ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ε.Δ.Ε.Υ.Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΙΣ ΔΕΥΑ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ :ΘΕΟΔΩΡΑ ΖΙΩΓΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Δ/Ο ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΕΥΑ ΔΡΑΜΑΣ (Λαμία, 26 Απριλίου 2007)
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΙΣ ΔΕΥΑ Για τον τομέα του νερού, μπορούν να αναγνωρισθούν τρεις βασικές προσεγγίσεις σε σχέση με την κλιματική αλλαγή : 1. Προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής 2. Περιορισμός της συμβολής του τομέα του ύδατος στην κλιματική αλλαγή 3. Η θεώρηση της κλιματικής αλλαγής όχι μόνο ως απειλής, αλλά και ως ευκαιρίας – πρόκλησης Και στις τρεις προαναφερθείσες προσεγγίσεις διακρίνεται ένας καθαρά οικονομικός παράγοντας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΙΣ ΔΕΥΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τομέα του νερού είναι ποικίλες.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Μερικά παραδείγματα είναι: Η πτώση της στάθμης των υδατικών αποθεμάτων μπορεί να οδηγήσει στην υφαλμύρινση σε περιοχές που χρησιμοποιούνται για την άντληση ποσίμου νερού, γεγονός που απαιτεί επιπρόσθετη ή διαφορετική επεξεργασία (αφαλάτωση κλπ) Οι ξηρασίες μπορεί να οδηγήσουν σε μια γενικότερη μείωση των διαθέσιμων για άντληση αποθεμάτων νερού.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Η ποιότητα του πόσιμου νερού μπορεί να επιδεινωθεί ως αποτέλεσμα της μείωσης της διαθέσιμης ποσότητας του νερού (μέσω της μικρότερης διάλυσης της ρύπανσης του περιβάλλοντος στο νερό). Θα ασκηθεί πρόσθετη πίεση στα αποχετευτικά συστήματα ως αποτέλεσμα των συχνών και έντονων βροχοπτώσεων.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Κατολισθήσεις, που προκαλούνται από αυξημένες πλημμύρες, μπορεί να οδηγήσουν σε παράσυρση και θραύση αγωγών και άλλων υποδομών για το πόσιμο και αποχετευόμενο νερό. Η ζήτηση σε νερό μπορεί να αυξηθεί σε ορισμένες περιοχές ως αποτέλεσμα της αύξησης της θερμοκρασίας και εξαιτίας της πίεσης από τις διαφορετικές χρήσεις νερού όπως για ύδρευση, άρδευση και αναψυχή.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των παθογόνων οργανισμών, με επίπτωση στην επεξεργασία και μεταφορά του νερού. Οι κίνδυνοι για την εμφάνιση της ασθένειας των λεγεωνάριων αυξάνονται. Όλοι αυτοί οι παράγοντες θα έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στον τομέα του νερού και της αποχέτευσης, αφού θα πρέπει να γίνουν σημαντικές επενδύσεις στον τομέα.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ-ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Θα απαιτηθούν προσαρμογές στις υποδομές , τόσο στην αλλαγή των υφιστάμενων υποδομών όσο και στον σχεδιασμό για νέες υποδομές που συνδέονται με τη διαθεσιμότητα του πόσιμου νερού, για παράδειγμα σχεδιασμός και προγραμματισμός για εξασφάλιση αποθεμάτων πόσιμου νερού σε περίπτωση λειψυδρίας. Θα χρειασθεί να αναπτυχθούν νέες στρατηγικές που αφορούν στη διαχείριση της ζήτησης και επαρκή χρήση των υδατικών πόρων.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ-ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Η δυνατότητα τέτοιες επενδύσεις να περάσουν στους πελάτες μέσω των μηχανισμών ανάκτησης του κόστους θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη στρατηγική των εταιρειών νερού. Εάν όχι, αυτό μπορεί να οδηγήσει τις εταιρείες να θέσουν προτεραιότητες μεταξύ πολλών και διάφορων επενδυτικών επιλογών όπως επιπρόσθετα μέτρα ποιότητας, συντήρησης, φροντίδας των πελατών κλπ
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΥΔΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Ο τομέας του νερού συμβάλλει αφ’ εαυτού στην κλιματική αλλαγή. Όντας βιομηχανία, συμβάλλει με την κατανάλωση ενέργειας στην εκπομπή των αερίων που δημιουργούν το φαινόμενο του Θερμοκηπίου.
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΥΔΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Μια εκτίμηση, εάν τα στοιχεία είναι διαθέσιμα, της ενεργειακής κατανάλωσης του τομέα ύδατος, θα βοηθούσε στον προσδιορισμό της συμβολής του τομέα στις εκπομπές, και θα μπορούσε ακόμα να προσδιορισθεί εάν ο τομέας θα χρειαζόταν να δραστηριοποιηθεί προς την κατεύθυνση της μείωσης των εκπομπών των αερίων. Η άντληση νερού, η διαδικασία επεξεργασίας και διανομής του, όπως επίσης η συλλογή των λυμάτων και η διαδικασία επεξεργασίας τους είναι πιθανόν να θεωρηθεί ότι ευθύνονται για μια σημαντική κατανάλωση ενέργειας.
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΥΔΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Παραδόξως για να ικανοποιήσει ο τομέας του ύδατος τις απαιτήσεις της νέας και γενικά αυστηρότερης Ευρωπαϊκής και εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας θα απαιτηθούν περισσότερες προσπάθειες όσον αφορά στην επεξεργασία του νερού και των αποβλήτων. Αυτό πιθανόν θα οδηγήσει σε μια αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης, με αποτέλεσμα τις παραπέρα εκπομπές των αερίων Θερμοκηπίου. Αυστηρότερη περιβαλλοντική προστασία σε μια περιοχή οδηγεί ταυτόχρονα σε άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα μέσω των κλιματικών αλλαγών.
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΥΔΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Με το ίδιο δεδομένο, μπορεί να αμφισβητηθεί το γεγονός ότι όταν εφαρμόζονται αυστηρότεροι περιβαλλοντικοί κανονισμοί, μπορεί να μειωθεί η απαιτούμενη επεξεργασία νερού οδηγώντας σε μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης. Οικονομικοί υπολογισμοί των σχέσεων μεταξύ αυστηρότερων περιβαλλοντικών νόμων και κλιματικών αλλαγών δεν φαίνεται να είναι διαθέσιμοι, αλλά είναι δυνατό να προβληματίσουν τον τομέα νερού όσον αφορά στις προσδοκίες του από την παραπάνω σχέση
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ-ΠΡΟΚΛΗΣΗ Η κλιματική αλλαγή δεν θα πρέπει να θεωρείται μόνο ως απειλή για τον τομέα του νερού, εξαιτίας του ότι συνεπάγεται επενδύσεις ως συνέπεια της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, ή ως αποτέλεσμα των μειώσεων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ-ΠΡΟΚΛΗΣΗ Η κλιματική αλλαγή μπορεί να θεωρηθεί και μία ευκαιρία-πρόκληση. Στις περασμένες δεκαετίες, ο τομέας του νερού, σε όλα τα κράτη μέλη, έχει αναπτύξει τεχνογνωσία και έχει συσσωρεύσει εμπειρία σε θέματα που συνδέονται με το νερό. Αυτή η εξειδίκευση μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για τη χάραξη πολιτικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ-ΠΡΟΚΛΗΣΗ Πέρα από αυτό, η κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να γίνει αφορμή για καινοτομίες ή για έρευνα. Ο τομέας του νερού μπορεί να επωφεληθεί από αυτό στην καθημερινή λειτουργία του , για παράδειγμα με το να αυξηθεί η (ενεργειακή) αποτελεσματικότητα του και οι καινοτομίες που θα αναπτυχθούν να αναβαθμίσουν την λειτουργία του. Επιπλέον, ο τομέας του νερού μπορεί να δώσει κατευθύνσεις όσον αφορά στο πώς οι καινοτομίες και τα ερευνητικά προγράμματα θα πρέπει να συνδεθούν με τις κλιματικές αλλαγές.
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ-ΠΡΟΚΛΗΣΗ Η έρευνα θα πρέπει να ενταθεί όσον αφορά στη σχέση μεταξύ ενέργειας και νερού, για παράδειγμα παραγωγή ενέργειας κτλ. Επιπλέον όπως έχει αναφερθεί παραπάνω, η κατανάλωση νερού σε διαφορετικά μέρη του κόσμου μπορεί να αλλάξει πχ να αυξηθεί. Η έρευνα και καινοτομία στην εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή, διανομή και υγιεινή του νερού μπορεί να οδηγήσει στην παροχή ευκαιριών στον τομέα του νερού με σημαντικά οικονομικά οφέλη.
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ-ΠΡΟΚΛΗΣΗ Τέλος, όσο το ενδιαφέρον του κόσμου για το θέμα της κλιματικής αλλαγής αυξάνεται, όχι μόνο ανάμεσα στους πολιτικούς αλλά και μεταξύ των καταναλωτών, ολοένα και περισσότερες εταιρείες ή βιομηχανίες βλέπουν την κλιματική αλλαγή ως μια ευκαιρία ή μια ανάγκη αντίδρασης. Η πολιτική των βιομηχανιών και των εταιρειών να μειώνουν ολοένα την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα αποκτά σημασία και στον τομέα του νερού. Οι καταναλωτές θα πρέπει να απαιτήσουν οι εταιρείες νερού να γίνουν περισσότερο υπεύθυνες σ’ αυτό το παγκόσμιο θέμα. Η πολιτική των εταιρειών νερού θα χρειαστεί να προσαρμοσθεί αντίστοιχα.
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ-ΠΡΟΚΛΗΣΗ Επειδή αργά ή γρήγορα αυτό που θα αξίζει περισσότερο από τον «μαύρο χρυσό» θα είναι ο «γαλάζιος χρυσός» δηλαδή το νερό, χώρες που έχουν αυτό τον φυσικό πλούτο θα αναδειχθούν ως οικονομικές υπερδυνάμεις.