Η μετανεωτερική ταυτότητα της εκπαίδευσης Μετανεωτερικότητα -Κονστρουκτιβισμός

Μετανεωτερικότητα- Θεωρητικές Παραδοχές Foucault: o Λόγος δεν είναι δεδομένος, αλλά αναπτύσσεται όταν οι φωνές αναπτύσσουν κάποια σχέση με άλλες φωνές. Lyotard: γλωσσικά παιχνίδια  πολλαπλοί ατομικοί λόγοι, λογικές και κώδικες που αναπτύσσονται σε «τοπικά περιβάλλοντα» (οικογενειακά, κοινοτικά, επιστημονικά, επαγγελματικά).

Μετανεωτερικότητα- Χαρακτηριστικά Αμφισβήτηση κάθε βεβαιότητας. Εστίαση σε συγκεκριμένα, τοπικά θέματα: Μ.Μ.Ε., τοπική ιστορία, καταναλωτική κοινωνία) που επηρεάζουν την κατανόηση εννοιών (νόημα, ταυτότητα, πραγματικότητα). Στροφή από τον κανονιστικό & αντικειμενοποιημένο λόγο στις υποκειμενικές & τοπικές οπτικές που παράγονται σε συγκεκριμένο πλαίσιο  α) ενδυνάμωση της «κοινής γνώσης» την οποία νομιμοποιεί η κοινότητα που την παράγει, β) σεβασμός στη διαφορετικότητα, την ετερότητα, την πολυφωνία, τις διαφορετικές αξίες.

Μετανεωτερικότητα & Εκπαίδευση Από την ιδέα της γνώσης ως «αλήθειας» στην ιδέα της γνώσης ως «χρήσης»  στροφή στην υποκειμενική εμπειρία των εκπ/κών & μαθητών, που παράγουν & χρησιμοποιούν τη γνώση σε συγκεκριμένες συνθήκες & για συγκεκριμένους σκοπούς. Αναδιανομή των σχέσεων εξουσίας στην τάξη  κοινότητες μάθησης που θα συγκροτούν τη γνώση με διϋποκειμενικό έλεγχο & θα νομιμοποιούν την πολυφωνία & τις υποκειμενικές οπτικές.

Νέο Επιστημονικό Πνεύμα (Κονστρουκτιβισμός) Bachelard: H γνωστική ανάπτυξη είναι μια αδιάκοπα εξελισσόμενη και ασυνεχής δόμηση. Kuhn: Η επιστημονική γνώση οικοδομείται μέσα από ρήξεις και αντικαταστάσεις των Παραδειγμάτων, όταν αυτά δεν επαρκούν για την επίλυση των προβλημάτων. Πραγματισμός:Η πραγματικότητα και η αλήθεια δεν έχουν αντικειμενική και απόλυτη ύπαρξη και αξία. Ή, δε διαθέτουμε τρόπους να τις γνωρίσουμε.

Ο Κονστρουκτιβισμός Ως Θεωρία Μάθησης Ερώτημα: πώς μπορεί να προαχθεί η μάθηση με όρους γνωστικής ανάπτυξης του μαθητή; Απάντηση 1. Piaget: Οι μαθητές δεν απορροφούν τη γνώση από το δάσκαλο, αλλά τη δομούν ενεργητικά. Αφομοιώνουν τη νέα πληροφορία σε πιο απλές, προϋπάρχουσες έννοιες, ιδέες και γνώσεις, και τροποποιούν την κατανόησή τους στο φως νέων δεδομένων.

Ο Κονστρουκτιβισμός Ως Θεωρία Μάθησης/ 2 Απάντηση 2. Vygotsky (κοινωνικός κονστρουκτιβισμός): « η κοινωνική διάσταση της συνείδησης είναι πρωταρχική χρονικά & πραξιακά. Η ατομική διάσταση της συνείδησης είναι παράγωγη και δευτερεύουσα ».  καμμια έννοια δεν αποκτάται ούτε λειτουργεί μεμονωμένα παρά μόνο σε διαδικασίες που έχουν κάποιο ρόλο να επιτελέσουν: επικοινωνίας, σήμανσης ή επίλυσης προβλήματος.

Η μάθηση στο κονστρουκτιβιστικό παράδειγμα Ο νους δεν θεωρείται πια ως κενό δοχείο … Η γνώση από αντανάκλαση της “αντικειμενικής δομής” του κόσμου στο νου του μαθητή … Η μάθηση από προδιαγεγραμμένη συμπεριφορά / αντίδραση σε επιλεκτικά ερεθίσματα αλλά ως “αποθήκη” πεποιθήσεων, προσδοκιών, αξιών, σχημάτων κ.ο.κ. γίνεται “ανακάλυψη” και “διερεύνηση” γίνεται συστηματική οικοδόμηση της νέας γνώση πάνω στην προϋπάρχουσα

Ο Κονστρουκτιβισμός Στη Διδασκαλία/ Θεωρητικές Αρχές Αυτό που ενδιαφέρει, ως αφετηρία, όσον αφορά στους μαθητές είναι αυτό που εκείνοι αντιλαμβάνονται και πιστεύουν ως γνώση. Αυτό που ενδιαφέρει, ως αφετηρία, όσον αφορά στους εκπαιδευτικούς είναι οι προσωπικές του αντιλήψεις, πεποιθήσεις και προσωπικές θεωρίες για το γνωστικό αντικείμενο, τη διδασκαλία και τη μάθηση.  μαθητές & εκπαιδευτικοί μπαίνουν στη διδασκαλία όχι με διακριτούς ρόλους (πάροχος & αποδέκτης της γνώσης), αλλά -σ’ ένα βαθμό- ως συμπαίκτες και συνερευνητές.

Κονστρουκτιβισμός & ΔιδασκαλίαΑπό τις Θεωρητικές Αρχές στις Διδακτικές Πρακτικές Η γνώση στο σύνολό της, περιλαμβανόμενης και της μαθηματικής και της λογικής γνώσης, είναι προβληματοποιημένη (όχι πάγια και μονοσήμαντη) Λ.χ. Είναι πράγματι ο Μεσαίωνας σκοτεινή περίοδος (ενότητα «Η Τέχνη στο Μεσαίωνα».  1. Διερεύνηση εκπαιδευτικού υλικού (κατά προτίμηση συνεργατική)  αλληλεπίδραση και διερευνητική συζήτηση  2. Αυθεντικά και όχι μηχανικά καθήκοντα μάθησης (λ.χ., όχι κλειστές ερωταποκρίσεις, αλλά διευθυνόμενος διάλογος, που αποκαλύπτει την πορεία της σκέψης του μαθητή

Κονστρουκτιβισμός & ΔιδασκαλίαΑπό τις Θεωρητικές Αρχές στις Διδακτικές Πρακτικές Η γνώση είναι κοινωνικά κατασκευασμένη, είναι δηλαδή αποτέλεσμα ερμηνειών της πραγματικότητας και όχι αντανάκλασή της  οι άλλοι (και οι μαθητές ανάμεσά τους) έχουν πραγματικότητες, που είναι ανεξάρτητες από τις δικές μας. Διδακτικές πρακτικές Συνθήκες μάθησης βασισμένες στην εμπειρία, το ενδιαφέρον και τη συνεργασία  ευκαιρίες να εκφράσει ο μαθητής τις δικές του γνώσεις & οπτικές Η επίγνωση της κοινωνικής κατασκευής της γνώσης συνεπάγεται μια παιδαγωγική έμφαση στη συζήτηση, τη συνεργασία, τη διαπραγμάτευση και τα κοινά νοήματα (Ernest, 1995)  ευκαιρίες να δημιουργηθεί «κοινή γνώση» στην τάξη.

Κονστρουκτιβισμός & ΔιδασκαλίαΑπό τις Θεωρητικές Αρχές στις Διδακτικές Πρακτικές Η γένεση των γνωστικών συμπεριφορών δεν πρέπει να αποκόπτεται από τις συνθήκες επικοινωνίας στις οποίες εντάσσεται ο μαθητής στην πραγματική κοινωνική ιστορία του.  Η μάθηση κατά τον τύπο του μαθητευόμενου σε μια τέχνη (Brown, Collins, Duguid). Μάθηση σε πραγματικές καταστάσεις ζωής Γνώσεις-αντιληπτικά εργαλεία, των οποίων το περιεχόμενο δοκιμάζεται στην πράξη. Ένταξη και λειτουργία σε ομάδες.

Απηχήσεις Του Κονστρουκτιβισμού Στη Διδασκαλία/ Η Έννοια Της Δομής Το περιεχόμενο της σχολικής γνώσης παύει να ταυτίζεται με την αναπαραγωγή πληροφοριών και νοείται ως σύλληψη της θεμελιώδους δομής των αντικειμένων  Σπειροειδές αναλυτικό πρόγραμμα με κριτήριο τη δομή της αντίστοιχης επιστήμης (BRUNER)  η μάθηση προάγεται, όταν ο μαθητής οικοδομεί τις νοητικές του δομές.

Η Αξιοποίηση Των Προηγούμενων Ιδεών Του Μαθητή Οι προϋπάρχουσες γνώσεις/ιδέες απορρέουν από προηγούμενες εμπειρίες του μαθητή και συνιστούν τον δικό του εμπειρικό, διαισθητικό & προ-επιστημονικό τρόπο να κατανοεί & να ερμηνεύει την πραγματικότητα. Οι γνώσεις αυτές, όσο αφελείς και να είναι σχηματίζουν ένα αδιαμφισβήτητο φίλτρο για εκείνες που θα ακολουθήσουν.  ο εκπαιδευτικός πρέπει να ανιχνεύει αυτές τις γνώσεις και να προκαλεί στους μαθητές την επίγνωση της πιθανής τους ανεπάρκειας.

Η Αξιοποίηση Των Προηγούμενων Ιδεών Του Μαθητή/ 2 1.Έκφραση των προηγούμενων ιδεών στην εκκίνηση του μαθήματος και, στη συνέχεια, προσφορά της νέας γνώσης από το διδάσκοντα. 2.Έκφραση των προηγούμενων ιδεών για να αποκαλυφθούν τα σφάλματα, οι πλάνες και οι ατέλειες, ώστε τελικά να αμφισβητηθούν και να αντικατασταθούν. 3.Καθοδήγηση από έναν δάσκαλο που αποσαφηνίζει τις προηγούμενες γνώσεις του, τον διορθώνει και τον ενθαρρύνει στην αυτόνομη δράση.

Η Αξιοποίηση Των Προηγούμενων Ιδεών Του Μαθητή/ 3 Ο διδάσκων ζητά.. Α) τον ορισμό μιας λέξης Β) αντιπαραθέτει δύο λανθασμένες αντιλήψεις Γ)οργανώνει παιχνίδια ρόλων Α) Ο διδάσκων ρωτά με τρόπο που υπαινίσσεται ότι αυτός ο ορισμός στερεί το νόημα από κάποιες προτάσεις.. Β) Προσπαθεί να κατανοήσει γιατί ενδεχομένως οι μθ δέχονται κάποια απ’ αυτές. Γ) Κάνει υποθέσεις για τις ερμηνείες που δόθηκαν.

Η Γνωστική Σύγκρουση Να τοποθετείς το μαθητή σε μια θέση, από την οποία να αντιλαμβάνεται ότι η χρήση των προηγούμενων γνώσεων ή ιδεών του για την επίλυση ενός προβλήματος δεν συμβάλλει στην επίλυση αλλά, αντίθετα, δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες. Στόχος της είναι η εννοιολογική αλλαγή, που ορίζεται ως « η τροποποίηση των υπαρχουσών δομών των μαθητών κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι περισσότερο συμβατές με το επιστημονικό πρότυπο ».