Κωστάκη Ειρήνη, Ψυχολόγος, MSc Το φαρμακείο στην υγεία και την ομορφιά Ο ερχομός του διαβήτη και οι επιπτώσεις στην ψυχολογία μας. Πώς να συμφιλιωθούμε με το νέο τρόπο ζωής; Κωστάκη Ειρήνη, Ψυχολόγος, MSc

Τι θα συζητήσουμε σήμερα; Οι πρώτες αντιδράσεις μετά τη διάγνωση Επιπτώσεις στην ζωή και στην καθημερινότητα μας Διαβήτης και συναισθήματα Συναισθήματα και διαβήτης Ο ρόλος της οικογένειας και του ευρύτερου περιβάλλοντος Πώς να συμφιλιωθούμε με το νέο τρόπο ζωής ανάλογα με τον τύπο διαβήτη και την ηλικία

Οι πρώτες αντιδράσεις, μετά τη διάγνωση Σοκ και Άρνηση Θυμός Διαπραγμάτευση Θλίψη Αποδοχή

Απαιτήσεις διαβήτη στην καθημερινότητα Συνεχείς αυτοέλεγχοι Πλήρης συμμόρφωση με τις ιατρικές οδηγίες Τακτική επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό/νοσηλευτή και συχνές ιατρικές εξετάσεις Συγκριμένο διαιτολόγιο Ύπαρξη ημερήσιου προγραμματισμού Καλή επικοινωνία και συνεργασία με τα λοιπά οικογενειακά μέλη

Πως επιδρά στην ζωή και την καθημερινότητά μας; Αλλαγή συνηθειών διατροφής Καθημερινής ρουτίνας/προγράμματος Κοινωνικά Συναισθηματικά Επαγγελματικά / ακαδημαϊκά Οικονομικά Αυτοεικόνα Ρόλων οικογένειας αποδιοργάνωση

Τι επιφέρει συνήθως ανησυχία / εντάσεις; Απαίτηση για τήρηση ωραρίων και προγράμματος Πόνος κατά τις ενέσεις Φόβος υπογλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμίας Ενδεχόμενο επιπλοκών στο μέλλον (63% ατόμων ανησυχεί σχετικά) Τα συχνά σκαμπανεβάσματα των τιμών και η δυσκολία ρύθμισης Η μη συμμόρφωση του παιδιού με τις ιατρικές οδηγίες Η μη συνεργασία της οικογένειας

Διαβήτης και συναισθήματα Αίσθημα αβοηθησίας, μειονεξίας και μοναξιάς, ντροπής ενοχής, απογοήτευσης, φόβου, άγχους και λύπης Αυξημένες πιθανότητες για κατάθλιψη (30% των διαβητικών και 2-3 φορές περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης σε σχέση με το γενικό πληθυσμό) Αγχώδεις διαταραχές

Συναισθήματα και διαβήτης Αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη Κορτιζόλη Απελευθέρωση γλυκόζης στο αίμα αύξηση της γλυκαιμίας Επήρεια στο ωράριο γευμάτων, στη φυσική δραστηριότητα, αυξάνει περαιτέρω την ανησυχία Αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης

Ο ρόλος της οικογένειας και του ευρύτερου περιβάλλοντος Διαβήτης τύπου 1 Πρώτοι που πληροφορούνται Αναλαμβάνουν τη ρύθμιση παιδιού και τη διαχείριση του διαβήτη, αρχικά, εξ ολοκλήρου Επικοινωνία με ιατρό Επικοινωνία με σχολείο Οικονομική και διαδικαστική διαχείριση Ψυχολογική στήριξη παιδιού Διαχείριση δικών τους συναισθημάτων

Ο ρόλος της οικογένειας και του ευρύτερου περιβάλλοντος Διαβήτης τύπου 2 και κύησης Συμπαράσταση και ενθάρρυνση Παροχή βοήθειας όπου χρειάζεται Υπενθύμιση εξετάσεων και ιατρικών οδηγιών Συμβολή ώστε να μην βιωθεί κοινωνικός αποκλεισμός Μοίρασμα εμπειριών Συμμέτοχη σε κοινές δραστηριότητες με στόχο τη βελτίωση της υγείας

Πώς να συμφιλιωθούμε με το νέο τρόπο ζωής Ψυχοεκπαίδευση (πάσχοντα και οικογένειας) Τι είναι ο διαβήτης; Γιατί εκδηλώθηκε; Πώς τον χειριζόμαστε; Τι πρέπει να έχουμε πάντα μαζί μας; Τι κάνουμε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης; Πως ενημερώνουμε το σχολείο και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο; Με τι συμπεριφορές/ συναισθήματα μπορεί να έρθουμε αντιμέτωποι; Οι οδηγίες να δίνονται γραπτά και με συνοπτικό τρόπο Υπενθυμίζουμε τις οδηγίες ανά τακτά χρονικά διαστήματα Απενοχοποίηση

Πώς να συμφιλιωθούμε με το νέο τρόπο ζωής Διαθεσιμότητα, επικοινωνία και εμπιστοσύνη προς τον ιατρό Οργάνωση – συγκεκριμένες αρμοδιότητες σε κάθε μέλος Αναδιανομή των οικογενειακών ρόλων Μοίρασμα των συναισθημάτων μας Προετοιμασία για πιθανό εκφοβισμό Σταδιακή επαναφορά της κοινωνικής μας ζωής Σταδιακή επαναφορά της επαγγελματικής / ακαδημαϊκής μας δραστηριότητας Δεν πιέζουμε αλλά ωθούμε στην κοινοποίηση της διάγνωσης

Διαβήτης και βρεφική ηλικία : Τι να περιμένουμε; Μεγαλύτερη ανησυχία Η ευθύνη της διαχείρισης πλήρως στους γονείς Δεν υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας των συμπτωμάτων της υπό ή υπεργλυκαιμίας επομένως ο γονιός πρέπει σύντομα να μάθει να τα εντοπίζει Όχι τόσο συχνά σκαμπανεβάσματα στις τιμές Όχι αντιδράσεις και άρνηση από τη μεριά του παιδιού

Διαβήτης και βρεφική ηλικία: Πώς να το διαχειριστούμε; Μιλάτε τους όσο εκτελείτε τη διαδικασία της ένεσης ή των μετρήσεων Ήρεμες κινήσεις και ήπιες εκφράσεις προσώπου Αφιερώστε παραπάνω ποιοτικό χρόνο Σε περίπτωση έντονης διαμαρτυρίας απασχολείστε το με κάτι άλλο, κάντε του ένα χαλαρωτικό μασάζ ή βάλτε απαλή μουσική και τραγουδήστε του

Διαβήτης και νηπιακή / παιδική ηλικία: Τι να περιμένουμε; Προσκόλληση στο γονέα (νηπιακή) Δίνεται σημασία στην προσέγγιση και τα σχόλια των συνομήλικων Αίσθημα μειονεξίας και λύπης Δυσκολία διατήρησης της συγκέντρωσης Προσωρινή πτώση της σχολικής επίδοσης Φάση πειραματισμού Πρώτες αντιδράσεις Ενδεχόμενο θυμό και παρορμητικότητα

Διαβήτης και νηπιακή / παιδική ηλικία: Πώς να το διαχειριστούμε; Εξηγούμε στο παιδί τη διαδικασία Παίρνουμε κι εμείς ενεργό μέρος στη διαδικασία Το ενθαρρύνουμε να συμμετέχει Καθιερώνουμε μια δομή όσον αφορά τις υπενθυμίσεις Του δίνουμε σταδιακά να αναλάβει κάποια βασικά καθήκοντα (μετρήσεις) Δεν μεταφέρουμε το φόβο ή τη λύπη μας, μπορούμε όμως κάποιες φορές να τα περιγράψουμε Ενθαρρύνουμε την ανοικτή έκφραση των συναισθημάτων και σκέψεων Παίζουμε παιχνίδια ρόλων για την αντιμετώπιση τυχόν ρατσιστικών σχολίων Δεν δείχνουμε οίκτο ή υποχώρηση λόγω του διαβήτη

Διαβήτης και εφηβεία: Τι να περιμένουμε; Διαβήτης και εφηβεία: Τι να περιμένουμε; Έκφραση κούρασης Θυμό / νευρικότητα Άρνηση στη συμμόρφωση και στην πλήρη τήρηση των οδηγιών Αντίδραση στον έλεγχο Πιθανή απόκρυψη πληροφοριών και τάση απομάκρυνσης από το γονέα Σύγχυση προσωπικής ταυτότητας Αποθάρρυνση από φιλοδοξίες και όνειρα, προσωρινά Ανησυχία για μέλλον / δημιουργία ερωτηματικών

Διαβήτης και εφηβεία: Πώς να το διαχειριστούμε; Διαβήτης και εφηβεία: Πώς να το διαχειριστούμε; Αφήνουμε σταδιακά τη διαχείριση στον έφηβο, εξολοκλήρου, δίνοντας την κατάλληλη εκπαίδευση Μειώνουμε τον έλεγχο, διατηρώντας μια διακριτική επίβλεψη Δείχνουμε εμπιστοσύνη Συζητάμε και αποφασίζουμε από κοινού Μην νιώθετε και μην δείχνετε απογοητευμένοι από την πιθανή απόρριψη , εξηγήστε απλά το τι νιώθετε

Διαβήτης τύπου 2 και κύησης Διαμορφώστε κατάλληλα το διαιτολόγιο σας Καθιερώστε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα έλεγχου Βάλτε δραστηριότητες στη μέρα σας Δείτε το σαν ευκαιρία για υγιεινότερες συνήθειες και μην νιώθετε μειονεκτικά Φροντίστε για τον συντονισμό της ομάδας ιατρών που σας παρακολουθεί Μελετήστε σχετικά άρθρα και βιβλία Συζητήστε τις ανησυχίες σας Αποφύγετε να βλέπετε την κατάσταση ως τετελεσμένη στο χέρι σας είναι μια καλή εξέλιξη

Ο διαβήτης δεν μπορεί να ορίσει τη ζωή μου, ούτε να σταθεί εμπόδιο στα όνειρά μου… Είναι απλά ένας διαφορετικός τρόπος ζωής…

Ενδεικτική βιβλιογραφία Γκίκα, Ε. (2008). Ταξιδεύοντας στη χώρα του διαβήτη. Ότι χρειάζεται να γνωρίζετε για τον χειρισμό του διαβήτη. Αθήνα: Άγκυρα. Καραδημας, Ε. (2005). Ψυχολογία της υγείας. Θεωρία και κλινική πράξη. Αθήνα: Τυπωθήτω. Lundstrom, E.R. & Rossini, A.A. (2008). Τι πρέπει να ξέρω για το διαβήτη. Θεσαλλονίκη: Μαλλιάρας παιδεία Τσούνας, Α., Θεοδοσιάδης, Ν. & Σαράφης, Π. (2014). Οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις στην καθημερινότητα ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη και οι δυνατότητες βελτίωσης των υποστηρικτικών παρεμβάσεων φροντίδας υγείας, Διεπιστημονική Φροντίδα Υγείας, Τόμος 6,Τεύχος 1, 35-43.

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας… www.ekostaki.gr