ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ Ευάγγελος Αλμπανίδης Καθηγητής

ΓΥΝΑΙΚΑ & ΑΡΧΑΙΟΙ Ο.Α. ΑΙΤΙΕΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΓΥΝΑΙΚΑ & ΑΡΧΑΙΟΙ Ο.Α. ΑΙΤΙΕΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ Θρησκευτική προκατάληψη Γυναικεία παρουσία - δυσοίωνη για τη ευφορία της γης. Σχέση γυναίκας με τη λατρεία του Ηρακλή.

Η Ρ Α Ι Α ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Αποκλειστικά γυναικείοι αγώνες Συμμετέχουν ανύπανδρες κοπέλες Τρεις ηλικιακές κατηγορίες Επιτροπή 16 γυναικών Δρόμος 160 μ. Φαινομηρίδες Έπαθλα: Στεφάνι ελιάς, σφάγιο

ΤΟ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ Αρνητικές απόψεις του Κουμπερτέν «Ιατρικές μαρτυρίες» που υποστήριζαν τη μη άσκηση των γυναικών Συμμετοχή στους Ο.Α. μόνο με αγωνίσματα που τόνιζαν τη γυναικεία χάρη (Τένις, γκολφ, τοξοβολία, κολύμβηση)

Βιολογικοί μύθοι Ο αθλητισμός μειώνει την ικανότητα αναπαραγωγής Ο γυναικείος οργανισμός δεν είναι ικανός να ανταποκριθεί σε επίπονες επιβαρύνσεις Η ασχολία με τον αθλητισμό επηρεάζει και επηρεάζεται αρνητικά από την έμμηνο ρύση. Οι γυναίκες έχουν σκελετό πιο αδύνατο από τους άνδρες Η ασχολία με τον αθλητισμό αναπτύσσει υπέρμετρα και μη ελκυστικά τους μύες (Moebius,1908; Weinninger,1917; Webster,1930).

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ Αθλήματα 1900 1904 1908 1912 Γκολφ 6 Τενις 10 15 Τοξοβολία 8 25 Κολύμβηση 42 ΣΥΝΟΛΑ 12 35 57

Το ολυμπιακό ξεκίνημα

Γυναικείοι Αγώνες Η Διεθνής Ομοσπονδία Γυναικείου Αθλητισμού (Federation Sportive FeŽminine Internationale - FSFI) ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1921 ως αντίδραση στην άρνηση της ΔΟΕ να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα των Aγώνων αγωνίσματα γυναικών στο στίβο αλλά και σε άλλα αθλήματα. Πρωτεργάτης της ίδρυσης της FSFI ήταν η Γαλλίδα Alice Milliat. Οργάνωσε : 1ους Ολυμπιακούς Αγώνες Γυναικών (Women Olympic Games) το1922 στο Παρίσι 2ους Ολυμπιακούς Αγώνες Γυναικών το 1926 στο Γκέτεμποργκ

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΙ Ο.Α. ΕΤΟΣ ΠΟΛΗ ΧΩΡΕΣ ΝΙΚΗΤΡΙΑ 1οι ΓΟΑ 1922 Παρίσι 7 Αγγλία 2οι ΔΓΑ 1926 Γκέτεμποργκ 8 3οι ΔΓΑ 1930 Πράγα 17 Γερμανία 4οι ΔΓΑ 1934 Λονδίνο 19

Ξέρετε ότι… το αγώνισμα των 800 μέτρων θεωρήθηκε εξαντλητικό για τις αθλήτριες, στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1928…. Γκαμπριέλε Αντερσεν-Σάις ….αλλά από τους Ολυμπιακούς αγώνες του 1984 οι αθλήτριες συμμετέχουν στο Μαραθώνιο απόστασης 42.150 μέτρων!

Μεταπολεμική περίοδος Κατάρριψη βιολογικών μύθων Επαναπροσδιορισμό του βιολογικού και κοινωνικού ορισμού της θηλυκότητας Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από την πάλη του γυναικείου αθλητισμού να ισορροπήσει ανάμεσα: στο θηλυκό πρότυπο της αθλήτριας-μητέρας που αντιπροσωπεύει η Ολυμπιονίκης Fanny Blankers Koen στα πρότυπα αθλητριών των ανατολικών χωρών, με υψηλές επιδόσεις και ανδροπρεπή εμφάνιση τα οποία οδηγούν στο τεστ φύλου το 1966

Μεταπολεμική περίοδος(1948-1972) Οι γυναίκες αποτελούν το 9,4% των αθλητών των ΟΑ στο Λονδίνο το 1948. Το 1972 η αύξηση των αθλητριών 1058 (14,8%)

Jarmila Kratochvílová Fanny Blankers-Koen

Κατάρριψη βιολογικών μύθων Fanny Blankers Koen: Αθλήτρια του αιώνα (4 χρυσά μετάλλια στο Λονδίνο το 1948 , μητέρα 2 παιδιών 30 ετών) 10 έγκυες αθλήτριες κατέκτησαν μετάλλια το 1956 στην Μελβούρνη και στη συνέχεια γέννησαν υγιέστατα μωρά Το 1956 η Patricia Mc Cormick κατέκτησε χρυσό στις καταδύσεις, 5 μήνες μετά που είχε αποκτήσει παιδί. Η Βίλμα Ρουντολφ, κατέκτησε 3 χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια στη Ρώμη το 1960 παρόλο που μικρή έπασχε από πολυομελίτιδα

Τεστ φύλου 1966: Τα πρώτα τεστ για την εξακρίβωση του φύλου έγιναν στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου, όπου οι αθλήτριες έπρεπε να παρελαύνουν γυμνές μπροστά από μια ομάδα γιατρών 1968: Στους Ολυμπιακούς του Μεξικού ξεκίνησαν νέα τεστ εξακρίβωσης φύλου, με την εξέταση κυττάρων από δείγμα σάλιου. Όμως αυτό αποδείχθηκε σύντομα αναξιόπιστο, καθώς αρκετές αθλήτριες αποκλείστηκαν κατά λάθος 1990: Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου (ΙΑΑF) πρότεινε την κατάργηση των εξετάσεων εξακρίβωσης φύλου 2000: Πριν από τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφάσισε να καταργηθούν οι υποχρεωτικές εξετάσεις

Αμφισβητήσεις φύλου… Η Πολωνέζα Στανισλάβα Βαλασίεβιτς, χρυσό στα 100 μέτρα στους Ολυμπιακούς του 1932 αργυρό, στο Λος Αντζελες. Όταν σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια μιας απόπειρας ληστείας το 1980, αποκαλύφθηκε ότι ήταν άνδρας… Ο Αντρέας Κρίγκερ, που κέρδισε σαν γυναίκα σφαιροβόλος μετάλλιο σε Πανευρωπαϊκούς με την Ανατολική Γερμανία και έγινε άνδραςαπό τη χρήση στεροειδών. Η 20χρονη Κενυάτισσα Πάμελα Γιέλιμο (φωτό) κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στα 800 μέτρα στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου, προκαλώντας όμως πολλά σχόλια για τα χαρακτηριστικά της

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ Ο.Α. 1921 – Ίδρυση ΔΟΓΑ 1928 - Άμστερνταμ - Είσοδος των γυναικών στο Στίβο (100μ., 800μ., 4Χ100μ., ύψος & δισκοβολία) 1948 - Λονδίνο -Αρχή της ανοδικής πορείας, κατάρριψη των μύθων 1964 - Τόκιο -Είσοδος ομαδικών αθλημάτων 1968 - Μεξικό - Τεστ Φύλου

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ Ο.Α. 1976- Εισάγονται κωπηλασία, μπάσκετ, χάντ μπωλ. 1988-Ποδηλασία, χόκευ, συγχρονική κολύμβηση, σκοποβολή, ιστιοπλοϊα, αντισφαίριση και επιτραπέζια αντισφαίριση 1992 –Μπάντμιντον, τζούντο, Τaekwondo 1996- Ποδόσφαιρο γυναικών, σόφτμπωλ, μπήτς βόλεϊ. 2000- Τρίαθλο, Τaekwondo, Υδατοσφαίριση, άρση βαρών 2004 – Γυναικεία πάλη

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ (21 -118) Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ (21 -118)

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Θρησκευτικές -Κοινωνικές προκαταλήψεις Γυναίκα-Ελκυστικό προϊόν τηλεθέασης Γυναίκα & Ντόπινγκ Μικρή συμμετοχή της γυναίκας στο Ολυμπιακό Κίνημα

Γυναίκες & Ισλάμ Εθνικές ομάδες χωρίς γυναίκες Ο.Α. 1992: 35 χώρες Ο.Α. 1996: 26 χώρες Ο.Α. 2000: 9 χώρες Ο.Α. 2004: 8 χώρες

Nawal el Moutavagel Hasiba Boulmerka

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΘΡΥΛΟΙ Fanny Durak Fanny Blankers Koen Nadia Comaneci Nawal El Mutawakel Hasiba Boulmerka Florence Griffith Joyner

Nadia Comaneci Wilma Rudolf

Gabriel Andersen. O.A. 1984. H δύναμη της θέλησης…

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στην δεκαετία του ‘90 ο αθλητισμός αποτέλεσε πεδίο δράσης και ευκαιριών για διάκριση σε αρκετές γυναίκες στην Ελλάδα. Γυναίκες που διακρίθηκαν στον αθλητισμό: Σακοράφα, Βερούλη (παγκόσμιες πρωταθλήτριες ακοντισμού) Δάρρα, Ρουσάκη (παγκόσμιες πρωταθλήτριες κολύμβησης) Πατουλίδου (χρυσή Ολυμπιονίκης) Μπακογιάννη (αργυρή Ολυμπιονίκης) Άλλα αθλήματα (στίβος, ιστιοπλοΐα, ρυθμική, υδατοσφαίριση, κωπηλασία, τένις κ.α.)

ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙ ΦΥΛΟΥ Βιολογικό Φύλο (Βιολογικές διαφορές) Κοινωνικό Φύλο (Κοινωνική ταξινόμηση σε ανδρικό και θηλυκό η οποία προσδιορίζει: συμπεριφορές, προσδοκίες ρόλους) Το φύλο είναι ένα από τα ατομικά χαρακτηριστικά το οποίο συμβάλει στη δημιουργία ανισοτήτων στο πλαίσιο της κοινωνίας. Σε πλήθος αναπτυσσομένων χωρών συναντούμε αδύναμη θέση γυναικών σε πολλαπλά επίπεδα (κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό, νομοθετικό και εκπαιδευτικό)

Φαινόμενο της Αυτοεκπληρούμενης Προφητείας Τα θέματα ισότητας στο μάθημα της φυσικής αγωγής, συνδέονται με τη διαφορετική συμπεριφορά των καθηγητών/τριών φυσικής αγωγής προς τους μαθητές/τριες και στηρίζουν το: Φαινόμενο της Αυτοεκπληρούμενης Προφητείας

Το φύλο & η αυτοεκπληρούμενη προφητεία Το φύλο των παιδιών (αγόρι ή κορίτσι), είναι κατά πάσα πιθανότητα το πιο σύνηθες αίτιο που συμβάλλει στην εμφάνιση του φαινομένου της αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Ορισμένες δραστηριότητες θεωρούνται από κάποιους καθηγητές λιγότερο κατάλληλες για κορίτσια απ’ ότι για αγόρια. Π.χ. δραστηριότητες που απαιτούν δύναμη.  

Ορισμένα αθλήματα θεωρούνται κατάλληλα για άνδρες, π. χ Ορισμένα αθλήματα θεωρούνται κατάλληλα για άνδρες, π.χ. μποξ, ποδόσφαιρο, άρση βαρών, πάλη, άλμα επί κοντώ, δισκοβολία. Αντίθετα, άλλα θεωρούνται κατάλληλα για γυναίκες, π.χ. ρυθμική γυμναστική, παγοδρομία, χορός.   Οι κυρίαρχες αντιλήψεις για το ρόλο του φύλου στον αθλητισμό υιοθετούνται και από την πλειοψηφία των αγοριών και κοριτσιών και γίνονται αποδεκτές από τους καθηγητές φυσικής αγωγής.

  Τα αγόρια πιστεύουν ότι μπορούν να είναι καλοί μαθητές, ευαίσθητοι και συμπονετικοί εφόσον καταφέρνουν να είναι ικανοί, επιθετικοί και ανταγωνιστικοί σε παραδοσιακά ανδρικά αθλήματα.   Τα κορίτσια έχουν τη θέληση να συμμετέχουν σε όλα τα αθλήματα και τις δραστηριότητες αν τους δοθεί η δυνατότητα, χωρίς να φοβούνται ιδιαίτερα αν θα χαρακτηριστούν «αγοροκόριτσα».

ΧΩΡΙΣ ΣΧΟΛΙΑ

Διαφορετικές ικανότητες ή διαφορετικές ευκαιρίες? Διαφορετικές ικανότητες ή διαφορετικές ευκαιρίες? Έχουν οι γυναίκες τις ίδιες ευκαιρίες με τους άνδρες στον αθλητισμό σήμερα; Το κοινωνικό περιβάλλον επιτρέπει το ίδιο σε αγόρια και κορίτσια να ασχοληθούν με τον αθλητισμό και τα σπορ; Τα ΜΜΕ προβάλλουν το ίδιο άνδρες & γυναίκες αθλητές; Οι γυναίκες έχουν την ίδια πρόσβαση στους χώρους άθλησης όπως και οι άνδρες; Οι γυναίκες αθλήτριες αμείβονται το ίδιο με τους άνδρες αθλητές; Οι γυναίκες έχουν την ίδια εξέλιξη με τους άνδρες σε θέσεις εξουσίας στον αθλητισμό;

Διακρίσεις των αθλητριών σε σχέση με τους αθλητές Διακρίσεις των αθλητριών σε σχέση με τους αθλητές Ανισότητα στις επιχορηγήσεις Διακρίσεις στην παραχώρηση των αθλητικών εγκαταστάσεων Διαφορετική φροντίδα από προπονητές και προσωπικό ομάδας Διαφορετικά είδη μετακίνησης Αντιμετώπιση ΜΜΕ Άνιση συμμετοχή στα κέντρα αποφάσεων

Η ανισότητα στον γυναικείο αθλητισμό προέρχεται από.. τους φυσιολογικούς-βιολογικούς μύθους κοινωνιολογικούς-ψυχολογικούς μύθους (κίνδυνος θηλυκότητας-σύγκρουση ρόλων-διατάραξη σχέσεων με το άλλο φύλο) διαφορετική κοινωνικοποίηση

Κοινωνικοποίηση των κοριτσιών στα σπορ Τα κορίτσια εκτιμώνται λιγότερο για την συμμετοχή τους στα σπορ από ότι τα αγόρια (Εccles & Harrold,1991) Τα αγόρια ενσωματώνουν τα ανδρικά τους χαρακτηριστικά στον αθλητικό τους ρόλο (παίξε σαν άνδρας) Τα κορίτσια, ανησυχούν από τον φόβο της κοινωνικής απόρριψης. Ενθαρρύνονται κυρίως σε σπορ με έμφαση την ισορροπία, τον συντονισμό και την χάρη Κορίτσια που αποκαλούνται στην παιδική ηλικία "αγοροκόριτσα» στην εφηβεία εμφανίζουν τη σύγκρουση ρόλων. Σε αυτές τις ηλικίες αρχίζει και η φθορά για τα γυναικεία σπορ.