Αναιμία χρονίας νόσου Μ.Καρακάντζα
ΑΝΑΙΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑΣ ΝΟΣΟΥ (σύνδρομο) ΟΡΙΣΜΟΣ Ήπια/μέτρια αναιμία που συνοδεύει αρκετές λοιμώξεις, φλεγμονώδεις καταστάσεις και αρκετές κακοήθειες, που διορθώνεται όταν αντιμετωπιστεί το υποκείμενο νόσημα Η δεύτερη πιο συχνή αιτία αναιμίας μετά την σιδηροπενία Νεότερο όνομα: ANAIΜΙΑ ΤΗΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ Aντανακλά καλύτερα την παθοφυσιολογία Συμπεριλαμβάνει και μια άλλη παραπλήσια διαταραχή την αναιμία της βαρέως πάσχοντος που αναπτύσσεται σε λίγες μέρες από την έναρξή της
ΑΝΑΙΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ Μεταστατικό νεόπλασμα ΟΞΕΙΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Βακτηριακές, από μύκητες ή ιούς ΧΡΟΝΙΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Πνευμονικές (απόστημα, εμφύσημα) Φυματίωση Οστεομυελίτις Υποξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτις Χρόνια λοίμωξη ουροφόρων οδών Χρόνιες μυκητιάσεις ΗIV/AIDS XΡΟΝΙΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ Οστεοαρθρίτις Ρευματοειδής αρθρίτις Ρευματικός πυρετός Αγγειακή νόσος κολλαγόνου Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος Ρευματική πολυμυαλγία Οξεία και χρόνια ηπατίτις Άτονα έλκη Βαριά τραύματα, εγκαύματα Άσηπτα αποστήματα ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ Μεταστατικό νεόπλασμα Αιματολογικές κακοήθειες Λευχαιμία Λέμφωμα Μυέλωμα κλπ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΧΡΟΝΙΟΣ ΥΠΟΣΙΤΙΣΜΟΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΚΙΡΡΩΣΗ ΘΡΟΜΒΟΦΛΕΒΙΤΙΔΑ Απλές λοιμώξεις όπως ωτίτιδες παιδιών
ΑΝΑΙΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Aναιμία βαριάς νόσου Εμφάνιση σε μερικές μέρες σε μονάδες εντατικής νοσηλείας Επιβάρυνση της λοίμωξης ή φλεγμονής + Ιατρογενής απώλεια αίματος ή καταστροφή ερυθρών (όχι όμως ικανών να προκαλέσουν αναιμία) Διαφορές από τυπική αναιμία χρονίας νόσου Ταχύτερη εγκατάσταση Σοβαρότερη Απαιτεί συνήθως μετάγγιση
ΑΝΑΙΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΑΙΤΙΑ η απελευθέρωση προφλεγμονωδών κυτταροκινών IL-1, TNF-a, INF-γ, και αντιοφλεγμονώδους κυτταροκίνης L-6 ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ 1.ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΣΙΔΗΡΟΥ Διαταραχή κινητικής σιδήρου Μείωση διαθέσιμου σιδήρου για ερυθροποίηση Αύξηση σιδήρου ΔΕΣ 2. Μειωμένη παραγωγή ερυθροποιητίνης 3 Καταστολή ερυθροποιήσης στον μυελό τον οστών 4. Μείωση επιβίωσης ερυθρών
Αναιμία χρονίας νόσου
η απελευθέρωση προφλεγμονωδών κυτταροκινών IL-1, TNF-a, INF-γ, Μειωμένη παραγωγή ερυθροποιητίνης Μειωμένη ανταπόκριση στην ερυθροποιητίνη των ερυθροβλαστών Άμεση καταστολή παραγωγής ερυθροποιήσης Αυξηση της αιμοφαγοκυττάρωσης από μακροφάγα και μείωση επιβίωσης ερυθρών
ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Fe Προαγωγή μεταγραφής φερριτίνης - αύξηση αποθηκών ΔΕΣ Βράχυνση επιβίωσης ερυθρών Διέγερση ερυθροφαγοκυττάρωσης Αναστολή σχηματισμού εψιδίνης
ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Fe IL-1 Προαγωγή μεταγραφής φερριτίνης - αύξηση αποθηκών ΔΕΣ Διεγείρει την παραγωγή εψιδίνης
ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Fe ΙFN-γ Αναστέλλει την έξοδο Fe από τα μακροφάγα
ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ Fe ΙL-6 Προκαλεί αύξηση της σύνθεσης και απελευθέρωσης εψιδίνης από το ήπαρ Αναστέλλει την εντερική απορρόφηση Fe
Κύριος μηχανισμός η διαταραχή του μεταβολισμού του Fe από την δράση των προφλεγμονωδών κυτταροκινών και κυρίως της IL-6
Φυσιολογική ρύθμιση ομοιοστασίας Fe
Βασικοί ρυθμιστές του μεταβολισμού του σιδήρου Φερροπορτίνη: Μεταφέρει τον σίδηρο από το κύτταρο του εντερικού επιθηλίου, του ΔΕΣ και του ηπατοκυττάρου στον αυλό των αιμοφόρων τριχοειδών Εψιδίνη: Αναστέλλει την κυτταρική απελευθέρωση του σιδήρου, μέσω σύνδεσης και αλλοστερικής τροποποίησης της φερροπορτίνης
Εψιδίνη και ομοιοστασία σιδήρου When iron levels are high, molecules such as the hemochromatosis gene product (HFE), hemojuvelin (HJV) and transferrin receptor 2 (TfR2) increase hepatic hepcidin expression. HJV acts a co-receptor for BMP ligands and BMP receptors (BMP-R). Upon binding to HJV, the ligand and two BMPRs on the cell surface, the intracellular BMP signaling pathway is activated. This in turn activates the SMAD signaling pathway to induce hepcidin expression. However, the pathway by which HFE and TfR2 induce hepcidin expression is unclear. It is suggested that HJV and soluble HJV (sHJV) modulates hepcidin expression through activating bone morphogenetic protein (BMP) signaling. Infection and inflammation can result in cytokines, such as interleukin-6 (IL-6) stimulating hepcidin expression through molecular pathways that could include binding of STAT3 to the hepcidin promoter. Hepcidin then binds to ferroportin-1 (FPN1) on the surface of macrophages, enterocytes and hepatocytes. The complex is then internalized and degraded, decreasing iron release from macrophages and hepatocytes and reducing intestinal iron uptake. It is suggested that hepcidin also decreases expression of proteins involved in intestinal iron absorption, such as duodenal cytochrome-b (Dcytb) and divalent metal transporter-1 (DMT1), although the mechanism and extent of control is unknown. By contrast, increased erythropoietic activity suppresses hepcidin expression, as do anemia and hypoxia. How these three processes inhibit hepcidin expression is unclear, but they are closely related. Solid lines indicate a demonstrated pathway; Dashed lines indicate an unknown mechanism.
ΑΝΑΙΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Κατά την φλεγμονή η ΙL-6 αυξάνει την παραγωγή εψιδίνης η εψιδίνη αναστέλλει την φερροπορτίνη Αναστέλλεται η απελευθέρωση του Fe από βασική μεμβράνη εντεροκυττάρων, μακροφάγων, ηπατοκυττάρων ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Μείωση επιπέδων Fe στο πλάσμα Αύξηση επιπέδων Fe στους ιστούς
Εργαστηριακά ευρήματα Ευρήματα φλεγμονής Αυξημένη CRP Ειδικά ευρήματα Ορθοκυτταρική, ορθόχρωμη ή υπόχρωμη, μκροκυτταρική αναιμία Αποθήκες Fe φυσιολογικές ή αυξημένες (φερριτίνη) Αυξημένα αποθέματα Fe στον μυελό των οστών Χαμηλός Fe ορού Μείωση τρανσφερρίνης ορόυ Μειωμένη ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα (τρανσφερρίνης)
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΥ Ο σίδηρος δεν είναι αποτελεσματικός εκτός αν εμφανιστεί πραγματική σιδηροπενία Μεταγγίσεις (σε περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων) Κορτικοειδή – μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη Ερυθροποιητίνη (σε ορισμένες περιπτώσεις)