Διαθεματική εργασία στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Η ΦΟΝΙΣΣΑ Του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Διαθεματική εργασία στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ’ Γυμνασίου

Η θέση της γυναίκας

Το Κοινωνικό Πλαίσιο Η προίκα αποτελούσε έναν βασικό θεσμό, καθώς μάλιστα προβλέπονταν από τον νόμο, ο οποίος καταργήθηκε το 1983. Αποτελούσε συνεισφορά της γυναίκας στο νέο σπιτικό (λευκά είδη, ρούχα, χρήματα, κτήματα ή κάποιο σπίτι). Η προίκα ερχόταν σε αναλογία με τον γαμπρό, δηλαδή όσο περισσότερα μπορούσε να προσφέρει η νύφη, τόσο καλύτερος ήταν ο γαμπρός. Η προίκα πολλές φορές κατέληγε να αποτελεί κοινωνικό πρόβλημα, αφού οι άπορες οικογένειες αδυνατούσαν να παντρέψουν τις κόρες τους και εκείνες απέμεναν γεροντοκόρες, απέναντι στις οποίες η στάση του κόσμου ήταν αρνητική.

Το Οικονομικό Πλαίσιο Το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Η Φόνισσα» διαδραματίζεται την περίοδο της πτώχευσης του κράτους από τον Χαρίλαο Τρικούπη και της επιβολής του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου στην Ελλάδα από τις Μεγάλες Δυνάμεις μετά την ήττα του 1897 στον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Οι συγκυρίες αυτές οδήγησαν σε οικονομική ύφεση, κρίση και μείωση του κυκλοφορούντος χρήματος. Συνεπώς, η φτώχεια και η ανέχεια μάστιζαν τις περισσότερες οικογένειες, αφού δεν είχαν εισόδημα και είχαν ταλαιπωρηθεί από τα δεινά του πολέμου.   

Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ Στο οικονομικό και κοινωνικό αυτό πλαίσιο, η γυναίκα παρουσιάζεται ως βάρος και η θέση της είναι υποβιβασμένη με μόνο ρόλο τη φροντίδα της οικογένειας και του σπιτιού, σε βαθμό τόσο μεγάλο που κατέληγε να έχει συμπεριφορά και όψη δουλική και «σκυφτή». Ο άντρας φαίνεται να έχει κυρίαρχο ρόλο ενώ ακόμα και η γέννηση ενός κοριτσιού θεωρείται κακοτυχία και ισοδυναμεί με πολλά δεινά. Στόχος των γονιών ήταν να «ξεφορτωθούν» την κόρη αποκαθιστώντας και παντρεύοντάς την.

Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ Το βασικότερο πρόβλημα ήταν η προίκα. Έτσι λαμβάνοντας υπόψη τη θέση, τον ρόλο κα-θώς και τις υπέρμετρες υποχρεώσεις που συνό-δευαν τη γέννηση των κοριτσιών, οι αρρώστιες σε βάρος τους δεν φαίνονταν και τόσο μεγάλη κατάρα αφού απάλλασσαν την οικογένεια από πολλά μελλοντικά βάσανα και έξοδα.

ΒΙΝΤΕΟ Η θέση της γυναίκας στις ΝΥΦΕΣ

Την ίδια εποχή, κάπου αλλού… Τον 19ο αιώνα, όταν στην Ελλάδα ο χώρος της πολιτικής και της οικονομίας αποδίδεται προνομιακά στους άντρες και ο «ιδιωτικός» ή «οικιακός» στις γυναίκες, στην κε-ντρική Ευρώπη άρχισαν να εμφανίζονται (δειλά δειλά) κάποια επαγγέλματα, όπως της δασκάλας, της μεταφρά-στριας, της ποιήτριας και της συγγραφέως, ιδίως μετά το 1887. Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ενός προοδευτικού και ιδιαίτερα μεταρρυθμιστικού οργανω-μένου κινήματος στην Ευρώπη, του φεμινισμού.

Το φεμινιστικό κίνημα Το φεμινιστικό κίνημα, δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά, οι συλλογικές προσπάθειες των γυναικών, ώστε να ξεπε-ράσουν οι ίδιες τα όρια του «ιδιωτικού» χώρου και να εισέλθουν ισότιμα με τον άντρα στον «δημόσιο». Ο φεμινισμός, ως κοινωνικό κίνημα επικεντρώθηκε και εστίασε κυρίως στον περιορισμό και την εξάλειψη κάθε φυλετικής ανισότητας, στην υπεράσπιση και προώθηση των συμφερόντων και των δικαιωμάτων των γυναικών στην κοινωνία.

Οι συνέπειες του φεμινισμού: Η διείσδυση της γυναίκας στην αγορά Οι συνέπειες του φεμινισμού: Η διείσδυση της γυναίκας στην αγορά Έτσι, από το τέλος του 19ου αιώνα, αρχίζει η γυναίκα σε όλο τον κόσμο να εισβάλει στα «αντρικά» επαγγέλματα και στις επιστήμες, να αποκτά δικαιώματα ψήφου και να διεκδικεί θέση στα δημόσια και κυβερνητικά αξιώματα. Χάρη στο φεμινιστικό κίνημα και την βιομηχανική επα-νάσταση (όπου η τεχνολογική έκρηξη μετατόπισε την γυναίκα από το σπίτι στο εργοστάσιο), η γυναίκα κατά-φερε να αποδράσει από τον πυρήνα της οικογένειας και την σφαίρα του «ιδιωτικού χώρου» και να εισέλθει στον χώρο της παραγωγής, της οικονομικής αυτοτέλειας και της επαγγελματικής καταξίωσης.

Η θέση της γυναίκας στον κόσμο σήμερα Περνώντας η γυναίκα στον «δημόσιο» χώρο, ανέλαβε ρόλους παραδοσιακά αντρικούς, όπως η οικονομική στήριξη της οικογένειας, χωρίς βέβαια να της επιτρα-πεί να εγκαταλείψει τα παλιά της «καθήκοντα»: όπως εκείνα της φροντίδας του σπιτιού και της οικογένειας, με αποτέλεσμα να μιλάμε στην ουσία για μια μονό-πλευρη ισότητα. Παρόλο που η θέση της γυναίκας στις περισσότερες χώρες έχει εξισωθεί με αυτή του άντρα σήμερα, υπάρ-χουν ακόμη χώρες στις οποίες η γυναίκα είναι κατώ-τερη του άντρα.

Οι γυναίκες στον Τρίτο Κόσμο ΑΝΗΛΙΚΕΣ ΝΥΦΕΣ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ Το να μεγαλώνεις ένα κορίτσι, είναι σαν να ποτίζεις τον κήπο του γείτονα (Ινδικό ρητό) Σε κοινωνίες της Αφρικής παντρεύ-ουν τα κορίτσια από την παιδική τους ηλικία, άλλοτε για να απαλ-λαγούν από αυτά, άλλοτε για να ξεπληρώσουν χρέη!

Όταν ήταν μόλις 14 ετών, η Beatrice Kitamula, πα-ντρεύτηκε τον Elias Sho-la, 58 ετών, για να εξο-φλήσει το χρέος του πα-τέρα της. Στη φωτογραφία, με τον "σύζυγο" και το 2 χρονών κοριτσάκι της.

Η Edah Mwanyongo, 20 ετών, εξαναγκάστηκε να παντρευτεί τον Ridein Simfukwe, 66 ε-τών, επειδή ο πατέρας της πούλησε δύο αγελάδες που α-νήκαν στον Simfukwe. Ο πατέρας της Mwaka Simbe-ye την πάντρεψε όταν ήταν 11 ετών για να ξεπληρώσει ένα χρέος 11 δολαρίων. Εκείνη το έσκασε, αλλά οι γονείς της τη βρήκαν και την έφεραν πίσω μετά από 6 μήνες.

Σε πολλές περιοχές του κόσμου (κυρίως στην Ασία και την Αφρική) η κατάσταση των γυναικών είναι τραγική. Τις εκμεταλλεύονται, τις καταπιέζουν, στερούν από αυ-τές στοιχειώδη δικαιώματα. Νικαράγουα: Εργάτριες σε εργοστάσιο παραγωγής καφέ δουλεύουν με απόλυτο συ- ντονισμό ξεδιαλέγοντας τους κόκκους του καφέ. Οι γυναίκες επιλέγονται γι' αυτήν τη δουλειά επειδή ανέχονται την πολύωρη και μονότονη εργασία ευκολότερα από τους άνδρες.

Αφγανιστάν: Ενώ τα α-γόρια παίζουν ελεύθερα ποδόσφαιρο, οι γυναίκες εξακολουθούν να φορούν την μπούρκα. Πακιστάν: Η πεντάχρονη Ζάρα πηγαίνει στο σχο-λείο. Πράγμα καθόλου εύκολο στη χώρα αυτή για τα μικρά κορίτσια.

Αφγανιστάν: Αν και κάποια κορίτσια πηγαίνουν σχολείο, πολλά παραμένουν αναλφάβητα, καθώς φοβούνται το κοινωνικό στίγμα. Αυτή η φωτογραφία είναι ένα μήνυμα ελπίδας. Οι Αφγανές είναι πιο δυνατές απ' όσο φαντάζεται ο περισσότερος κόσμος. Δίνουν καθημερινά τις δικές τους μάχες, έτοιμες να αντιμετωπίσουν θαρραλέα τους κινδύνους και τις προσβολές των συμπατριωτών τους, όταν τις βλέπουν να πηγαίνουν σχολείο.

Γυναίκες στο Αφγανιστάν καλυμμένες με τη μπούργκα Γυναίκες στο Αφγανιστάν καλυμμένες με τη μπούργκα. Αν τις δουν στο δρόμο χωρίς αυ- τή, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να εκτελεστούν. Αιθιοπία

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας! Αλεξανδρή Εμμανουέλα Θεοδωρίδης Παναγιώτης Καλτουρουμίδου Σόφη Κουτσονικόλα Ιωάννα Λημναίου Τίνα

Βιβλιογραφία Google