ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ
ΣΗΜΑΣΙΑ Η επιλογή ή ο αποκλεισμός αιμοδοτών είναι μεγάλης σημασίας Αποσκοπεί: (α) Στην προστασία της υγείας του αιμοδότη (β) στην προστασία του δέκτη από πιθανά νοσήματα ή επιπλοκές
Η διαδικασία επιλογής περιλαμβάνει: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Η διαδικασία επιλογής περιλαμβάνει: 1. Συμπλήρωση ατομικού δελτίου 2. Λήψη ιατρικού ιστορικού 3. Περιορισμένη κλινική εξέταση από γιατρό ή υπό την επίβλεψη γιατρού
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Ηλικία: 18-65 ετών (Στα 17 ζητείται συγκατάθεση γονέα. Μετά τα 60 για πρώτη αιμοδοσία ή μετά τα 62 για όλους, είναι στην κρίση του γιατρού) Σωματικό βάρος: Πάνω από 50 κιλά σε άνδρες και 48 κιλά σε γυναίκες Λήψη ελαφριάς τροφής: Τουλάχιστον 2,5-3 ώρες πριν την αιμοδοσία Να μη βρίσκονται υπό την επήρεια οινοπνεύματος ή φαρμάκων
ΙΣΤΟΡΙΚΟ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΙΜΟΔΟΤΗ Έχετε δώσει άλλη φορά αίμα, αιμοπετάλια ή πλάσμα; Απαιτούνται τουλάχιστον 8 εβδομάδες από προηγούμενη αιμοληψία. Διαφορετικά, είναι στην κρίση του γιατρού Αν έδωσε λευκά, αιμοπετάλια ή πλάσμα, απαιτούνται τουλάχιστον 48 ώρες
ΑΤΟΜΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Προβλήματα υγείας (αξιολογείται από το γιατρό) Προηγούμενος αποκλεισμός από αιμοδοσία Τελευταία έμμηνος ρύση (σε γυναίκες) Κύηση σε εξέλιξη ή λοχεία: Αναβάλλεται η αιμοδοσία για 6 μήνες μετά τον τοκετό ή μέχρι τη διακοπή θηλασμού Λήψη φαρμάκων. Η ασπιρίνη και τα αντιφλεγμονώδη καταστέλλουν τη λειτουργία των αιμοπεταλίων για 3 ημέρες και το αίμα είναι ακατάλληλο για παρασκευή αιμοπεταλίων Πρόσφατη απώλεια βάρους (αξιολογείται από το γιατρό) Πρόσφατη εγχείρηση: Σε μεγάλες επεμβάσεις ή τραυματισμούς, αναβολή αιμοδοσίας για 6 μήνες – Σε μικρούς τραυματισμούς αναβολή για 3 μήνες
ΑΤΟΜΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ (συνέχεια) 8. Ιστορικό ίκτερου ή ηπατίτιδας – θετικό HBsAg – ιστορικό χορήγησης γ-σφαιρίνης (HBIG): Γίνεται έλεγχος για HBsAg. Σε +HBsAg αναβολή για 9-12 μήνες 9. Ιστορικό για AIDS (συμπτώματα – ερωτικές σχέσεις). 10. Ιστορικό πρόσφατων εμβολιασμών - Πρόσφατο MMR, πολιομυελίτιδας SABIN, κίτρινου πυρετού: Αναβολή για 3 εβδομάδες Πρόσφατο DT, γρίπης, χολέρας, πολιομυελίτιδας Salk, μηνιγγίτιδας, λύσσας, άνθρακα: Αναβολή για 3 ημέρες Προηγούμενο εμβόλιο λύσσας μετά από δάγκωμα: Αναβολή για 1 έτος Αντιτετανική αιμοσφαιρίνη: Αναβολή για 4 εβδομάδες Σε ανασυνδιασμένα εμβόλια (ηπατίτιδας Β) αναβολή για 48-72 ώρες
ΑΤΟΜΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ (συνέχεια) 11. Νοσήματα των συστημάτων Πνευμονικά: Αποκλεισμός Αιμορραγίες πεπτικού: Αποκλεισμός για 6 μήνες Καρδιακά: Αποκλεισμός κατά την κρίση του γιατρού Νεφρά: Αποκλεισμός. Σε ιστορικό σπειραματονεφρίτιδας, αποκλεισμός για 5 χρόνια Σπασμοί, επιληψία, λιποθυμικά: Αποκλεισμός Αιματολογικά: Αποκλεισμός (Οι φορείς μεσογειακής αναιμίας, αν έχουν φυσιολογική αιμοσφαιρίνη, μπορούν να γίνουν δεκτοί) Ιστορικό ελονοσίας: Αποκλεισμός για 10 χρόνια Μεταβολικά: Αν παίρνουν φάρμακα αποκλείονται. Αλλεργίες: Αποκλεισμός
ΑΤΟΜΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ (συνέχεια) 12. Αλλα νοσήματα - Σύφιλη: Πλήρης αποκλεισμός Λεϊσμάνια, τρυπανόσωμα, φιλαρίαση: Πλήρης αποκλεισμός Έρπης γεννητικών οργάνων: Πλήρης αποκλεισμός Επιχείλιος έρπης: Αναβολή μέχρι την υποχώρηση του έρπητα - Λοιμώδης μονοπυρήνωση, βρουκέλλωση, τοξοπλάσμωση: Αναβολή για 2 χρόνια από την ίαση - Ρευματικός πυρετός: Αναβολή για 2 χρόνια από την ίαση -Υπερθυρεοειδισμός: Αναβολή για 2 χρόνια από την ίαση Υποθυρεοειδισμός: Αν η θεραπεία είναι σταθερή, μπορεί να γίνει αιμοληψία - Γονόρροια: Αναβολή για 1 χρόνο μετά την ίαση
ΣΕ ΠΟΙΑ ΛΟΙΜΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ HIV λοίμωξη Ηπατίτιδα Β, C Σύφιλη Ελονοσία Λεϊσμάνια Τρυπανόσωμα Φιλαρίαση Πυρετός Q Έρπης γεννητικών οργάνων
ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ – ΑΙΤΙΕΣ ΜΟΝΙΜΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΑΠΌ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ – ΑΙΤΙΕΣ ΜΟΝΙΜΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΑΠΌ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ Καρδιαγγειακές νόσοι Υπέρταση υπό θεραπεία Νεοπλασίες Μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα Αυτοάνοσα νοσήματα –Βαριές ρευματοπάθειες Αιματολογικά νοσήματα (λέμφωμα, λευχαιμία, πολυκυτταραιμία, διαταραχές αιμόστασης) Χρόνια νεφροπάθεια Σακχαρώδης διαβήτης σε αγωγή Ψυχικές νόσοι Ηπατοπάθεια – αλκοολισμός Γαστρεκτομή Νοσήματα ΚΝΣ (Επιληψία, σπασμοί)
ΑΙΤΙΕΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΑΠΌ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ Εγκυμοσύνη-Διακοπή κύησης Εμμηνορρυσία Χειρουργικές επεμβάσεις Πρόσφατη λήψη αίματος ή παραγώγων Βελονισμός-Τατουάζ Οξεία αλλεργία Πεπτικό έλκος Εμβόλια Λήψη φαρμάκων Μεταδοτικές νόσοι Υπερθυρεοειδισμός Ερωτική επαφή με πάσχοντα από ιογενή ηπατίτιδα
ΛΟΙΜΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ – ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ ΓΙΑ 2 ΧΡΟΝΙΑ Λοιμώδης μονοπυρήνωση Βρουκέλλωση Τοξοπλάσμωση Γονόρροια (1 χρόνος)
ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΟΔΟΤΗ Βάρος (πάνω από 50 kgr) Θερμοκρασία Σφυγμός (60-110/min) Αρτηριακή πίεση (90-180 mmHg) Αιμοσφαιρίνη (ΗΒ: A=13,5 Γ=12,5/ gr/dl) Αιματοκρίτης (ΗCT: A=41%, Γ=38%)