ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ BUSINESS PLAN ΚΑΙ MARKETING ΚΟΣΜΑ ΑΛΙΚΗ MSc ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ -ΛΑΜΙΑΣ Ενθάρρυνση Επιχειρηματικών Δράσεων, Καινοτομικών Εφαρμογών και Μαθημάτων Επιλογής Φοιτητών ΤΕΙ Λάρισας—Λαμίας “PLEASE ENTER”

Στήσιμο της επιχείρησης  Σχεδιασμός της επιχείρησης  Ξεκίνημα της επιχείρησης  Διοίκηση και οργάνωση της επιχείρησης

Σχεδιασμός της επιχείρησης  Προετοιμασία (έχω ότι απαιτείται για να στήσω την επιχείρησή μου;)  Σύνταξη του Business Plan (Επιχειρηματικό Σχέδιο)

Χαρακτηριστικά επιτυχημένων επιχειρηματιών Επιμονή, ισχυρό κίνητρο για επιτυχία, υψηλά επίπεδα ενέργειας, συμπεριφορά προσανατολισμένη στον στόχο, ανεξαρτησία, αυτοπεποίθηση, απαιτητικότητα, προσωπικότητα που παίρνει ρίσκα αφού αξιολογήσει την κατάσταση, δημιουργικότητα, εφευρετικότητα, όραμα, δέσμευση, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, αντοχή στις δύσκολες καταστάσεις, ανεκτικότητα στην αποτυχία, αξιοπιστία, ακεραιότητα, ισχυρές οργανωτικές και διοικητικές ικανότητες, φορέας αλλαγής, ανταγωνιστικότητα, εργατικότητα, αλλά και τύχη Επιμονή, ισχυρό κίνητρο για επιτυχία, υψηλά επίπεδα ενέργειας, συμπεριφορά προσανατολισμένη στον στόχο, ανεξαρτησία, αυτοπεποίθηση, απαιτητικότητα, προσωπικότητα που παίρνει ρίσκα αφού αξιολογήσει την κατάσταση, δημιουργικότητα, εφευρετικότητα, όραμα, δέσμευση, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, αντοχή στις δύσκολες καταστάσεις, ανεκτικότητα στην αποτυχία, αξιοπιστία, ακεραιότητα, ισχυρές οργανωτικές και διοικητικές ικανότητες, φορέας αλλαγής, ανταγωνιστικότητα, εργατικότητα, αλλά και τύχη

Γενικές ερωτήσεις  Θεωρείται ότι είσαστε έτοιμη να ξεκινήσετε μια επιχείρηση;  Έχετε εργαστεί ποτέ σε επιχείρηση παρόμοια με αυτή που επιθυμείται να ανοίξετε;  Οι άνθρωποι που σας ξέρουν θα έλεγαν ότι θα σας ταίριαζε η αυτοαπασχόληση;  έχετε υποστήριξη για την επιχείρησή σας από την οικογένειά σας;  Έχετε διδαχθεί κάποιο μάθημα σχετικά με το πώς να ξεκινήσετε την δική σας επιχείρηση;  έχετε συζητήσει την επιχειρησιακή σας ιδέα, το επιχειρησιακό σας σχέδιο με κάποιον ειδικό σύμβουλο επιχειρήσεων;  Υπάρχει κάποιο μέλος της οικογένειάς σας που έχει την δικιά του επιχείρηση;

Προσωπικά χαρακτηριστικά  Θεωρείτε τον εαυτό σας αρχηγό και αυτοδημιούργητο;  Οι άλλοι θα σας χαρακτήριζαν αρχηγό;  Είσαστε πρόθυμοι να επενδύσετε ένα σημαντικό μέρος των οικονομιών σας προκειμένου να ξεκινήσετε την επιχείρησή σας;  Διαθέτετε αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και τις ικανότητες σας για να στηρίξετε την επιχείρησή σας όταν τα πράγματα δυσκολέψουν;  Σας αρέσει να παίρνετε αποφάσεις μόνοι σας;  Είσαστε προετοιμασμένοι να χαμηλώσετε προσωρινά τα standard της ζωής σας προκειμένου να εδραιωθεί η επιχείρησή σας;  Οι άλλοι απευθύνονται σε εσάς όταν πρόκειται για λήψη αποφάσεων;  Είσαστε διατεθειμένοι να δεσμεύσετε πολύ χρόνο για τις ανάγκες της επιχείρησής σας;  Θα μπορούσαν να σας χαρακτηρίσουν ομαδικό παίχτη;

Δεξιότητες, εμπειρία και εκπαίδευση  Έχετε επιχειρηματικό σχέδιο για την επιχείρηση που θέλετε να ξεκινήσετε;  Γνωρίζετε και κατανοείτε τα συστατικά ενός επιχειρηματικού σχεδίου;  Γνωρίζετε ποια μορφή νομικής ιδιοκτησίας (sole proprietor, partnership or corporation) είναι καλύτερη για την επιχείρησή σας;  Ξέρετε γιατί ο επιχειρηματικός σχεδιασμός θεωρείται ο πιο σημαντικός παράγοντας για τον καθορισμό της επιχειρηματικής επιτυχίας;  Γνωρίζετε αν η επιχείρησή σας χρειάζεται κάποια ειδική άδεια και πώς θα την αποκτήσετε;  Γνωρίζετε που μπορείτε να βρείτε δημογραφικά δεδομένα και πληροφορίες για τους πελάτες σας;  Γνωρίζετε πώς να υπολογίσετε το «νεκρό σημείο» για την επιχείρησή σας; 

 Γνωρίζετε πώς να υπολογίσετε το αρχικό κόστος για την επιχείρησή σας;  Γνωρίζετε σχετικά με τα διάφορα προγράμματα δανειοδότησης στην περιοχή σας από τράπεζες και άλλους φορείς; Καταλαβαίνετε τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν;  Γνωρίζετε πώς να συντάξετε ή να μεταφράσετε ένα «φύλλο ισορροπίας» (balance sheet), δήλωση εισοδήματος και ροής μετρητών.  Γνωρίζετε γιατί τα δάνεια για μικρές επιχειρήσεις θεωρούνται περισσότερο ριψοκίνδυνα;  Είσαστε σίγουροι ότι η επιχείρησή σας καλύπτει μια συγκεκριμένη ανάγκη της αγοράς;  Γνωρίζετε την αγορά-στόχο σας;

 Κατανοείτε τις φορολογικές απαιτήσεις που συνδέονται με την επιχείρησή σας ;  Γνωρίζετε πώς να σχεδιάσετε μια στρατηγική μαρκετινγκ για την επιχείρησή σας;  Γνωρίζετε πώς να πληροφορηθείτε για τους ανταγωνιστές σας;  Κατανοείτε τις τάσεις μάρκετινγκ στον χώρο της επιχείρησής σας;  Έχετε άνεση στην χρήση υπολογιστή και άλλων τεχνολογιών προκειμένου να βελτιώσετε τις λειτουργίες της επιχείρησής σας;  έχετε σχεδιάσει ένα σύστημα πληρωμών για την επιχείρησή σας;  Έχετε στο μυαλό σας ένα σύστημα εξυπηρέτησης πελατών;  Γνωρίζετε που μπορείτε να βρείτε πληροφορίες σχετικά με κανονισμούς και νομοθεσίες που επηρεάζουν την επιχείρησή σας;

Business Plan Το Επιχειρηματικό Σχέδιο (ΕΣ) είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για κάθε επιχείρηση. Ο ρόλος του είναι η ανάλυση της υπάρχουσας κατάσταση όσο αφορά την αγορά και την επιχείρηση, προκειμένου να καθοδηγήσει τις ενέργειες των μελών- στελεχών της επιχείρησης προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις και τακτικές. Συγκεκριμένα συμβάλει στις ακόλουθες λειτουργίες: Το Επιχειρηματικό Σχέδιο (ΕΣ) είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο για κάθε επιχείρηση. Ο ρόλος του είναι η ανάλυση της υπάρχουσας κατάσταση όσο αφορά την αγορά και την επιχείρηση, προκειμένου να καθοδηγήσει τις ενέργειες των μελών- στελεχών της επιχείρησης προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις και τακτικές. Συγκεκριμένα συμβάλει στις ακόλουθες λειτουργίες:

 Δομή και Οργάνωση της επιχείρησης  Λήψη αποφάσεων με βάση τους στόχους και την πολιτική της επιχείρησης.  Καταγραφή, ανάλυση και κατανόηση της αγοράς, των καταναλωτών και του ανταγωνισμού.  Ως σημείο αναφοράς καταδεικνύει την επίτευξη η μη των στόχων.  Απαραίτητο να προσκομίζεται για τη λήψη δανείου από τις τράπεζες καθώς και σε άλλες παρόμοιες ενέργειες.

Δομή και σύνταξη επιχειρηματικού πλάνου  Αν και δεν έχει αυστηρά καθορισμένη δομή και περιεχόμενο, ένα business plan αποτελείται από τέσσερις (4) μεγάλες ενότητες  Εξωτερική Ανάλυση (Περιγραφή της Αγοράς)  Επιλογή, προσδιορισμός και υλοποίηση στρατηγικής  Οικονομικό Πλάνο  Εσωτερική Ανάλυση (Περιγραφή της Επιχείρησης)  Η κάθε ενότητα περιέχει υποκατηγορίες οι οποίες πρέπει να καλύψουν όλο το φάσμα της επιχειρηματικής δράσης

Χάρτης Επιχειρηματικού Σχεδίου  Γενική Εισαγωγή Πριν από το κυρίως σώμα ενός επιχειρηματικού σχεδίου πρέπει να προσαρτώνται το εξώφυλλο, η εισαγωγική σελίδα, τα περιεχόμενα και το executive summary.  Εξώφυλλο Πρέπει να είναι καλαίσθητο, να είναι σαφές ότι πρόκειται για επιχειρηματικό σχέδιο να υπάρχει το λογότυπο της εταιρείας και η πλήρης επωνυμία.  Εισαγωγική Σελίδα Περιλαμβάνει αρχικά, λίγα λόγια για την επιχείρηση, τηλέφωνα επικοινωνίας, διεύθυνση ιστοσελίδας και λογότυπο. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει περιγραφή και περίληψη των προϊόντων, φωτογραφίες και τον σκοπό του επιχειρηματικού πλάνου.

 Περιεχόμενα Πρέπει να είναι καλά δομημένα ώστε να περιλαμβάνει όλες τις κύριες κατηγορίες και τις υποκατηγορίες τους χωρίς να δημιουργεί σύγχυση  Executive Summary Εδώ πρέπει να περιλαμβάνεται σχεδόν όλο το περιεχόμενο του ΕΣ συμπιεσμένο σε μερικά συμπεράσματα, πληροφορίες, επιδιώξεις και στόχους της επιχείρησης και του πλάνου. Πρέπει να είναι ουσιαστικό και καλογραμμένο ώστε να προκαλεί το ενδιαφέρον. Να αναφέρονται κυρίως τα στοιχεία και τα νούμερα που δίνουν τη γενική εικόνα της επιχείρησης και τους στόχους της.

Εσωτερική Ανάλυση 1. Περιγραφή της επιχείρησης  Νομιμοποίηση-Τύπος επιχείρησης (ιδιοκτησιακό καθεστώς, τύπος επιχείρησης, άδειες και εξουσιοδοτήσεις)  Είδος επιχείρησης (εμπορία, κατασκευή, υπηρεσίες)  Αν είναι νέα, ανεξάρτητη επιχείρηση, υποκατάστημα, επέκταση, franchise κλπ  Ό,τι άλλο είναι γνωστό για τους εξωτερικούς πόρους της επιχείρησης (προμηθευτές, χοντρέμποροι, τράπεζες, στρατηγικοί συνεργάτες)

2. Προϊόντα/ Υπηρεσίες Περιγραφή με έμφαση στα οφέλη για τους καταναλωτές Περιγραφή με έμφαση στα οφέλη για τους καταναλωτές  Τι πουλάει η επιχείρηση;  Πώς αυτό ωφελεί τους καταναλωτές;  Τι διαφορετικό παρουσιάζουν τα προϊόντα/ υπηρεσίες της συγκεκριμένης επιχείρησης;  Τι έχει μεγάλη ζήτηση

3. Τοποθεσία 3. Τοποθεσία Κρίσιμο σημείο για την επιτυχία ή την αποτυχία της επιχείρησης. Η επιχείρηση πρέπει να βρίσκεται κοντά στους πελάτες. Ερωτήσεις προς απάντηση: Κρίσιμο σημείο για την επιτυχία ή την αποτυχία της επιχείρησης. Η επιχείρηση πρέπει να βρίσκεται κοντά στους πελάτες. Ερωτήσεις προς απάντηση:  Ποιες είναι οι ανάγκες όσο αφορά την τοποθεσία  Τι είδους χώρους χρειάζεται η επιχείρηση  Πόσος χώρος απαιτείται  Ποια είναι η επιθυμητή περιοχή/ κτίριο  Προσβασιμότητα (δημόσια συγκοινωνία;)  Ύπαρξη δημογραφικών αλλαγών ή αλλαγών στην αγορά

Εξωτερική ανάλυση Εξέταση των παραγόντων εκτός επιχείρησης 1. Ανάλυση καταναλωτή (τμηματοποίηση της αγοράς και εντοπισμός των κινήτρων, αναγκών και επιθυμιών του καταναλωτή σε κάθε τμήμα της αγοράς όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση 2. Ανάλυση ανταγωνισμού (αναγνώριση των υπαρχόντων αλλά και πιθανών ανταγωνιστών και στρατηγικές που χρησιμοποιούν, διεξοδική ανάλυση των δυνατών και αδυνάτων σημείων τους

Προκειμένου να αναπτύξουμε κατάλληλη στρατηγική πρέπει να γνωρίσουμε καλά τους ανταγωνιστές μας. Συγκεκριμένα κοιτάμε:  Την απόδοση (πωλήσεις, τζίρος, κέρδη αποκαλύπτουν την υγεία της ανταγωνιστικής επιχείρησης)  Την εικόνα-προσωπικότητα (πώς γίνονται αντιληπτοί από τους καταναλωτές)  Στόχοι  Υπάρχουσα και προηγούμενες στρατηγικές  Διάρθρωση κόστους  Δυνατά και αδύνατα σημεία  Πώς διαφέρουν τα προϊόντα τους από τα υπόλοιπα της αγοράς

3. Ανάλυση της αγοράς Στόχος της είναι να προσδιορίσει πόσο ελκυστική είναι η αγορά και να γίνει κατανοητή η δυναμική της, ώστε να εντοπιστούν οι ευκαιρίες αλλά και οι παγίδες, προκειμένου να ληφθούν προληπτικά μέτρα και να αναπτυχθούν κατάλληλες στρατηγικές. Στόχος της είναι να προσδιορίσει πόσο ελκυστική είναι η αγορά και να γίνει κατανοητή η δυναμική της, ώστε να εντοπιστούν οι ευκαιρίες αλλά και οι παγίδες, προκειμένου να ληφθούν προληπτικά μέτρα και να αναπτυχθούν κατάλληλες στρατηγικές. Μέγεθος αγοράς Ορίζοντες Ανάπτυξης (growth prospects) Κερδοφορία αγοράς Διάρθρωση κόστους (cost structure) Κανάλια Διανομής (Distribution Channels) Τάσεις Παράγοντες επιτυχίας (key success factors) Μέγεθος αγοράς Ορίζοντες Ανάπτυξης (growth prospects) Κερδοφορία αγοράς Διάρθρωση κόστους (cost structure) Κανάλια Διανομής (Distribution Channels) Τάσεις Παράγοντες επιτυχίας (key success factors)

4. Ανάλυση περιβάλλοντος Ανάλυση όλων εκείνων των παραγόντων που επηρεάζουν την αγορά και την βιομηχανία του προϊόντος Ανάλυση όλων εκείνων των παραγόντων που επηρεάζουν την αγορά και την βιομηχανία του προϊόντος Τεχνολογία Κράτος Οικονομία Κουλτούρα-Πολιτισμός Τεχνολογία Κράτος Οικονομία Κουλτούρα-Πολιτισμός Δημογραφικά στοιχεία Δημογραφικά στοιχεία

Επιλογή, προσδιορισμός και υλοποίηση στρατηγικής 1. Στρατηγική προϊόντων  Υπόσχεση του προϊόντος (ακριβό και ποιοτικό, φθηνό, εύχρηστο…)  Χαρακτηριστικά (περιγραφή προϊόντος)  Διαφοροποίηση από τα άλλα προϊόντα της αγοράς  Μοναδικότητα, τι το μοναδικό έχει να προσφέρει (Unique Selling Proposition/ USP)

2. Πλάνο marketing Πρέπει να αρχίζει με μια σύντομη περιγραφή των στόχων της επιχείρησης, της θέσης που επιθυμεί να κατέχει ανάμεσα στις άλλες του χώρου και της ομάδας- στόχου της. Πρέπει να αρχίζει με μια σύντομη περιγραφή των στόχων της επιχείρησης, της θέσης που επιθυμεί να κατέχει ανάμεσα στις άλλες του χώρου και της ομάδας- στόχου της.  Συμπεριφορά καταναλωτή (διαδικασία αγοράς, ευαίσθητα σημεία κατά την επιλογή προϊόντων, από πού αγοράζει, συνήθειες, κίνητρα, ανάγκες που οδηγούν σε αγορές, καταναλωτισμός)  Προϊόν (χαρακτηριστικά του και που δίνεται έμφαση, κύκλος ζωής και στάδιο στο οποίο βρίσκεται τώρα)

 Τιμή (καθορισμός τιμολογιακής πολιτικής, εναλλακτικές λύσεις και εκπτώσεις)  Διανομή (κανάλια διανομής, στόχους διανομής, κόστος, κίνητρα για εμπόρους λιανικής και χονδρικής)  Προώθηση (στόχοι, διαφήμιση, δημόσιες σχέσεις, δημοσιότητα, προώθηση πωλήσεων, προσωπικές πωλήσεις, άμεσο marketing και χρήση διαδικτύου)

3. Πωλήσεις Πορεία των πωλήσεων των τελευταίων ετών, πρόβλεψη για τα επόμενα έτη και πρόβλεψη της συνολικής αγοράς Πορεία των πωλήσεων των τελευταίων ετών, πρόβλεψη για τα επόμενα έτη και πρόβλεψη της συνολικής αγοράς 4. Διοικητικό πλάνο  Ποιες αδυναμίες υπάρχουν σε διοικητικό επίπεδο;  Ποιος/-οί θα αναλάβουν την διοίκηση;  Ποια τα καθήκοντά τους;  Ύπαρξη σαφών και κατανεμημένων ευθυνών;  Ποιες οι ανάγκες σε προσωπικό;  Ποιο το μισθολογικό καθεστώς;  Τι προνόμια, διακοπές και αργίες προβλέπονται;  Πώς πότε και από ποιους θα γίνει η εκπαίδευση;

Οικονομικό Πλάνο Παρουσίαση της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης:  Ισολογισμός  Ανάλυση Χρηματοροών (ανάλυση της ρευστότητας της επιχείρησης η οποία παρέχει μια συνολική εικόνα των χρημάτων που εισέρχονται και εξέρχονται από το ταμείο, βοηθώντας στην σωστή ρύθμιση των υποχρεώσεων και απαιτήσεών της)  Κατάσταση Αποτελεσμάτων χρήσης (έσοδα, έξοδα, κέρδη και ζημιές-τωρινές, παλιές και μελλοντικές καταστάσεις)  Break-even Analysis (προσδιορισμός νεκρού σημείου) (πωλήσεις που πρέπει να γίνουν ώστε να καλυφθεί το συνολικό κόστος)

Γενικές οδηγίες  Χρήση σχεδιαγραμμάτων και γραφικών  Ρεαλιστικές προβλέψεις και περιγραφές  Επικέντρωση στα πιο ουσιαστικά θέματα  Εναλλακτικά σενάρια  Προσθήκη ή απαλοιφή υποκατηγοριών αν κριθεί κατάλληλο  Λογική δομή  Προσεγμένη εμφάνιση

Ξεκίνημα της επιχείρησης  Αναζήτηση συμβούλου  Αναζήτηση οικονομικού κεφαλαίου  Αγορά μιας επιχείρησης  Ονομασία της επιχείρησης  Επιλογή τοποθεσίας  Επιλογή δομής  Προστασία των ιδεών σας  Εξασφάλιση αδειών που απαιτούνται  Αγορά εξοπλισμού

Διοίκηση και οργάνωση της επιχείρησης  Λήψη αποφάσεων  Διοίκηση προσωπικού  Αγορά και τιμή  Αγορά και πώληση  Νομικά θέματα (ασφάλιση εργαζομένων, φορολογικά θέματα)  χρήση της τεχνολογίας και εργασιακό περιβάλλον  Διαρκής ενημερότητα  Οικονομική ανάπτυξη

Marketing  Αποτελεί βασικό κομμάτι της επιχείρησης. Το πόσο καλά έχει τοποθετηθεί μια επιχείρηση στην αγορά, κρίνει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία ή όχι αυτής  Στόχος: η διατήρηση και κατάκτηση πελατών  Η οργανωμένη προσπάθεια μίας επιχείρησης ή ενός οργανισμού να ικανοποιήσει τις ανάγκες αλλά και τις επιθυμίες των καταναλωτών και η προσπάθεια δημιουργίας μιας μακροχρόνιας σχέσης με τον πελάτη/ καταναλωτή προσφέροντας υψηλή αξία στα προϊόντα τους, υψηλότερη από τα αντίστοιχα προϊόντα του ανταγωνισμού

Μείγμα Marketing  Προϊόν (τα χαρακτηριστικά του, οι ιδιότητες του, η χρηστική & συναισθηματική του αξία)  Τιμή (αντίστοιχη του προϊόντος, της ποιότητας κατασκευής του και της αξίας του)  Διανομή (κανάλια διανομής-σημεία πώλησης)  Προώθηση - προβολή (Διαφήμιση, Προσωπική Πώληση, άμεσο marketing Προώθηση Πωλήσεων και στις Δημόσιες σχέσεις Προώθηση ΠωλήσεωνΔημόσιες σχέσεις Προώθηση ΠωλήσεωνΔημόσιες σχέσεις

 Διαφήμιση (μέσα μαζικής ενημέρωσης – τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες, περιοδικά, αφίσες)  Προσωπική πώληση (μέσω των πωλητών)  Προώθηση (ενέργειες που σκοπό έχουν να επιτύχουν μεγαλύτερες πωλήσεις όπως κουπόνια, δωρεάν δείγματα, προώθηση μέσα στο κατάστημα)  Δημόσιες σχέσεις (στόχος η δημιουργία δημοσιότητας και θετικής εικόνας για την επιχείρηση και τα προϊόντα που διαθέτει – χτίζουμε ένα πρόσωπο)

 Με την διαφήμιση έχουμε μεγάλο εύρος, αλλά δεν έχουμε μετρήσιμο αποτέλεσμα (δεν ξέρουμε ποιοι έγιναν πελάτες)  Customer service (προσαρμοσμένη υπηρεσία)  Face-to-face / business to business  events

Έρευνα Αγοράς  Προκειμένου να εντοπιστούν οι ευκαιρίες, να διαμορφώνουν στρατηγικές μάρκετινγκ, και να καταστρώνουν ειδικές τακτικές και ενέργειες, το πρώτο βήμα είναι η έρευνα αγοράς

 Η συστηματική, λεπτομερής και αντικειμενική αναζήτηση των παραγόντων που έχουν επίδραση στην διαδικασία marketing:  Έρευνες που αφορούν οικονομικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες  Έρευνες της αγοράς –στόχο  Έρευνες για το προϊόν της επιχείρησης και των ανταγωνιστών  Έρευνες για δίκτυο διανομής  Έρευνες για τους ανταγωνιστές  Έρευνες για το καταναλωτικό κοινό

To marketing στην ουσία κατευθύνει τις λειτουργίες ολόκληρης της επιχείρησης προκειμένου να είναι επικεντρωμένες στον πελάτη/ καταναλωτή, χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει To marketing στην ουσία κατευθύνει τις λειτουργίες ολόκληρης της επιχείρησης προκειμένου να είναι επικεντρωμένες στον πελάτη/ καταναλωτή, χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει