DR ΠΑΡ. Θ. ΧΑΝΤΖΙΔΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Απώλεια οστικής μάζας/μονάδα όγκου. Οστεοπόρωση (Thin bones) είναι νόσος η οποία προοδευτικά αδυνατίζει τα οστά και οδηγεί σε συγκεκριμένο τύπο καταγμάτων.

ΦΛΟΙΩΔΕΣ ΣΠΟΓΓΩΔΕΣ ΟΣΤΟΥΝ

Φλοιώδες (cortical)  80% του σκελετού. Σπογγώδες (cancellous or trabecular)  20%  πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια. Περιοχές πλούσιες σε σπογγώδες οστούν είναι οι σπόνδυλοι, το κάτω άκρο της κερκίδος και η μεσοτροχαντήριος περιοχή (επιφύσεις οστών).

BONE MODELLING Τα οστά μας είναι δυναμικοί ιστοί, νέο οστό δημιουργείται συνεχώς και το παλιό οστό αποδομείται. Η ισορροπία αυτή ευρίσκεται σε θετικό ισοζύγιο κατά την παιδική και εφηβική ηλικία και τα οστά έχουν το maximum της πυκνότητας τους στην ηλικία 25-35 ετών. (peak bone mass). Μετά την ηλικία αυτή το ισοζύγιο γίνεται αρνητικό. (αποδόμηση μεγαλύτερη από την αναδόμηση).

Η αποδόμηση του οστού είναι ίδια σε άνδρες και γυναίκες. Οι άνδρες αναπτύσσουν μεγαλύτερη οστική μάζα κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Η οστεοπόρωση είναι λιγότερο συχνή στους άνδρες.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Πρωτοπαθής  μετεμμηνοπαυσιακή, γεροντική. Δευτεροπαθής  χρόνιες παθήσεις, φάρμακα, τρόπος, σύνδρ. Cushing, ΧΝΑ, κορτιζόνη, μεθοτρεξάτη ζωής. (RA, πολλαπλούν μυέλωμα, υπερπαραθυρ)

Μετεμμηνοπαυσιακή έλλειψη οιστρογόνων προκαλεί μεγάλη αποδόμηση οστού. Η γεροντική  άνδρες και γυναίκες > 75 ετών  ελαττωμένη απορρόφηση ca, ελαττωμένα επίπεδα vit D.

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΜΕΤΡΗΣΗ DEXA (dual energy x-ray absiorptiometry). CT-scan ποσοτικό. Μεγαλύτερη ακτινοβολία, και λιγότερο ακριβές. Υπέρηχο πτέρνας.

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΟΣΤΕΟΠΕΝΙΑ WHO  DEXA BMD -1.0 – 2,5  οστεοπενία. BMD <-2,5 οστεοπόρωση. Ο ορισμός ισχύει για ισχίο και ΟΜΣΣ.

Παράγοντες κινδύνου Ορμονικό status. Κληρονομικότητα. Φάρμακα. Νόσοι. Τρόπος ζωής. ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Προχωρημένη ηλικία. Γενετικοί εθνικοί λόγοι (λευκές γυναίκες). Κάπνισμα. Αλκοολισμός. Κακή διατροφή. Αμηνόρροια. Πρώιμη εμμηνόπαυση. Λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων (κορτιζόνη).

ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ Υπερθυρεοειδισμός Υπερπαραθυρεοειδισμός. Σύνδρομο cushing. Ακινητοποίηση.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Δεν υπάρχουν συμπτώματα που να σχετίζονται με την νόσο. Κατάγματα. Οσφυαλγία, ραχιαλγία. Οστικά άλγη. Απώλεια ύψους. Κύφωση.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ασκηση Διατροφή.

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΛ # ΙΣΧ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΛ # ΙΣΧ ca+vit D 1200mg+800IU/ημ  ναι Διφοσφ  10mg/ημ/po  ναι Καλσιτονίνη 200IU/ημ/p.os  ναι Οιστρογόνα  ναι Παραθορμόνη  ?

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ERT  χορήγηση οιστρογόνων. HRT  συνδυασμός με προγεστερόνη. Πολλές επιπλοκές.

Άσκηση. Διακοπή καπνίσματος, αλκοόλ, καφεΐνης. Ελαττώνουν τη απώλεια οστικής μάζας και κατ’ επέκταση ελάττωση των καταγμάτων. Το κάπνισμα ελαττώνει την συγκέντρωση των φυλογενετικών ορμονών και αυξάνει την οστική αποδόμηση.

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 28 εκ αμερικανοί. 20 εκ γυναίκες. 13-17% των γυναικών  οστεοπόρωση. 30% οστεοπενία. 3-6% των ανδρών. Αυξάνει όσο γερνάει ο πληθυσμός. 17% γυναικών> 50 ετών θα υποστούν κάταγμα ισχίου κατά την διάρκεια της ζωής τους. 50% γυναικών> 50 ετών  κάταγμα ισχίου, καρπού σπονδύλου.

1,5 εκ οστεοπορωτικά κατάγματα στις ΗΠΑ/ ετησίως. (400.000 # ισχίου)

2001 400.000 εισαγωγές/ ετησίως για # ισχίου (ΗΠΑ). 17$ δισ. Για νοσηλεία.

Θνητότητα 14-36% 1 χρόνο μετά οστεοπορωτικό κάταγμα ισχίου. 33-40% επανακτούν την ικανότητα να εκτελούν τις καθημερινές του δραστηριότητες. 20%  μη περιπατητικοί. 10-60%  δεν είναι σε θέση να επιστρέψουν στο σπίτι τους.

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ >90% των καταγμάτων ισχίου είναι αποτέλεσμα πτώσης. 1,5 πτώσεις/άτομο/χρόνο σε άτομα >65ετών. 20% από τις πτώσεις # ισχίου. # ισχίου 11000$ κόστος νοσηλείας 5000$ για νοσηλεία στο σπίτι. 20%  πεθαίνουν εντός εξαμήνου.

Προς το τέλος της 4ης 10ετίας της ζωής  απώλεια οστικής μάζης 0,5%/έτος. Μετά τη εμμηνόπαυση  3% το χρόνο για 7 χρόνια. Μετά 0,5-1%/έτος.

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ Αίτια πτώσης> 65 ετών. Μυϊκή αδυναμία, διαταραχές βάδισης και ισορροπίας, προβλήματα όρασης, φάρμακα κλπ. Εκτίμηση της βάδισης, ισορροπία με κλειστά μάτια, στήριξη στα δάκτυλα πτέρνες.

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ Εκπαίδευση των ασθενών. Η σοβαρότητα και οι επιπτώσεις ενός # ισχίου. Αλλαγή του τρόπου ζωής (άσκηση) Χρήση βακτηριών, γυαλιά ,

Λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D απολύτως αναγκαία, ιδιαίτερα σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. 1000 mg ασβεστίου και 400-800 IU βιταμίνης D καθημερινά.

ΟΣΤΕΠΟΠΟΡΩΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ ΣΣ

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ

ΚΥΦΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

ΕΞΕΛΙΞΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Απώλεια ύψους μέχρι 10 cm

ΥΠΟΚΕΦΑΛΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ ΙΣΧΙΟΥ