Προϊστορικοί Οικισμοί στην Ημαθία Προϊστορικοί Οικισμοί στην Ημαθία Αρίστη Κουκουρίκου 4ο Δημοτικό Σχολείο Βέροιας

Αρχαιότερη Νεολιθική εποχή (ΑΝ, 6700-5800 π.Χ.) Στενήμαχος Ι Τρίλοφος Άγιος Γεώργιος Νικομήδεια Ι Νικομήδεια ΙΙ Σαραντόβρυσες

Μέση Νεολιθική εποχή (ΜΝ, 5800-5300 π.Χ.) Δεν υπάρχουν, προς το παρόν, αρχαιολογικά ευρήματα

Νεότερη και Τελική Νεολιθική εποχή (ΝΝ, 5300-3200 π.Χ.) Σ’ αυτήν την περίοδο κατοικούνται 14 θέσεις. Εκτός από τις έξι της ΑΝ που κατοικούνται και κατά τη διάρκεια την ΝΝ, ιδρύονται οκτώ νέες θέσεις. Άνω Ζερβοχώρι Κάτω Ζερβοχώρι Σπήλαιο στο Ροδοχώρι Στενήμαχος Ι και ΙΙ Πολυπλάτανος Τρίλοφος Άγιος Γεώργιος Γιάννισα Νέα Νικομήδεια Ι και ΙΙ Παλιά Λυκογιάννη Σαραντόβρυσες Καλλίπετρα Λευκόπετρας

Νέα Νικομήδεια Μαζί με το Θεσσαλικό Σέσκλο είναι ο αρχαιότερος αγροτικός οικισμός της Ευρώπης (7 χιλ. π.Χ.) Η Νέα Νικομήδεια στη Μακεδονική γη καθώς και η Χοιροκοιτία της Κύπρου αποτελούν τις αρχαιότερες πόλεις με αυξημένη οικιστική δομή και οργάνωση στον κόσμο.

Τα σπίτια ήταν χτισμένα με έναν σκελετό από δοκάρια και κλαδιά που στήριζε τοίχους από πηλό. Η κάτοψη είναι τετράγωνη και οι διαστάσεις δείχνουν ευρύχωρα οικήματα (μήκος και πλάτος 8 μ. ενίοτε όμως ως 12 μ.). Από λείψανα εσωτερικών δοκών συμπεραίνεται ότι η στέγη ήταν κεκλιμένη προς τις πλευρές και αποτελούνταν από κλαδιά, καλάμια, πηλό και άχυρο.

Από αυτόν τον συνοικισμό προέρχονται οι περισσότερες ταφές της αρχαιότερης νεολιθικής (σύνολο 21). Κατά κανόνα οι νεκροί ενταφιάζονται σε αβαθή ορύγματα χωρίς κτερίσματα και χωρίς καμιά ιδιαίτερη φροντίδα. Η στάση των περισσοτέρων σκελετών είναι η γνωστή συνεσταλμένη που συνηθίζονταν στη νεολιθική εποχή. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή φαίνεται η ταφή μιας μητέρας με δύο παιδιά, στο ίδιο όρυγμα. Η οικονομία ήταν βασικά γεωργική - αναμφισβήτητη και τεκμηριωμένη η καλλιέργεια δημητριακών - και κτηνοτροφική. Οστά εξημερωμένων προβάτων, βοδιών και χοίρων βρέθηκαν άφθονα, καθώς και ψαριών.

Σημαντικός αριθμός ευρημάτων μας βοηθά να κατανοήσουμε την δομή και την κοινωνική οργάνωση του οικισμού. Κεραμικοί φούρνοι και εστίες στους οποίους έψηναν τα πήλινα αντικείμενα (αγγεία κ.λ.π), αλλά και το πλήθος των κεραμικών αποδεικνύει την ευρεία χρήση του πηλού. Κεραμική και πηλοπλαστική συνέθεταν αντικείμενα χρήσης αλλά και διακόσμησης. Διακοσμημένα αγγεία και πήλινες σφραγίδες έρχονται να προστεθούν στα λίθινα και οστέινα εργαλεία. Λεπίδες πυριτόλιθου, λίθινες αξίνες, πήλινα ειδώλια με σταυρόσχημα μάτια και ραμφόσχημη μύτη, σφραγίδες για την κόσμηση του σώματος, ένα περίαπτο από στεατίτη σε σχήμα βατράχου καθώς και πήλινα σφοντύλια για το γνέσιμο του μαλλιού και οστέινα εργαλεία, μαρτυρούν τις ασχολίες των νεολιθικών κατοίκων της πεδιάδας της Βέροιας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πήλινα ειδώλια μιας γυναικείας μορφής, καθώς και πολλά ομοιώματα βατράχων, από στεατίτη, που εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Βέροιας. Μέρος των ευρημάτων της Νέας Νικομήδειας αποτελεί το αγγείο με πλαστική απόδοση ανθρώπινης μορφής της Αρχαιότερης Νεολιθικής πολιτιστικής περιόδου (περ. 6500-5800 π.Χ.) και το οποίο βρίσκεται στο Μουσείο Βέροιας. Ειδώλιο βατράχου από πράσινη πέτρα Γυναικείο ειδώλιο Αγγείο με πλαστική απόδοση ανθρώπινης μορφής

Καλλίπετρα Λευκόπετρας Η κατοίκηση εμφανίζεται συνεχής – οικοδομικά κατάλοιπα διαφόρων εποχών - από τη νεολιθική εποχή μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια Ευρήματα: Ειδώλια και λατρευτικά αντικείμενα, αγγεία, κοσμήματα, νομίσματα, επιγραφές, εργαλεία και αντικείμενα καθημερινής χρήσης ανάμεσα σε κτίρια και δρόμους, εργαστήρια και λουτρά Ευρήματα στη Λευκόπετρα

Το σπήλαιο στο Ροδοχώρι Τοποθετημένο κοντά στο χωριό, ανακαλύφθηκε το 1963. Διαπιστώθηκαν ίχνη ανθρώπινης παρουσίας και κατοίκησης κατά την Νεώτερη και Τελική Νεολιθική περίοδο (5300 - 3.200 π. Χ. ). Τα ευρήματα εκτίθενται στο μουσείο της Βέροιας. Μεταξύ των αρχαιολογικών ευρημάτων συγκαταλέγονται αγγεία με εγχάρακτη ή χρωματιστή διακόσμηση καθώς και περίαπτα από μάρμαρο και από όστρεο.