Μικροδιδασκαλία Η μικροδιδασκαλία ως μέθοδος εκπαίδευσης εκπαιδευτικών εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1960 στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Οι αρχικοί σχεδιαστές ήταν οι Allen & Ryan (1966), οι οποίοι είχαν ως βασικό στόχο τη βελτίωση της διδασκαλίας μέσω της σύνδεσης θεωρίας – πράξης.
Μικροδιδασκαλία Εργαστηριακή άσκηση στην οποία μικρές ομάδες σπουδαστών Με τη βοήθεια ενός συμβούλου-καθηγητή διερευνούν τις διαδικασίες της διδασκαλίας λειτουργώντας διαδοχικά ως εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενοι
Θεωρητική βάση μικροδιδασκαλίας Θεωρητικά η μικροδιδασκαλία στηρίχθηκε στις παραδοχές ότι μαθαίνουμε από: Τον αναστοχασμό της δικής μας διδακτικής δραστηριότητας, Τη λειτουργία μας ως εκπαιδευομένων, ενώ μας διδάσκουν άλλοι, Την ανάλυση και συζήτηση αυτών των διαφορετικών εμπειριών (Allen & Ryan, 1966) .
Βασική παραδοχή Υπάρχουν πολλές διαδικασίες που οδηγούν στην αποτελεσματική διδασκαλία οπότε κάθε εκπαιδευτής μπορεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητά του παρατηρώντας διδακτικές δραστηριότητες άλλων και συζητώντας
Βασική παραδοχή Με μία έννοια η μικροδιδασκαλία είναι μορφή σύντομης «μαθητείας», που σκοπό έχει να εξοικειώσει τον εκπαιδευόμενο με ποικίλες διδακτικές δραστηριότητες, με διδακτικές δεξιότητες και με διάφορα διδακτικά προβλήματα ώστε να βελτιώσει τη διδασκαλία του
Θεωρητική αφετηρία Η θεωρητική αφετηρία της μικροδιδασκαλίας, όπως έχει αναλυθεί από τους Allen και Ryan βασίζεται στη θεωρία της κοινωνικής μάθησης του Bandura. Η θεωρία του Bandura, η οποία αποτελεί έναν συνδυασμό βασικών παραδοχών για τη μάθηση, που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της ψυχολογίας της συμπεριφοράς και της γνωστικής ψυχολογίας
Bandura Η ανθρώπινη συμπεριφορά ελέγχεται κατά κύριο λόγο από τα προβλεπόμενα αποτελέσματα της. Ο άνθρωπος δημιουργεί, με βάση προηγούμενες εμπειρίες του, συγκεκριμένες προσδοκίες από την έκβαση των ενεργειών του και οι προσδοκίες αυτές ρυθμίζουν αντίστοιχα τη συμπεριφορά του. Ουσιαστική συνιστώσα της ανθρώπινης μάθησης αποτελεί η μάθηση με παρατήρηση Η συμπεριφορά την οποία μιμούνται ή ο φορέας της συμπεριφοράς την οποία μιμούνται αποτελεί πρότυπο ή μοντέλο συμπεριφοράς. Αυτός ο τύπος μάθησης από παρατήρηση προτύπων είναι περισσότερο αποτελεσματικός από κάθε άλλο τύπο μάθησης.
Μάθηση με παρατήρηση Οι ακόλουθες, αλληλεξαρτώμενες μεταξύ τους, διεργασίες βρίσκονται στη βάση της μάθησης με παρατήρηση: - η παρακολούθηση, κατά την οποία το πρότυπο αποσπά την προσοχή του παρατηρητή, - η διατήρηση, κατά την οποία ο παρατηρητής συγκρατεί μια συγκεκριμένη συμπεριφορά του προτύπου με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατή η ανάκληση της, - η αναπαραγωγή, κατά την οποία ο παρατηρητής είναι σε θέση να επαναλάβει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά του προτύπου και - η ενίσχυση, κατά την οποία ο παρατηρητής είναι σε θέση να επαναλάβει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, παίρνοντας υπόψη του, όμως, τα προβλεπόμενα αποτελέσματά της.
Vygotsky Οι άνθρωποι μαθαίνουν μέσα από τις εμπειρίες άλλων ανθρώπων, επομένως οι κοινές δραστηριότητες με πιο έμπειρα άτομα και η μαθητεία αποτελούν ουσιαστικές μαθησιακές δραστηριότητες, στη διαμόρφωση των οποίων οι κοινωνικές σχέσεις και η κοινωνική αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται στο πλαίσιό τους παίζουν καθοριστικό ρόλο
Κάθε μικροδιδασκαλία Σαφή και αναλυτικό σχεδιασμό Σαφή διατύπωση των εκπαιδευτικών στόχων της μικροδιδασκαλίας, οι οποίοι πρέπει να διακρίνονται σε στόχους που επιδιώκουν την απόκτηση γνώσεων, σε στόχους που επιδιώκουν την απόκτηση δεξιοτήτων και σε στόχους που επιδιώκουν την ανάπτυξη στάσεων
Αυτό από πλευράς εκπαιδευτικού επιβάλλει Προετοιμασία της διδασκαλίας σε μικροεπίπεδο, Σαφής διατύπωση των εκπαιδευτικών στόχων, Κατάλληλη διάθρωση της διδακτικής ύλης σε υποενότητες σε αντιστοιχία με το περιεχόμενο του μαθήματος, Αντιστοιχία χρόνου-ύλης, Επιλογή των κατάλληλων εκπαιδευτικών τεχνικών, Επιλογή των κατάλληλων εκπαιδευτικών εποπτικών μέσων.
Εκτέλεση μικροδιδασκαλίας συνεπάγεται Την υλοποίηση του σχεδίου της μικροδιδασκαλίας ως προς την διάρθρωση της διδακτικής ύλης Την τήρηση της χρονικής κατανομής των θεμάτων της μικροδιδασκαλίας Την εφαρμογή των εκπαιδευτικών τεχνικών Την χρησιμοποίηση των εκπαιδευτικών μέσων Την παιδαγωγική σχέση και η επικοινωνία που αναπτύσσεται με τους εκπαιδευόμενους (θετικό κλίμα, ενθάρρυνση, υποκίνηση συμμετοχής, ενίσχυση διαλόγου, κλπ)
Χρήση συμμετοχικών τεχνικών Ερωτήσεις-απαντήσεις/συζήτηση, Ο καταιγισμός ιδεών (brainstorming), Οι ομάδες εργασίας, Το παίξιμο ρόλων, Η μέθοδος project, Η πρακτική άσκηση, Η επίλυση προβλήματος.
Επιλογή εκπαιδευτικών τεχνικών Τους στόχους της μικροδιδασκαλίας, Την υφή του μαθησιακού αντικειμένου, Τους μαθησιακούς τρόπους και τα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά των εκπαιδευομένων, Τις ικανότητες του Εκπαιδευτή, Το μαθησιακό κλίμα, Το διαθέσιμο χρόνο, Τους διαθέσιμους πόρους.
Βασική δομή μικροδιδασκαλίας Τίτλος μικροδιδασκαλίας Στόχοι μικροδιδασκαλίας Διάρκεια Εκπαιδευτικές τεχνικές Εκπαιδευτικά μέσα
Κριτήρια αξιολόγησης μικροδιδασκαλίας Εισαγωγή Παρουσίαση των στόχων Κατάλληλες εισαγωγικές παρατηρήσεις Ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος Καταλληλότητα περιεχομένου Ως προς τους διδακτικούς στόχους Εναρμονισμένο με το επίπεδο των εκπαιδευομένων και το ρυθμό που μπορούν να παρακολουθήσουν Κατάλληλη ροή και τεκμηρίωση επιχειρημάτων Κατάλληλη σχέση ύλης-χρόνου
Κριτήρια αξιολόγησης μικροδιδασκαλίας Προφορικός λόγος Ευκρίνεια και σαφήνεια στο λόγο, καλός ρυθμός -Δίνονται διευκρινίσεις, γίνεται ανάλυση εννοιών - Όχι εξάρτηση από σημειώσεις Γλώσσα σώματος -Όχι τυπικότητα, αλλά φυσικότητα -Επαφή με το βλέμμα με όλους τους εκπαιδευόμενους μαθητές - Άνεση στη χρήση του χώρου
Κριτήρια αξιολόγησης Εκπαιδευτικές τεχνικές - Κατά το δυνατόν συμμετοχικές, σε σχέση με το αντικείμενο - Πλουραλισμός τεχνικών - Κατάλληλη υλοποίηση καθεμίας τεχνικής Κατάλληλη επιλογή και διασύνδεση των τεχνικών. Παιδαγωγικό κλίμα -Οικειότητα, ειλικρίνεια -Κλίμα εμπιστοσύνης - Ενθάρρυνση για συμμετοχή (στη τάξη ιδιαίτερα των αδύνατων μαθητών).
Κριτήρια αξιολόγησης μικροδιδασκαλίας Επίλογος -Υπενθύμιση των στόχων και των βασικών σημείων της μικροδιδασκαλίας -Ανακεφαλαίωση, συμπεράσματα -Αναφορά σε πρακτικές εφαρμογές - Διασύνδεση με το παρακάτω μάθημα…..