Εισαγωγή Τα επίσημα δεδομένα αλιευτικής παραγωγής αποτελούν την πρωταρχική πηγή πληροφόρησης... Κατάσταση των αλιευτικών αποθεμάτων Pauly and Jay Maclean (2003) Υποβάθμιση τροφικών επιπέδων Pauly et al (1998) Έλεγχος οικολογικών υποθέσεων Halley & Stergiou (2005) ...ιδιαίτερα στα πλαίσια της μετάβασης της διαχείρισης από το επίπεδο του είδους σε αυτό του οικοσυστήματος

10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωκεανογραφίας-Αλιείας, Αθήνα, 7-11 Μαϊου 2012 Η ανασύσταση της πληροφορίας «πίσω στο χρόνο» χρησιμοποιώντας «κομμάτια πληροφορίας» (Zeller and Pauly 2007) θα επαναπροσδιορίσει τα, απαραίτητα για τη διαχείριση αλιείας, σημεία αναφοράς Η μεθοδολογία έχει χρησιμοποιηθεί για την ανασύσταση της παγκόσμιας αλιευτικής παραγωγής, καθώς και για την παραγωγή κάθε κράτους ξεχωριστά (Zeller and Pauly, 2007), προκειμένου να μελετηθούν οι επιπτώσεις της αλιείας στο θαλάσσιο οικοσύστημα Η ανασύσταση της παραγωγής αποτελεί μια απλουστευμένη μεθοδολογία, καθώς δεν ενσωματώνει τις διαχρονικά δομικές μεταβολές της αλιευτικής προσπάθειας, όσο στη μεταβολή της αλιευτικής έντασης ανά τύπο εργαλείου

10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωκεανογραφίας-Αλιείας, Αθήνα, 7-11 Μαϊου 2012 Στη Μεσόγειο (+ ελληνικές θάλασσες) η έλλειψη μακροχρόνιων (> 15 χρόνια) δεδομένων αλιευτικής παραγωγής (CIESM, 2003) αποδυναμώνει την επιστημονική πληροφορία για τη δημιουργία μιας βάσης αναφοράς της κατάστασης των αποθεμάτων

Απόκλιση της παραγωγής Εισαγωγή Ωστόσο, οι εθνικές υπηρεσίες συλλογής αλιευτικών στοιχείων έχουν συχνά περιορισμένη ακρίβεια (Costanza et al., 1992) και τα στατιστικά δεδομένα περιλαμβάνουν ασυνήθιστες καταγραφές που αποκλίνουν από την πραγματική κατάσταση της αλιευτικής παραγωγής. Περίπτωση μελέτης: Eπίσημα στοιχεία αλιευτικής παραγωγής της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Απόκλιση της παραγωγής Watson & Pauly (2001)

Σκοπός Επίσημος φορέας συλλογής αλιευτικών δεδομένων  Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) αποκλίσεις που οφείλονται σε ασυνήθιστες καταγραφές περιορισμούς που οφείλονται στο σύστημα συλλογής των δεδομένων προβλήματα στο σχεδιασμό της δειγματοληψίας (περίπτωση της παράκτιας αλιείας) Περιγραφή τυχόν ασυνήθιστων καταγραφών και παράδοξων χωρο-χρονικών προτύπων εκτίμηση της αξιοπιστίας τα όρια της παρεχόμενης πληροφορίας

Υλικά...... Δεδομένα Δειγματοληψία Aλιευτική παραγωγή ανά υποπεριοχή για 67 είδη ή ομάδες ειδών ψαριών, καρκινοειδών, δεκαπόδων και οστράκων Δειγματοληψία Συμπλήρωση στατιστικού δελτίου στο οποίο καταγράφεται η αλιευτική παραγωγή κατά τη διάρκεια του προηγούμενου μήνα. Η συμπλήρωση των στοιχείων είναι υποχρεωτική  προμήθεια καύσιμου κίνησης σε χαμηλότερο αντίτιμο Τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία  τα συμπληρωμένα δελτία αποτελούν τυχαίο δείγμα του συνολικού αριθμού των αλιευτικών σκαφών ανά Τελωνειακή Αρχή

33ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Ε.Ε.Β.Ε., ΕΔΕΣΣΑ 19-21 Μαϊου 2011 Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) Διαμερισματοποίηση των ελληνικών θαλασσών σε 16 υποπεριοχές Καταγραφή αλιευτικών δεδομένων (Ιανουάριος 1964) Αλιευτικά σκάφη Αλιευτική παραγωγή Δημοσιευμένα δεδομένα : Αλιευτική παραγωγή ανά είδος/υπο-περιοχή (1964-2010)

Δεδομένα αλιευτικής παραγωγής 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωκεανογραφίας-Αλιείας, Αθήνα, 7-11 Μαϊου 2012 Δεδομένα αλιευτικής παραγωγής 1928-1939 & 1964-1989, ΕΛΣΤΑΤ: Αλιευτική παραγωγή ανά είδος/υπο-περιοχή 1940-1949, Ανώνυμος, 1962: Αλιευτική παραγωγή για το σύνολο των ελληνικών θαλασσών 1950-1963, FAO: Αλιευτική παραγωγή ανά είδος για το σύνολο των ελληνικών θαλασσών 1990-2007, αδημοσίευτα δεδομένα ΕΛΣΤΑΤ: Αλιευτική παραγωγή ανά είδος/υπο-περιοχή/αλιευτικό εργαλείο (πληρ. Α. Νασιάκου) 1964-2007, δεδομένα μεγάλων πελαγικών ειδών ψαριών (ICCAT) 1975-2001, Γεωργική Στατιστική της Ελλάδας για τα μηχανοκίνητα παράκτια αλιευτικά σκάφη με ισχύς μηχανής < 19 HP της περιόδου: Αλιευτική παραγωγή υπο-περιοχή

Σύνθεση ειδών για το σύνολο των ετών 1928-2007 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωκεανογραφίας-Αλιείας, Αθήνα, 7-11 Μαϊου 2012 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύνθεση ειδών για το σύνολο των ετών 1928-2007 Σημαντικά μεγάλος αριθμός ειδών που συμμετέχουν στο > 50% της παραγωγής για το σύνολο των ετών 1928-2007 Παράκτια και βενθοπελαγικά είδη Merluccius merluccius (8,9% & 5,5%) Mullus barbatus (6,6% & 2,7%) Trachurus mediterraneus (6,6% & 2,7%) Micromesistius poutassou (4,1% & < 1,0%) Mullus surmuletus (3,4% & 2,7%) Διάφορα είδη (11,6% & 10,4%) Μηχανότρατα: 17 είδη Παράκτια σκάφη: 22 είδη Γρι-γρι: 10 είδη Βιντζότρατα: 9 είδη Μεσαία και μικρά πελαγικά είδη Sardina pilchardus (30,9% & 10,8%) Engraulis encrasicolus (29,6% & 3,0%) Spicara smaris (2,4% & 48,3%)

Εκσυγχρονισμός αλιευτικού τομέα 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωκεανογραφίας-Αλιείας, Αθήνα, 7-11 Μαϊου 2012 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Οι αλλαγές στη σύνθεση των ειδών ανάμεσα στις χρονικές περιόδους μπορεί να οφείλεται σε ένα ή περισσότερους από τους παρακάτω παράγοντες: Εκσυγχρονισμός αλιευτικού τομέα Thunnus spp., X. gladius, Lophius, spp., Dentex spp. Xωρική εξάπλωση: 200 m  > 400 m Χρονική αύξηση: 150-170 ημέρες  240 ημέρες αλιείας Οργάνωση της αλιευτικής νομοθεσίας Μέχρι το 1967 οι μηχ/τες επιτρέπονταν να αλιεύουν με φως (αλιεία μικρών πελαγικών), ενώ ήταν επιτρεπόμενη η αλιεία με πελαγική τράτα, τακτικές που απαγορεύτηκαν με Προεδρικό Διάταγμα S. smaris S. pilchardus S. aurita Απόσυρση βιντζότρατας Τη βαθμιαία απόσυρση των σκαφών βιντζότρατας, γεγονός που εξηγεί τη μείωση της συμμετοχής της παραγωγής των περισσότερων ειδών για αυτό το εργαλείο

10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ωκεανογραφίας-Αλιείας, Αθήνα, 7-11 Μαϊου 2012 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Τάσεις της αγοράς Μετά το 1970 η αλιεία εστιαζόταν βαθμιαία περισσότερο στην αλιεία του E. encrasicolus παρά στη S. pilchardus, λόγω της υψηλής εμπορικής τιμής του πρώτου (Stergiou, 1989). Κλιματικές και.... Κλιματικές αλλαγές (θερμοκρασία και ένταση ανέμων), παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αλιευτική προσπάθεια (ημέρες αλιείας) (π.χ. Stergiou & Lascaratos, 1997) .... οικοσυστημικές αλλαγές Αλλαγές στον ευτροφισμό των νερών (είτε είσοδος από τη Μαύρη Θάλασσα ή τοπικά ημίκλειστους κόλπους με περιορισμένη ανανέωση των νερών) οι οποίες ενισχύουν την παραγωγικότητα ειδικότερα των μικρών πελαγικών ειδών (Caddy and Garibaldi, 2000)

Αποτελέσματα Διερεύνηση χωρικού προτύπου 38 – 43 Η ομαδοποίηση έδειξε το σχηματισμό 4 ομάδων περιοχών: 38 – 43 Παρουσία/απουσία ειδών (Ν) στο σύνολο των ετών 15 - 32 12 – 25 7 – 12 Έντονες μεταβολές του αριθμού καταγεγραμμένων ειδών Ομάδα Δ Ομάδα Γ Τιμές ΣΜ Ομάδα Β Ομάδα Α Είδη > 90%της παραγωγής Έντονες διαφοροποιήσεις του αριθμού των ειδών > 90%

Η ομαδοποίηση έδειξε το σχηματισμό 2 ομάδων ετών: Αποτελέσματα Διερεύνηση χρονικού προτύπου Η ομαδοποίηση έδειξε το σχηματισμό 2 ομάδων ετών: Oι υποπεριοχές με το μεγαλύτερο βαθμό διαφοροποίησης εμφάνιζαν και τη μεγαλύτερη διακύμανση του αριθμού των ειδών στο 90% της παραγωγής κατά την περίοδο ‘82-’07 1982-1993 1994-2007

Χωρο-χρονική διαφοροποίηση του προτύπου των καταγραφών Συζήτηση Χωρο-χρονική διαφοροποίηση του προτύπου των καταγραφών Πιθανά να υπάρχει μια αλλαγή στο σύστημα καταγραφής η οποία να ερμηνεύεται από υποκειμενικούς παράγοντες που επηρεάζουν το σχεδιασμό της δειγματοληπτικής έρευνας Παράγοντες Διαφορετικός βαθμός οργάνωσης των τοπικών γραφείων που συλλέγουν τα στοιχεία Χρονοκαθυστέρηση στην ενσωμάτωση αλλαγών στο σύστημα καταγραφής των δεδομένων Εξωγενείς παράγοντες που συνδέονται με το δειγματοληπτικό σχεδιασμό της ΕΛ.ΣΤΑΤ., όπως είναι η διάθεση του καυσίμου

Περιλαμβάνουν το 50% των λιμεναρχείων της ΓΣΥΕ της περίοδου 1928-1939 Συζήτηση Οι μεγάλες διακυμάνσεις στον αριθμό των ειδών που εμφανίζονται/απουσιάζουν από τις καταγραφές  μικρότερες στις υποπεριοχές που γειτνιάζουν με μεγάλα αστικά κέντρα ή λιμάνια της Ελλάδας (Σαρωνικός κόλπος, Ευβοϊκός κόλπος, Θερμαϊκός κόλπος, Θρακικό πέλαγος & Κυκλάδες) Διαφορετικό βαθμό εμπειρίας των τοπικών γραφείων στη συλλογή των στοιχείων Περιλαμβάνουν το 50% των λιμεναρχείων της ΓΣΥΕ της περίοδου 1928-1939

Συζήτηση Τα είδη που εμφανίζονται/απουσιάζουν από τις καταγραφές σε μεγαλύτερη συχνότητα οι παραγωγές είτε καταγράφονταν μαζί με άλλα είδη (> 1982) είτε καταγράφονταν ως σύνολο («άλλα είδη») Φαινόμενο το οποίο είναι ιδιαίτερα έντονο σε απομονωμένες περιοχές ή/και σε μικρές επαρχιακές πόλεις (S6, S7 και S12) Εξέλιξη της παραγωγής τόσο πελαγικών όσο και βενθικών ειδών στον Πατραϊκό κόλπο  δεν μπορεί να εξηγηθεί από την εξέλιξη του στόλου  τάσεις μείωσης κατά την περίοδο 1991-2000

Συζήτηση Η απότομη αύξηση της τιμής των καυσίμων Το σύστημα καταγραφής της ΕΛ.ΣΤΑΤ. έχει κυμαινόμενο πληθυσμό αναφοράς Η απότομη αύξηση της τιμής των καυσίμων Μεταβολή της τιμής των καυσίμων αύξηση του αριθμού των αλιέων αλλαγή του πληθυσμού αναφοράς Μεταβολή της παραγωγής Τα περίεργα χωρο-χρονικά πρότυπα μπορούν να οφείλονται σε διοικητικο-τεχνικά προβλήματα Η «οικολογική» τους ανάλυση πρέπει να είναι επιφυλακτική και συνετή