Η σύνδεση των παραγράφων (6ο μάθημα) Τροποι και μεθοδοι

Να θυμάστε ότι: το ΚΕΙΜΕΝΟ ΧΩΡΊΖΕΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΓΡΆΦΟΥΣ. Κάθε ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ έχει 1 ΚΥΡΙΟ ΝΟΗΜΑ. Η σύνθεση των κύριων νοημάτων ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ δημιουργεί το ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΟΗΜΑ!!! Συμπερασματικά: έχω ένα κείμενο ΄με 5 παραγράφους, άρα θα έχω 5 κύρια νοήματα, τα οποία θα συνθέσουν το ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΟΗΜΑ του κειμένου!!!

΄Πώς συνδέονται οι παράγραφοι μεταξύ τους??? Με νοηματική αλληλουχία. Τι σημαίνει αυτό?? Ότι το νόημα διαρθρώνεται σπονδυλωτά, έχει συνέχεια, δομή και συνδετικούς κρίκους. Ειδάλλως έχω ένα παραλήρημα…. Οι τρόποι με τους οποίους επιτυγχάνεται η νοηματική αλληλουχία είναι ΠΟΛΛΟΙ. Μπορώ να συνδέσω τις παραγράφους χρονικά, τοπικά, επαγωγικά, απαγωγικά, με επανάληψη, με παραλληλισμό εννοιών, με αντίθεση εννοιών με επιχειρήματα, με απαρίθμηση περιπτώσεων, με παραδείγματα, κ.λπ.

Ας δούμε μερικούς τρόπους σύνδεσης των παραγράφων ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ → πχ. 1η παράγραφος: Χθες. 2η παράγραφος: σήμερα, 3η παράγραφος: αύριο (οι 3 υποδιαιρέσεις του χρόνου. → 1η: κάποτε…, 2η: μετά από λίγες μέρες, 3η αφού πέρασαν δύο μήνες, 4η: στο τέλος (αναφορά μόνο στο παρελθόν) → 1η σήμερα το πρωί, 2η: κατά τις δέκα το πρωί, 3η: το μεσημέρι, 4η: το απόγευμα, 5η: το βράδυ… (αναφορά στη διάρκεια της μέρας) → 1η: όταν θα κλείσει το σχολείο, 2η: τον Ιούλιο, 3η: στις αρχές Αυγούστου, 4η: τον Δεκαπενταύγουστο, 5η: Στις αρχές Σεπτεμβρίου (αναφορά στο μέλλον)

ΤΟΠΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ Η λογική μετάβαση από τη μία παράγραφο στην άλλη γίνεται με λέξεις που εκφράζουν τόπο. Παραδειγματα: 1η παράγραφος: Στους πρόποδες, 2η: Λίγο πιο πάνω, 3η: Σε μια ψηλή ραχούλα, 4η: Στην κορυφή. 1η: Το εξώφυλλο, 2η: Η εισαγωγή, 3η: το πρώτο κεφάλαιο, 4η: τα δύο επόμενα κεφάλαια, 5Η τα κεφάλαια που ακολουθούν, 6η: στον επίλογο

ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ & ΑΠΑΓΩΓΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ!!!! επαγωγική → → από το ειδικό στο γενικό, από το μερικό στο συνολικό! απαγωγική → → από το γενικό στο ειδικό, από το συνολικό στο μερικό. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ: 1Η παρ.: ένας μαθητής παρατήρησε, 2η: μια μαθήτρια πρόσθεσε, 3η: μια άλλη μαθήτρια συμπλήρωσε, 4η: ο δάσκαλος επεσήμανε, 5η: όλοι τελικά συμφωνήσαμε ΑΠΑΓΩΓΙΚΉ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ: 1η παρ.: όλοι συμμετείχαμε, 2η: ο πατέρας ανέλαβε, 3η: η μητέρα ετοίμασε, 4η: η αδελφή μου έφτιαξε, 5η: κι εγώ συγκέντρωσα

ΑΝΤΙΘΕΤΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑ Η σύνδεση των παραγράφων επιτυγχάνεται με αντίθεση εννοιών. Ένα γεγονός ή μια ιδέα αναπτύσσεται σε μια παράγραφο και στην επομένη αναπτύσσεται το αντίθετο! ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ → 1η παρ.; Υποστηρίζεται ότι → 2η παρ. Αντίθετα, ο Χ, επιμένει ότι… → 3η παρ.: υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι… → 4η παρ.: Από την άλλη μεριά συμβαίνει…

Με επανάληψη και ανάπτυξη μιας λέξης-κλειδί!! Η νοηματική αλληλουχία εξασφαλίζεται με την επανάληψη μιας λέξης-κλειδί από την προηγούμενη παράγραφο! Παράδειγμα → 1η παρ.: επικρατεί η εντύπωση, 2η: η εντύπωση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα. 3η: ένα συμπέρασμα που δεν επαληθεύεται από…, 4η: Δεν επαληθεύεται ακόμη και στην περίπτωση…

ΑΛΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ!!! Παραλληλία νοημάτων: παρόμοιο γεγονός, ανάλογο περιστατικό, κ.λπ. Επιχειρηματολογία ή αιτιολόγηση των νοημάτων: αποτέλεσμα έρευνας, συλλογισμού… Ο διάλογος προσώπων Με λέξεις ή φράσεις (κειμενικά επιρρήματα ή κειμενικοί δείκτες) που συνδέουν: α) επεξήγηση (δηλαδή, με άλλα λόγια), β) συμπέρασμα (επομένως, συμπερασματικά) παράδειγμα (για παράδειγμα, ενδεικτικά), τρόπο (έτσι, με τον τρόπο αυτό), απαρίθμηση (πρώτον, δεύτερον, τρίτον, κ.λπ.)