ΕΦΗΒΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Τι είναι η παχυσαρκία; Παχυσαρκία είναι η μεγάλη αύξηση του βάρους του σώματος, 15-20 ή και περισσότερα κιλά πάνω από το ιδανικό βάρος, που δημιουργείται από τη σ Αν τα κιλά αυξηθούν ακόμη περισσότερο η παχυσαρκία ονομάζεται Νοσογόνος και χρειάζεται να αντιμετωπιστεί ιατρικά, αφού όσο περισσότερα είναι τα παραπανίσια κιλά τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για την υγεία του ατόμου. Με ακρίβεια η παχυσαρκία προσδιορίζεται αν γνωρίζουμε τον Δείκτη Μάζας του Σώματος μας που εξαρτάται από το βάρος και το ύψος μας. Σήμερα η παχυσαρκία θεωρείται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) σοβαρή και επικίνδυνη νόσος που χρειάζεται εξειδικευμένη ιατρική αντιμετώπιση. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα στην Ευρώπη σε συχνότητα παχυσαρκίας στους ενήλικες και η πρώτη σε παιδική και εφηβική παχυσαρκία.

Συμπτώματα της εφηβικής παχυσαρκίας Το παιδί συχνά εμφανίζεται ανυπόμονο για το φαγητό του-το επόμενο γεύμα του και το δεκατιανό του -Το παιδί τρώει περισσότερο απ’ότι συνήθως και συνεχίζει να λει ότι νιώθει πεινασμένο -Το παιδί τρώει πολύ γρήγορα - Οι γονείς μπορεί να βρούν αποδείξεις από συνεχές τσιμπολογήματα αμέσως μετά από κατανάλωση γευμάτων. Πολλές φορές το παιδί νιώθοντας ντροπή αρνείται το γεγονός όταν ερωτηθεί -Μερικά παιδιά δείχνουν μεγάλη ανησυχία για το βάρος τους και το σχήμα του σώματός τους και εκδηλώνουν μια ανάγκη να σταματήσουν το φαγητό. Παρόλα αυτά συνεχίζουν να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φαγητού και να παίρνουν βάρος. - Κάνουν αρνητικά σχόλια για τον εαυτό τους -Μερικά παιδιά διαμαρτύρονται ότι τα άλλα παιδιά δε τα συμπαθούν και δε θέλουν να παίξουν μαζί τους. -Το παιδί δείχνει μοναχικό ή περιγράφει τν εαυτό του ως μοναχικό -Μερικά παχύσαρκα παιδιά φαίνονταν να έχουν τάσεις κατάθλιψης και ανησυχία -Δείχνουν να είναι απομονωμένα. Δε θέλουν να είναι με φίλους τους , παιρνάνε μεγάλο χρόνο μόνα τους στο δωμάτιό τους ή μπροστά από την τηλεόραση ή το κομπιούτερ τους. - Η σχολικές επιδόσεις τους πέφτουν, ενώ σε άλλα παιδιά για να κρύψουν τα αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό τους και την αρνητική διάθεσή τους εμφανίζονται πολύ υπάκουα, ευχάριστα και πολύ επιτυχή στο σχολείο, εν τω μεταξύ χρησιμοποιούν φαγητό σαν μηχανισμό άμυνας. –ένα παχύσαρκο παιδί μπορεί να είναι ένας πολύ καλός μαθητής. Αλλά ακόμη, το κέντρο του κόσμου τους φαίνεται να είναι το φαγητό και η δίαιτα)

Επιπτώσεις της παχυσαρκίας Η διάγνωση της παχυσαρκίας μπαίνει, κατά βάση, από τον υπολογισμό του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Ο δείκτης μάζας σώματο ή (ΒΜΙ) υπολογίζεται με βάση το ύψος του ατόμου και το βάρος του σε δεδομένη στιγμή. Όσο πιο αυξημένος ο ΔΜΣ τόσο πιο πολύ λίπος έχει ένα άτομο και τόσο περισσότερο κινδυνεύει από τις επιπλοκές και τις ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, αυξημένη χοληστερίνη, μεταβολικό σύνδρομο, καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό, ορισμένες μορφές καρκίνου μέχρι και πρόωρο θάνατο, επιπλέον: Άσθμα Σύνδρομο υπνικής άπνοιας Χρόνια πνευμονοπάθεια Υπέρταση Αρτηριοσκλήρωση Καρδιοπάθεια Υπερπηκτικότητα αίματος Θρομβοφλεβίτης Γαστροοισαφαγικη παλινδρόμηση Αυξημένος κίνδυνος ατυχημάτων Αυξημένος κίνδυνος κακοήθειας μαστού και γυναικολογικών οργάνων Κατάθλιψη

Αναλυτικές συνέπειες: Διαβήτης τύπου 2, που προκαλείται εν μέρει από μια φτωχή διατροφή και μπορεί συχνά να αντιστραφεί με την κατανάλωση υγιεινών τροφίμων και την άσκηση.            Μεταβολικό σύνδρομο, μια συστάδα διαταραχών (υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα σακχάρου του αίματος, υψηλή χοληστερόλη και περίσσεια κοιλιακού λίπους) που μπορεί να βάλει το παιδί σας σε κίνδυνο να αναπτύξει καρδιακή νόσο, διαβήτη ή άλλα προβλήματα υγείας.          Υψηλή χοληστερόλη και αρτηριακή πίεση. Το παιδί σας μπορεί να αναπτύξει υψηλή αρτηριακή πίεση ή υψηλή χοληστερόλη, εάν αυτός τρώει μια φτωχή διατροφή. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να συμβάλουν στο σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες.          Άσθμα και άλλα αναπνευστικά προβλήματα. Το επιπλέον βάρος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα με την ανάπτυξη και την υγεία των πνευμόνων του παιδιού, οδηγώντας σε άσθμα ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα.          Διαταραχές ύπνου, π.χ. άπνοια, κατά την οποία το παιδί μπορεί να ροχαλίζει ή να έχει μη φυσιολογική αναπνοή κατά τον ύπνο.          Πρόωρη εφηβεία ή έμμηνος ρύσης. Η παχυσαρκία μπορεί να δημιουργήσει ορμονικές ανισορροπίες. Οι ανισορροπίες αυτές μπορεί να προκαλέσουν πρόωρη έναρξη της εφηβείας          Χαμηλή αυτοεκτίμηση και εκφοβισμός. Τα παιδιά συχνά πειράζουν ή εκφοβίζουν τους υπέρβαρους συνομήλικούς τους. Ως αποτέλεσμα, οι τελευταίοι αποκτούν χαμηλή  αυτοεκτίμηση και  διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.          Συμπεριφορικά και μαθησιακά προβλήματα. Τα υπέρβαρα παιδιά τείνουν να έχουν περισσότερο άγχος και φτωχότερες κοινωνικές δεξιότητες από ό, τι τα παιδιά με φυσιολογικό βάρος. Σε μια ακραία περίπτωση, τα προβλήματα αυτά μπορεί να οδηγήσουν τα υπέρβαρα παιδιά σε υπερβολικές αντιδράσεις και να διαταράξουν την τάξη. Από την άλλη, μπορεί να προκαλέσουν κοινωνικό αποκλεισμό. Το στρες και το άγχος τους επίσης παρεμβαίνει στη μαθησιακή διαδικασία. Κατάθλιψη. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να δημιουργήσει συντριπτικά αισθήματα απελπισίας, σε ορισμένα υπέρβαρα παιδιά. Όταν τα παιδιά αυτά χάνουν την ελπίδα ότι η ζωή τους θα βελτιωθεί, μπορεί να γίνουν καταθλιπτικά. Το παιδί μπορεί να χάσει το ενδιαφέρον για τις φυσιολογικές δραστηριότητες της ηλικίας τους, κοιμούνται περισσότερο από το συνηθισμένο ή κλαίνε πολύ. Μερικά καταθλιπτικά παιδιά κρύβουν τη θλίψη τους και εμφανίζονται συναισθηματικά απαθή, αντ’ αυτού.

Τελικά που οφείλεται η παχυσαρκία; Αν και υπάρχουν ορισμένες γενετικές και ορμονικές αιτίες της παιδικής παχυσαρκίας, τις περισσότερες φορές προκαλείται από υπερβολικό φαγητό και ελάχιστη φυσική δραστηριότητα. Ασθένειες όπως και οι μεταλλάξεις στους υποδοχείς λεπτίνης ή μελανοκορτίνης αφορούν ένα πολύ μικρό αριθμό παιδιών. Τις περισσότερες φορές, οι διατροφικές συνήθειες και άσκηση παίζουν το μεγαλύτερο ρόλο. Δεν είναι όλα τα παιδιά, που έχουν επιπλέον κιλά, υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Μερικά παιδιά έχουν μεγαλύτερες σωματικές διαστάσεις, από το μέσο όρο. Και τα παιδιά συνήθως έχουν διαφορετικά ποσοστά σωματικού λίπους στα διάφορα στάδια ανάπτυξης. Για το λόγο αυτό, πρέπει να εκτιμηθεί η πορεία ανάπτυξης του παιδιού, από παιδίατρο ή κλινικό διαιτολόγο, με τη βοήθεια των ειδικά διαμορφωμένων καμπυλών ανάπτυξης. Μια παλαιότερη εκδοχή αυτών συμπεριλαμβάνεται στις πρώτες σελίδες του βιβλιαρίου υγείας του παιδιού.

Αντιμετώπιση Για τα παιδιά ηλικίας κάτω των επτά, που δεν έχουν άλλα προβλήματα υγείας, ο στόχος της θεραπείας μπορεί να είναι περισσότερο η διατήρηση παρά η απώλεια βάρους. Η στρατηγική αυτή επιτρέπει στο παιδί να αυξάνει σε ύψος, αλλά όχι σε βάρος, προκαλώντας με την πάροδο του χρόνου μείωση του ΔΜΣ για την ηλικία. Ωστόσο, για ένα παχύσαρκο παιδί, η διατήρηση του βάρους, κατά την αναμονή να ψηλώσει, μπορεί να είναι τόσο δύσκολη όσο είναι η απώλεια βάρους για τους ενήλικες. Αντίθετα, η απώλεια βάρους συνιστάται συνήθως για παιδιά ηλικίας άνω των 7 ή για τα μικρότερα παιδιά που έχουν προβλήματα που σχετίζονται με την υγεία. Η απώλεια βάρους θα πρέπει να είναι αργή και σταθερή – το πολύ ½ κιλό/εβδομάδα, ανάλογα με την κατάσταση του παιδιού. Οι μέθοδοι για τη διατήρηση του παρόντος βάρους ή την απώλεια βάρους είναι ίδιες: το παιδί χρειάζεται μια υγιεινή διατροφή και να αυξήσει τη σωματική του δραστηριότητα. Η επιτυχία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δέσμευσή σας να βοηθήσετε το παιδί σας να κάνει αυτές τις αλλαγές.

Προσεκτική διατροφή Η εκτιμώμενη θερμιδική πρόσληψη που απαιτείται κυμαίνεται από 900 θερμίδες/μέρα για ενός έτος παιδί σε 1.800 για 14-18 ετών κορίτσια και 2.200 για 14-18 ετών αγόρια. Το πρότυπο αυτό διατροφής υποστηρίζει τη φυσιολογική αύξηση και ανάπτυξη ενός παιδιού. Παρέχει αρκετή ενέργεια και πληρεί ή υπερβαίνει τις συνιστώμενες ημερήσιες προσλαμβανόμενες ποσότητες για όλα τα θρεπτικά συστατικά, για παιδιά και εφήβους, συμπεριλαμβανομένων των σίδηρου και ασβεστίου.  Σερβίρετε στα παιδιά τροφές με χαμηλά: κορεσμένα και trans-λιπαρά, χοληστερόλη, αλάτι (νάτριο), καθώς και πρόσθετα σάκχαρα (π.χ. ζάχαρη).  Σερβίρετε ποικιλία φρούτων και λαχανικών καθημερινά, περιορίζοντας ταυτόχρονα την πρόσληψη χυμού. Κάθε γεύμα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα φρούτο ή λαχανικό. Η προτεινόμενη πρόσληψη φρούτων κυμαίνεται από 2 μερίδες/μέρα, μεταξύ των ηλικιών 1 και 3 ετών, σε 4 μερίδες για 14-18 ετών παιδιά. Η προτεινόμενη πρόσληψη λαχανικών κυμαίνεται από 1 ½ μερίδα/μέρα για ενός έτους, έως 6 μερίδες για 14-18 ετών παιδιά.  Σερβίρετε δημητριακά και αρτοποιήματα ολικής άλεσης. Η προτεινόμενη πρόσληψη σιτηρών κυμαίνεται από 60g/μέρα για ενός έτους ως 210g/μέρα για 14-18 ετών παιδιά.  Επιλέξτε μια ποικιλία τροφίμων για να πάρει αρκετούς υδατάνθρακες (ψωμί, ρύζι, πατάτες, μακαρόνια) πρωτεΐνες (μοσχάρι, κοτόπουλο, ψάρι, τυριά κ.α.) και άλλες θρεπτικές ουσίες.  Σερβίρετε γαλακτοκομικά τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Από τις ηλικίες 1-8, τα παιδιά χρειάζονται 2 φλιτζάνια γάλα/μέρα. Τα παιδιά ηλικίας 9-18 χρειάζονται 3 φλιτζάνια/μέρα.  Κρατήστε τη συνολική πρόσληψη λίπους μεταξύ 30 έως 35% των θερμίδων για τα παιδιά ηλικίας 2 έως 3 ετών και μεταξύ 25 με 35 % για τα παιδιά και τους εφήβους 4 έως 18 ετών, με τα περισσότερα λίπη να προέρχονται από πηγές πολυακόρεστων και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, όπως τα καρύδια τα ψάρια, και τα φυτικά έλαια.  Τακτική σωματική δραστηριότητα για τουλάχιστον 60 λεπτά την ημέρα.  

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Απο την επεξεργασία ερωτηματολογίου που μοιράστηκε σε 100 εφήβους προέκυψαν τα εξής:

Στο ερωτηματολόγιο απάντησαν 40 αγόρια και 60 κορίτσια Από αυτούς το 50% περίπου είναι 17 ετών Το 46% των ερωτηθέντων θεωρεί πως η διατροφή του δεν είναι σωστή Από τα 43 άτομα που έχουν κάνει δίαιτα μόνο τα 19 απευθύνθηκαν σε διατροφολόγο Το 34% απάντησε πως πηγαίνει συχνά σε εστιατόρια τύπου fast food

Έχεις κάνει ποτέ δίαιτα?

Γυμνάζεσαι?

Τι φαγήτο προτιμάς?

Έχεις αντιμετωπίσει ποτέ πρόβλημα με το βάρος σου, είτε προς τα πάνω, είτε προς τα κάτω;

Η παχυσαρκία και η αντιμετώπισή της Παχυσαρκία είναι η υπερβολική συσσώρευση λίπους, κυρίως κάτω από το δέρμα, το υποδόριο λίπος όπως λέγεται, αλλά και σε διάφορα άλλα όργανα του σώματος.  Σε φυσιολογικούς ενήλικες το λίπος του σώματος κυμαίνεται από 12% έως 20% του συνολικού βάρους. Ένας απλός τρόπος για τη μέτρηση της παχυσαρκίας είναι ο υπολογισμός του Δείκτη Μάζας Σώματος. Ο δείκτης αυτός υπολογίζεται όταν διαιρέσουμε το βάρος του σώματος, σε κιλά, δια του τετραγώνου του αναστήματος, σε μέτρα. Παραδείγματος χάριν αν ένα άτομο είναι 70 κιλά και έχει ύψος 1,70 μέτρα, ο δείκτης μάζας σώματός του υπολογίζεται διαιρώντας το 70 δια του 1,70 στο τετράγωνο. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα ο δείκτης μάζας σώματος είναι 70 δια 2,9, ίσον με 24. Όταν ο δείκτης μάζας σώματος κυμαίνεται μεταξύ 20 και 25 είναι φυσιολογικός, όταν κυμαίνεται μεταξύ 26 και 30 έχουμε α' βαθμού παχυσαρκία, μεταξύ 31-40, β' βαθμού παχυσαρκία και μεταξύ 41 και 50 γ' βαθμού παχυσαρκία. Ο δείκτης αφορά ενήλικες, άνδρες και γυναίκες. Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν, ότι υπάρχει παχυσαρκία, όταν το σωματικό βάρος του ατόμου υπερβαίνει κατά 20% - 30% το ιδανικό βάρος για το φύλλο και την ηλικία του ατόμου αυτού. Όσον αφορά τα αίτια της παχυσαρκίας, το πιο συνηθισμένο είναι η πρόσληψη με το φαγητό μεγαλύτερου αριθμού θερμίδων, απ' αυτές που χρειάζεται το άτομο για τις ημερήσιες ανάγκες του. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις η παχυσαρκία μπορεί να οφείλεται σε δυσλειτουργία ορισμένων ενδοκρινών αδένων. Οι θερμιδικές ανάγκες ενός ατόμου ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία το φύλο, το επάγγελμα και τον τρόπο ζωής. Έτσι ένας άνδρας ηλικίας 25-50 ετών χρειάζεται κατά μέσο όρο περίπου 2700 θερμίδες καθημερινά, ενώ μια γυναίκα της ίδιας ηλικίας περίπου 2000 θερμίδες. Η παχυσαρκία αυξάνει κυρίως τον κίνδυνο για υπέρταση και σακχαρώδη διαβήτη, και μέσω αυτών τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά επεισόδια. Έτσι ένα άτομο με βάρος 45% πάνω από το φυσιολογικό έχει 30 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθει σακχαρώδη διαβήτη, απ'ότι ένα άτομο με φυσιολογικό βάρος.  Οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού και καρκίνου του ενδομητρίου. Οι οστεοαρθρίτιδες, οι θρομβοφλεβίτιδες, και οι παθήσεις της χοληδόχου κύστης είναι πιο συχνές στα παχύσαρκα άτομα. Επίσης, η παχυσαρκία μπορεί να δημιουργήσει ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα. 

Η παχυσαρκία, είναι ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα που συχνά αποτελεί πηγή μεγάλης απογοήτευσης για όσους επιχειρούν να το αντιμετωπίσουν. Στη σκέψη όλων των παχύσαρκων ατόμων η απόκτηση περιττού σωματικού βάρους φαίνεται εύκολη υπόθεση, σε αντίθεση με την απώλεια που φαίνεται σχεδόν αδύνατη. Η πρόληψη της παχυσαρκίας γίνεται με την εφαρμογή ορισμένων πολύ απλών κανόνων υγιεινής διατροφής και τη συχνή σωματική άσκηση. Στην πραγματικότητα οι κανόνες αυτοί βοηθούν αποφασιστικά και στην πρόληψη ενός μεγάλου φάσματος χρόνιων παθήσεων. Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας βασίζεται και αυτή στον συνδυασμό της κατάλληλης δίαιτας και της σωματικής άσκησης. Παρά την πληθώρα στοιχείων που δείχνουν ότι οι δίαιτες συχνά δεν είναι αποτελεσματικές εξακολουθούν να παραμένουν το κύριο μέσο της παχυσαρκίας.  Για να είναι ασφαλείς οι δίαιτες, πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά, να προλαμβάνουν την απώλεια σωματικής πρωτεΐνης και άλλες επιπλοκές από τη χαμηλή πρόσληψη τροφής. Η απώλεια του σωματικού βάρους πρέπει να γίνεται σταδιακά και να αποφεύγονται οι μεγάλες αυξομειώσεις βάρους, που ίσως είναι πιο επικίνδυνες για την υγεία, από την ίδια την παχυσαρκία. Ο ιδανικός ρυθμός απώλειας βάρους σε μια δίαιτα είναι μισό με ένα κιλό την εβδομάδα. Πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί σε δίαιτες που υπόσχονται απότομη μείωση του βάρους. Επίσης πρέπει να έχουμε υπ' όψιν μας ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν δίαιτες με χαμηλή ποιότητα θρεπτικών συστατικών για 2-3 εβδομάδες, χωρίς να υποστούν σοβαρές βλάβες στην υγείας τους. Οι παρατεταμένες δίαιτες που παρέχουν λιγότερες από 1000 θερμίδες την ημέρα, πρέπει να εφαρμόζονται μόνο κάτω από ιατρική επίβλεψη.  Προκειμένου να ρυθμίσει κανείς το βάρος του, πρέπει κατ' αρχήν να επισκεφθεί το γιατρό του για να εκτιμηθούν οι παράμετροι εκείνες που θα του παρέχουν ασφάλεια στους χειρισμούς. Πολλές φορές η παχυσαρκία μπορεί να συνυπάρχει με αυξημένη χοληστερίνη, τριγλυκερίδια , αυξημένη πίεση ή ενδοκρινολογικά προβλήματα. Επίσης ενδέχεται να συνυπάρχει με λιπώδη διήθηση ή και αναιμία. Η ιατρική εκτίμηση θα καθορίσει και τη θεραπεία εκλογής η οποία μπορεί να είναι διαιτητική, φαρμακευτική, χειρουργική ή μικτή εάν πρόκειται και για την ρύθμιση ασθενειών που ενδέχεται όπως προαναφέρθηκε να συνυπάρχουν. 

Οι φαρμακευτικές και χειρουργικές μέθοδοι που έχουν εφαρμοστεί για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να αντιμετωπίζονται με μεγάλη επιφύλαξη, αφορούν άτομα με σοβαρότατη παχυσαρκία, πχ πάνω από 150 κιλά, και πρέπει να γίνονται κάτω από συστηματική ιατρική παρακολούθηση. Οι πληροφορίες που έχουμε στη διάθεση μας σχετικά με τους κινδύνους από ανεξέλεγκτους χειρισμούς για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, πρέπει να αποτρέπουν χειρισμούς που δεν παρέχουν ασφάλεια. Γι' αυτό σήμερα, η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να γίνεται ύστερα από ιατρική διερεύνηση, σχεδιασμό από εξειδικευμένο διαιτολόγο της κατάλληλης διαιτητικής αγωγής, που θα παρέχει:  • επαρκή ποσότητα θρεπτικών ουσιών • εξασφάλιση βαθμιαίας απώλειας βάρους • διατήρηση αποθεμάτων πρωτεΐνης και • υποστήριξη για τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς. 

Οι φαρμακευτικές και χειρουργικές μέθοδοι που έχουν εφαρμοστεί για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να αντιμετωπίζονται με μεγάλη επιφύλαξη, αφορούν άτομα με σοβαρότατη παχυσαρκία, πχ πάνω από 150 κιλά, και πρέπει να γίνονται κάτω από συστηματική ιατρική παρακολούθηση. Οι πληροφορίες που έχουμε στη διάθεση μας σχετικά με τους κινδύνους από ανεξέλεγκτους χειρισμούς για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, πρέπει να αποτρέπουν χειρισμούς που δεν παρέχουν ασφάλεια. Γι' αυτό σήμερα, η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πρέπει να γίνεται ύστερα από ιατρική διερεύνηση, σχεδιασμό από εξειδικευμένο διαιτολόγο της κατάλληλης διαιτητικής αγωγής, που θα παρέχει:  • επαρκή ποσότητα θρεπτικών ουσιών • εξασφάλιση βαθμιαίας απώλειας βάρους • διατήρηση αποθεμάτων πρωτεΐνης και • υποστήριξη για τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς. 

Επίσης αναγκαία είναι η ψυχολογική ενίσχυση καθώς και η μεταθεραπευτική φροντίδα. Αναγκαία είναι η παρακολούθηση των παραγόντων κινδύνου σε τακτά χρονικά διαστήματα. Εκείνο βέβαια που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να διατηρήσουμε το σωστό βάρος μετά το τέλος της δίαιτας, υιοθετώντας τις κατάλληλες διατροφικές συνήθειες. Αυτό άλλωστε είναι και το δυσκολότερο, γιατί τα κιλά εύκολα χάνονται και εύκολα ξανακερδίζονται.

Νευρική Ανορεξία Η νευρική ανορεξία (Anorexia nervosa) πιο γνωστή ως ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους και έναν μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό τους που μπορεί να διατηρηθεί από διάφορες προκαταλήψεις σχετικά με το σώμα του ή της, το φαγητό και την διατροφή τους. Τα άτομα με νευρική ανορεξία συνεχίζουν να νιώθουν πείνα αλλά επιτρέπουν στους εαυτούς τους μόνο πολύ μικρές ποσότητες φαγητού. Η μέση ημερήσια πρόσληψη θερμίδων για άτομα με ανορεξία είναι 600-800 θερμίδες αλλά υπάρχουν και ακραίες περιπτώσεις ολικής αθρεψίας. Είναι μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό παρενεργειών και το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες. Η νευρική ανορεξία εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία και είναι πιο συχνή στις έφηβους. Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε ηλικίας, φυλής και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης η νευρική ανορεξία επηρεάζει τις γυναίκες 10 φορές περισσότερο από τους άντρες. Ο όρος νευρική (ανορεξία) καθιερώθηκε το 1873 από τον Σερ Γουίλλιαμ Γκαλ Sir William Gull έναν από τους προσωπικούς γιατρούς της Βασίλισσα Βικτωρίας. Ο όρος έχει ελληνική προέλευση από το ἀν -( πρόθεμα που δηλώνει άρνηση) και το ὄρεξις (όρεξη) άρα σημαίνει έλλειψη της επιθυμίας του ατόμου να τραφεί.

Συμπτώματα & Συνέπειες Ένα άτομο με ανορεξία μπορεί να εμφανίσει κάποια συμπτώματα μερικά από τα οποία υπάρχουν παρακάτω. Οι μορφές τους καθώς και η σοβαρότητά τους διαφέρουν σε κάθε περίπτωση και μερικές φορές να υπάρχουν αλλά να μην είναι ορατά. Η νευρική ανορεξία και ο υποσιτισμός που τη χαρακτηρίζει και που είναι αποτέλεσμα της λιμοκτονίας που επιβάλλουν στους εαυτούς τους μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές σε πολλά σημαντικά όργανα του σώματος. Προφανής, γρήγορη και δραματική απώλεια βάρους. Λανούγκο Lanugo: Μικρές ανοιχτού χρώματος τρίχες φυτρώνουν στο κεφάλι και το σώμα. Εμμονή με τις θερμίδες και την ποσότητα των λιπαρών στα τρόφιμα. Απασχόληση με την τροφή, τις συνταγές και την μαγειρική. Μπορεί να μαγειρεύουν πολύπλοκα φαγητά για άλλους αλλά να μην τα καταναλώνουν οι ίδιοι/ίδιες. Κάνουν δίαιτες παρόλο που είναι αδύνατοι/αδύνατες ή επικίνδυνα ελλιποβαρείς. Φόβος μήπως πάρουν κιλά ή γίνουν υπέρβαροι. Τελετουργικά: κόβουν το φαγητό σε μικρά κομμάτια, αρνούνται να φάνε μπροστά σε άλλους, κρύβουν ή πετάνε φαγητό.

Tρόποι αντιμετώπισης της νευρικής ανορεξίας Ο σκοπός της θεραπείας σε άτομα με ψυχογενή ανορεξία είναι η επίτευξη ενός φυσιολογικού βάρους και η διατήρηση του. Η ψυχολογική αλλαγή κρίνεται απαραίτητη ώστε η πάσχουσα να αποσυνδέσει τις ιδέες σχετικά με το βάρος και τον έλεγχο της διατροφής της από τα ευρύτερα ζητήματα σχετικά με την προσωπική της αξία και από θέματα, με τα οποία είναι τόσο στενά συνδεδεμένες οι ιδέες αυτές. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως η ψυχοπαθολογία που συνοδεύει την διαταραχή μειώνεται και εξαλείφεται. Εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις για νοσοκομειακή περίθαλψη όπως αποτυχία εξωτερικής θεραπείας, επιδείνωση φυσικής κατάστασης ώστε να υπάρχει κίνδυνος για την υγεία του ασθενούς, αυτοκτονικές τάσεις και έλλειψη προσφοράς εξωτερικής θεραπείας η θεραπεία μπορεί να διεξαχθεί σε ατομικό επίπεδο ή σε οικογενειακό επίπεδο. Συγκεκριμένα η γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία σε οικογενειακή θεραπεία έχει παρουσιάσει θετικά αποτελέσματα στην θεραπεία της νευρικής ανορεξίας (Lock et al., 2001).

Γενικά η γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία για την νευρική ανορεξία μπορεί να διαρκέσει 1-2 χρόνια. Ο Lock et al., 2001 προτείνει μία μέθοδο οικογενειακής θεραπείας που χωρίζεται σε 3 φάσεις. Την 1η Φάση όπου ο σκοπός είναι η επανασίτιση της ασθενούς με την βοήθεια του θεραπευτή και των γονέων, την 2η Φάση όπου γίνονται διαπραγματεύσεις για ένα νέο τύπο σχέσεων με την συζήτηση των διαφόρων θεμάτων που δυσχεραίνουν την ομαλή έκβαση στην ανάκτηση βάρους και την 3η Φάση όπου μόλις η ασθενής ανακτήσει ένα φυσιολογικό βάρος, η θεραπεία επικεντρώνεται στην καθιέρωση μίας υγιούς σχέσης της έφηβης ή της νεαρής ενήλικης με τους γονείς όπου τη βάση της αλληλεπίδρασης δεν αποτελεί η διαστρεβλωμένη σίτιση. Αυτό συνεπάγεται με μία προσπάθεια για μία αυξημένη προσωπική αυτονομία από την μεριά της εφήβου και την καθιέρωση καταλληλότερων οικογενειακών ορίων. Ο σκοπός της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής θεραπείας είναι να αναλύσει την αλληλεπίδραση των φυσιολογικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων, να βελτιώσει την αυτοεκτίμηση και τις ιδέες σχετικές με το βάρος και το φαγητό.

ΤΕΛΟΣ