Γνώση, Εργασία και Δικτυακές Τεχνολογίες Γνώση, Εργασία και Δικτυακές Τεχνολογίες Αλέξανδρος-Ανδρέας Κύρτσης Αναπλ. Καθηγητής Κοινωνιολογίας Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες Α. Κύρτσης - Γνώση, Εργασία και Δικτυακές Τεχνολογίες

Τί είναι οι «Δικτυακές Τεχνολογίες»; Δικτυακές ονομάζουμε τις τεχνολογίες που εξασφαλίζουν τη συγκρότηση, λειτουργία και παρακολούθηση συστημάτων που αποτελούνται από στοιχεία εξοπλισμού και λογισμικού που διασυνδέονται μεταξύ τους με τηλεπικοινωνιακές γραμμές. Βασικά τέτοια στοιχεία είναι: Υπολογιστές, τερματικά και βάσεις δεδομένων. Η ενεργοποίηση των διασυνδέσεων πραγματοποιείται με τη χρήση στοιχείων λογισμικού. Το λογισμικό μπορεί να υποστηρίζει τόσο αυτοματισμούς, όσο και σχετικά αυτόνομες ενέργειες των χρηστών. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Δικτυακές τεχνολογίες και εργασία Οι δικτυακές τεχνολογίες δεν αφορούν μόνο τα ηλεκτρονικά, αλλά και τα φυσικά πληροφοριακά συστήματα που αποτελούνται από μορφές «αλληλόδρασης» μεταξύ ταυτίσιμων δρώντων (φυσικών προσώπων ή οργανώσεων). Όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα ασκούν εργασία. Εφ΄ όσον η εργασία προϋποθέτει συνεργασία, και επομένως κατανομή των εργασιών και των έργων, απαιτείται επικοινωνιακή επάρκεια η οποία με τη σειρά της χρειάζεται τεχνολογική υποστήριξη. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες Τι είναι όμως η εργασία; Είναι η μετατροπή αυτόνομων η προκλητών αναπαραστάσεων σε μορφές πράξης – υλικής ή επικοινωνιακής. Τόσο η υλική όσο και η επικοινωνιακή πράξη στηρίζονται στην επεξεργασία δεδομένων. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Εργασία και επεξεργασία δεδομένων Κάθε επεξεργασία δεδομένων (ως στοιχείο της εργασίας) προκειμένου να συνδεθεί με την πράξη, διέρχεται τρία τουλάχιστον, διακριτά μεταξύ τους στάδια: 1. Οργάνωση δεδομένων. 2. Διαμόρφωση και επεξεργασία πληροφορίας. 3. Διαμόρφωση και επεξεργασία γνώσης. Δεδομένα πληροφορία γνώση ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Δικτυακές τεχνολογίες και γνώση Κατανεμημένη γνώση ως στοιχείο τόσο της ατομικής, όσο και της κοινωνικής διαφοροποίησης μεταξύ κοινοτήτων πράξης (communities of practice) και του καταμερισμού της εργασίας Ανταλλαγή γνώσεων Διαμοιρασμός γνώσεων (knowledge sharing) Διαμόρφωση κοινής γνώσης (common knowledge) Αντιμετώπιση ετερογένιας της γνώσης Αποθήκευση γνώσης (storing) Αναζήτηση γνώσης (retrieval) Άντληση γνώσης (data mining and pattern recognition) Δόμηση και διαχείριση γνώσης (knowledge management) ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Δικτυακές τεχνολογίες και οργάνωση Οι δικτυακές τεχνολογίες διαμορφώνουν λιγότερο ή περισσότερο οργανωμένες σχέσεις μεταξύ δρώντων – ή αποτυπώνονται σε αυτές τέτοιες σχέσεις. Στα προκλητά και ιδίως στα σχεδιασμένα ηλεκτρονικά δίκτυα εξεικονίζονται κοινότητες πράξης και αλληλοσυνδέσεις μεταξύ τους. Ο τεχνολογικός και οργανωσιακός σχεδιασμός αποτελούν δραστηριότητες κατά τις οποίες τέτοιες σχέσεις αλληλοσύνδεσης διαμορφώνονται ή / και εξεικονίζονται. Όσοι ασκούν τεχνολογικό και οργανωσιακό σχεδιασμό φαντάζονται ή κατανοούν εικόνες σχέσεων μεταξύ δρώντων και τις μετφέρουν αναλογικά είτε κατά προσέγγιση είτε τροποποιημένες σύμφωνα με συσχετισμούς βουλήσεων, πάνω σε δομές ηλεκτρονικών δικτύων. Κατά την εξέταση δομών δικτύων δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τη διαφοροποίηση μεταξύ αυτοματοποιημένων και μη-αυτοματοποιημένων λειτουργιών. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Πληροφοριακές και τηλεπικοινωνιακές υποδομές Υλικά και υπολογιστικά στοιχεία πληροφοριακής τεχνολογίας. Ανθρώπινα στοιχεία της πληροφοριακής τεχνολογίας (άνθρωποι, δεξιότητες, πολιτισμικοί και διανοητικοί πόροι, ...). Κοινές υπηρεσίες προς σχεδιαστές, managers, χειριστές και χρήστες. Κοινές εφαρμογές. Τηλεπικοινωνιακές συνδέσεις. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Λειτουργικότητα πληροφοριακών και τηλεπικοινωνιακών υποδομών Λειτουργικότητα πληροφοριακών και τηλεπικοινωνιακών υποδομών Η λειτουργικότητα αφορά την δυνατότητα των χρηστών του συστήματος (που λειτουργεί στη βάση πληροφοριακών και τεχνολογικών υποδομών) να υλοποιούν επιδιωκόμενους ή αναπροσδιοριζόμενους στόχους. Τα ζητήματα λειτουργικότητας τίθενται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με τον τύπο του χρήστη. Τύποι χρηστών: π.χ. σχεδιαστές-οργανωτές, managers, χειριστές, τελικοί χρήστες. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Ολοκλήρωση πληροφοριακών και τηλεπικοινωνιακών υποδομών Ολοκλήρωση πληροφοριακών και τηλεπικοινωνιακών υποδομών Βελτιστοποίηση των σχέσεων μεταξύ επιμέρους λειτουργιών ώστε το σύστημα να αποδίδει σύμφωνα με προδιαγεγραμμένα πρότυπα επάρκειας, αποτελεσματικότητας και στη βάση κριτηρίων οικονομικότητας και της ποιότητας. Υποταγή του σχεδιασμού των ηλεκτρονικών πληροφοριακών συστημάτων στις λειτουργικότητες των φυσικών πληροφοριακών συστημάτων. Αυτό ισχύει κυρίως όταν η αποτελεσματικότητα των συστημάτων εξαρτάται από την ανθρώπινη δημιουργικότητα. Πρόβλημα: Όχι μόνο η τεχνολογία, αλλά και οι ανάγκες των χρηστών των συστημάτων σε όλα τα επίπεδα. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Λειτουργικότητα δημόσιων τηλεπικοινωνιακών δικτύων Λειτουργικότητα δημόσιων τηλεπικοινωνιακών δικτύων Η ελεύθερη πρόσβαση σε τηλεπικοινωνιακές υποδομές εξασφαλίζει μεταξύ άλλων: - Χωρο-χρονική ευελιξία. - Πρόσβαση σε ελεύθερες πληροφορίες. - Σύνδεση μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών περιβαλλόντων ως βάση της ψηφιακής οικονομίας. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Λειτουργικότητα αποκλειστικών τηλεπικοινωνιακών δικτύων Λειτουργικότητα αποκλειστικών τηλεπικοινωνιακών δικτύων Οι αποκλειστικές τεχνολογικές υποδομές που που στηρίζονται σε δικτυακές τεχνολογίες συμβάλλουν στη δημιουργία και αναπαραγωγή τυπικών οργανωσιακών δομών και διαδικασιών. Αυτά τα οργανωσιακά σχήματα στηρίζονται στην ηλεκτρονική δικτύωση εργαζομένων και διαχειριστών γνώσης. Σκοπός τους είναι η συμμετοχή στον ανταγωνισμό και η δημιουργία ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων επιχειρήσεων και οργανισμών. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες Η σημασία της διάκρισης μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών οργανωσιακών περιβαλλόντων για την κατανόηση της λειτουργίας πληροφοριακών συστημάτων και τηλεπικοινωνιακών δικτύων Η διάκριση μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών οργανωσιακών περιβαλλόντων διαφοροποιεί τρόπους σχεδιασμού και διαχείρισης δικτύων. Διαφοροποιούνται οι τρόποι αντιμετώπισης τόσο των οικονομικών στοιχείων και των διαθέσιμων πόρων, όσο και τα θεσμικά ζητήματα. Μεταξύ άλλων η δημιουργία και διαχείριση εσωτερικών δικτύων, σε αντιδιαστολή προς αυτή των εξωτερικών δικτύων, συνεπάγεται πληθώρα προβλημάτων διοίκησης και διαχείρισης ανθρώπινων πόρων. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες Η κοινωνική συγκρότηση των πληροφοριακών συστημάτων και των τηλεπικοινωνιακών δικτύων Τα πληροφοριακά συστήματα και τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, όταν δεν προκύπτουν από αυθόρμητα διαμορφωμένες μορφές κοινωνικής οργάνωσης αλλά από τον τεχνολογικό σχεδιασμό, προϋποθέτουν τον κοινωνικό σχεδιασμό εσωτερικών οργανωσιακών περιβαλλόντων. Οι μορφές κοινωνικής αλληλόδρασης που προωθεί και υποστηρίζει η ηλεκτρονική επικοινωνία μπορεί να είναι αποτελεσματικές μόνο όταν συμβάλλουν στη διαμόρφωση κοινοτήτων πράξης και γνώσης. Η συμβολή των ηλεκτρονικών δικτύων στη διαμόρφωση συνδυασμών μεταξύ κάθετων ιεραρχικών σχέσεων και σχέσεων οριζόντιας επικοινωνίας΄, είναι καθοριστικής σημασίας. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Τεχνολογικός σχεδιασμός Ο τεχνολογικός σχεδιασμός διαφέρει από τον τεχνικό σχεδιασμό. Ο τεχνολογικός σχεδιασμός, σε αντίθεση προς τον απλό τεχνολογικό σχεδιασμό είναι μοιραίο να αποτύχει εάν δεν συμπεριλαμβάνει και κοινωνικό οργανωσιακό σχεδιασμό. Ο συνδυασμός τεχνικής αρτιότητας και κοινωνικού οργανωσιακού σχεδιασμού ενώ αποτελούν αναγκαία, δεν αποτελούν ικανή συνθήκη επάρκειας και αποτελεσματικότητας των συστημάτων. Θα πρέπει να θεωρηθεί αναγκαία και η διάσταση του στρατηγικού επιχειρησιακού σχεδιασμού. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Τεχνολογικός ντετερμινισμός Η τεχνολογία δεν είναι σχεδόν ποτέ πρωτογενής καθοριστικός παράγων, αλλά αποτελεί διευκολυντικό και ενισχυτικό παράγοντα. Συνήθως ιδεολογικοί και πολιτισμικοί παράγοντες καθιστούν την τεχνολογία καθοριστικό ή ακόμη και επικαθοριστικό παράγοντα. Αυτό το οποίο εμφανίζεται ως τεχνολογικά μοιραίο αποτελεί μια μόνο από τις πολλές δυνατότητες. Όσοι αρνούνται τις παραπάνω θέσεις υιοθετούν τις αντιλήψεις που περιγράφονται ως «τεχνολογικός ντετερμινισμός». ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες Υπέρβαση του τεχνολογικού ντετερμινισμού μέσω της κατανόησης των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των συμμετεχόντων σε οργανωσιακές διαδικασίες Επιχειρηματίες / Μηχανικοί Managers ηγεσίες οργανισμών (Τεχνολόγοι) Τελικοί χρήστες Πελάτες Ελεγκτές ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Διαμορφωτικός τεχνολογικός σχεδιασμός Ο διαμορφωτικός σχεδιασμός αφορά τη συνολική διαμόρφωση συστημάτων βάσει σχεδιασμού. Ο διαμορφωτικός σχεδιασμός στην πιο ακραία του μορφή αποσκοπεί όχι μόνο στη διαμόρφωση των υλικών στοιχείων και των σχέσεων μεταξύ τους, αλλά και στη διαμόρφωση των κοινωνικών συμπεριφορών και των κοινωνικών σχέσεων των ανθρώπων που εμπλέκονται στη συγκρότηση και λειτουργία του συστήματος. Τα όρια στα οποία προσκρούει ο διαμορφωτικός σχεδιασμός καθιστούν απαραίτητο τον διορθωτικό σχεδιασμό. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Διορθωτικός τεχνολογικός σχεδιασμός Ο διορθωτικός σχεδιασμός αφορά την προσαρμογή των διαμορφωτικών σχεδίων στους περιορισμούς που πιβάλλουν οι πραγματικές συνθήκες. Οι πραγματικές συνθήκες θα πρέπει να ορίζονται όχι μόνο ως προς τα τεχνολογικά και τα οικονομικά δεδομένα, αλλά και ως προς τις κοινωνικές διαστάσεις της οργάνωσης, αλλά και ως προς τα γενικότερα κοινωνικά χαρακτηριστικά του ευρύτερου περιβάλλοντος. Ο διορθωτικός σχεδιασμός δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τα υποθετικά συμβόλαια που επιβάλλει ο διαμορφωτικός σχεδιασμός. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Οργάνωση της εργασίας και τεχνολογικός σχεδιασμός Ο τεχνολογικός σχεδιασμός ιδιαίτερα στην περίπτωση των δικτυακών τεχνολογιών προϋποθέτει την κατανόηση του περιεχομένου των επιμέρους εργασιών και την αλληλοσύνδεση μεταξύ του περιεχομένου των διαφόρων θέσεων ή ενοτήτων εργασίας. Οι δομές των δικτύων και η εξάρτηση οργανωσιακών διαδικασιών από αυτές επιδρούν ουσιαστικά, ακόμη και καθοριστικά σε ορισμένες περιπτώσεις, πάνω στην οργάνωση τόσο των επιμέρους εργασιών όσο και των συνεργασιών. Οι εργαζόμενοι και οι κοινότητες πράξης αντιστέκονται πού συχνά σε διαδικασίες που επιβάλλονται ή απορρέουν από τις δομές των δικτυακών συστημάτων. Ο τεχνολογικός σχεδιασμός θα πρέπει επομένως να δημιουργήσει αμφίδρομες σχέσεις μεταξύ του ανθρώπινου και του τεχνολογικού παράγοντα. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Διαχείριση γνώσης και τεχνολογικός σχεδιασμός Βασικό στοιχείο του σχεδιασμού δικτυακών τεχνολογιών είναι η ανάδειξη, η αξιοποίηση και ο εμπλουτισμός προς όφελος ολόκληρου του συστήματος, των στοιχείων γνώσης που διαθέτουν τα άτομα, οι ομάδες ατόμων και οι κοινότητες πράξεις. Οι δικτυακές τεχνολογίες διευκολύνουν την ανάδειξη και διαχείριση γνώσης μέσω της ενίσχυσης τόσο των κάθετων, όσο και των οριζόντιων ροών δεδομένων, πληροφοριών και γνώσεων. Δεν υπάρχει αξιολογικά ουδέτερος τεχνολογικός σχεδιασμός που αναδεικνύει ισότιμα όλες τις όψεις των πληροφοριών και των γνώσεων. Οι δικτυακές τεχνολογίες θα πρέπει να διευκολύνουν την προσαρμογή των τρόπων της διαχείρισης της γνώσης στους οργανωσιακούς στόχους – τόσο στους τακτικούς όσο και στους στρατηγικούς. ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες

Γνώση, Εργασία και Δικτυακές Τεχνολογίες Γνώση, Εργασία και Δικτυακές Τεχνολογίες Αλέξανδρος-Ανδρέας Κύρτσης Αναπλ. Καθηγητής Κοινωνιολογίας Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ----- Α. Κύρτσης [Μάθημα 1] ----- Γνώση, Εργασία & Δικτ. Τεχνολογίες