Σ Υ Ν Ε Χ Ε Ι Α. Προβλήματα σπονδυλικής στήλης Ξεκινάμε με το ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 0 Όταν επισκέπτεται ο ασθενής το ιατρείο δίνει ένα πλήρες.

Παρουσίαση με θέμα: "Σ Υ Ν Ε Χ Ε Ι Α. Προβλήματα σπονδυλικής στήλης Ξεκινάμε με το ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 0 Όταν επισκέπτεται ο ασθενής το ιατρείο δίνει ένα πλήρες."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Σ Υ Ν Ε Χ Ε Ι Α

2 Προβλήματα σπονδυλικής στήλης

3 Ξεκινάμε με το ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 0 Όταν επισκέπτεται ο ασθενής το ιατρείο δίνει ένα πλήρες και λεπτομερές ιστορικό και ο γιατρός κάνει μια φυσική εξέταση. Το ιστορικό και η φυσική εξέταση είναι δύο πολύ σημαντικά βήματα για την ακριβή διάγνωση της κατάστασης της σπονδυλικής στήλης. Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες που προκύπτουν για να αποφασίσει αν απαιτούνται περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις

4 Συμπτώματα: 0 Βασικό σύμπτωμα επίσκεψης στο ιατρείο; 0 Πότε ξεκίνησαν τα συμπτώματα; 0 Προηγούμενη θεραπεία και ανταπόκριση; 0 Σχετίζονται τα συμπτώματά με τραυματισμό ή ατύχημα; 0 Ο πόνος ξεκινά από πού? Αντανακλάσεις του πόνου? 0 Πόσο συχνά εμφανίζεται ο πόνος και πότε (π.χ. τη νύχτα, όταν στέκεστε); 0 Βαθμός της έντασης του πόνου (από 0 έως 10).

5 Φάρμακα και τις αλλεργίες 0 Φάρμακα που έχουν ληφθεί για τον πόνο σας και αν ήταν/ είναι αποτελεσματικά 0 Ποια είναι τα τρέχοντα φάρμακα (συμπεριλαμβανομένων των δόσεων) 0 Αλλεργία σε κάποιο φάρμακο; 0 Αλλεργία σε οποιαδήποτε ουσία μη-φαρμακευτική αγωγή, όπως το ιώδιο, βαφή, ή οστρακοειδών; Προηγούμενο ιατρικό ιστορικό 0 Υπάρχουν άλλες παλαιότερες παθολογικές καταστάσεις για τις οποίες έχει δοθεί θεραπεία; 0 Προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της επέμβασης; Επιπλοκές από την επέμβαση; 0 Υπάρχει κάποιος στην οικογένειά με ιστορικό διαταραχών της σπονδυλικής στήλης;

6 0 Φυσική εξέταση 0 Κατά την πρώτη επίσκεψή στο ιατρείο, ο γιατρός πραγματοποιεί μια λεπτομερή φυσική εξέταση. Μπορούν να καθοριστούν πολλά για την σπονδυλική στήλη απλά μέσω της παρατήρησης, με τον τρόπο που κανείς στέκεται ή κάθεται. Επιπλέον, αξιολογείται η γενική υγεία. 0 Μια τυπική φυσική εξέταση μπορεί να περιλαμβάνει όλα ή μερικά από τα ακόλουθα στοιχεία: 0 Αξιολόγηση του ύψους, βάρους και των ζωτικών σημείων του ασθενούς (π.χ. θερμοκρασία, καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση) 0 Επισκόπηση του δέρματός 0 Η εξέταση του βηματισμού. Ζητείται από τον ασθενή να περπατήσει στις μύτες των ποδιών ή με τακούνια (στις γυναίκες) 0 Η εξέταση του περιγράμματος της σπονδυλικής στήλης. Ο ασθενής στέκεται όρθιος και ο γιατρός εξετάζει τις καμπύλες της σπονδυλικής σας στήλης από πίσω και από το πλάι. 0 Εύρος κίνησης. Ζητείται από τον ασθενή να λυγίσει προς τα εμπρός και προς τα πίσω, και να λυγίσει από τη μία πλευρά στην άλλη στο μέτρο του δυνατού, όπως και να περιστρέψει το λαιμό προς κάθε κατεύθυνση. 0 Κατά τη ψηλάφηση της σπονδυλικής στήλης εφαρμόζεται ελαφριά πίεση στη σπονδυλική στήλη για να εντοπιστεί και να τεκμηριωθούν οι τομείς του πόνου ή σπασμού των μυών και να εκτιμηθούν τυχόν μάζες ή οίδημα. 0 Σημείο τάσης νεύρων. Ανυψώνονται τα πόδια από την καθιστή ή ξαπλωμένη θέση και έτσι αξιολογείται η τάση της νευρικής ρίζας. 0 Κατά την εξέταση πραγματοποιείται πάντα νευρολογική εξέταση, η οποία περιλαμβάνει αντανακλαστικά, αίσθηση και δύναμη των άκρων.

7 Για τα τελικά συμπεράσματα.. Μετά το ιστορικό και τη φυσική εξέταση, θα παραγγελθούν οι κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν ακτινογραφίες, MRI, CT, μυελόγραμμα ή σπινθηρογράφημα οστών. Σε ορισμένους ασθενείς και υπό ορισμένες προϋποθέσεις, μπορεί να πραγματοποιηθούν διαγνωστικές ενέσεις.

8 ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΗΛΗ ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΥ ΔΙΣΚΟΥ Η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου είναι συνηθισμένη πάθηση κυρίως στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και είναι συχνή αιτία πόνου στα κάτω άκρα. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται ανάμεσα στους σπονδύλους και ουσιαστικά απορροφούν τους κραδασμούς της σπονδυλικής στήλης. Κάθε δίσκος είναι σκληρός από έξω (ονομάζεται ινώδης δακτύλιος) και εσωτερικά περιέχει ένα μαλακό πυρήνα, που ονομάζεται πηκτοειδής πυρήνας. Η κήλη του δίσκου δημιουργείται όταν ο σκληρός δακτύλιος σχιστεί και ο πυρήνας από το εσωτερικό του δίσκου γλιστρήσει μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα και πιέσει κάποιο νεύρο. Εκτός από την μηχανική πίεση, ο πηκτοειδής πυρήνας ερεθίζει με χημικούς τρόπους τα νεύρα, προκαλώντας φλεγμονή και πόνο.

9

10 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ 0 Τα συμπτώματα της κήλης δίσκου είναι πόνος ή αδυναμία του ποδιού: 0 Οξύς ή χρόνιος πόνος στην μέση, ο οποίος χειροτερεύει με το βήχα η το φτέρνισμα. 0 Μυϊκός σπασμός ή κράμπες στην μέση. 0 Ισχιαλγία (πόνος ο οποίος ξεκινάει από τον γλουτό και κατεβαίνει μέχρι την γάμπα ή τα δάχτυλα του ποδιού. 0 Αδυναμία του ποδιού ή αδυναμία όλου του κάτω άκρου.

11 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΚΗΛΗΣ ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΥ ΔΙΣΚΟΥ 0 Οι περισσότερες περιπτώσεις κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου δεν χρειάζονται χειρουργείο. Ο πόνος που έχει σχέση με την κήλη, συνήθως διαρκεί στους περισσότερους ασθενείς για δύο – τρεις εβδομάδες, όμως σε περιορισμένο αριθμό ασθενών ο πόνος παρατείνεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, χωρίς δυστυχώς να μπορούμε να αναγνωρίσουμε εκ των προτέρων ποιοι είναι οι ασθενείς που δεν θα ανταποκριθούν στην συντηρητική αγωγή. Γι΄αυτό τον λόγο, στους περισσότερους ασθενείς αρχικά δίνουμε συντηρητική θεραπεία και με βάση τα αποτελέσματα αυτής, αποφασίζουμε για χειρουργείο η όχι.

12 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 0 Οι περισσότεροι ασθενείς, μετά το χειρουργείο μπορούν να σηκωθούν από το κρεβάτι, η δραστηριότητα αρχίζει να αυξάνεται και τυπικά οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν το ίδιο απόγευμα ή την επόμενη μέρα να πάνε σπίτι τους. Μετά το χειρουργείο υπάρχει ελάχιστος πόνος στην περιοχή της τομής, ο οποίος ελέγχεται με παυσίπονα. Μέχρις ότου αφαιρεθούν τα ράμματα, τυπικά θα πρέπει οι ασθενείς να ξεκουράζονται, δηλαδή από μια βδομάδα έως 10 μέρες. Η κόπωση από το χειρουργείο καθώς και ο όποιος πόνος γύρω από την περιοχή του τραύματος περιορίζονται σημαντικά περίπου στις 10 μέρες. Θα πρέπει κανείς για τις 6 πρώτες βδομάδες να αποφεύγει σκυψίματα, στροφές και άρση βάρους. Μετά τις 6 βδομάδες επιτρέπεται η ήπια αεροβική άσκηση, όπως διάδρομος και ποδήλατο. Μετά τους 3 μήνες επιτρέπονται αθλήματα που περιλαμβάνουν σωματική επαφή (μπάσκετ κτλ). Η επιστροφή στην δουλειά υπολογίζεται περίπου στις 10 μέρες από το χειρουργείο χωρίς περιορισμούς άλλους εκτός από την άρση βάρους, τις στροφές ή τις κάμψεις της μέσης.

13 Αυχενική σπονδύλωση 0 Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν πόνο στον αυχένα, στον ώμο, στο χέρι ή και ανάμεσα στις ωμοπλάτες ο οποίος οφείλεται σε ανωμαλίες και προβλήματα του αυχένα. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται σε κήλες δίσκου ή σε αρθρίτιδα του αυχένα. 0 Η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποτελείται από τους σπονδύλους και τους μεσοσπονδυλίους δίσκους, που ενώ απορροφούν τους κραδασμούς από τα βάρη, επιτρέπουν την κίνηση του αυχένα. Με τα χρόνια οι δίσκοι αρχίζουν να εκφυλίζονται με αποτέλεσμα να προκαλούν πόνο στον αυχένα, μια κατάσταση που ονομάζεται εκφυλιστική νόσος του δίσκου. Κάποιοι από αυτούς τους δίσκους, στα πλαίσια της εκφύλισης, θα οδηγηθούν σε κήλες του δίσκου, δηλαδή θα σπάσει ο ινώδης δακτύλιος και ο πυρήνας (το εσωτερικό του δίσκου) θα μετατοπισθεί στον σπονδυλικό σωλήνα όπου και θα πιέσει τον νωτιαίο μυελό ή τις νωτιαίες ρίζες (νεύρα), με αποτέλεσμα τα συμπτώματα να προέρχονται πλέον από τα νεύρα. Η κήλη του δίσκου είναι συνήθως οξεία και τα συμπτώματα εμφανίζονται έντονα. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, η εκφύλιση του αυχένα αφορά περισσότερο τον σχηματισμό οστεόφυτων (άλατα) και λιγότερο την πίεση από χαλασμένους δίσκους (δισκοπάθεια). Η εκφύλιση του αυχένα ονομάζεται αυχενική σπονδύλωση

14 ΣΥΠΤΩΜΑΤΑ 0 Το τελικό αποτέλεσμα είναι ο σταδιακός περιορισμός του εύρους του σπονδυλικού σωλήνα του αυχένα και η πίεση του νωτιαίου μυελού και των νεύρων. 0 Η αρθρίτιδα (αυχενική σπονδύλωση) προκαλεί πόνο στον αυχένα που μπορεί να ακτινοβολεί και ανάμεσα στις ωμοπλάτες. Η πίεση των ριζών θα προκαλέσει πόνο ή αδυναμία ή μουδιάσματα πάντα στο χέρι. Η πίεση του νωτιαίου μυελού προκαλεί δυσκολία στη βάδιση και στις λεπτές κινήσεις των χεριών (κούμπωμα, γράψιμο κτλ).

15 0 ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 0 Οι περισσότεροι ασθενείς με συμπτώματα από τον αυχένα, δεν χρειάζονται χειρουργείο. Συνήθως βελτιώνονται με συντηρητική αγωγή η οποία αποτελείται από αντιφλεγμονώδη, φυσικοθεραπεία, καθώς και με συνδυασμό ζεστού – κρύου σε τοπική εφαρμογή. Το 90% των ασθενών εμφανίζουν ανακούφιση από τον πόνο μέσα σε 2 με 4 βδομάδες. 0 ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ, ΠΡΟΣΘΙΑ ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΔΙΣΚΕΚΤΟΜΗ και ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑ (ACDF)

16 ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ 0 Σπονδυλική στένωση είναι η στένωση του σωλήνα στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, και η πίεση του νωτιαίου μυελού ή των οσφυϊκών νεύρων. Οι περισσότερες στενώσεις αρχίζουν και εμφανίζονται από την ηλικία των 50 και άνω ως αποτέλεσμα της εκφύλισης της σπονδυλικής στήλης (με ελάχιστες εξαιρέσεις μερικούς ασθενείς που γεννιούνται με συγγενώς στενό κανάλι). Οι περισσότεροι ασθενείς μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί έως κάτι τους προκαλέσει επιπλέον πίεση των νεύρων όπως μια κήλη δίσκου ή ένας τραυματισμός στην οσφυϊκή μοίρα.

17 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ 0 Τα συμπτώματα της σπονδυλικής στένωσης περιλαμβάνουν : 0 Πόνο ή αδυναμία ή μουδιάσματα στα πόδια κυρίως από τους γλουτούς μέχρι τις γαστροκνημίες, τα οποία χειροτερεύουν με το περπάτημα και βελτιώνονται στην καθιστική θέση 0 Οσφυαλγία η οποία κατά κανόνα βελτιώνεται αν σκύψει κανένας μπροστά ή καθίσει 0 Καψίματα, μυρμηγκιάσματα ή αίσθηση βελόνων στα κάτω άκρα 0 Πολύ σπάνια οι ασθενείς μπορεί να έχουν και διαταραχές που αφορούν τις κενώσεις η και την ούρηση.

18 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 0 Οι περισσότεροι ασθενείς σηκώνονται από το κρεβάτι την ίδια μέρα ή την επομένη του χειρουργείου. Η δραστηριότητα αυξάνεται σταδιακά και μετά από 2-3 μέρες ο ασθενής μπορεί να επανέλθει σπίτι του, ο πόνος του χειρουργικού τραύματος αντιμετωπίζεται με κοινά παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη. Στο σπίτι καλό είναι κανείς να συνεχίζει την ανάπαυση μέχρι να συνέλθει ο οργανισμός από το stress του χειρουργείου. Υπολογίζεται ότι το τελευταίο, καθώς και ο χειρουργικός πόνος, περιορίζονται μετά από 1-2 βδομάδες σε επίπεδο που δεν χρειάζονται παυσίπονα. Ο τρόπος με τον οποίο αυξάνεται η δραστηριότητα κατά κανόνα καθορίζεται από την έκταση του χειρουργείου, την προηγούμενη δραστηριότητα του ασθενούς και τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης. Έτσι, η επιστροφή στην εργασία ή την οδήγηση υπολογίζεται γύρω στις 2 με 4 βδομάδες, η επιστροφή στις δραστηριότητες, στην ελαφρά γυμναστική όπως το περπάτημα υπολογίζεται γύρω στον 1,5 με 3 μήνες, και όσον αφορά τα σπορ σωματικής επαφής (μπάσκετ), από 3 με 6 μήνες μετά το χειρουργείο.

19 ΣΠΟΝΔΥΛΟΛΙΣΘΗΣΗ 0 Σπονδυλολίσθηση είναι η περίπτωση πάθησης της σπονδυλικής στήλης,όπου ο ένας σπόνδυλος γλιστράει (ολισθαίνει) πάνω στον άλλον. Υπάρχουν έξι τύποι σπονδυλολίσθησης: α) ο δυσπλαστικός (κακός σχηματισμός των οπίσθιων στοιχείων της σπονδυλικής στήλης), β) ο ισθμικός (κάταγμα των οπίσθιων στοιχείων που ονομάζεται σπονδυλόλυση και ολίσθηση του σπονδύλου), γ) η εκφυλιστική σπονδυλολίσθηση (συνήθως στο 4-5 και συμβαίνει στην όψιμη ηλικία ως αποτέλεσμα της εκφυλιστικής νόσου του δίσκου και της αρθρίτιδας), δ) η τραυματική, ε) η παθολογική (σχετιζόμενη με όγκο ή φλεγμονή) και στ) η ιατρογενής σπονδυλολίσθηση.

20 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Η σπονδυλολίσθηση μπορεί να μην είναι επώδυνη. Αν η ολίσθηση γίνεται πλέον κλινικά σημαντική, εμφανίζεται πόνος στους γλουτούς και κυρίως στην άσκηση, μυϊκοί σπασμοί, ίσως αδυναμία των κάτω άκρων, σφιχτοί οπίσθιοι μηριαίοι και διαταραχή της βάδισης. Σε περίπτωση σοβαρής σπονδυλολίσθησης, η όλη εικόνα του σώματος αλλάζει, με εμφάνιση βάδισης με λυγισμένα γόνατα και ισχία.

21 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΛΙΣΘΗΣΗΣ Υπάρχουνε διάφοροι τρόποι για να μετρήσει κανείς τον βαθμό που έχει γλιστρήσει ο ένας σπόνδυλος προς τον άλλον. Ο πιο κλασικός τρόπος είναι από 1 έως 4, με το 5 να είναι η τέλεια αποχώρηση του ενός από τον άλλον, κατάσταση που ονομάζεται σπονδυλόπτωση. ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Στις περισσότερες περιπτώσεις σπονδυλύσεως, όπως στις περιπτώσεις 1ου και 2ου βαθμού σπονδυλολίσθησης, η αγωγή είναι ανάπαυση και αποχή από τις δραστηριότητες, λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ή παυσίπονων και φυσικοθεραπεία. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Η χειρουργική αγωγή απευθύνεται στους ασθενείς που δεν έχουν ανταποκριθεί στην συντηρητική αγωγή ή σε ασθενείς με ολίσθηση μεγαλύτερη του 3ου βαθμού. Η πιο κλασική μέθοδος είναι η αποσυμπίεση των νεύρων δια πεταλεκτομής καθώς και η σπονδυλοδεσία με υλικά.

22 Οστεοπόρωση 0 Η οστεοπόρωση προσβάλλει εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι τα εύθραυστα οστά, ως αποτέλεσμα της ελάττωσης της πυκνότητας των οστών, με αποτέλεσμα να προκαλούνται εύκολα κατάγματα μετά από πτώσεις, τα πιο συνηθισμένα από τα οποία είναι τα κατάγματα ισχίου, σπονδυλικής στήλης και καρπού. Η οστεοπόρωση ονομάζεται επίσης και σιωπηλή νόσος,διότι στα 2/3 των ασθενών δεν υπάρχουν συμπτώματα. 0 Τελικά, η οστεοπόρωση προοδευτικά οδηγεί σε απώλεια ύψους, κύφωση καθώς και, στο 1/3 των ανθρώπων που είναι συμπτωματική, χρόνιο πόνο.

23 ΑΙΤΙΕΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Γενικά την οστική πυκνότητα την επηρεάζουν αρνητικά η έλλειψη ασβεστίου, βιταμίνης D, μαγνησίου και άλλων βιταμινών, έλλειψη η οποία προοδευτικά και με την ηλικία μεγαλώνει. Όμως υπάρχουν χαρακτηριστικοί παράγοντες κινδύνου οι οποίοι οδηγούν σε οστεοπόρωση και αυτοί είναι: 0 Α) το φύλο. Οι γυναίκες εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άνδρες όχι μόνο γιατί έχουν χαμηλή οστική μάζα, αλλά λόγω της ορμονικής αλλαγής που συμβαίνει κατά την εμμηνόπαυση. Φυσικά και οι άνδρες είναι υποψήφιοι για οστεοπόρωση, απλά η ηλικία που εμφανίζεται η ανδρική οστεοπόρωση είναι μία με δύο δεκαετίες αργότερα από την ηλικία που εμφανίζεται η γυναικεία. 0 Β) η φυλή. Η ινδοευρωπαϊκή και η ασιατική φυλή είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στην οστεοπόρωση 0 Γ) οικογενειακό ιστορικό. Η οστεοπόρωση γενικά υπάρχει στις οικογένειες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αν η μητέρα κάποιου έχει οστεοπόρωση, θα έχει και ο/η ίδιος/α. 0 Δ) από τον τρόπο ζωής. Δίαιτα, κάπνισμα, έλλειψη άσκησης και υπερβολική λήψη αλκοόλ οδηγούν στην οστεοπόρωση. 0 Ε) άλλοι παράγοντες. Υπάρχουν διάφορα φάρμακα ή μεταβολικές διαταραχές που μπορεί να οδηγήσουν στην οστεοπόρωση, όπως το σύνδρομο Cushing, ο υπερθυρεοειδισμός και ο υπερπαραθυρεοειδισμός. Επίσης, γαστρεντερικές διαταραχές μπορεί να δυσκολεύουν την απορρόφηση του ασβεστίου και της βιταμίνης D.

24 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 0 Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη οστεοπόρωσης είναι εκτός από το γυναικείο φύλο και την πρόωρη εμμηνόπαυση, γενετικοί παράγοντες (λευκή και ασιατική φυλή, οικογενειακό ιστορικό κά), ο τρόπος ζωής (κάπνισμα, χρήση αλκοόλ, καθιστική ζωή), διαιτητικοί παράγοντες (δυσανεξία στο γάλα, χορτοφαγία κα), διάφορες χρόνιες παθήσεις (ρευματοειδής αρθρίτιδα, υπερθυρεοειδισμός) και η χρόνια λήψη κάποιων φαρμάκων.

25 ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ : Η οστεοπόρωση εξελίσσεται προοδευτικά και μπορεί το μοναδικό της κλινικό εύρημα, απουσία καταγμάτων ισχίου και άνω άκρων, να είναι η κύφωση, ως αποτέλεσμα των συμπιεστικών καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης. Τα κατάγματα συμβαίνουν με δύο τρόπους. Ο πρώτος, που αφορά μικροκατάγματα των σπονδύλων συνοδεύεται από επίμονη ραχιαλγία ή οσφυαλγία, με ενδιάμεσα οξέα επώδυνα επεισόδια που αντιστοιχούν στα κατάγματα. Ο δεύτερος, αφορά την άμεση δημιουργία σημαντικού συμπιεστικού κατάγματος, συνήθως μετά από απότομη κίνηση ή άρση βάρους και συνοδεύεται από αιφνίδιο πόνο στη ράχη. Η μη πώρωση του κατάγματος αυτού οδηγεί το ένα τρίτο των ασθενών στην ανάπτυξη χρόνιου επίμονου άλγους. Σ΄αυτό μπορεί να συμμετέχει και ο σπασμός των μυών της ράχης, η ανάπτυξη αρθρίτιδας ή η διαταραχή της ευθυγράμμισης της σπονδυλικής στήλης. Σπανιότερα, η βαρύτητα των καταγμάτων είναι τέτοια ώστε οστικά τεμάχια να παρεκτοπίζονται προς τον σπονδυλικό σωλήνα και να δημιουργούν νευρολογικές διαταραχές από τα κάτω άκρα συνεπεία στένωσης αυτού.

26 Η διαταραχή της ευθυγράμμισης (κυφωτική παραμόρφωση) έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη πιθανότητα καταγμάτων σε παρακείμενους σπονδύλους, τον περιορισμό της πνευμονικής λειτουργίας και την διαταραχή της θρέψης λόγω της πίεσης του θωρακικού κλωβού επί της πυέλου εξαιτίας της κύφωσης. Το αποτέλεσμα σχετίζεται με αύξηση της θνητότητας έως και 25% ανάλογα με την ηλικία. Έχει υπολογιστεί ότι με κάθε σπονδυλικό κάταγμα μειώνεται η ζωτική χωρητικότητα των πνευμόνων κατά 9%, γεγονός με τεράστια επίπτωση σε ασθενείς με περιορισμένη εφεδρεία από συνυπάρχουσα περιοριστική νόσο των πνευμόνων. Τέλος, οι ασθενείς εμφανίζουν και σημαντική απώλεια ύψους, εν μέρει πραγματική, από την ελάττωση του ύψους των σπονδύλων και εν μέρη αντιρροπιστική από την κάμψη των ισχίων και γονάτων προς αντιρρόπηση της κυφώσεως. ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η μέχρις σήμερα κλασική θεραπεία για τα οστεοπορωτικά κατάγματα της σπονδυλικής στήλης είναι αναλγησία μέχρι την πώρωση του κατάγματος, καθώς και αντιμετώπιση αυτής καθαυτής της οστεοπόρωσης, στην περίπτωση που δεν λαμβάνει ήδη αγωγή ο ασθενής. Στην θεραπεία για τον έλεγχο του πόνου, περιλαμβάνεται η χρήση κηδεμόνα, καθώς και ο περιορισμένος κλινοστατισμός, με κίνδυνο όμως την επίταση της οστεοπενίας με την παρατεταμένη κατάκλιση.

27 Όγκοι Σπονδυλικής Στήλης 0 Μια από τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής είναι για τον ασθενή η διάγνωση του καρκίνου. Η εντόπιση του καρκίνου στην σπονδυλική στήλη ακούγεται τρομακτική όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει δραστικά τα τελευταία χρόνια. Πάρα κάτω θα αναλύσουμε γενικά τους όγκους της σπονδυλικής στήλης και τις διάφορες θεραπείες.

28 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ 0 Κατά κανόνα οι ασθενείς που θα πάθουν καρκίνο σε κάποιο μέρος του σώματός τους, θα εμφανίσουν μετάσταση στην σπονδυλική στήλη και, στους μισούς απ΄ αυτούς, η μετάσταση θα είναι συμπτωματική.

29 ΘΕΡΑΠΕΙΑ : Για την θεραπεία των όγκων της σπονδυλικής στήλης απαιτείται συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων όπως του χειρουργού σπονδυλικής στήλης, του νευροακτινολόγου, του παθολογοανατόμου, του ογκολόγου, καθώς και ειδικών στην θεραπεία πόνου ιατρών. Η τελική θεραπεία εξαρτάται από τα συμπτώματα του ασθενούς, από τον τύπο του καρκίνου, την επιθετικότητα του και το πώς ανταποκρίνεται αυτός στην ακτινοβολία, από την νευρολογική κατάσταση του ασθενούς, καθώς και από την γενική του κατάσταση. Οι περισσότεροι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν έναν συνδυασμό χειρουργικών και μη χειρουργικών θεραπειών. Μη χειρουργικές θεραπείες εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως ο τύπος του όγκου (καλοήθης ή κακοήθης), το στάδιο του όγκου καθώς και τους σκοπούς της θεραπείας (πλήρης θεραπεία ή απλώς ελάττωση του πόνου), το προσδόκιμο ζωής του ασθενούς και την γενική του υγεία.

30 Πιο αναλυτικά: 0 Κηδεμόνας 0 Χημειοθεραπεία 0 Θεραπεία πόνου. 0 Ακτινοβολία 0 Χειρουργική θεραπεία Οι σημαντικότερες ενδείξεις χειρουργείου της σπονδυλικής στήλης είναι: 0 Α) η λήψη άμεσης βιοψίας 0 Β) η επαπειλούμενη νευρολογική κάκωση από πίεση του νωτιαίου μυελού ή από πίεση νεύρων 0 Γ) η αστάθεια της σπονδυλικής στήλης και η μη ελάττωση του πόνου με συντηρητικά μέσα (ακτινοβολία) 0 Αποκατάσταση 0 Η αποκατάσταση εξαρτάται από την γενική υγεία του ασθενούς, καθώς και από την επίπτωση που είχε επάνω του η συμπληρωματική θεραπεία όπως η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία. Μετά από ένα χειρουργείο σπονδυλικής στήλης

31 Όγκοι Σπονδυλικής Στήλης 0 Μια από τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής είναι για τον ασθενή η διάγνωση του καρκίνου. Η εντόπιση του καρκίνου στην σπονδυλική στήλη ακούγεται τρομακτική όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει δραστικά τα τελευταία χρόνια. Πάρα κάτω θα αναλύσουμε γενικά τους όγκους της σπονδυλικής στήλης και τις διάφορες θεραπείες.

32 ΤΑΞΙΝΟΜHΣΗ ΤΩΝ ΟΓΚΩΝ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ 0 Γενικά τα νεοπλάσματα ή αλλιώς όγκοι, χωρίζονται σε καλοήθη και κακοήθη. Τα καλοήθη νεοπλάσματα δεν καταστρέφουν τους πέριξ ιστούς παρά μόνο το κόκκαλο και η μόνη επιθετικότητά τους είναι η δυσκολία να εκριζωθούν. Τα κακοήθη έχουν την ιδιότητα να διασπείρονται στα άλλα όργανα (δηλαδή να δίνουν μεταστάσεις). Ένας άλλος τρόπος να χωρίσουμε τους όγκους της σπονδυλικής στήλης είναι σε πρωτογενείς και δευτερογενείς. Οι πρωτογενείς είναι αυτοί που ξεκινάνε από την σπονδυλική στήλη και είναι πολύ σπάνιοι και οι δευτερογενείς είναι αυτοί που ξεκινήσανε από κάπου, αλλού και μετά έφτασαν και διασπάστηκαν στην σπονδυλική στήλη, δηλαδή έκαναν μετάσταση στην σπονδυλική στήλη. Οι δευτεροπαθείς είναι εξ ορισμού κακοήθεις όγκοι, ενώ οι πρωτοπαθείς μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Οι πιο συνηθισμένοι δευτεροπαθείς είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, ο καρκίνος του μαστού, ο καρκίνος του προστάτη και των νεφρών.

33 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ 0 Κατά κανόνα οι ασθενείς που θα πάθουν καρκίνο σε κάποιο μέρος του σώματός τους, θα εμφανίσουν μετάσταση στην σπονδυλική στήλη και, στους μισούς απ΄ αυτούς, η μετάσταση θα είναι συμπτωματική.

34 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Για την θεραπεία των όγκων της σπονδυλικής στήλης απαιτείται συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων όπως του χειρουργού σπονδυλικής στήλης, του νευροακτινολόγου, του παθολογοανατόμου, του ογκολόγου, καθώς και ειδικών στην θεραπεία πόνου ιατρών. Η τελική θεραπεία εξαρτάται από τα συμπτώματα του ασθενούς, από τον τύπο του καρκίνου, την επιθετικότητα του και το πώς ανταποκρίνεται αυτός στην ακτινοβολία, από την νευρολογική κατάσταση του ασθενούς, καθώς και από την γενική του κατάσταση. Οι περισσότεροι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν έναν συνδυασμό χειρουργικών και μη χειρουργικών θεραπειών. Μη χειρουργικές θεραπείες εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως ο τύπος του όγκου (καλοήθης ή κακοήθης), το στάδιο του όγκου καθώς και τους σκοπούς της θεραπείας (πλήρης θεραπεία ή απλώς ελάττωση του πόνου), το προσδόκιμο ζωής του ασθενούς και την γενική του υγεία. Πιο αναλυτικά: Κηδεμόνας, Χημειοθεραπεία, Ακτινοβολία, Χειρουργική θεραπεία, Αποκατάσταση.

35 ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΧΟΝΔΡΟΣΑΡΚΩΜΑ 0 Το χονδροσάρκωμα είναι σπάνιος όγκος που μεγαλώνει αργά. Μπορεί να βρεθεί σε όλη την σπονδυλική στήλη. Καταστρέφει τα οστά με αποτέλεσμα πόνο, μάζα, καθώς και νευρολογικά προβλήματα. Η μέση ηλικία που εμφανίζεται είναι τα 45 χρόνια. Στο χειρουργείο πρέπει να αφαιρεθεί πλήρως ο όγκος εφόσον η υποτροπή είναι βέβαια. Η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία έχουν μικρή συνεισφορά. ΧΟΡΔΩΜΑ 0 Το χόρδωμα είναι νεόπλασμα που μεγαλώνει αργά και κάνει μεταστάσεις. Είναι ο πιο συνηθισμένος κακοήθης πρωτογενής όγκος της σπονδυλικής στήλης και εμφανίζεται στην ηλικία 30 έως 70 ετών. Εμφανίζεται κυρίως με πόνο στην μέση και στο ιερό και μπορεί να φτάσει σε μεγάλο μέγεθος μέχρι να ανακαλυφθεί. Τα συμπτώματα αφορούν προοδευτικό εμφανιζόμενο πόνο, ο οποίος αυξάνεται όσο μεγαλώνει ο όγκος, αδυναμία, αιμωδίες και στην περίπτωση που βρίσκεται στο ιερό, διαταραχές ούρησης και αφόδευσης. 0 Η χειρουργική αφαίρεση είναι η μοναδική μάλλον θεραπεία, αλλά μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει και ακτινοβολία. ΣΑΡΚΩΜΑ EWING 0 Το σάρκωμα Ewing είναι κακοήθης όγκος που εμφανίζεται στα παιδιά μεταξύ 16 και 20 ετών και κυρίως στους άρρενες. Η πιο συνηθισμένη εντόπιση είναι στο ιερό οστό. Ο όγκος επεκτείνεται προς τα πίσω και το κυρίως σύμπτωμα είναι ο πόνος. Η θεραπεία είναι χειρουργική αφαίρεση σε συνδυασμό με ακτινοβολία και χημειοθεραπεία

36 0 ΛΕΜΦΩΜΑ 0 Το λέμφωμα non-Hodgkin μερικές φορές μπορεί να αφορά την σπονδυλική στήλη. Μπορεί να επεκτείνεται στα οστά και στα νεύρα και να προκαλεί πίεση. Συχνά υπάρχουν συνωδά συμπτώματα όπως απώλεια βάρους, πυρετός και (νυχτερινές) εφιδρώσεις. Η απάντηση είναι η συστηματική θεραπεία με χημειοθεραπεία. Τα λεμφώματα απαντούνε πολύ καλά στην ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία και σπάνια χρειάζεται, αν υπάρχει νευρολογική πίεση, χειρουργείο. 0 ΠΟΛΛΑΠΛΟ ΜΥΕΛΩΜΑ 0 Το πολλαπλό μυέλωμα είναι ο πιο συνηθισμένος πρωτογενής όγκος της σπονδυλικής στήλης. Συνήθως εμφανίζεται στις ηλικίες άνω των 60 ετών. Καταστρέφει τα οστά, όπως επίσης διηθεί και άλλα όργανα όπως τα νεφρά. Συνήθως εμφανίζεται με κατάγματα της σπονδυλικής στήλης από την εκτεταμένη καταστροφή της. Η θεραπεία είναι ακτινοβολία και χημειοθεραπεία, με το χειρουργείο να χρειάζεται μόνο όπου πιέζεται ο νωτιαίος μυελός και υπάρχει αστάθεια. 0 ΟΣΤΕΟΣΑΡΚΩΜΑ 0 Το οστεοσάρκωμα είναι σπάνιος όγκος της σπονδυλικής στήλης. Αφορά ασθενείς γύρω στα 40 και κυρίως άρρενες. Μερικές φορές εμφανίζεται στο έδαφος νόσος Paget. Το οστεοσάρκωμα είναι επιθετικό και δίνει μεταστάσεις γρήγορα στους πνεύμονες και στα άλλα όργανα. Τα συμπτώματα αφορούν πόνο, μάζα και νευρολογικά ευρήματα. Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου μαζί με ακτινοβολία και χημειοθεραπεία είναι η κλασική θεραπεία.