ALBERTA INFANT MOTOR SCALE (AIMS) ΧΑΡΙΤΟΥ ΣΟΦΙΑ Πανεπιστήμιο Αθηνών- Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού- Εργαστήριο Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/ Αναπτυξιακών και Κινητικών Διαταραχών

Σκοποί του AIMS Να αναγνωρίζει βρέφη, που παρουσιάζουν: α) φυσιολογική κινητική ανάπτυξη, β) φυσιολογικά κινητικά πρότυπα, αλλά με ανώριμες κινητικές δεξιότητες, και γ) μη φυσιολογικά κινητικά πρότυπα (π.χ. βρέφη με εγκεφαλική παράλυση) (Piper & Darrah, 1994). Να αξιολογεί και να παρακολουθεί αλλαγές στην κινητική συμπεριφορά, αλλαγές, που είτε οφείλονται στη διαδικασία της ωρίμανσης, είτε οφείλονται στην παρέμβαση’’ (Piper & Darrah, 1994)

Σκοποί του AIMS Να βοηθάει τους ειδικούς στον προγραμματισμό στόχων και στρατηγικών παρέμβασης σε βρέφη, που βρίσκονται σε κίνδυνο ή σε βρέφη με ανώριμες κινητικές ικανότητες (Piper & Darrah, 1994)

Βιβλιογραφική Ανασκόπηση Το αυξανόμενο επίπεδο επιβίωσης βρεφών που αντιμετώπισαν προγεννητικά ή/ και περιγεννητικά προβλήματα έχει σαν αποτέλεσμα: αυξανόμενη εμφάνιση νευροσυμπεριφορικών συνδρόμων, συμπεριλαμβανομένων της εγκεφαλικής παράλυσης, της νοητικής καθυστέρησης, των μαθησιακών δυσκολιών και των προβλημάτων συμπεριφοράς (Harris & Langkamp, 1994; Katz- Salamon et al., 1997; Foulder-Hughes & Cooke, 2003)

Βιβλιογραφική Ανασκόπηση καθώς αναπτύσσονται παρουσιάζουν νευρολογικά προβλήματα, τα οποία ευθύνονται πιθανά για χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης στη συνθετότητα, στην ευκολία και στην ποικιλία των κινήσεων (Stjernqvist & Svenningsen, 1993; Majnemer, Rosenblatt, & Riley, 1994; O’ Callaghan et al., 1995; Katz-Salamon et al., 1997) αργότερα στη ζωή τους τα μισά από τα βρέφη αυτά παρουσιάζουν καθυστερημένη κινητική ανάπτυξη (Wolf, Koldewijn, Beelen, Smit, Hedlund & de Groot, 2002)

Βιβλιογραφική Ανασκόπηση Διαταραχές, όπως η Αναπτυξιακή Διαταραχή του Κινητικού Συντονισμού, το σύνδρομο Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας, άλλες μορφές ειδικών μαθησιακών δυσκολιών, όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία κ.ο.κ., συνδέονται με νευρολογικού τύπου ελάσσονες βλάβες (Piper, Byrne, Darrah & Watt, 1989; Brooks-Gunn, Gross, Kraemer, Spiker, & Shapiro, 1992; Blackman, Lindgren & Bretthauer, 1992; Hall, McLeod, Counsell, Thomson & Mutch, 1995; Lou, 1996; Hadders – Algra & Lindalh, 1999; Foulder– Hughes & Cooke, 2003)

Βιβλιογραφική Ανασκόπηση Παρουσιάζουν δυσκολίες, κυρίως στις λειτουργίες της προσοχής, της αντίληψης και της επιλογής ενός κατάλληλου κινητικού προγράμματος (Κουτσούκη, 1998). Η κινητική ανάπτυξη είναι από τους καλύτερους δείκτες για την ομαλή ή μη ανάπτυξη του βρέφους (Piper & Darrah, 1994). Υπάρχει σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην πρώιμη κινητική ανάπτυξη και στη μετέπειτα κινητική και ακαδημαϊκή απόδοση (Herrgård et al., 1993; Κουτσούκη, 1998; Gosselin et al., 2002; Burns et al., 2004; Pietz et al., 2004). Έγκαιρη ανίχνευση οδηγεί στο σχεδιασμό από διεπιστημονική ομάδα κατάλληλου παρεμβατικού προγράμματος.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Alberta Infant Motor Scale (I) Σταθμισμένη δέσμη δοκιμασιών. Ανταποκρίνεται σε βρέφη ηλικίας 0-18 μηνών. Διαθέτει ευρύ θεωρητικό υπόβαθρο. Περιλαμβάνει όλες τις κινητικές δεξιότητες, που πραγματοποιεί το βρέφος καθώς αναπτύσσεται. Αξιολογεί μέσω παρατήρησης. Είναι απλό στη εφαρμογή και στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Alberta Infant Motor Scale (II) Το AIMS περιλαμβάνει 58 δοκιμασίες: 1.στην πρηνή θέση 21 δοκιμασίες 2.στην ύπτια θέση 9 δοκιμασίες 3.στην εδραία θέση 12 δοκιμασίες 4.στην όρθια θέση 16 δοκιμασίες

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Alberta Infant Motor Scale (IIΙ) Υποκλίμακα της πρηνής θέσης: Κίνηση στα τέσσερα (1)

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Alberta Infant Motor Scale (IV) Υποκλίμακα της ύπτιας θέσης: Οι παλάμες στα γόνατα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Alberta Infant Motor Scale (V) Υποκλίμακα της εδραίας θέσης: Από την εδραία θέση στην στήριξη στα τέσσερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ: Alberta Infant Motor Scale (VΙ) Υποκλίμακα της όρθιας θέσης: Ημι- γονυκλισία

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ AIMS Ένα τραπέζι εξέτασης για τα μικρότερα βρέφη (0-4 μηνών). Μία περιοχή με μοκέτα για τα μεγαλύτερα βρέφη. Η περιοχή αυτή θα πρέπει να είναι αρκετά σταθερή, για να μην εμποδίζει την ικανότητα του βρέφους για κίνηση. Παιχνίδια κατάλληλα για βρέφη από 0-18 μηνών (μπορεί να είναι και τα παιχνίδια του). Ένας σταθερός ξύλινος πάγκος ή μια καρέκλα για την παρατήρηση κάποιων κινήσεων στην υποκλίμακα της όρθιας θέσης. Το φύλο αξιολόγησης.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ AIMS Ο τρόπος βαθμολόγησης έχει δύο επίπεδα: 1.Παρατηρήθηκε (Π), 2.Δεν Παρατηρήθηκε (ΔΠ).

ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ AIMS (Ι) 1.Αναγνωρίζεται η λιγότερο ‘‘ώριμη’’ κινητική δεξιότητα σε κάθε θέση. 2.Αναγνωρίζεται η περισσότερο ‘‘ώριμη’’ κινητική δεξιότητα σε κάθε θέση. 3.Οι κινητικές δεξιότητες ανάμεσα στις δύο προηγούμενες αποτελούν το κινητικό ‘‘παράθυρο’’.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ AIMS (ΙΙ)

ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ AIMS (ΙΙΙ) Παρατηρήθηκε (Π), Δεν Παρατηρήθηκε (ΔΠ) 4.Βαθμολογείται κάθε κινητική δεξιότητα μέσα στο παράθυρο με: Παρατηρήθηκε (Π), Δεν Παρατηρήθηκε (ΔΠ). 5.Δίνεται ένας βαθμός για κάθε κινητική δεξιότητα κάτω από τη λιγότερο ‘‘ώριμη’’ δεξιότητα. 6.Δίνεται ένας βαθμός για κάθε δεξιότητα, που παρατηρείται μέσα στο κινητικό ‘‘παράθυρο’’. 7.Προστίθενται οι βαθμοί για την απόκτηση της βαθμολογίας της υποκλίμακας.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ AIMS (IV) 8.Προστίθενται όλες οι μερικές βαθμολογίες, για να βγει το τελικό σκορ του τεστ. 9.Το σκορ αυτό στη συνέχεια τοποθετείται στον κάθετο άξονα του γραφήματος της σταθμισμένης ομαλής ανάπτυξης 10.Στον οριζόντιο άξονα τοποθετείται η ηλικία του παιδιού. 11.Το σημείο, που συναντιούνται αυτές οι δύο τιμές, δείχνει την ποσοστιαία θέση του βρέφους ως προς την καμπύλη της ομαλής κινητικής ανάπτυξης.

Φύλλο Αξιολόγησης του Alberta Infant Motor Scale

ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ AIMS (I) Συμφωνία μεταξύ διαφορετικών εξεταστών (interrater reliability) σε τέσσερις ηλικιακές ομάδες (0-3, 4-7, 8-11, και 12 μηνών και άνω). Σε κάθε ηλικία, ο δείκτης αξιοπιστίας ήταν από.9556 και άνω, ενώ ο δείκτης για το δείγμα συνολικά ήταν Εξετάστηκαν οι διαφορές στην παρατήρηση διαφορετικών εξεταστών σε δύο χρονικά σημεία με απόσταση 3 έως 7 ημερών μεταξύ τους. Τα αποτελέσματα παρουσίασαν δείκτες αξιοπιστίας από.9556 και άνω.

ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ AIMS (II) Εξετάστηκε η αντικειμενικότητα των μετρήσεων από τους εξεταστές σε βρέφη, ηλικίας 0-3, 4-7, 8-11, 12 μηνών και άνω, σε δύο μετρήσεις με χρονική απόσταση μιας εβδομάδας μεταξύ τους. Τα αποτελέσματα έδωσαν δείκτες αντικειμενικότητας από.8585 (για βρέφη ηλικίας 12 μηνών και άνω), έως.9775 (για βρέφη ηλικίας 8-11 μηνών). Για το συνολικό δείγμα, ανεξαρτήτως ηλικίας βρεφών, ο δείκτης αντικειμενικότητας ήταν.9925.

ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ AIMS (III) Η ταυτόχρονη εγκυρότητα (concurrent validity) του AIMS εξετάσθηκε με την αντιστοίχησή του με το Peabody Developmental Motor Scale (Folio & Fewell, στο: Piper και Darrah, 1994) και το Bayley Scale of Infant Development (Bayley, στο: Piper και Darrah, 1994). Οι δείκτες εγκυρότητας, που βρέθηκαν, κυμαίνονταν από.84 έως.99. Για βρέφη ηλικίας 0-13 μηνών συνολικά, η αντιστοίχηση του AIMS με το Peabody και το Bayley ήταν.99 και.97 αντίστοιχα. Επίσης, οι αντίστοιχοι δείκτες εγκυρότητας μεταξύ: α) AIMS και Peabody, και β) AIMS και Bayley ήταν:.90 και.84 για βρέφη 0-4 μηνών,.98 και.93 για βρέφη 4-8 μηνών, και τέλος.94 και.85 για βρέφη 8-13 μηνών.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 1.Θεωρία της νευρολογικής ωρίμανσης (neuromaturational theoretical model) (Piper & Darrah, 1994; Gallahue & Ozmun, 1997). 2.Δυναμική θεωρία (dynamic motor theory) (Piper & Darrah, 1994; Gallahue & Ozmun, 1997).

ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ (Ι) Η κίνηση εξελίσσεται από κινητικά πρότυπα, που χαρακτηρίζονται από πρώιμες, μαζικές, αντανακλαστικές κινήσεις σε εκούσια, ελεγχόμενη κίνηση. Η κινητική ανάπτυξη εξελίσσεται με κεφαλοουριαία κατεύθυνση. Η κίνηση προχωρεί από το κέντρο προς τα πλάγια.

ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ (ΙΙ) Η σειρά διαδοχής της κινητικής ανάπτυξης είναι σταθερή ανάμεσα στα βρέφη και ο ρυθμός της κινητικής ανάπτυξης είναι σταθερός για κάθε βρέφος. (Zaichkowsky et al., 1980; Παρασκευόπουλος, 1985; Piper & Darrah, 1994)

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (Ι) Οι κινητικές συμπεριφορές είναι προϊόντα όλων των συνεισφερόμενων υποσυστημάτων. Οι κινήσεις επηρεάζονται από το έργο. Τα συστήματα παρουσιάζουν ιδιότητες αυτό- οργάνωσης και αυτονομίας. Τα υποσυστήματα μπορεί να αναπτύσσονται ασύγχρονα. (Piper & Darrah, 1994; Gallahue & Ozmun, 1997)

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ (ΙΙ) Οργανισμικοί περιορισμοί Περιβαλλοντικοί περιορισμοί Περιορισμοί του έργου (Piper & Darrah, 1994; Bartlett, 1997)

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ & ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ (Thelen & Fisher, 1982; Piper & Darrah, 1994; Bartlett, 1997; Gallahue & Ozmun, 1997) Θεωρία νευρολογικής ωρίμανσης Παραδοσιακή προσέγγιση. Λαμβάνει υπόψη της για την εμφάνιση κινητικών δεξιοτήτων μόνο την ωρίμανση του ΚΝΣ. Η ανάπτυξη συμβαίνει με ένα σταθερό, συνεχή, ιεραρχικό τρόπο. Η ανάπτυξη προέρχεται από μία σταθερή δομή (ΚΝΣ, εγκεφαλικό στέλεχος) Δυναμική θεωρία Σύγχρονη προσέγγιση. Λαμβάνει υπόψη της για την εμφάνιση κινητικών δεξιοτήτων και άλλους παράγοντες, π.χ. το έργο, το περιβάλλον. Η ανάπτυξη νοείται με έναν μη σταθερό και ασυνεχή τρόπο. Η ανάπτυξη προέρχεται από την ίδια δομή, αλλά είναι περισσότερο λειτουργική.

Συμπέρασμα Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το AIMS: είναι μια δέσμη δοκιμασιών εύκολη στη χρήση, δεν είναι επιθετική στην εφαρμογή της, εφόσον γίνεται μέσω παρατήρησης, λαμβάνει υπόψη του τις επικρατέστερες θεωρίες για την κινητική ανάπτυξη, περιλαμβάνει σε κάθε κινητική δοκιμασία όλα εκείνα τα στοιχεία, που επηρεάζουν την απόδοσή της (κίνηση ενάντια στη βαρύτητα, στάση του σώματος, στήριξη του σωματικού βάρους),

Συμπέρασμα αποτελείται από έναν σχετικά μεγάλο αριθμό κινητικών δεξιοτήτων ανά κατηγορία – θέση, καθιστώντας το σε ένα τεστ που μπορεί να αξιολογήσει με ακρίβεια το κινητικό επίπεδο του βρέφους και να προσδιορίσει με λεπτομέρεια τις δεξιότητες αυτές, που το δυσκολεύουν καθοδηγεί την παρέμβαση του βρέφους (όπου χρειάζεται παρέμβαση) με αξιόπιστο τρόπο και ελέγχει την πορεία της

ΤΕΛΟΣΕΥΧΑΡΙΣΤΩΠΟΛΥΤΕΛΟΣΕΥΧΑΡΙΣΤΩΠΟΛΥ