Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία Ι Παρουσίαση, Δρ. Δημήτρης Λαμπρούλης ΤΕΙ Λάρισας.

Πρότυπα διαδικασίας Καινοτομίας. Το γραμμικό πρότυπο καινοτομίας. Εμφανίζει γραμμική αλληλουχία διακριτών φάσεων ή δραστηριοτήτων, ακόμη εστιάζει στην αιτία της παραγωγής της καινοτομίας. Οι δύο περιπτώσεις προτύπου είναι 1. το πρότυπο ώθησης από την τεχνολογία (technology push) και το 2. το πρότυπο έλξης από την αγορά (market pull). Βασικό κίνητρο του γραμμικού προτύπου ώθησης αποτελεί η εφαρμογή νέας τεχνολογίας. Η ανταποδοτική συμπεριφορά της αγοράς αυτής στις εταιρείες δημιουργεί νέα προιόντα και υπηρεσίες. Οι κίνδυνοι σ' αυτό το πρότυπο καινοτομίας προκύπτουν από την υπερβολική εμπιστοσύνη στις επιχειρηματικές δυνάμεις της νέας τεχνολογίας.

Το γραμμικό πρότυπο καινοτομίας. Επιτυχείς θεωρούνται οι εταιρείες που είναι ικανές στην κατανόηση και ερμηνεία των αναγκών των πελατών, μετά από συνεχείς επαφές και συζητήσεις μαζί τους. Καταλυτικός για την επιτυχή υλοποίηση του μοντέλου είναι ο χρόνος εισόδου του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Εφαρμογή των γραμμικών προτύπων καινοτομίας έχουμε σε τομείς όπως η φαρμακοβιομηχανία, η οποία υποστηρίζεται από το μοντέλο ώθησης, και η βιομηχανία τροφίμων η οποία εφαρμόζει το μοντέλο έλξης. Στην πράξη το κατάλληλο μοντέλο για τις περισσότερες βιομηχανίες είναι ο συνδυασμός και των δύο προτύπων.

Γραμμικό μοντέλο. Πρότυπο ώθησης. Έρευνα και Ανάπτυξη Μάρκετινγ κ Κατασκευή παραγωγής Χρήστης Προμηθευτές Τεχνολογίας Προμηθευτές τεχνολογίας Βιομηχανικοί χρήστες Οργανισμοί Μεταφορές Τεχνολογία

Γραμμικό Πρότυπο. Πρότυπο έλξης της ζήτησης. Θεωρεί την αγορά ώριμη στην ικανοποίηση μιας ανάγκης και έτσι, οι εταιρείες που είναι πιο ικανές να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν τις ανάγκες των πελατών μετά από συνεχή επαφή και συζήτηση μαζί τους επωφελούνται άμεσα. Μάρκετινγκ Έρευνα και ανάπτυξη Κατασκευή Παραγωγής χρήστης

Το συζευκτικό πρότυπο Αναπτύχθηκε κατά την δεκαετία του 80 όπου η βιομηχανία θεωρήθηκε 1. ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης, επιστήμης, τεχνολογίας και βιομηχανικής ανάπτυξης και αναγκών στην αγορά. 2. ως αλληλουχία διακριτών φάσεων ή δραστηριοτήτων. Οι θεωρητικές βάσεις του συζευκτικούύύ μοντέλου είναι οτι η καινοτομία είναι αποτέλεσμα ταυτόχρονης δράσης των τριών παραγόντων (παραγωγή, έρευνα και ανάπτυξη και μάρκετινγκ). Παραγωγή Έρευνα και Ανάπτυξη Μάρκετινγκ

Το αλληλεπιδραστικό πρότυπο. Στο αλληλεπιδραστικό πρότυπο καινοτομίας έχουμε συσχέτιση των προτύπων ώθησης της τεχνολογίας και της έλξης της ζήτησης και όπως αναφέρθηκε ήδη η καινοτομία στο μοντέλο αυτό είναι αποτέλεσμα ταυτόχρονης δράσης και των τριών παραγόντων. Το σημείο έναρξης της καινοτομίας δεν είναι γνωστό εκ προτέρων. Η καινοτομία είναι μια διαδικασία με λογική αλληλουχία, μη αναγκαστικά συνεχής, με λειτουργικά στάδια αλληλεπιδρώντα και αλληλοεξαρτώμενα. Σε αυτό το πρότυπο καινοτομίας, οι μεγάλες επιχειρήσεις παρουσίαζουν ορισμένα πλεονεκτήματα. Διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους για την εκμετάλλευση παραγόμενων καινοτομιών, χαρακτηρίζονται από οικονομίες κλίμακας, διαθέτουν ευκολότερη πρόσβαση σε κεφάλαια και έχουν μικρότερο αριθμό ανταγωνιστών άρα και μικρότερες πιθανότητες να αντιγραφεί η καινοτομία τους.

Αλληλεπιδραστικό πρότυπο. Ιδέα Ε&Α--Παραγωγή--Μάρκετινγκ Εμπορικό προϊόν Πρόοδος Εξέλιξη Κοινωνίας Ανάγκες της Κοινωνίας Και της αγοράς

Δυναμικά πρότυπα καινοτομίας Η δυναμική της καινοτομίας. Καινοτομία προϊόντος Καιν. Διαδικασίας Ρευστή φάση Μεταβατική φάση Συγκεκριμένη φάση Ρυθμός Βασικής Καινοτομίας

Δυναμικά πρότυπα καινοτομίας. Όπως δείχνει το προηγούμενο σχήμα, το ποσοστό καινοτομίας προϊόντων σε μια βιομηχανία ή μια κατηγορία προϊόντων είναι το υψηλότερο κατά τη διάρκεια των διαμορφωτικών ετών του. Αυτή είναι η ρευστή φάση κατά την οποία πολύς πειραματισμός με το σχεδιασμό προϊόντων και τα λειτουργικά χαρακτηριστικά πραγματοποιείται μεταξύ των ανταγωνιστών. Κατά την διάρκεια ρευστής περιόδου υψηλής καινοτομίας, πολύ λιγότερη προσοχή δίνεται στις διαδικασίες μέσα από τις οποίες παράγονται προϊόντα, έτσι το ποσοστό καινοτομίας διαδικασίας γίνεται με μια σημαντική χρονική καθυστέρηση. Η περίοδος ρευστότητας, συνεχίζεται από μια “μεταβατική φάση” στην οποία το ποσοστό σημαντικής καινοτομίας προϊόντων επιβραδύνεται και το ποσοστό σημαντικών καινοτομιών διαδικασίας επιταχύνεται.

Δυναμικά προϊόντα καινοτομίας. Σε αυτό το σημείο, η ποικιλία προϊόντων αρχίζει να δίνει τόπο στα τυποποιημένα σχέδια που έχουν αποδειχθεί στην αγορά ως η καλύτερη μορφή για την ικανοποίηση των αναγκών των χρηστών, είτε τα σχέδια που έχουν υπαγορευθεί από τα αποδεκτά πρότυπα, από νομικούς είτε ρυθμιστικούς περιορισμούς. Δεδομένου ότι η μορφή του προϊόντος γίνεται γρήγορα “σταθερή”, ο ρυθμός της καινοτομίας με τον τρόπο που παράγεται επιταχύνεται. Μερικές βιομηχανίες εισάγουν την “συγκεκριμένη φάση” στην οποία το ποσοστό σημαντικής καινοτομίας ελλατώνεται και για το προϊόν και για τη διαδικασία. Αυτές οι βιομηχανίες εστιάζονται εξαιρετικά στο κόστος, τον όγκο, και την ικανότητα ενώ η καινοτομία προίοντος και διαδικασίας εμφανίζονται σε μικρά επαυξητικά βήματα.

Τα δυναμικά συστήματα καινοτομίας Αυτά διακρίνονται α) το πρότυπο utterback-Abernathy. b) Tushman-Rosenkopf C) Foster S-curve. To πρότυπο utterback-Abernathy περιλαμβάνει τις τρείς φάσεις που συζητήθηκαν α) φάση ρευστότητας β) φάση μετάβασης γ)η ειδική φάση. Επιπρόσθετα τονίζει ότι ο κύκλος ζωής της τεχνολογίας είναι ανάλογος με τον κύκλο ζωής του προϊόντος και ότι η επιχείρηση πρέπει να αναπτύξει διαφορετικές ικανότητες για κάθε φάση εξέλιξης της τεχνολογίας.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τα σημαντικά χαρακτηριστικά της φάσης ρευστότητας είναι τα ακόλουθα Η μεγάλη αβεβαιότητα ως προς την τεχνολογία και την αγορά ενός νέου προϊόντος. Η ασάφεια για το αν χρειάζεται, πότε και που για να επενδύσει Η τεχνολογία για την παραγωγή νέου προϊόντος είναι δύσκολη, ακριβή και αξιόπιστη. Ο παραγωγικός εξοπλισμός γενικού σκοπού δεν είναι εξειδικευμένος για το νέο προϊόν. Οι χρησιμοποιούμενες πρώτες ύλες είναι κυριώς από τυποποιημένα προϊόντα. Η καινοτομία ως διαδικασία έχει μικρή σημασία. Ο ανταγωνισμός βασίζεται στα ειδικά χαρακτηριστικά του προϊόντος. Ο σχεδιασμός είναι πειραματικός και αλλάζει καθώς οι παραγωγοί προσδιορίζουν ακριβότερα τις ανάγκες της αγοράς, οι πελάτες κατανοούν καλύτερα τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας.

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τα χαρακτηριστικά της μεταβατικής φάσης. Μερική τυποποίηση της τεχνολογίας και αγοράς. Σχεδιασμός με στόχο την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πελατών με συνεργασία των παραγωγών με την αγορά. Ανάδειξη ενός κυρίαρχου σχεδιασμού που να διαθέτει όμοιες βασικές αρχές λειτουργίας και τα ίδια κύρια χαρακτηριστικά μεταξύ των προϊόντων τα οποία είναι συγκεκριμένα και δραστική μείωση της αβεβαιότητας, του πειραματισμού και των αλλαγών. Μείωση της σημασίας της καινοτομίας του προϊόντος. Αύξηση της σημασίας της καινοτομίας ως διαδικασία. Εξειδίκευση απαιτήσεων σε εξοπλισμό και σε υλικά με αύξηση του αντιστοίχου κόστους. Έμφαση στην ικανοποίηση εξειδικευμένων απαιτήσεων συγκεκριμένων πελατών. Εστίαση του ανταγωνισμού στη διαφοροποίηση των προϊόντων.

Χαρακτηριστικά ειδικής φάσης. Τα νεά προϊόντα αναπτύσσονται βάσει του κυρίαρχου σχεδιασμού Δίνεται έμφαση στην καινοτομία ως διαδικασία Η καινοτομία προϊόντος χρειάζεται να είναι κυρίως βελτιωτική. Υπάρχουν εξειδικευμένες απαιτήσεις σε εξοπλισμό και υλικά. Ο ανταγωνισμός κινείται με βάση το χαμηλό κόστος. Τα προϊόντα έχουν περισσότερες ομοιότητες παρά διαφορές.

Αβεβαιότητα. Η πολυπλοκότητα της τεχνολογίας είναι συνάρτηση κυρίως των πλεονασμάτων της καινοτομίας όπως τα αντιλαμβάνεται η τοπική αγορά αλλά και της υποστήριξης της καινοτομίας από άλλες συμπληρωματικές καινοτομίες. Υψηλή αβεβαιότητα Η επιρροή μη τεχνικών Παραμέτρων πολύ υψηλή Μέτρια Αβεβαιότητα. Η επιρροή μη τεχνικών Παραμέτρων υψηλή Κάποια Αβεβαιότητα. Η επιρροή μη τεχνικών Παραμέτρων χαμηλή. Μικρή Αβεβαιότητα. Η επιρροή μη τεχνικών Παραμέτρων πολύ χαμηλή. Πολυπλ οκότητα Κατάσταση εξέλιξης

Πρότυπο Tushman-Rosenkopf. Όσο πιο μεγάλη είναι η επιτυχία μιας καινοτομίας, τόσο πιο μεγάλη είναι η σημασία μη τεχνικών παραμέτρων για την επιτυχία της, ενώ παράλληλα αυξάνεται η σημαντικότητα των συμπληρωματικών ικανοτήτων και των επιχειρήσεων σε τοπικό περιβάλλον. Όσο πιο πολύπλοκη είναι η τεχνολογία και όσο πιο πρώιμο είναι το στάδιο στον κύκλο ζωής της τόσο μεγαλύτερη η αβεβαιότητα και η σημασία μη τεχνικών παραμέτρων. Τεχνολογική ασυνέχεια προκαλείται από καινοτομίες που προωθούν τα τεχνολογικά όρια, κατά μια τουλάχιστον τάξη μεγέθους, και οδηγούν σε ουσιαστικά διαφορετικό σχεδιασμό προϊόντων ή υπηρεσιών, υψηλά κόστη και καλύτερη απόδοση ή ποιότητα σε σύγκριση με τα παλία προϊόντα.

Πρότυπο Tushman-Rosenkopf. Τεχνολογική Ασυνέχεια. Ενίσχυση Ανταγωνισμού. Καταστροφή Ανταγωνισμού. Κυρίαρχος Σχεδιασμός Περίοδος Βελτιωτικών Αλλαγών Συντήρηση. Επεξεργασία κυρίαρχου Σχεδιασμού. Τεχνολογική Δυναμική Περίοδος Αναστάτωσης Αντικαταστάτη Ανταγωνισμός Σχεδιασμών Καθοδηγούμενη Τεχνική Αλλαγή

Το πρότυπο Foster S-curve. Θεωρεί ότι ο ρυθμός εξέλιξης της τεχνολογίας είναι συνάρτηση της προσπάθειας που έχει ενσωματωθεί στην ανάπτυξη της και ακολουθεί μια σιγμοειδή καμπύλη. Κατά το πρότυπο Foster, η τεχνολογική πρόοδος ξεκινά αργά, αναπτύσσεται ταχέως και φθίνει όταν η τεχνολογία φθάνει στα φυσικά της όρια οπότε η απόδοση προσπάθειας γίνεται πολύ μικρή οδηγώντας σε μια νέα τεχνολογία που οι φυσικές της ιδιότητες επιτρέπουν να υπερβεί τα φυσικά όρια της παλιάς τεχνολογίας. Θεωρούν ότι η φάση βελτιωτικής αλλαγής τελειώνει με την εμφάνιση μιας τεχνολογικής ασυνέχειας. Έτσι δημιουργείται το πρόβλημα της δύσκολης χρονικής πρόβλεψης για την άφιξη της τεχνολογικής ασυνέχειας. Μια πιθανή λύση δίνει το πρότυπο Foster S-curve παρουσιάζει κάποια μειονεκτήματα καθώς προυποθέτει μη αναμενόμενες αλλαγές στις ανάγκες της αγοράς ή πρόοδο συμπληρωματικών τεχνολογιών που οδηγούν σε παράταση της ζωής της τεχνολογίας που φαινόταν να έχει φτάσει στα φυσικά της όρια για να επενδύσει σε νέα τεχνολογία που μπορεί να έχει καθυστερήσει πολύ και να χάσει πιθανά συγκριτικά πλεονεκτήματα από την ταχεία υιοθετησή της.

Το πρότυπο Foster S-curve. Συμπληρωματικά οι γενικές αδυναμίες των δυναμικών προτύπων καινοτομίας συνοψίζονται στα εξής Δεν μπορούν να προσδιορίσουν με σχετική ακρίβεια πότε η κάθε φάση μιας τεχνολογίας ξεκινά και πότε τελειώνει. Δεν μπορούν να προβλέψουν πότε εμφανίζεται ασυνέχεια της τεχνολογίας. Η πρόβλεψη ασυνέχειας της τεχνολογίας βάσει των φυσικών της οριών δεν εξασφαλίζει τον σωστό χρόνο υιοθέτησης της νέας τεχνολογίας. Δεν μπορούν να προσδιορίσουν εύκολα ποιος είναι ο κυρίαρχος κάθε φορά σχεδιασμός. Η καινοτομική διαδικασία δεν ακολουθεί πάντα την καινοτομία προϊόντος. Οι επιχειρήσεις μπορούν να έχουν περισσότερα από ένα προϊόντα που ακολουθούν τις διαφορετικές φάσεις.

Ολοκληρωμένο πρότυπο για κέρδος από την καινοτομία. Φύση Καινοτομίας Βελτίωση Ριζική. Πολυπλοκότητα, εμπειρική Γνώση. Κύκλος ζωής. Εσωτερικό Περιβάλλον. Στρατηγική Δομή Οργάνωση. Συστήματα. Ανθρώπινο Δυναμικό. Φύση Καινοτομίας. Βελτιώση Ριζική Πολυπλοκότητα Εμπειρική Γνώση Κύκλος ζωής. Ικανότητες Προσόντα Γνώση. Κέρδη.

Το κυνήγι του σχεδίου για την επιτυχία. Αναγνώριση των πράξεων που προωθούν την επιτυχία. Ο επιχειρηματίας θα πρέπει να αναγνωρίσει τους κριτικούς παράγοντες επιτυχίας και αποτυχίας που θα τον οδηγήσουν στο σενάριο της καλύτερης ή χειρότερης περίπτωσης. Φάση του “κυνηγήματος” αναγνωρίζει τις πράξεις που θα προωθήσουν τους παράγοντες επιτυχίας και θα αποτρέψουν τους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στην αποτυχία. Πέρα από το λανσάρισμα. Σε συνδυασμό με τις ανατρεπτικές και προωθητικές πράξεις το “κυνηγητικό” σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει εκρηκτικές ενέργειες. Οι εκρηκτικές ενέργειες, οι οποίες εμφανίζονται μετά το λανσάρισμα του νέου προϊόντος σκοπεύουν στο να αυξήσουν τα αποτελέσματα επιτυχίας αυτού. Για παράδειγμα, με ένα επιτυχημένο αρχείο παροχής, οι εκδότες των νέων χρυσών οδηγών μπορούν να προσφέρουν συμβόλαια δύο χρόνων με μειωμένες τιμές στους διαφημιστές, οι οποίοι τώρα προσφέρονται να πληρώσουν για τις διαφημίσεις τους.

Το σχέδιο εφαρμογής του νέου προϊόντος. Αφού ο επιχειρηματίας έχει αποφασίσει ποιές πράξεις θα κάνει για να ενισχύσει την επιτυχία και να αποφύγει την αποτυχία, θα πρέπει να δημιουργήσει ένα σχέδιο εφαρμογής του νέου προϊόντος. Το δικό του σχέδιο μπορεί να είναι όσο λεπτομερές θέλει, ανάλογα με το πως θα το χρησιμοποίησει. Αν η ευκαιρία είναι μέρος ενός μεγαλύτερου ομαδικού σχεδίου, ένα λιγότερο αναπτυγμένο κυνηγητικό σχέδιο μπορεί να ανεβάσει το κλειδί των εκδόσεων και των πράξεων για συνεργασία στο επίπεδο αυτών που κάνουν την στρατηγική.

Το σχέδιο εφαρμογής του νέου προϊόντος. Σε ένα γενικό σχέδιο προώθησης ο επιχειρηματίας πρέπει να Ετοιμάσει πρόγραμμα ανάπτυξης. Ηγηθεί πιθανών μελετών. Λάβει έγκριση προγράμματος. Ορίσει σχέδια ανάπτυξης. Κάνει έρευνα ανάπτυξης. Κάνει έρευνα μάρκετινγκ. Αναπτύξει πρότυπα τέστ. Κάνει ανατροφοδότηση πελατών. Κάνει μια ανασκόπηση του προϊόντος. Μηχανική παραγωγή. Λανσάρει πρώτος παραγωγική μέθοδο. Τεστάρει την αγορά. Βελτιώσει το προϊόν. Εφαρμόσει ολοκληρωμένη παραγωγή. Διανείμει προίοντα. Αγορά. Διαφήμιση/προώθηση.