Στέφανος Φ. Βασιλόπουλος ΣΧΕΣΙΟΣΥΝΑΜΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ Σειρά παραδόσεων από 09/10/09 – 08/01/10 Στέφανος Φ. Βασιλόπουλος Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης stephanosv@upatras.gr, Τηλ.: 2610 969724 Ώρες συνεργασίας: Πέμπτη (11:00 – 13:00) Παρασκευή (12:00 – 13:00)

ΔΙΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επικοινωνία ρόλων ΔΙΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επικοινωνία ρόλων Τους ρόλους δε μας τους επιβάλλει μόνο η κοινωνία. Συχνά τους εφευρίσκουμε για να ικανοποιήσουμε ανάγκες αυτό-εκτίμησης (ρόλοι που λειτουργούν ως μηχανισμοί άμυνας). Τότε, μπορεί να αναπτύξουμε: - «παρα-ρόλους», οι οποίοι αναπτύσσονται στα περιθώρια του επίσημου ρόλου υπερτονίζοντας κάποιο μικρό ή επί μέρους στοιχείο του, σε σημείο που να συμπαρασύρει όλη την εντύπωση που έχουμε για το ρόλο.

ΔΙΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επικοινωνία ρόλων ΔΙΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Επικοινωνία ρόλων - «αντι-ρόλους» π.χ. του αντι-ήρωα, του αντι-φοιτητή, του αντι-δασκάλου. Αυτοί αποτελούν τρόπους αντίστασης στην κοινωνική αλλοτριωτική πίεση. Προσοχή!!! Οι αντι-ρόλοι υπόκεινται στις χωροχρονικές μεταβολές.

Η δυναμική των ρόλων στο σχολείο Στη σχολική πραγματικότητα η σχέση περνάει κάθε στιγμή μέσα από το φίλτρο των ρόλων. «Η εκ μέρους των ατόμων ερμηνεία της συμπεριφοράς των άλλων είναι συνάρτηση των ρόλων αυτών των ατόμων, καθώς επίσης των ρόλων των άλλων» (Hargreaves) Επομένως, η πλοκή των σχέσεων μέσα στην σχολική τάξη εξαρτάται: (α) από την σωστή αντίληψη του αυτο-ρόλου και του ετερο-ρόλου (β) από την αποδοχή του αυτο-ρόλου και του ετερο-ρόλου

Η δυναμική των ρόλων στο σχολείο Η αντίληψη του αυτο-ρόλου και ετερο-ρόλου εμποδίζεται: (α) από τους ρόλους που ασκούμε παράλληλα (β) από τα «ρολο-φαντάσματα» για το εαυτό μας και τους άλλους Απέναντι στο ρόλο μας είναι δυνατό να φερθούμε είτε αποδοκιμαστικά είτε όχι. Στην ά περίπτωση η αποδοχή έχει βαθμίδες και μπορεί να φτάσει ως την απορρόφηση από τον ρόλο, την αλλοτρίωση

Η δυναμική των ρόλων στο σχολείο Στην β΄ περίπτωση είναι δυνατό: (α) Να απορρίψουμε εντελώς το ρόλο. (β) Να προσπαθήσουμε να τον «γλυκάνουμε», ανάλογα με τις δυνατότητές μας για επιλογή ή αλλαγή των ρόλων (γ) Να αμυνθούμε παίζοντας τους αντι-ρόλους (δ) να παραιτηθούμε από ορισμένες πτυχές του ρόλου μας (ε) Να απομακρυνθούμε από τον ρόλο μας – «απόσταση από τον ρόλο» - δηλαδή το άτομο δεν απορροφάται εντελώς από τον ρόλο του και μπορεί και βλέπει κριτικά τον εαυτό του και το ρόλο του.

Η δυναμική των ρόλων στο σχολείο Η ανταποκριτική και συμπληρωματική αρμονία των ρόλων αποτελεί βασική προϋπόθεση των σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα στο σχολείο. Κάθε ρόλος εκφράζει τις προσδοκίες του άλλου και για να υπάρξει συμφωνία πρέπει να λειτουργούν οι ρόλοι ανταποκριτικά. Η ισορροπία διασπάται όταν: (α) Δε γνωρίζουμε το ρόλο που πρέπει να παίξουμε (β) Δεν υπάρχει σύμπτωση των στόχων που ο καθένας επιδιώκει με την άσκηση του ρόλου του. (γ) υπάρχει ασύμφωνη κατανομή των ρόλων-εργασιών (δ) υπάρχει ασυμφωνία μέσων.