Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη υλικού διαδικτυακής μάθησης ICT in ESD Μιχαήλ Κλεισαρχάκης PHD, M. Ed. © 2016
Το παραδοσιακό μοντέλο διδακτικής σχεδίασης (Tyler, 1948) Αξιολόγηση αναγκών – ικανοτήτων – χαρακτηριστικών του μαθητή Καθορισμός διδακτικών στόχων Επιλογή διδακτικών στρατηγικών και οργάνωση διδακτικών εμπειριών Υλοποίηση Αξιολόγηση Ανατροφοδότηση (Βρασίδας & Ρετάλης, 2005)
Μη γραμμικό μοντέλο ανάπτυξης διδακτικών συστημάτων (Βασισμένο στη θεωρία δόμησης) Αξιολόγηση προβλήματος Διδακτικών αναγκών Αξιολόγηση εκπαιδευομένων Προσδιορισμός λύσης Χρονοπρογραμματισμός Εκτίμηση προϋπολογισμού Προσδιορισμός περιπτώσεων χρήσης Προσδιορισμός δομής και οργάνωσης υλικού Σχεδιασμός συστήματος Διεξαγωγή διαμορφωτικής αξιολόγησης Εξελικτική ανάπτυξη συστήματος Κατασκευή πολυμέσων Ενσωμάτωση Διεξαγωγή διαμορφωτικής αξιολόγησης Παράδοση και χρήση συστήματος Ολική Αξιολόγηση Επανεξέταση προδιαγραφών & Σχεδίαση Συντήρηση 1η Φάση: Ανάλυση 2η Φάση: Σχεδίαση 3η Φάση: Υλοποίηση 4η Φάση: Αξιολόγηση (Βρασίδας & Ρετάλης, 2005)
Οι Φάσεις Ανάπτυξης (1/3) Ανάλυση Αναγκών Ποιο είναι το διδακτικό πρόβλημα Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την επίλυση του Να βρει μια επιθυμητή λύση Ανάλυση των μαθητών/χρηστών Ποιοι θα συμμετάσχουν στο μάθημα Ποιες είναι οι γνωστικές τους ικανότητες Τι γνωρίζουν για το συγκεκριμένο διδακτικό αντικείμενο Ποιες δεξιότητες έχουν Ποιες δεξιότητες χρειάζονται να αποκτήσουν για να συμμετάσχουν στο διαδικτυακό μάθημα
Οι Φάσεις Ανάπτυξης (2/3) Οι Φάσεις Ανάπτυξης (2/3) Τεχνολογικές απαιτήσεις και περιορισμοί Ποιες οι τεχνολογικές απαιτήσεις του συστήματος Ποιοι περιορισμοί τίθεται στους χρήστες Μελέτη και ανασκόπηση άλλων παρόμοιων μαθημάτων Διατύπωση σκοπού & στόχου μαθήματος Καθορισμός στόχων Τι πρέπει να γνωρίζουν οι μαθητές μετά το μάθημα Ποιες δεξιότητες θα πρέπει να αποκτήσουν Ανάλυση περιεχομένου διδασκαλίας
Οι Φάσεις Ανάπτυξης (3/3) Οι Φάσεις Ανάπτυξης (3/3) Σχεδίαση Προσδιορισμός της δομής του διδακτικού συστήματος Προσδιορισμός της δομής, της οργάνωσης και της μορφής του μαθησιακού υλικού Κατασκευή Αξιολόγηση Διαμορφωτική Ολική Αξιολόγηση
Το διδακτικό – μεθοδολογικό πλαίσιο Η διαδικασία σχεδιασμού είναι αναδρομική, μη γραμμική Στόχοι μάθησης με διαπραγμάτευση (αναδύονται μέσα από τις διαδικασίες ενεργοποίησης και της μάθησης) Οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνονται να προβληματιστούν σχετικά με τις γνώσεις τους τις θεωρίες μάθησης τις προσωπικές πρακτικές διδασκαλίας Η κύρια ιδέα πίσω από τη συγκεκριμένη μεθοδολογία είναι ότι το σημείο εκκίνησης για την μάθηση θα πρέπει να είναι ένα πραγματικό πρόβλημα που ο μαθητής επιθυμεί να αντιμετωπίσει Ο μαθητής ως κεντρική προσέγγιση, αναλαμβάνει την ευθύνη για τη μάθησή, μέσω της πλήρους συμμετοχής του σε όλα τα στάδια της διαδικασίας
Ο εκπαιδευτικός Ως συνεργάτης, εμψυχωτής, καθοδηγητής με σκοπό την αυτονομία, αυτοπραγμάτωση, αυτοπροσδιορισμό του μαθητή Προωθεί την αντικειμενικότητα – ουδετερότητα Δημιουργεί ένα περιβάλλον μάθησης όπου οι μαθητές απορρίπτουν τη μια και μοναδική αλήθεια, αναδεικνύοντας τη λογική των πολλαπλών νοημάτων Προβάλλει και διερευνά τις αντιφάσεις Υποβάλλει τον εαυτό του σε συνεχή αυτοκριτική Δημιουργεί μια στάση κριτικής θεώρησης της κοινωνικής πραγματικότητας των μαθητών Δημιουργεί συνθήκες διαπολιτισμικής συνάντησης και διαλόγου Αναπτύσσει δίκτυα συνεργασίας μεταξύ σχολείου – οικογένειας - κοινωνίας Αξιολογεί κατάλληλα τα ΤΠΕ ως χειραφετικά εργαλεία
Διασύνδεση με το αναλυτικό πρόγραμμα Διασύνδεση των συν-διαμορφούμενων μαθησιακών στόχων με εκείνους του αναλυτικού σχολικού προγράμματος Εξέταση, αναδόμηση, ανάδειξη αλλά και συμπλήρωση του αναλυτικού σχολικού προγράμματος
Προαπαιτούμενα - προβλέψιμα Τι πρέπει να γνωρίζουν ήδη (ως προς τους στόχους, το περιεχόμενο, τη μέθοδο και τα μέσα) οι διδασκόμενοι για να αποκτήσουν, να αφομοιώσουν και να οικοδομήσουν τη νέα γνώση Τι χρειάζεται από οργανωτική άποψη για να φέρουμε σε πέρας με επιτυχία τους μαθησιακούς στόχους Πως μπορούμε να επιλύσουμε προβλήματα που είναι δυνατό να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της παρέμβασης
Στην «Εισαγωγή» Προσθέτουμε το πλαίσιο μάθησης «Η εργασία αυτή εκπονήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος Γ03Σ06 – «Σχεδιασμός και ανάπτυξη διδακτικού υλικού σε διαδικτυακό περιβάλλον» με διδάσκοντα τον Δρ. Μιχαήλ Κλεισαρχάκη Ε.Δι.Π. του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης, κατά το ………………. εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους .......... Η εκπαιδευτική αυτή εφαρμογή απευθύνεται σε μαθητές ………τάξης. Τα γνωστικά αντικείμενα που εμπλέκονται στη διδακτική αυτή προσέγγιση είναι: ............................................... Σκοπός της εργασίας είναι να προσφέρει μια εναλλακτική διδακτική προσέγγιση του θέματος το οποίο πραγματεύεται, αξιοποιώντας το περιβάλλον ΠΥΘΕΑΣ: WikiQuESD βασισμένο σε κοινωνικο-εποικοδομιστικές προσεγγίσεις διδασκαλίας και μάθησης.
Ενεργοποίηση Οι μαθητές μετατρέπονται από απλοί θεατές σε ενεργοί συν- διαμορφωτές της διδακτικής και της μαθησιακής διαδικασίας Θα πρέπει να τεθούν οι παρακάτω βασικές ερωτήσεις: Που βρίσκονται ή τι γνωρίζουν οι μαθητές για το θέμα; (Προγνώσεις, δεξιότητες, εμπειρίες, στάσεις κ.α.) Τι θέλουν ή ενδιαφέρονται και χρειάζονται να μάθουν; (Επιθυμίες – ανάγκες) Πως θα φτασουν στην ικανοποίηση των επιθυμιών και των αναγκών τους; (Υλικά – Μέσα – Δραστηριότητες) Πως θα ξέρουμε ότι ικανοποιήθηκαν οι μαθησιακές επιθυμίες και ανάγκες τους; (Μέσα και κριτήρια αξιολόγησης) Στην ενεργοποίηση οριστικοποιούνται οι μαθησιακοί στόχοι
Διδακτικές Ενέργειες Παρουσιάζονται οι γενικεύσεις του θέματος αξιοποιώντας τα στοιχεία της ενεργοποίησης Παρουσιάζονται οι επισημάνσεις των βασικών εννοιών Αναφέρονται τα αντικείμενα που θα ασχοληθούν οι μαθητές Γίνεται συνήθως ο χωρισμός ομάδας και παρουσιάζεται η περιγραφή της κάθε ομάδας
Διαδικασίες Οι μαθησιακές εμπειρίες που αναπτύσσονται Για την πραγμάτωση μιας διδακτικής παρέμβασης Για τη δημιουργία ενός μαθησιακού περιβάλλοντος για την κατάκτηση των προσδοκώμενων διαδικασιών και αποτελεσμάτων Συνεργατικές Διαδικασίες
Συλλογιστική Ανάδραση (ένα είδος αξιολόγησης!!) Κριτικός Αναστοχασμός & χειραφετικό γνωσιακό ενδιαφέρον Αποδόμηση των αρχικών στερεότυπων αντιλήψεων Αναστοχασμός πάνω στη δράση και κατά τη δράση (περιοδικός έλεγχος και αυτό – έλεγχος των δρώμενων των δραστηριοτήτων) Σε συνολικό Επίπεδο περιλαμβάνει τον έλεγχο του «τι» έμαθε και το «πως» το έμαθε Ανατροφοδότηση της διδακτικής πράξεις με πληροφορίες αλλά και να τροποποιήσουν τους αρχικούς μαθησιακούς στόχους
Προεκτάσεις Ως προς τη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία Πτυχές που δεν έχουν προβλεφθεί Μέρη του θέματος που έχουν εξαιρεθεί Μέρη που δεν ήταν δυνατή η ενσωμάτωση τους στη διδακτική δράση Σχετικά θέματα με την οικουμενικότητα του θέματος ή την κοινωνική του διάσταση Ως προς τη κοινωνική διαδικασία Σχετικές δράσεις επιδιώκοντας αλλαγές στο εκπαιδευτικό πεδίο Σχετικές δράσεις επιδιώκοντας αλλαγές στο κοινωνικό πεδίο
Στις «προεκτάσεις» Που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το συγκεκριμένο υλικό (διαθεματικά) «…. θα μπορούσε να γίνει και διαθεματική προσέγγιση του θέματος, εντάσσοντας το θέμα της παιδικής θνησιμοτητας στα μαθήματα του προγράμματος μιας ημέρας, όπου βέβαια αυτό είναι εφικτό. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα της ιστορίας αναφέρεται σε πολέμους που έχουν διεξαχθεί στο παρελθόν, οι οποίοι αποτελούν μια απο τις βασικότερες αιτίες τις παιδικής θνησιμότητας. Το θέμα μας συνδέεται άμεσα με το μάθημα της γεωγραφίας, καθώς τα παιδιά διδάσκονται τις λεγόμενες χώρες του τρίτου κόσμου, όπου το φαινόμενο της παιδικής θνησιμότητας παρουσιάζεται εντονότερα….»
Στους «Δημιουργούς» Θα πρέπει να προστεθεί το κείμενο: «Η εργασία αυτή εκπονήθηκε από …………………… στo πλαίσιo του μαθήματος: «Σχεδιασμός και ανάπτυξη διδακτικού υλικού σε διαδικτυακό περιβάλλον» (Γ03Σ06), κατά το ακαδημαϊκό έτος 2015 - 2016, με επόπτη τον Δρ. Μιχαήλ Κλεισαρχάκης Ε.Δι.Π. του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης. »
Πηγές Αναζήτηση και χρήση εκπαιδευτικού υλικού Χωρισμένο σε θεματολογίες υλικού (κείμενο, εικόνες κλπ.) Από το διαδίκτυο ή από έντυπο υλικό
Οριζόντιο Βασικό Μενού Στον επάνω χώρο υπάρχει μια μπάρα όπου οι δημιουργοί τοποθετούν τους πρόσθετους κόμβους που σχετίζονται με τα online εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, όπως: Cmap, Blog κλπ .. E-portfolio Ask help ή Τρόποι Επικοινωνίας Αυτά τα νοητικά εργαλεία επαναπροσδιορίζουν τις ΤΠΕ για να συμμετάσχουν οι μαθητές στην κριτική και στοχαστική σκέψη και την εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη.
Οριζόντιο Μέρος Τίτλος Εργασίας Εικόνα logo της Έδρας Unesco Search (Αναζήτηση) Πλαίσιο στήριξης Ποιά κατάσταση μας οδήγησε να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο θέμα… Που απευθύνετε Δεξιότητες που αναπτύσσονται στη συγκεκριμένη εργασία Προαπαιτούμενα ή βασικές προϋποθέσεις Οργάνωση της τάξης Υλικοτεχνική Υποδομή
Πλαίσιο στήριξης Ποια κατάσταση μας οδήγησε να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο θέμα… Που απευθύνετε Δεξιότητες που αναπτύσσονται στη συγκεκριμένη εργασία Προαπαιτούμενα ή βασικές προϋποθέσεις Οργάνωση της τάξης Υλικοτεχνική Υποδομή