Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Η Διαχείριση της Παγκόσμιας Οικονομίας μ ε τά τον Β ’ Παγκόσμιο Πόλεμο Παρουσίαση για το μάθημα «Διεθνής Πολιτική Οικονομία» Υπεύθυνος Καθηγητής: Μπλαβούκος Σπυρίδων Φοιτητές: Σακκάς Θέμης Κέλλας Αλέξανδρος Κολομέτσος Ευθύμιος

Το Θεσμικό Πλαίσιο ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΜΠΡΕΤΟΝ ΓΟΥΝΤΣ Ιούλιος 1944 ΔΝΤ/ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ/GATT Εχθρικές χώρες – χωρίς εκπροσώπηση Βορράς – φόβοι Νότος –ελάχιστη επιρροή Σοβ.Ένωση – ΔΕΝ υπέγραψε

1. Περίοδος Μερκαντιλισμού ( ) Συνθήκη Βεστφαλίας 1648: κρατική κυριαρχία μη παρέμβαση εξ. αρχών Ο όρος «Μερκαντιλισμός» Άνταμ Σμιθ (18 ο αιώνα) - Έντονη κριτική Μερκαντιλιστικά κράτη : πλούτος + ισχύς αυξ. εξαγωγών – μείωση εισαγωγών Αποικιοκρατία Παρόλο που κατακρινόταν, απογείωσε την εθνική ισχύ 2 ηγεμονικές Δυνάμεις: -Βρετανία (19 ο ) -ΗΠΑ (20 ο )

2. Βιομηχανική επανάσταση και Βρετανική Ηγεμονία (19ος αιώνας) Μερκαντιλισμός= προβιομηχανική ιδεολογία Βιομηχανική Επανάσταση: 1780 Βρετανία (37% Ευρ.Βιομ.Παραγωγής, 20% Παγκόσμιας, 80% νεότερη τεχνολογία) Μερκαντιλισμό Ελεύθ.Εμπόριο Λόγοι απελευθέρωσης εμπορίου: - Κοινοβούλιο -ξένες αγορές Ηγεμονική θέση Βρετανίας

3. Παρακμή Βρετανικής Ηγεμονίας (μετά ‘Α Παγκόσμιο Πόλεμο) Ύφεση Προστατευτισμός Υποχώρηση Βρ.Ηγεμονίας ΗΠΑ+Γερμανία ευνοούνται Μέχρι το 1913, σταδιακή ανακατανομή δύναμης Α’ Παγκόσμιος -> ΧΡΕΟΣ | | Στροφή προς εσωτ.αγορές | (Σταδιακά 1870 – ’90 ) Επενδύσεις + Προστατευτισμός Βρετανία- > ΗΠΑ | Λίρα -> $

4. Περίοδος του Μεσοπολέμου ΗΠΑ Μεγαλύτερη βιομηχανική Δύναμη Ρόλο καθαρού πιστωτή. Επιβολή φραγμών εισαγωγών δυσκολία ευρωπαίων για έσοδα από εξαγωγές ανταπόδοση ευρωπαίων πτώση παγκόσμιου εμπορίου Η κατάσταση στον μεσοπόλεμο, αποτέλεσμα της έλλειψης οικονομικής ηγεμονίας και εσωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.

5. Διεθνές Θεσμικό πλαίσιο (μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) 1930 Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών ( 1 ος Διέθνης Οικον. Οργανισμός) Μετά τον Β’ Παγκόσμιο: Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Παγκόσμια Τράπεζα Γενική συμφωνία δασμών και εμπορίου(GATT)

Λειτουργίες Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Εποπτεία ενός συστήματως καθορισμένων ή προστατευόμενων συναλαγματικών ισοτιμιών. Παροχή βραχυπρόθυσμων δανείων σε κράτη με προβλήματα προσωρινών ελειμάτων. Παγκόσμια Τράπεζα Παροχή μακροπόθεσμων δανείων για την μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ευρώπης και την οικονομική ανάπτυξη των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών. GATT Γενική συμφωνία δασμών και εμπορίου Μείωση δασμών. Καθορισμός κανόνων για την διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου. Ανάπτυξη διαδικασιών για την επίλυση των εμπορικων διαφορών

ΔΟ και Ηνωμένα Έθνη Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα υπόλογοι στον Ο.Η.Ε. Ο ΠΟΕ «συνεργαζόμενος» οργανισμός. Ο ΟΗΕ ασκεί μικρή επιροή επάνω τους. Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα είναι οικονομικά ισχυρότερη από τον ΟΗΕ. Παρόλαυτα ο ΟΗΕ έχει καταφέρει να αναθεωρήσουν πολιτικές και να υιοθετήσουν νέα προγράμματα.

Μεταπολεμικοί Οικονομικοί Θεσμοί και Βορράς Ηγετικός ρόλος Βορρά – Προτοστάτης ΗΠΑ Ψυχρός πόλεμος- οικον.συνεργασία χωρών Προβλήματα Διεθνών Οργανισμών Πετρελαϊκή κρίση ’73 Παγκοσμιοποίηση Αυξ. αριθμός μελών Δ.Ο. ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας κ’ Ανάπτυξης) G-10, G-5, G-7, G-8

Μεταπολεμικοί Οικονομικοί Θεσμοί και Νότος Τεράστιο Οικ. Χάσμα Βορρά-Νότου Μέτρα Σύκρισης Οικ.Ανάπτυξης: - κ.κ. ΑΕΠ -Ισοτιμία αγορ.δύναμης -Δείκτης Ανθρωπ.Αναπτ. Χάσμα μεταξύ των χωρών του Νότου Μειονεκτική θέση – Επιβολή συλλογικής δράσης UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development) Ασχολείται περισσότερο με θέματα χωρών του Νότου ΠΟΕ παραμένει κυρίαρχος στο Διεθνές Εμπόριο

Μεταπολεμικοί Οικονομικοί Θεσμοί και Κεντρικά Σχεδιαζόμενες Οικονομίες Σοβιετική Ένωση Εμπλοκή της στο Μπρέτον Γουντς Αντιρρήσεις  Αποχώρηση απο Δ.Ο. Παράδειγμα για άλλες κομουνιστικές χώρες πλην Γιουγκοσλαβίας Αρχικά : Σύμπραξη με Νότο  εναλλακτικοί Δ.Ο. Αρχές ’90 ΔΙΑΛΥΣΗ Σοβ. Ένωσης Είσοδος Ρωσίας και άλλων πρώην Κεντρικά Σχεδιαζόμενων Οικονομιών σε ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, GATT

Μεταπολεμικοί Οικονομικοί Θεσμοί και Κοινωνία των Πολιτών Κοινωνία των Πολιτών Ευρύ φάσμα μη κυβερνητικών, μη εμπορικών ομάδων που προσπαθούν είτε να ενισχύσουν είτε να αλλάξουν τους υπάρχοντες κανόνες, θεσμούς και κοινωνικές δομές. Αποκλεισμένη ομάδα από θέση ισχύος Διακρίνονται σε : - Κομφορμιστικοί φορείς - Μεταρρυθμιστικοί φορείς - Υπέρμαχοι μετασχηματισμού (απορρηπτικοί)