Ευαγγελία Μαρία Θωμά, Πρωτοδίκης – Υποψήφια ΔΝ Σεμινάριο Επιμόρφωσης Δικαστικών Λειτουργών στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού - Αθήνα 1 Οκτωβρίου 2015 «Ζητήματα ενσωμάτωσης στην ελληνική έννομη τάξη της Οδηγίας 2014/104/ΕΕ σχετικά με τις αγωγές αποζημίωσης από παραβάσεις του δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού» Ευαγγελία Μαρία Θωμά, Πρωτοδίκης – Υποψήφια ΔΝ Αθήνα, 4 Απριλίου 2016

Οδηγία 2014/104/ΕΕ – Πεδίο εφαρμογής (βασικές αποσαφηνίσεις) Ορισμένες προκαταρκτικές υπενθυμίσεις σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας Περιορισμός του πεδίου εφαρμογής στις αγωγές αποζημίωσης (συμπερίληψη της αυτούσιας αποζημίωσης) Το πεδίο εφαρμογής καταλαμβάνει τόσο τις παρεπόμενες αγωγές (follow-up actions), όσο και τις αυτοτελείς αγωγές (stand alone actions) Καταλαμβάνονται τόσο οι παραβάσεις (και) του ενωσιακού δικαίου του ανταγωνισμού (101-102 ΣΛΕΕ), όσο και αποκλειστικά οι παραβάσεις του εθνικού δικαίου του ανταγωνισμού (εν προκειμένω α. 1 -2 του ν. 3959/2011) Αθήνα 4 Απριλίου 2016

Οδηγία 2014/104/ΕΕ – Τα σημαντικότερα ζητήματα προσαρμογής του εθνικού δικαίου Περιεχόμενο και προϋποθέσεις του δικαιώματος αποζημίωσης Ζητήματα απόδειξης Ευθύνη εις ολόκληρον – κανόνες αναγωγής Παραγραφή Συλλογικές αγωγές Αθήνα 30 Απριλίου 2016

Περιεχόμενο και προϋποθέσεις του δικαιώματος αποζημίωσης Σεμινάριο Επιμόρφωσης Δικαστικών Λειτουργών στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού - Αθήνα 1 Οκτωβρίου 2015 Περιεχόμενο και προϋποθέσεις του δικαιώματος αποζημίωσης Η ευθύνη από παραβάσεις του δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού είναι αδικοπρακτική – 914/919 επ. ΑΚ Υποκειμενικός χαρακτήρα αδικοπρακτικής ευθύνης στο σύστημα των 914-919 ΑΚ – τριβή με τον αντικειμενικό χαρακτήρα των παραβάσεων του ανταγωνισμού. Υποκειμενική προϋπόθεση  αποκλεισμός των περιορισμών του δικαιώματος αποζημίωσης με βάση τις εθνικές διατάξεις περί συντρέχοντος πταίσματος (300 ΑΚ) / πρβλ. και ΑΠ 939/92, Δνη 35, 371 . Σε σχέση με το ενδεχόμενο ηθικής βλάβης δεν απαιτείται προσαρμογή της εθνικής ρύθμισης (932 ΑΚ) Θετική ζημία / διαφυγόν κέρδος  α) για τη θετική ζημία και το διαφυγόν κέρδος δεν φαίνεται καταρχήν να υφίστανται περιορισμοί της έκτασής τους, εκτός από τη διάταξη του άρθρου 345 ΑΚ και β) η in natura αποζημίωση κατοχυρώνεται νομοθετικά πλην όμως θα πρέπει να δοθεί διαφορετική ερμηνεία από την έλληνα δικαστή. Τοκοφορία: 7§2 του ΝΔ 496/1974 "περί του λογιστικού των ΝΠΔΔ", που περιορίζει την επιδίκαση τόκων σε βάρος δημόσιων και δημοτικών επιχειρήσεων / σύγκρουση με τον κανόνα του πλήρους χαρακτήρα της αποζημίωσης, όπως θεμελιώνεται από το άρθρο 3 της οδηγίας Περιορισμός σχετικά με τη δυνατότητα πλήρους ικανοποίησης κατά την προσωρινή προστασία έρχεται σε τριβή με το κανόνα της ισοδυναμίας Αθήνα, 4 Απριλίου 2016

Ζητήματα απόδειξης Η εφαρμογή της αρχής της πρακτικής αποτελεσματικότητας, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 17 παρ. 1 της οδηγίας σχετικά με την ποσοτικοποίηση της ζημίας ενδέχεται να έρθει σε τριβή με την αρχή της πλήρους απόδειξης όπως ισχύει στο δίκαιο του ΚΠολΔ. Ευκτέο θα ήταν – αν και δεν επιβάλλεται από την οδηγία («εκούσια εναρμόνιση») - οι οικονομικές πραγματογνωμοσύνες να θεσπισθούν ως προϋπόθεση του παραδεκτού της αγωγής. Ανάγκη θεμελιακών τροποποιήσεων της τακτικής διαδικασίας προκειμένου να επιτευχθεί το αποτέλεσμα της οδηγίας σε ότι αφορά στην δυνατότητα / υποχρέωση του δικαστηρίου να διατάξει κοινοποιήσεις από τρίτους ή από την ΕΑΑ. Διάβρωση του συζητητικού συστήματος κατ’ άρθρο 106 ΚΠολΔ. Ανάγκη αρτίωσης του συστήματος των κυρώσεων (πρβλ. 947 ΚΠολΔ). Διασφάλιση του αδιάψευστου χαρακτήρα των αποφάσεων των ΕΑΑ / αναθεωρητικού διοικητικού δικαστηρίου  ενδεχόμενη τριβή με το σύστημα των άρθρων 2 και 284 ΚΠολΔ Ανάγκη ειδικών ρυθμίσεων προκειμένου να θεσπισθούν στην εσωτερική έννομη τάξη τα τεκμήρια αποδεικτικής διευκόλυνσης υπέρ του απομεμακρυσμένου αγοραστή σε περίπτωση μετακύλισης που θεσπίζει το άρθρο 14 της οδηγίας / η ένταξη στους υφιστάμενους κανόνες (338 ΚΠολΔ) της ένστασης μετακύλισης που προβλέπει το άρθρο 13 της οδηγίας δεν φαίνεται να δημιουργεί προβλήματα. Η θέσπιση ειδικών διαδικασιών θα διευκόλυνε την επίτευξη του πρακτικού αποτελέσματος του άρθρου 15 της οδηγίας. Αθήνα, 4 Απριλίου 2016

Ευθύνη εις ολόκληρο – κανόνες αναγωγής Δεδομένου ότι το άρθρο 11 της οδηγίας θέτει ειδικά κριτήρια επιμερισμού (συμμετοχή σε πρόγραμμα επιείκειας, χαρακτηρισμός ως ΜΜΕ), τα οποία απομακρύνονται από τα γενικά κριτήρια που θέτει το άρθρο. Αθήνα, 4 Απριλίου 2016

Παραγραφή Καταρχάς πληρούνται οι προϋποθέσεις της οδηγίας από το άρθρο 937 ΑΚ. Εντούτοις, τίθεται το ζήτημα εάν η εν λόγω διάταξη ερμηνευτικά μπορεί να καλύψει την προϋπόθεση της νομικής αποσαφήνισης που τίθεται από την οδηγία για την έναρξη της παραγραφής ή απαιτείται προς τούτο εισαγωγή ειδικής ρύθμισης Σε περίπτωση συρροής νομικών βάσεων (π.χ. 18μηνο για αθέμιτο ανταγωνισμό) επικράτηση της βραχύτερης παραγραφής (άρθρο 19 ν. 146/1914)  θέμα συμφωνίας με το άρθρο 10 της οδηγίας. Ανάγκη ειδικής ρύθμισης για την εισαγωγή του συστήματος αναστολών της παραγραφής σύμφωνα με την οδηγία (άρθρα 10-18) στην εσωτερική έννομη τάξη. Συλλογικές αγωγές Εκτός πεδίου εφαρμογής της οδηγίας. Ρύθμιση με σύσταση του 2013 και εφαρμογή των εσωτερικών διατάξεων υπό το φως του κοινοτικού δικαίου Αθήνα, 4 Απριλίου 2016

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας ! Αθήνα, 4 Απριλίου 2016