Ερμηνευτική προσέγγιση 5/2017 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ/ 10 Φιλίππα Χατζησταύρου Ερμηνευτική προσέγγιση

Η σημασια των ιδεων στην πολιτικη αναλυση Οι κοινωνικές δομές και άρα και η πολιτική καθορίζονται ή και αποτελούνται από τις ιδέες που έχουν οι πολιτικοί δρώντες για αυτή και όχι από υλικές δυνάμεις. Οι ιδέες προηγούνται των υλικών παραγόντων. Η αξία που δίνεται σην ύλη είναι στη βάση μια ιδέα. Οι ιδέες διαμορφώνουν τους τρόπους με τους οποίους καθορίζουμε το συμφέρον, έναν στόχο, έναν σύμμαχο κτλ. Αρα η έρευνα πρέπει να εστιάζει στην ερμηνεία των ιδεών, ταυτοτήτων, αξιών και νοημάτων σε ομαδικό επίπεδο και να αξιολογεί τον αντίκτυπο τους (ερμηνεία κινήτρων). Οι ταυτότητες και τα συμφέροντα των δρώντων προς επίτευξη ενός σκοπού διαμορφώνονται από κοινές ιδέες, δεν είναι ‘φυσικά’. Πως διαμορφώνονται οι στόχοι και πως αλλάζουν; Μέσω της ιστορικής ανάλυσης, εξετάζεται πως οι αντιλήψεις για ένα θέμα επηρρεάζουν γεγονότα που θα ακολουθήσουν. 5/2017 Φιλίππα Χατζησταύρου

Η εννοια τησ πραγματικοτητασ ωσ κατασκευη 5/2017 Η πολιτική πραγματικότητα δεν είναι ανεξάρτητη από τις νοητικές κατασκευές των δρώντων (κονστρουκτιβισμός). Η οπτική για την πραγματικότητα μπορεί να ανακατασκευασθεί και άρα να αλλάξει. Η πραγματικότητα δεν είναι ανεξάρτητη από την σκέψη μας. Τα συμφέρονται κατασκευάζονται μέσω της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, δεν υπάρχουν αντικειμενικά. Δεν υπάρχει απτή πραγματικότητα (ταξικές σχέσεις κατά τους στρουκτουραλιστές, ατομικές συμπεριφορές κατά τους συμπεριφοριστές), αλλα ερμηνείες που μπορούν να αλλάξουν. Ενας δρώντας επιλέγει να κάνει κάτι εξαιτίας κάποιων κοινωνικών κατασκευών (ιδεών, πεποιθήσεων, νορμών κτλ.). Οι πράξεις των δρώντων διαμορφώνονται από τα νοήματα που ομάδες ανθρώπων αναπτύσσουν για να ερμηνεύσουν και να οργανώσουν τις ταυτότητες, σχέσεις και περιβάλλον τους. Φιλίππα Χατζησταύρου

Συγκριση με αλλεσ προσεγγισεισ 5/2017 Μαρξιστική αντίληψη: οι ιδέες ως προέκταση στην πολιτική (υλιστική ανάγνωση της ιστορίας). Ορθολογική επιλογή: εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι προσπαθούν να επιτύχουν τους ατομικούς τους στόχους βάσει του ιδιοτελούς συμφέροντος. Χεγγελιανή αντίληψη: οι ιδέες έχουν αυτόνομη επιρροή όπου η ιστορία αποτελεί την πορεία εξέλιξης του πνεύματος (ιδεαλιστική ανάγνωση) Τι σημαίνουν τα γεγονότα και ποιες ιδέες δίνουν νόημα σε αυτά; Αν δεχθούμε ότι υφαίνουμε δίκτυα ερμηνείας, τότε ο ερευνητής δεν αναζητά νόμους ή δεδομένα (αντικειμενική πραγματικότητα) αλλά το νόημα των πράξεων. Η ίδια συμπεριφορά δεν έχει το ίδιο νόημα ή σημασία σε διαφορετικές χώρες. Φιλίππα Χατζησταύρου

Κριτικη τησ ερμηνευτικησ προσεγγισησ 5/2017 Τα γεγονότα έχουν απρόβλεπτες συνέπειες άρα δεν είναι μόνο αποτέλεσμα των ιδεών αφού οι συνέπειες τους μπορούν να ξεπεράσουν τις προθέσεις του δρώντα. Η προσέγγιση αγνοεί στην κοινωνική και πολιτική ανάλυση τις μη σκόπιμες συνέπειες της ανθρώπινης δράσης. Η ερμηνεία και κατανόηση του πολιτικού νοήματος μιας συμπεριφοράς μπορεί να είναι το σημείο αφετηρίας για να κάνουμε σύγκριση αλλά όχι κατάληξη της πολιτικής ανάλυσης. Σύμφωνα με τη θεσμική θεωρία, οι περισσότερες κοινωνικές κατασκευές συνιστούν κοινωνικούς φραγμούς γιατί οι θεσμοί είναι ισχυρές και ανθεκτικές οντότητες. Κατά τη θεσμική θεωρία, δεν τεκμηριώνεται πειστικά ότι πράγματι ο κόσμος που κατασκευάσαμε μπορεί να αλλάξει. Φιλίππα Χατζησταύρου