοτεχνία και Εκπαίδευση, εκδόσεις τυπωθήτω, Αθήνα 2002, σελ. 21

ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Κι εκεί ακριβώς βρίσκεται κατά τη γνώμη μου αυτό που νομιμοποιεί τη διδασκαλία της λογοτεχνίας. Μαθαίνοντας να ελέγχει το λογοτεχνικό έργο, να προσανατολίζεται στον διαφορετικό κόσμο που του προτείνει, …ο σπουδαστής ασκείται να κάνει την ίδια εργασία στον κόσμο που τον περιβάλλει, … Jean Alter, Προς τι η διδασκαλία της λογοτεχνίας;, στο Συνέδριο του Σεριζί, εκδόσεις «Επικαιρότητα», Αθήνα 2002, σελ. 71.

Η απόλαυση του κειμένου, είναι η στιγμή ακριβώς εκείνη, που το κορμί μου θα ακολουθήσει τις δικές του ιδέες γιατί το κορμί μου δεν έχει τις ίδιες μ΄εμένα ιδέες. Ρολάν Μπαρτ, Η απόλαυση του κειμένου, εκδόσεις Ράππα, Αθήνα 1977, σελ. 30

ο θεωρητικός λόγος για τη λογοτεχνία…συχνότερα αναπαλαίωσε παρά ανανέωσε τη διδακτική πράξη. Κι αυτό, γιατί χρησιμοποιήθηκε από την εκπαίδευση, όχι για να καλλιεργήσει προβληματισμούς για την έννοια, τη λειτουργία, το σκοπό της μελέτης της «λογοτεχνίας», αλλά περισσότερο για να εφοδιάσει με εργαλεία αντιμετώπισης της διδακτικής αμηχανίας. Ευαγγελία Φρυδάκη, «Ευέλικτες χρήσεις της λογοτεχνικής θεωρίας», στο Λογοτεχνία και Εκπαίδευση, εκδόσεις τυπωθήτω, Αθήνα 2002, σελ. 168

Οι ΠΣ θεωρούν τον πολιτισμό ως το συνολικό κοινωνικό πεδίο παραγωγής νοήματος. Μας προτείνουν τη δυνατότητα να συλλάβουμε το αντικείμενό μας, το μάθημα της λογοτεχνίας, μ΄ ένα συνολικό τρόπο, ως ένα αλληλένδετο σύνολο γνωστικών κατηγοριών, αισθητικών διακρίσεων, ερμηνευτικών πρωτοκόλλων, παιδαγωγικών ρόλων και πρακτικών κατασκευής υποκειμενικότητας Γρηγόρης Πασχαλίδης, «Γενικές αρχές ενός προγράμματος για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας», στο Λογοτεχνία και Εκπαίδευση, εκδόσεις τυπωθήτω, Αθήνα 2002, σελ. 321

Σύμφωνα με το ισχύον Π.Σ., η ιστορία της λογοτεχνίας θα πρέπει να έχει ως αποστολή της την αντιμετώπιση ενός δεδομένου λογοτεχνικού φαινομένου ως επικοινωνιακού συνόλου μέσα στην ιστορική και κοινωνική λειτουργία του. Εφημερίς της Κυβερνήσεως, τεύχος δεύτερο, αρ.φ. 1562, 27/6/2011, σελ. 21071

ΠΡΟΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΦΑΣΗ 4 ώρες Παρουσίαση του θέματος μικρή αναφορά στη Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας- χωρισμός ομάδων Παρουσίαση εργασιών μαθητών (για τις ιστορικές περιόδους) και εξοικείωση με την κρίσιμη ορολογία Παρουσίαση εργασιών (για την ορολογία)

ΑΝΤΡΟΝΙΚΗ Η ΕΛΛΗ ΗΤΑΝ ΚΑΠΟΤΕ ΔΥΟ ΦΙΛΟΙ ΤΟ ΚΟΜΜΩΤΡΙΑΚΙ ΘΡΗΝΟΣ ΜΑΝΑΣ Ποιο κοινό θέμα αναδεικνύουν τα τραγούδια που ακολουθούν και οι εικόνες που βλέπετε; ΑΝΤΡΟΝΙΚΗ Η ΕΛΛΗ ΗΤΑΝ ΚΑΠΟΤΕ ΔΥΟ ΦΙΛΟΙ ΤΟ ΚΟΜΜΩΤΡΙΑΚΙ ΘΡΗΝΟΣ ΜΑΝΑΣ

Αγάλματα της κλασικής αρχαιότητας: Αφροδίτη της Μήλου Ερμής του Πραξιτέλη

Μποτιτσέλι, η γέννηση της Αφροδίτης Μποτιτσέλι, η γέννηση της Αφροδίτης Τιτσιάνο, Δανάη

Σάντρο Μποτιτσέλι: Ο θρίαμβος της Άνοιξης

ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής

Μποτιτσέλι, Πορτρέτο νεαρού άνδρα

Λεονάρντο ντα Βίντσι, Η Παναγία των βράχων

Ολυμπιακοί Αγώνες, Βερολίνο 1936

Άντι Γουώρχολ, Μέρυλιν Μονρόε, Αυτοπροσωπογραφία Άντι Γουώρχολ, Μέρυλιν Μονρόε, Αυτοπροσωπογραφία

Σύγχρονα μοντέλα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «Τα φύλα στη Λογοτεχνία» αλλάζει η αντίληψη και οι απόψεις για τα φύλα ανάλογα με τις εποχές;

ΠΡΟΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΦΑΣΗ 2η ώρα Μικρή αναφορά στη Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας- χωρισμός ομάδων, κάθε ομάδα θα παρουσιάσει μια περίοδο της νεοελληνικής λογοτεχνίας, από αυτές των οποίων θα εξετάσουμε έργα.

ΠΡΟΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΦΑΣΗ 3η ώρα Παρουσίαση εργασιών μαθητών (για τις ιστορικές περιόδους) και εξοικείωση με την κρίσιμη ορολογία: παραλογή, κρητική λογοτεχνία, σχολή ή ρεύμα, αφήγηση, ρεαλισμός, ηθογραφία, μεταπολεμική ποίηση κλπ που θα προκύψουν. Όλα αυτά πολύ απλά. Εργασίες από το ΛΛΟ για την ορολογία.

Τα είδη δεν αποτελούν σύνολα κανόνων που διευκολύνουν την ένταξη κειμένων σε ορισμένη κατηγορία αλλά λόγοι στο επίπεδο της εκφοράς: σύνθετες και ενεργείς ιστορικοπολιτικές ενότητες, γεμάτες από νόημα και αξίες. Μιχαήλ Μπαχτίν

ΠΡΟΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΦΑΣΗ 4η ώρα Παρουσίαση εργασιών (για την ορολογία): όχι ανάγνωση αλλά ζωντανά

1η ομάδα: Της νύφης που κακοπάθησε, Του νεκρού αδελφού, Των Κολοκοτρωναίων, 2η ομάδα: Ερωτόκριτος (νένα), Αν ήξευρα κυράτσα μου, Πάγω, Η Προίκα, 3η ομάδα: Η Φόνισσα, Η τιμή και το χρήμα, Στέλλα Βιολάντη, 4η ομάδα: Στου Χατζηφράγκου, Οι πόνοι της Παναγιάς, Πάλι μεθυσμένος είσαι, 5η ομάδα: Ο Σιούλας ο ταμπάκος, Τα ρέστα, Εγκώμιο

1η ομάδα: Της νύφης που κακοπάθησε, Αν ήξευρα κυράτσα μου, Στέλλα Βιολάντη, 2η ομάδα: Ερωτόκριτος (νένα), Του νεκρού αδελφού, Η τιμή και το χρήμα, Πάλι μεθυσμένος είσαι, 3η ομάδα: Η Φόνισσα, Των Κολοκοτρωναίων, Πάγω, 4η ομάδα: Στου Χατζηφράγκου, Τα ρέστα, Η Προίκα, 5η ομάδα: Ο Σιούλας ο ταμπάκος, Οι πόνοι της Παναγιάς, Εγκώμιο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Παρουσίαση φύλων, στερεότυπα, κριτική αυτών Παρουσίαση φύλων, στερεότυπα, κριτική αυτών Σχέση κοινωνικών συνθηκών με την εικόνα του λογοτεχνικού ήρωα Τι σας άρεσε ή τι όχι στο κείμενο; Πώς θα το δέχονταν στην εποχή του; Τεχνικές αφήγησης Άσκηση δημιουργικής γραφής

ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΟ Τα Χριστούγεννα βάζω εργασίες ομαδικές, για να παρουσιαστούν μετά τις διακοπές Λωξάντρα/ Έλένη, ή ο Κανένας/ Άλμπατρος/ Αύριο, μια άλλη χώρα/ Περσέπολις/ Μπίλλυ Έλλιοτ/ Κάν το όπως ο Μπέκαμ/ Μίλλιον ντόλαρ μπέιμπυ.