Οι καταστάσεις (ή φάσεις) της ύλης
Η ύλη, ανάλογα με τις συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης, βρίσκεται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: τη στερεά, την υγρή και την αέρια. (υπάρχουν και άλλες, σε ακραίες θερμοκρασίες και πιέσεις, π.χ. το πλάσμα. Θα τις δεις σε μεγαλύτερη τάξη) Το νερό
Στη στερεά κατάσταση τα δομικά σωματίδια (π. χ Στη στερεά κατάσταση τα δομικά σωματίδια (π.χ. μόρια) βρίσκονται σε μικρές αποστάσεις μεταξύ τους, κάνουν μικρές κινήσεις, οι δε ελκτικές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους είναι ισχυρές. Έτσι το σχήμα και ο όγκος τους πρακτικά δεν αλλάζει, εφ' όσον οι συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας δε μεταβάλλονται.
Στην υγρή κατάσταση τα σωματίδια βρίσκονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις Στην υγρή κατάσταση τα σωματίδια βρίσκονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Επίσης οι ελκτικές δυνάμεις μεταξύ των σωματιδίων είναι ασθενέστερες, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγαλύτερη κινητικότητα. Έτσι τα υγρά έχουν καθορισμένο όγκο, δεν έχουν όμως καθορισμένο σχήμα και παίρνουν κάθε φορά το σχήμα του δοχείου στο οποίο τοποθετούνται.
Στην αέρια κατάσταση, τα δομικά σωματίδια κινούνται άτακτα προς όλες τις διευθύνσεις, καθώς οι δυνάμεις μεταξύ των σωματιδίων είναι αμελητέες. Έτσι στα αέρια δεν έχουμε ούτε καθορισμένο σχήμα, ούτε όγκο. Μάλιστα εδώ προκύπτουν σημαντικές μεταβολές των όγκων, όταν μεταβάλλεται η θερμοκρασία ή και η πίεση.
(το μέγεθος πίεση θα το μελετήσουμε στην Β τάξη) Αν ένα σώμα είναι στην στερεή, στην υγρή ή στην αέρια κατάσταση εξαρτάται από: Την θερμοκρασία του (θυμήσου τα σχετικά πειράματα στο εργαστήριο) Την πίεση που του ασκείται (το μέγεθος πίεση θα το μελετήσουμε στην Β τάξη) Στο γαζάκι, ή στον αναπτήρα έχουμε σε υγρή μορφή την ουσία που θα καεί, Επειδή βρίσκεται σε μεγάλη πίεση. Όταν βγαίνει στην ατμόσφαιρα, μικραίνει η πίεση και γίνεται αέριο.
στερεό αέριο υγρό Μετατροπές από μια κατάσταση στην άλλη. Για να γίνει η μετατροπή, το σώμα παίρνει ή χάνει θερμική ενέργεια. στερεό υγρό αέριο εξάχνωση Εξάτμιση και βρασμός Υγροποίηση ή συμπύκνωση πήξη τήξη Απόθεση
Το πείραμα για να πάρουμε μετρήσεις χρόνου - θερμοκρασίας Θερμόμετρο Τριμμένος πάγος χρονόμετρο Φωτιά για να δώσει την θερμική ενέργεια Δες την προσομοίωση
Τα αποτελέσματα μας Η γραφική παράσταση νερό και υδρατμός νερό πάγος
Τα φυσικά φαινόμενα Η γραφική παράσταση Αλλαγές στην κατάσταση ενός Τα φυσικά φαινόμενα Στο πάγο και στη συνέχεια στο νερό δίνουμε συνέχεια θερμική ενέργεια Η γραφική παράσταση βρασμός Αλλαγές στην κατάσταση ενός στερεού Θέρμανση νερού τήξη Θέρμανση πάγου
Το φαινόμενο τήξη του πάγου Κατά την τήξη του πάγου απορροφάται θερμότητα από το περιβάλλον. Και θερμική ενέργεια Νερό πάγος Νερό υγρό Κατά τη διάρκεια της τήξης η θερμοκρασία του πάγου παραμένει σταθερή. Η ενέργεια χρησιμοποιείται για την αλλαγή των δεσμών των μορίων του νερού. Αν η πίεση είναι μια ατμόσφαιρα και ο πάγος είναι από καθαρό νερό η θερμοκρασία είναι 0ο C. Το ίδιο συμβαίνει σε κάθε σώμα, και η αντίστοιχη θερμοκρασία λέγεται σημείο τήξης του σώματος. Βασιλάκης Νίκος Γυμν. Ν. Αλικαρνασσού
Αφαιρώ θερμική ενέργεια Το φαινόμενο πήξη του πάγου Κατά την πήξη του νερού αποδίδεται στο περιβάλλον θερμότητα. Αφαιρώ θερμική ενέργεια Νερό υγρό Νερό πάγος Αν η πίεση είναι μια ατμόσφαιρα και το νερό είναι καθαρό η θερμοκρασία που πήζει είναι 0ο C. Η θερμοκρασία λέγεται σημείο πήξης του σώματος (είναι η ίδια με την θερμοκρασία τήξης). Η πήξη του νερού Βασιλάκης Νίκος Γυμν. Ν. Αλικαρνασσού
Το φαινόμενο βρασμός του νερού Κατά τον βρασμό του νερού απορροφάται θερμότητα από το περιβάλλον. Και θερμική ενέργεια Νερό υγρό Νερό ατμός Κατά τη διάρκεια του βρασμού η θερμοκρασία του νερού παραμένει σταθερή. Η ενέργεια χρησιμοποιείται για να αυξηθεί η κινητικότητα των μορίων του νερού και το σπάσιμο των δεσμών. Αν η πίεση είναι μια ατμόσφαιρα και το νερό είναι καθαρό η θερμοκρασία είναι 100ο C. Το ίδιο συμβαίνει σε κάθε υγρό, και η αντίστοιχη θερμοκρασία λέγεται σημείο βρασμού του υγρού. Βασιλάκης Νίκος Γυμν. Ν. Αλικαρνασσού
τέλος