Εισαγωγή στη Νοσηλευτική

Παρουσίαση με θέμα: "Εισαγωγή στη Νοσηλευτική"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εισαγωγή στη Νοσηλευτική
Ορισμοί - Εννοιολογικό πλαίσιο- Φιλοσοφία Νοσηλευτικής

2 Ορισμοί & Εννοιολογικό πλαίσιο
Ο όρος νοσηλευτής προέρχεται από τη λατινική λέξη Nutrix που σημαίνει τρέφω Νοσηλευτής = άτομο που φροντίζει, προάγει, και προστατεύει και είναι προετοιμασμένο να παρέχει φροντίδα στους αρρώστους , στους τραυματίες και τους ηλικιωμένους Τέχνη ;……..αρχαιότατη Επάγγελμα;………… 19ος αιώνας Επιστήμη;………….20ος αιώνας Λειτούργημα;

3 Στη σημερινή εποχή η επέκταση των ρόλων και των λειτουργιών του νοσηλευτή δεν καλύπτεται από αυτόν τον ορισμό. 1995 Ellis & Hartley: δεν μπορεί πλέον κανείς να λέει ότι ‘’ο νοσηλευτής είναι ένας νοσηλευτής’’

4 Ορισμοί Νοσηλευτική = φροντίδα
Ανθρώπινη Επιστήμη των ατόμων και των ανθρώπινων εμπειριών , της υγείας, της ασθένειας και της θεραπείας στις οποίες μεσολαβούν επαγγελματικές, επιστημονικές, αισθητικές και ηθικές συναλλαγές ανθρώπινης φροντίδας (Watson,1979) Στόχος νοσηλευτή: να βοηθήσει το άτομο να επιτύχει τη μέγιστη αρμονία στο μυαλό, το σώμα και την ψυχή

5 Επιστήμη της μοναδικής ανθρώπινης ύπαρξης (Rogers,1970)
Στόχος να επιτυγχάνουν τα άτομα τη βέλτιστη δυνατή υγεία τους με τη διατήρηση και την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη της αρρώστιας, τη νοσηλευτική διάγνωση, τις παρεμβάσεις και την αποκατάσταση Έμφαση: χιούμορ, χάδι, θεραπευτικό άγγιγμα, φωτισμό, χρώματα

6 Η Επιστήμη που παρατηρεί, ταξινομεί και συσχετίζει τις διαδικασίες με τις οποίες τα άτομα επηρεάζουν θετικά την κατάσταση της υγείας τους (Roy, 1984) H ενέργεια που σκοπεύει να επιφέρει επιθυμητές καταστάσεις στα άτομα και το περιβάλλον τους (Orem, 1985)

7 … βοήθεια ατόμων, οικογενειών και ομάδων για να προσδιορίσουν και να πετύχουν το φυσικό, ψυχικό και κοινωνικό δυναμικό τους και να το κάνουν αυτό στο περιβάλλον που ζουν και εργάζονται. Απαιτεί οι νοσηλευτές να αναπτύσσουν και να εκτελούν δραστηριότητες οι οποίες προάγουν και διατηρούν την υγεία ενώ παράλληλα εμποδίζουν την ασθένεια …(Salvage, 1993) Λειτουργικός ορισμός που εκφράζει την αποστολή της Νοσηλευτικής στην κοινωνία- συμπεριλαμβάνει ομάδες, οικογένειες, άτομα

8 Τάσεις που επηρεάζουν το μέλλον της Νοσηλευτικής (ICN)
H αλλαγή του συστήματος φροντίδας στενότητα πόρων, αξιολόγηση κόστους – αποτελεσματικότητας…… νέες πολιτικές υγείας π.χ νοσηλεία στο σπίτι και την κοινότητα – αυτονομία νοσηλευτή, ελεύθερο επάγγελμα, πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας

9 Αναγκαιότητα ορισμών Αντανακλούν τις αλλαγές στην πρακτική της Νοσηλευτικής Οδηγούν σε αλλαγές και κατευθύνουν την έρευνα- την πρακτική - την εκπαίδευση

10 Οι ορισμοί είναι χρήσιμοι για:
τη διατύπωση νομοθεσίας που αφορά τη νοσηλευτική πρακτική και τη διατύπωση κανόνων και κανονισμών το σχεδιασμό και τον προσανατολισμό της νοσηλευτικής εκπαίδευσης Τη θέσπιση κριτηρίων για τη μέτρηση της ποιότητας της νοσηλευτικής φροντίδας Την περιγραφή των θέσεων εργασίας Την ανάπτυξη συστημάτων παροχής νοσηλευτικής φροντίδας

11 Σύγχρονοι ορισμοί: 1. Διεθνές Συμβούλιο Νοσηλευτών, ICN
Η Νοσηλευτική είναι ένα αναπόσπαστο μέρος του συστήματος φροντίδας υγείας που περιλαμβάνει την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη της ασθένειας, τη φροντίδα των σωματικά και ψυχικά αρρώστων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες όλων των ηλικιών και τη φροντίδα υγείας σε όλα τα περιβάλλοντα της κοινότητας και της φροντίδας υγείας (1995)

12 2. Νοσηλευτική είναι η διάγνωση και η θεραπεία των ανθρώπινων αντιδράσεων σε πραγματικά ή δυνητικά προβλήματα υγείας (ΑΝΑ , Αμερικανικός Σύνδεσμος Νοσηλευτών 1980) Χαρακτηριστικά: Τα φαινόμενα που πρέπει να γνωρίζει ο νοσηλευτής Τη θεωρία που χρησιμοποιείται για να ενισχύσει την κατανόηση των φαινομένων από τους νοσηλευτές Τις παρεμβάσεις που γίνονται για να βελτιωθούν ή να διορθωθούν οι συνθήκες νοσηλείας ή ακόμα για να αποφευχθεί η ασθένεια και να προαχθεί η υγεία Τα αποτελέσματα των νοσηλευτικών πράξεων που έχουν σχέση με τις αναγνωρισμένες ανθρώπινες απαιτήσεις

13 3. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Η Νοσηλευτική είναι η επιστήμη και τέχνη. Απαιτεί την κατανόηση και την εφαρμογή στην άσκηση των ειδικών γνώσεων και δεξιοτήτων που βασίζονται στην έρευνα και αντλεί γνώσεις και τεχνικές που προκύπτουν από τις ανθρωπιστικές, τις φυσικές, τις βιολογικές και συμπεριφορικές επιστήμες και από τις θεωρίες της Διοίκησης

14 Ορισμοί Νοσηλευτική = επιστήμη και τέχνη
Να έχεις την ευθύνη για την προσωπική υγεία κάποιου…..η Νοσηλευτική δεν έχει παρά να θέσει το άτομο στη βέλτιστη θέση ώστε η φύση να δράσει θεραπευτικά πάνω του……….υπηρεσία στο Θεό για την ανακούφιση του ανθρώπου (Nightingale,1859) Θεραπευτικό δυναμικό φύσης-περιβάλλοντος Αυτοθεραπευτικό δυναμικό ανθρώπου

15 Ορισμοί Υπηρεσία στο άτομο που το βοηθά να επιτύχει ή να διατηρήσει μια υγιή κατάσταση σώματος και πνεύματος. Η Νοσηλευτική έχει τις ρίζες της στις ανάγκες της ανθρωπότητας …… όχι μόνο η θεραπεία των αρρώστων αλλά η αποκατάσταση της υγείας, ηρεμίας,και ανακούφισης στο σώμα και στο πνεύμα (Harmer & Henderson, 1939) Σημαντική θεραπευτική και διαπροσωπική διεργασία….μέσο εκπαίδευσης…στοχεύει στην εξέλιξη της προσωπικότητας προς την κατεύθυνση μιας δημιουργικής, εποικοδομητικής και παραγωγικής προσωπικής και κοινωνικής ζωής (Peplau,1952)

16 Ορισμοί Η ιδιαίτερη λειτουργία του Νοσηλευτή είναι να υποβοηθήσει το άτομο, ασθενές ή υγιές, στην πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων που συνεισφέρουν στην υγεία ή στην ανάρρωσή του (ή στον ειρηνικό θάνατο), που θα εκτελούσε χωρίς βοήθεια εάν είχε την απαραίτητη δύναμη, θέληση ή γνώση. Και να το κάνει αυτό κατά τέτοιο τρόπο ώστε να το βοηθήσει να κερδίσει την ανεξαρτησία του το συντομότερο δυνατό (Henderson,1960)

17 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
Ανεξάρτητα από το πώς ορίζεται η Νοσηλευτική, οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι η Νοσηλευτική περιλαμβάνει δραστηριότητες που υποστηρίζονται από τις επιστήμες και τις ανθρωπιστικές σπουδές, είναι δε προσανατολισμένη στην «παροχή φροντίδας, η οποία προάγει την ευεξία των ανθρώπων που υπηρετεί» (ANA, 1995).

18 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
Σε αντίθεση με την ιατρική που ασχολείται με τη διάγνωση, τη θεραπεία και την πρόληψη της νόσου, η Νοσηλευτική ασχολείται με την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη της αρρώστιας την αποκατάσταση της υγείας, και την ανακουφιστική φροντίδα (ICN, 1973). Για το λόγο αυτό η Νοσηλευτική εστιάζει στην «ανθρώπινη εμπειρία και τις απαντήσεις όσο αφορά στη γέννηση, την υγεία, την αρρώστια, και το θάνατο» (ΑΝΑ, 1995).

19 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
Οι Leddy and Pepper (2003) ορίζουν τη Φιλοσοφία της Νοσηλευτικής, ως τα διανοητικά και συναισθηματικά αποτελέσματα των προσπαθειών των επαγγελματιών νοσηλευτών να κατανοήσουν την απόλυτη σχέση μεταξύ των ανθρώπων του περιβάλλοντος και της υγείας, να προσεγγίσουν τη Νοσηλευτική ως επιστημονικό κλάδο, να ενσωματώσουν μια αίσθηση αξιών στην πρακτική τους, να εκτιμήσουν αισθητικά στοιχεία που μπορεί να συμβάλλουν στην υγεία και την ευημερία και να διατυπώσουν ένα προσωπικό σύστημα πεποιθήσεων για τον άνθρωπο το περιβάλλον την υγεία, την περίθαλψη και τη Νοσηλευτική.

20 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Για την Seedhouse (2000), η Νοσηλευτική Φιλοσοφία, σε γενικές γραμμές, μπορεί να οριστεί ως ένα εννοιολογικό μοντέλο ή πλαίσιο που παρέχει ένα πλαίσιο αναφοράς στους νοσηλευτές, για να καθοδηγήσει τον τρόπο σκέψης τους, τις παρατηρήσεις, τις ερμηνείες και τις πρακτικές τους.

21 Τέχνη Η κατάλληλη εφαρμογή της γνώσης, η οποία συμβάλλει στην επίτευξη της μέγιστης λειτουργικότητας και ποιότητας της ζωής των ατόμων

22 Επάγγελμα Κριτήρια Καλά καθορισμένο σώμα γνώσεων
Ισχυρό προσανατολισμό προς την παροχή υπηρεσιών Αναγνωρισμένο κύρος από κάποια επαγγελματική ομάδα Κώδικα ηθικής Επαγγελματική οργάνωση που θέτει πρότυπα Συνεχιζόμενη έρευνα Αυτονομία

23 Επιστημονικός κλάδος Έχει συγκεκριμένο και μοναδικό σώμα γνώσεων, χρησιμοποιεί την υπάρχουσα και νέα γνώση για την επίλυση των προβλημάτων και την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών μέσα σε συνεχώς μεταβαλλόμενα όρια Κριτήρια: Διαρκές πεδίο εφαρμογής Κατάλληλες τεχνικές Ενδιαφέροντα σχετικά με τις ανθρώπινες δραστηριότητες Σχετικές παραδόσεις που να εμπνέουν τη μελλοντική ανάπτυξη γνώσης Σημαντική ακαδημαϊκή αναγνώριση και επιτεύγματα

24 Νοσηλευτική Εφαρμοσμένη επιστήμη………..οι νοσηλευτές οφείλουν να αναπτύξουν τον μοναδικό επιστημονικό και επαγγελματικό τους ρόλο μέσα στο σύστημα υγείας Η Νοσηλευτική Επιστήμη δεν είναι θυγατρική της Ιατρικής, της Ψυχολογίας, της Κοινωνιολογίας……. Έχει δικό της ευρύ και αποκλειστικό πεδίο γνώσης, μεθοδολογία έρευνας, θεωρίες, κλινικές πρακτικές……..αλληλοσυμπληρούμενες μέθοδοι θεραπείας

25 Επιστήμη Συστηματική προσπάθεια για την παραγωγή γνώσης με σκοπό την ανάλυση, την πρόβλεψη και τον έλεγχο της πραγματικότητας Είναι μια δυναμική γνωστική διαδικασία. Διαμορφώνουμε υποθέσεις για τη λειτουργία ενός φαινομένου και στη συνέχεια μέσω του πειράματος ή της παρατήρησης αποφαινόμαστε το κατά πόσο η υπόθεσή μας είναι εφικτή Συνδυάζει έρευνα (προαγωγή της γνώσης) και θεωρία (εξήγηση και συστηματοποίηση της γνώσης)

26 Στόχοι της Νοσηλευτικής
Η προαγωγή της ευεξίας Η πρόληψη τη ασθένειας Η αποκατάσταση της υγείας Η διευκόλυνση της επιτυχούς αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας

27 Προαγωγή ευεξίας Ευεξία: η επίτευξη του μέγιστου δυνατού δυναμικού της λειτουργικότητας του ατόμου Πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη : την αυτογνωσία των ασθενών, τις γνώσεις και τις δεξιότητες των νοσηλευτών, τους διαθέσιμους πόρους Υγεία= ατομική ευθύνη Προγράμματα συμβουλευτικής (στάσεις και συμπεριφορές-αλλαγή ή τροποποίηση τρόπου ζωής- διατροφή- άσκηση κ.α)

28 Η πρόληψη τη ασθένειας Μείωση παραγόντων κινδύνου- προαγωγή υγιεινών συνηθειών-διατήρηση βέλτιστης δυνατής λειτουργικότητας ατόμου Εκπαιδευτικά προγράμματα (προγεννητική φροντίδα σε εγκύους, προγράμματα διακοπής καπνίσματος, διαχείρισης άγχους,σωστής διατροφής κ.α)

29 Η αποκατάσταση της υγείας
Παροχή άμεσης φροντίδας (φάρμακα- θεραπευτικές παρεμβάσεις) Διαγνωστικές εξετάσεις και παρακολούθηση Ζωτικά σημεία Σχεδιασμός-προγραμματισμός προγραμμάτων αποκατάστασης π.χ Α.Ε.Ε. Συμμετοχή σε προγράμματα ψυχικής υγείας

30 Η διευκόλυνση της επιτυχούς αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας
Διαχείριση δυσάρεστων καταστάσεων (άγχους- πένθους-ανακοίνωσης δυσάρεστων γεγονότων κ.α) Άτομο-οικογένεια -περιβάλλον

31 Νοσηλευτική = ανεξάρτητος –επιστημονικός – επαγγελματικός κλάδος μέσα στα επαγγέλματα υγείας
Μία βασική ανθρώπινη ενέργεια που έχει σκοπό να ανακαλύψει και να ικανοποιήσει τις Φυσικές, Ψυχολογικές και Κοινωνικές ανάγκες του ατόμου , της οικογένειας και της κοινωνίας (Hall,1977) Το άτομο αντιμετωπίζεται ως ένα μοναδικό, ενιαίο σύνολο σε αντίθεση με τα άλλα επαγγέλματα υγείας που αναγνωρίζουν μόνο τη μία διάσταση,φυσική, ψυχολογική, κοινωνική

32 ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
υπαρξιακή συνηγορία» (existential advocacy), που ο νοσηλευτής συμμετέχει με τον ασθενή για τον καθορισμό του μοναδικού νοήματος της εμπειρίας της υγείας, της ασθένειας, του υποφέρειν ή του θανάτου για το άτομο αυτό (Gadow, 1980) μια τέχνη που σχετίζεται με την εκφραστικότητα, τη δημιουργικότητα και τις πνευματικές δραστηριότητες (Johnson,1996) η ηθική πρακτική, η οποία χαρακτηρίζεται από τη «χρηστή νοσηλευτική φροντίδα» και σχέσεων φροντίδας μεταξύ νοσηλευτή και ασθενή (Gastmans et al., 1998) και μια επαγγελματική πρακτική με συναισθηματικές, γνωστικές, θεληματικές, ευφάνταστες παρακινητικές, και δραστικές συνθήκες οι οποίες είναι τόσο αναγκαίες όσο και επαρκείς (Taylor, 1998; Taylor, 1997).

33 ΗΘΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
Ποια είναι τα ηθικά φαινόμενα που αντιμετωπίζουν οι νοσηλευτές στην καθημερινή πρακτική; Πως αναγνωρίζονται και πως τα ονομάζουν και τα διευθετούν οι νοσηλευτές; Πως αξιώνουν οι ασθενείς τα βασικά τους δικαιώματα και πως κατανοούνται οι ηθικές υποχρεώσεις των νοσηλευτών; Τι εννοούμε με τους όρους ηθική, έννοια, δικαιώματα, υποχρεώσεις, αξίες; Και ακόμα ποιες είναι οι έννοιες που καθοδηγούν τη νοσηλευτική πρακτική;

34 Τάσεις που επηρεάζουν το μέλλον της Νοσηλευτικής (ICN)
Αύξηση προσδοκιών κοινού Δημογραφικές αλλαγές αλλαγή στα είδη των νοσημάτων και οι προκλήσεις των μεταδοτικών νοσημάτων Τεχνολογικές εξελίξεις Πληροφορική Παγκοσμιοποίηση

35 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ
Η επιστήμη της Νοσηλευτικής ενσωματώνει την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη της αρρώστιας και τη νοσηλευτική φροντίδα των αρρώστων και αναπήρων ως βιοψυχοκοινωνικών ανθρωπίνων υπάρξεων όλων των ηλικιών, σε όλες τις δομές και τα επίπεδα υπηρεσιών υγείας (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα νοσοκομεία, κέντρα υγείας, σπίτι, σχολείο, ευρύτερη κοινότητα). Εκτείνεται, δηλαδή, η νοσηλευτική από την προαγωγή και την αποκατάσταση της υγείας μέχρι τη νοσηλευτική φροντίδα του αρρώστου και ως τη διενέργεια προγραμμάτων βελτίωσης της υγείας του πληθυσμού.

36 Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Νοσηλευτικής φέρουν τον τίτλο «Νοσηλευτής –τρια» (παρ.2 άρθρο 5 του Ν.1579/85) και έχουν το δικαίωμα απασχόλησης τους στην Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, είτε ως στελέχη Νοσηλευτικών μονάδων στον ιδιωτικό τομέα είτε αυτοαπασχολούμενοι ως πολυδύναμοι νοσηλευτές γενικής φροντίδας, στα πλαίσια των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων. Αποκτούν ειδικές επιστημονικές γνώσεις σε όλο το φάσμα της Νοσηλευτικής φροντίδας.

37 Μπορούν επίσης: • να απασχολούνται στην εκπαίδευση σύμφωνα κάθε φορά με την ισχύουσα Νομοθεσία, • να εξελίσσονται σε όλο το φάσμα της διοικητικής ιεραρχίας, σύμφωνα κάθε φορά με την ισχύουσα Νομοθεσία και • έχουν το δικαίωμα να διεξάγουν μελέτες για έρευνα με σκοπό την προαγωγή της Νοσηλευτικής Επιστήμης και Μεθοδολογίας

38 ΤΟΜΕΙΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας,
η Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας, η Τριτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, τα Ιδρύματα Κοινωνικής Ασφάλισης, η εκπαίδευση οι Ιδιωτικοί φορείς Υγείας οι Οργανισμοί και Επιχειρήσεις με Νοσηλευτικές υπηρεσίες, Υγειονομικοί και άλλοι οργανισμοί ΙΚΑ, ΕΕΣ, ΠΙΚΠΑ, ΕΚΑΒ, ΔΕΗ, OΤΕ, OΣΕ, Τράπεζες, βιομηχανίες, εργοστάσια, ασφαλιστικές εταιρίες, ιδρύματα περιθάλψεως υπερηλίκων, μειονοτικών ομάδων πληθυσμού, ΚΑΠΗ, σχολεία παιδιών με αναπηρία.

39 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΝOΣΗΛΕΥΤΩΝ
 Η Νοσηλευτική Υπηρεσία είναι ανεξάρτητη, παράλληλη και ισότιμη με την Ιατρική, Διοικητική και Τεχνική υπηρεσία.

40 ΠΡΟΤΥΠΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ
Ο Αμερικανικός Σύνδεσμος Νοσηλευτών (1991) θέλοντας να ενισχύσει τη θέση του νοσηλευτή και να προάγει τον επαγγελματισμό του κλάδου θέσπισε εκτός των άλλων και πρότυπα επαγγελματικών επιδόσεων. Τα πρότυπα αυτά εστιάζουν στις κλινικές επιδόσεις του νοσηλευτή, ενώ τα πρότυπα π.χ. της νοσηλευτικής φροντίδας εστιάζουν στα αποτελέσματα στον ασθενή. Περιγράφουν σε γενικές γραμμές τις επαγγελματικές υποχρεώσεις των νοσηλευτών και εφαρμόζονται σε όλους τους τομείς της Νοσηλευτικής.

41 Τα πρότυπα αυτά αποτελούν οδηγό γνώσης, δεξιοτήτων, κρίσης και συμπεριφοράς για ασφαλή πρακτική και αντανακλούν σ΄ένα επιθυμητό και επιτεύξιμο επίπεδο επιδόσεων, βάση του οποίου συγκρίνονται οι τρέχουσες επιδόσεις (Taylor, et al., 2006) και είναι: ποιότητα παρεχόμενης νοσηλευτικής φροντίδας, εκπαίδευση, αξιολόγηση επαγγελματικής κατάρτισης, συλλογικότητα, συνεργασία, ηθική και δεοντολογία, έρευνα, χρησιμοποίηση πόρων, ηγεσία.

42 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Σύμφωνα με την Patricia Benner (2000) τα προσόντα ενός επαγγελματία νοσηλευτή αφορούν στα ακόλουθα: Σκέψη: Αξιολόγηση της δράσης και της συμπεριφοράς, αναγνώριση ικανοτήτων, ορίων και προβλημάτων, αξιολόγηση κριτικής και εξαγωγή συμπερασμάτων. Ευελιξία σκέψης και πράξης, δυνατότητα αυτοσχεδίασης, δημιουργικότητα, θετική αποδοχή αλλαγών. Αυτονομία στην ανάπτυξη ηθικής στάσης, υπευθυνότητα πράξεων και συμπεριφοράς, ικανότητα λήψης αποφάσεων.

43 Ετοιμότητα: αξιοπιστία, προσοχή, πρωτοβουλία, αντοχή, σταθερή απόδοση εργασίας.
Κοινωνικότητα: ανάπτυξη και διατήρηση σχέσεων, αξιολόγηση και κατανόηση ανθρώπινης συμπεριφοράς. Επικοινωνία και επίλυση συγκρούσεων: έκφραση διαφοροποιημένη, κατανοητή και ανάλογη των περιστάσεων, δυνατότητα στοχευμένης μη λεκτικής επικοινωνίας, κατάλληλη διαχείριση συγκρούσεων, αναγνώριση ή κριτική ανάλογα με την περίπτωση.

44 Ομαδικότητα και προσαρμογή: δυνατότητα συνεργασίας, συναίνεσης, αφοσίωσης, συμπαράστασης, εποικοδομητικός τρόπος εργασίας για την επίτευξη κοινών στόχων. Υπευθυνότητα απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον. Ασφάλεια: επέκταση γνώσεων και ικανοτήτων, αιτιολόγηση συμπεριφοράς και δράσης, εργασία με ασφαλή τρόπο, επιλογή κατάλληλων εργαλείων, μεθόδων και τεχνικών, άσκηση συμβουλευτικής.

45 Ανάλυση και σύνθεση: αναγνώριση και αξιολόγηση καταστάσεων, αναγνώριση αλλαγών και συσχετίσεων, εκτίμηση εξελίξεων, μεταβίβαση εμπειριών και γνώσεων σε νέες καταστάσεις . Αντίληψη: χρήση αισθήσεων, αναγνώριση και περιγραφή καταστάσεων, εξαγωγή αντίστοιχων συμπερασμάτων, αναγνώριση δυνατοτήτων τρίτων, αναγνώριση διαφορετικών αντιλήψεων, σύγκριση αυτών και επίλυση. Οργανωτικότητα: διατήρηση ελέγχου, θέσπιση στόχων, προτεραιοτήτων και ανάλογη δράση.

46 Hildegard Peplau Ψυχοδυναμική θεωρία της Νοσηλευτικής
Ανέπτυξε ένα ψυχολογικό σχέδιο νοσηλευτικής φροντίδας και τονίζει η σπουδαιότητα της κατανόησης πρώτα από τον ίδιο το νοσηλευτή της δικής του συμπεριφοράς για να μπορεί να βοηθήσει έπειτα και τους άλλους να αναγνωρίσουν τις διακρινόμενες δυσκολίες τους και να εφαρμόζουν αρχές που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις στα τυχόν προβλήματα που προκύπτουν σε διάφορες νοσηλευτικές περιστάσεις

47 Λέξη-κλειδί:διαπροσωπική διεργασία
Λέξη-κλειδί:διαπροσωπική διεργασία Κύρια χαρακτηριστικά: Η σχέση νοσηλευτή – ασθενή Η επικοινωνία Το πρότυπο της ολοκλήρωσης Ο ρόλος του νοσηλευτή

48 Σχέση νοσηλευτή- ασθενή
Προσανατολισμός: διαπιστωμένη ανάγκη ασθενούς- αναζήτηση βοήθειας-κατανόηση προβλήματος και αναζήτησης βοήθειας Ανάπτυξη σχέσης: εμπιστοσύνη –εξερεύνηση συναισθημάτων και αντιμετώπιση εμπειρίας αρρώστιας σαν μια ευκαιρία που δυναμώνει τις θετικές δυνάμεις στην προσωπικότητά του Συνεργασία:ενεργός συμμετοχή στη θεραπευτική διαδικασία Λήξη: ο ασθενής αποκτά την ανεξαρτησία του και αναλαμβάνει την αυτοφροντίδα του Επικοινωνία:λεκτική – μη λεκτική

49 Ο ρόλος του νοσηλευτή: Του αγνώστου Του πληροφοριοδότη Του δασκάλου
Του ηγέτη Του συνεργάτη Του αντικαταστάτη Του συμβούλου

50 Βασικές έννοιες: ΑΤΟΜΟ: ένας οργανισμός ο οποίος αποτελείται από φυσιολογικά, βιοχημικά και διαπροσωπικά χαρακτηριστικά και ανάγκες και ζει μέσα σε μια ασταθή ισορροπία ΥΓΕΙΑ:λέξη σύμβολο που προσδιορίζει την εξέλιξη της προσωπικότητας και των άλλων ανθρώπινων διαδικασιών για μια παραγωγική προσωπική και κοινωνική ζωή

51 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Σημαντική θεραπευτική και διαπροσωπική διεργασία….μέσο εκπαίδευσης…στοχεύει στην εξέλιξη της προσωπικότητας προς την κατεύθυνση μιας δημιουργικής, εποικοδομητικής και παραγωγικής προσωπικής και κοινωνικής ζωής (Peplau,1952)

52 D.E. Johnson Συμπεριφορικό σύστημα
Υποστηρίζει την ανάπτυξη ιδεολογίας στη Νοσηλευτική παρά την ανάπτυξη θεωρίας, η οποία αποτελεί οδηγό για την άσκηση της διδασκαλίας και της έρευνας Νοσηλευτική: τέχνη και επιστήμη- οι νοσηλευτικές ενέργειες επικεντρώνονται στο άτομο το οποίο προσπαθεί να διατηρήσει ή να επαναφέρει την ισορροπία του Η Νοσηλευτική λειτουργεί ως εξωτερική δύναμη που βοηθά το άτομο να κατορθώσει να έχει ισορροπία και σταθερότητα- βασίζεται στην κατανόηση των αντιδράσεων του ατόμου στις αλλαγές

53 Σχέση ατόμου- περιβάλλοντος: οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ενεργούν στο συμπεριφορικό σύστημα το οποίο ανταποκρίνεται στην προσπάθεια διατήρησης της ισορροπίας. Ο τύπος της συμπεριφοράς ενός ατόμου καθορίζεται από τη σχέση του ατόμου αυτού με το περιβάλλον τα προβλήματα υγείας προέρχονται από το ίδιο το σύστημα ή από περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ έκθεση σε επιβλαβείς επιρροές, κατάρρευση εσωτερικών ρυθμιστικών μηχανισμών

54 Ενέργειες Διόρθωση της δομικής μονάδας μέσω της διδασκαλίας
Διόρθωση της δομικής μονάδας μέσω της διδασκαλίας Επιβολή προσωρινών εξωτερικών ρυθμιστικών παραγόντων Παροχή κατάλληλων περιβαλλοντικών συνθηκών

55 Σύστημα: αποτελείται από υποσυστήματα: προσάρτηση –σύνδεση/επιθετικό- προστατευτικό/εξάρτηση/επίτευξη/ εξάλειψη/σεξουαλικά υποσυστήματα Κάθε υποσύστημα αποτελείται από δομικά στοιχεία: στόχος - καθορισμός της ενέργειας- επιλογή- πράξεις και έχει τις ίδιες λειτουργικές απαιτήσεις: προστασία και διέγερση

56 Dorothea Orem: Θεωρία του ελλείμματος της αυτοφροντίδας
Εμφανίστηκε στη βιβλιογραφία το 1959 Επικεντρώνεται στο άτομο και αποτελείται από τρεις σχετιζόμενες θεωρίες: τη θεωρία της αυτοφροντίδας (περιγραφή της αυτοφροντίδας) τη θεωρία του ελλείμματος της αυτοφροντίδας (περιγραφή και εξήγηση γιατί τα άτομα μπορούν να βοηθηθούν από τη Νοσηλευτική) Τη θεωρία των νοσηλευτικών συστημάτων(περιγραφή και εξήγηση των σχέσεων που πρέπει να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν για να ασκηθεί η Νοσηλευτική)

57 Υποθέσεις θεωρίας Τα ανθρώπινα όντα απαιτούν σκόπιμες εισροές στους εαυτούς τους και στο περιβάλλον τους για να παραμείνουν ζωντανά και λειτουργικά σύμφωνα με τα φυσικά ανθρώπινα γνωρίσματα Η ικανότητα του ανθρώπου, η δύναμη να εκτελεί σκόπιμα, χρησιμοποιείται στο σχεδιασμό της ατομικής φροντίδας και της φροντίδας των άλλων, στην αναγνώριση αναγκών και στην κατασκευή των απαραίτητων εισροών

58 Υποθέσεις θεωρίας 3. Τα ώριμα ανθρώπινα όντα βιώνουν στερήσεις με τη μορφή των περιορισμών για ενέργεια στην ατομική φροντίδα και τη φροντίδα των άλλων εμπλέκοντας τη συντήρηση της ζωής και τις εισροές που ρυθμίζουν τη λειτουργία 4. Η ανθρώπινη ικανότητα χρησιμοποιείται στην ανακάλυψη, την ανάπτυξη και τη μεταβίβαση με διάφορους τρόπους και μέσα για να αναγνωρίζουν ανάγκες και να κατασκευάζουν εισροές στους ίδιους και στους άλλους

59 Υποθέσεις θεωρίας 5. Ομάδες ανθρώπινων υπάρξεων με δομημένες σχέσεις συγκεντρώνουν καθήκοντα και κατανέμουν υπευθυνότητες για την παροχή φροντίδας σε μέλη ομάδων που βιώνουν στερήσεις για την κατασκευή των σκόπιμων εισροών στους ίδιους και στους άλλους

60 Ιδέες για την αυτοφροντίδα
Αυτοφροντίδα σαν ελεύθερη συμπεριφορά Αυτοφροντίδα σαν σκόπιμη ενέργεια Αυτοφροντίδα :συμπεριφορά που μαθαίνεται από την αλληλεπίδραση και την επικοινωνία σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες υπό την προϋπόθεση ότι οι ενέργειες αυτοφροντίδας ποικίλουν σύμφωνα με τις πολιτιστικές και κοινωνικές εμπειρίες του ατόμου

61 Αυτοφροντίδα είναι η άσκηση των δραστηριοτήτων, τις οποίες τα άτομα σχεδιάζουν και εκτελούν για τον εαυτό τους προκειμένου να διατηρήσουν τη ζωή, την υγεία, την ευεξία Παγκόσμιες ανάγκες φροντίδας: Επάρκεια σε αέρα Επάρκεια σε νερό Επάρκεια σε τροφή Φροντίδα σε σχέση με τη διεργασία της αφόδευσης Διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ δραστηριότητας και ανάπαυσης Διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ μοναξιάς και κοινωνικής διάδρασης Αποτροπή κινδύνων για την ανθρώπινη ζωή και την ευεξία Ανάπτυξη και πρόοδος στα πλαίσια των κοινωνικών ομάδων

62 Όταν το άτομο δε μπορεί να καλύψει τις ανάγκες αυτοφροντίδας εξαιτίας κάποιας ασθένειας , σωματικής αναπηρίας ή βλάβης παρεμβαίνει ο νοσηλευτής Ο νοσηλευτής αξιολογεί το επίπεδο λειτουργίας του αρρώστού και την ικανότητά του για αυτοφροντίδα και ανάλογα παρέχει: πλήρως αντισταθμιστική- μερικώς αντισταθμιστική ή υποστηρικτική – εκπαιδευτική φροντίδα Τους τρεις παραπάνω τύπους βοήθειας η Orem τους ονομάζει νοσηλευτικά συστήματα

63 Βασικές υποθέσεις έννοιας αυτοφροντίδας
Η αυτοφροντίδα είναι δραστηριότητα η οποία μαθαίνεται μέσω των διαπροσωπικών σχέσεων του ατόμου και της επικοινωνίας Κάθε ηλικιωμένο άτομο έχει το δικαίωμα και την υπευθυνότητα να φροντίζει τον εαυτό του. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει υπευθυνότητες και για άλλους π.χ. βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένοι και έφηβοι Ένας ενήλικας μπορεί να χρειάζεται βοήθεια κατά διαστήματα για να πραγματοποιήσει την αυτοφροντίδα

64 Στοιχεία της θεωρίας αυτοφροντίδας
Τα ακόλουθα στοιχεία ανταποκρίνονται στην εικόνα του ατόμου για τη Νοσηλευτική: Αυτοφροντίδα Συντελεστής αυτοφροντίδας Θεραπευτική αυτοφροντίδα και Έλλειμμα αυτοφροντίδας

65 Η σχέση των στοιχείων περιγράφεται με προτάσεις που περιέχουν
Βασικούς ρυθμιστικούς παράγοντες που επηρεάζουν το συντελεστή αυτοφροντίδας και τις απαιτήσεις της θεραπευτικής αυτοφροντίδας Ο συντελεστής αυτοφροντίδας καθιστά το άτομο ικανό να εκτελεί αυτοφροντίδα Η αυτοφροντίδα κατευθύνεται προς την εκπλήρωση των απαιτήσεων της αυτοφροντίδας Έλλειμμα αυτοφροντίδας υφίσταται όταν οι απαιτήσεις αυτοφροντίδας ενός ατόμου ξεπερνούν το συντελεστή του Ο νοσηλευτικός συντελεστής καθιστά ικανό τον νοσηλευτή να αντιμετωπίσει την ελλειμματική αυτοφροντίδα ενός ατόμου

66 Ρυθμιστικοί παράγοντες
Επηρεάζουν τον συντελεστή αυτοφροντίδας και τη θεραπευτική αυτοφροντίδα Άτομο και περιβάλλον Άτομο: ανθρώπινη ύπαρξη, ενιαίο σύνολο, μοναδικό με βιολογικές, συμβολικές και κοινωνικές λειτουργίες

67 Ρυθμιστικοί παράγοντες
Ηλικία Φύλο Κατάσταση υγείας Κοινωνικοπολιτιστική κατάσταση Σύστημα υγείας Οικογενειακό σύστημα Τρόποι διαβίωσης Περιβαλλοντικοί παράγοντες Διαθεσιμότητα πόρων

68 Υγεία: η κατάσταση του ατόμου που χαρακτηρίζεται τόσο από καλή κατάσταση και ακεραιότητα των ανεπτυγμένων δομών του ατόμου όσο και από την σωματική και πνευματική λειτουργία Περιβάλλον: περιγράφεται με όρους φυσικών και χημικών χαρακτηριστικών(ατμόσφαιρα, συμπαγείς και αεριώδεις παράγοντες μόλυνσης), βιολογικών (ζώα σπιτιού, παράγοντες με τους ξενιστές των ανθρώπων και των ζώων) και κοινωνικών (οικογένεια, κοινότητα)

69 Νοσηλευτική Νοσηλευτική: Ανθρώπινη υπηρεσία και μια υπηρεσία παροχής άμεσης βοήθειας σε ένα άτομο το οποίο βρίσκεται σε αδυναμία να φροντίσει τον εαυτό του εξαιτίας κάποιας αρρώστιας ή βλάβης ……. H ενέργεια που σκοπεύει να επιφέρει επιθυμητές καταστάσεις στα άτομα και το περιβάλλον τους……. (Orem, 1985) Το ενδιαφέρον της Νοσηλευτικής εστιάζεται στις ανάγκες του ατόμου για ενέργεια αυτοφροντίδας, στη συνεχή διαχείριση των αναγκών αυτών με σκοπό τη διατήρηση της ζωής και της υγείας,την ανάρρωση και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τη βλάβη