OIKOI A ΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ & ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ. Ιωάννης Χ. Κάπος 7o Πανελλήνιο Συνέδριο e- Θέμις : « Πιστωτικά Ιδρύματα : Νομικές & Θεσμικές Όψεις »

CREDIT RATING AGENCIES (CRA) ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ A ΄ ΜΕΡΟΣΓ΄ ΜΕΡΟΣΒ΄ ΜΕΡΟΣ ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ( κοινοτικό ) 2

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ : ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ OIKOI A ΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ. ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ.

ΣΚΟΠΟΣ ΟΑ : Αξιολόγηση Εμπόρων και Εκδοτών Χρηματοπιστωτικών Μέσων Αξιολόγηση : Συνέπεια της ανάγκης για εκτίμηση των μέσων δανεισμού της σύγχρονης οικονομίας. Αποτέλεσμα του φαινομένου της εγκατάλειψης του προτύπου της « παραδοσιακής » τραπεζικής διαμεσολάβησης (disintermediation). Ανάγκη Εξασφάλισης Αξιολόγηση του Εκδότη Χρηματοπιστωτικού μέσου και του ίδιου του μέσου δανεισμού ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ 4

Έργο ΟΑ : Εκτίμηση κινδύνου Αθέτησης ( παράλειψη προσήκουσας εκπλήρωσης ) Εκτίμηση ζημίας από την αθέτηση συμβατικής υποχρέωσης Μεταφορά Πληροφορίας στην αγορά ( Καταπολέμηση Ασύμμετρης πληροφόρησης ) ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ 5

Τρόπος Λειτουργίας : Συλλογή Πληροφοριών από τον ίδιο των έμπορο ή τον εκδότη ΧΜ Εξέταση Υλικού από ειδικούς Αναλυτές Κατάρτιση Αξιολόγησης από επιτροπή του ΟΑ Εκτίμηση « αντιδράσεων » αξιολογούμενου κατά τη παρουσίαση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης Εξαγωγή πορίσματος και αξιολογική κατάταξη ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ 6

ΠΗΓΗ : ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΑΤΑΞΗΣ ΑΝΑ Ο. Α. 7

Τρόποι Πληρωμής ΟΑ : Συνδρομητικά τέλη Καταβολή Αμοιβής από τον ίδιο τον αξιολογούμενο (“issuer pays”) ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ 8

Ερωτήματα : Μπορεί ο αξιολογητής να είναι απόλυτα φερέγγυος ; ( σύγκρουση συμφερόντων ) - ΟΑ συνιστούν ιδιωτικές επιχειρήσεις - Πιθανότητα ύπαρξης ιδίου συμφέροντος ( ΟΑ αμείβονται από τον ίδιο τον αξιολογούμενο ) - Ανάληψη πρόσθετων υπηρεσιών προς όφελος του αξιολογούμενου ( παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών ) - Ίδιο συμφέρον από αξιολόγηση (;). Θετική ή Αρνητική κρίση, ανά περίπτωση δύνανται να δημιουργήσουν κέρδη για τον αξιολογητή ( Ηθικός Κίνδυνος μη αντικειμενικής αξιολόγησης ) ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ 9

Ερωτήματα : Ποιες είναι οι μέθοδοι αξιολόγησης ; - Μπορεί να είναι απόλυτα ακριβείς ; Αρκεί μόνον το κίνητρο της διατήρησης της « καλής φήμης » των ΟΑ και της αποφυγής ζημίας από « εσφαλμένες » αξιολογήσεις (reputational damage) ώστε να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα ; ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ 10

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ : ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ OIKOI A ΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ. ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ.

Ανεπάρκεια του μηχανισμού της αγορά για αυτορρύθμιση. ΟΑ ανέπτυσσαν περισσότερα κέρδη από τις παρεπόμενες διαδικασίες της αξιολόγησης παρά από την παροχή υπηρεσίας αξιολόγησης. Οικονομική Κρίση ετών Συμμετοχή ΟΑ. Αναγκαία η ρυθμιστική παρέμβαση του νομοθέτη ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 12

Κανονισμός ( ΕΚ ) 1060/2009 για του Οργανισμούς Αξιολόγησης Πιστοληπτικής Ικανότητας Άρθρο 3 παρ. 1 ( α ). Ορισμός Αξιολόγησης Πιστοληπτικής Ικανότητας : « Γνώμη σχετικά με την πιστοληπτική ικανότητα οντότητας, χρέους, χρηματοπιστωτικών μέσων ή εκδοτών μέσω καθιερωμένου και καθορισμένου ( από τον ίδιο ΟΑ ) συστήματος αξιολόγησης με κατηγορίες αξιολόγησης » ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 13

Θέσπιση προδιαγραφών και διαδικασιών λειτουργίας ΟΑ Εστίαση επί ζητημάτων εσωτερικών διαδικασιών λειτουργίας, διαφάνειας, ελέγχου Εγγραφή σε ειδικό Μητρώο ( αφορά ΟΑ εγκατεστημένους στην ΕΕ ) Απαραίτητη η εγγραφή στο Μητρώο για τις περιπτώσεις κανονιστικής χρήσης των αξιολογήσεων - τήρηση κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας τραπεζικών ιδρυμάτων ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 14

Επιτρεπτό χρήσης αξιολογήσεων μη ενωσιακών ΟΑ υπό προϋποθέσεις (endorsement, certification on the basis of equivalence) Αποφυγή ρύθμισης σχετικά με περιεχόμενο που πρέπει να έχουν οι αξιολογήσεις Ανυπαρξία πρόβλεψης για τα κριτήρια κατάταξης Ανυπαρξία πρόβλεψης σχετικά με την αποδεκτή μεθοδολογία Θέτει βασικό πλαίσιο τυπικών προδιαγραφών. ( Αυστηρότητα, συστηματικότητα, συνέχεια, ίση μεταχείριση όλων των αξιολογούμενων ) Απαγόρευση χρήσης μη αξιόπιστων δεδομένων. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 15

Αντιμετώπιση προβλήματος σύγκρουσης συμφερόντων - Απαγόρευση παροχής επενδυτικών συμβουλών προς τον αξιολογούμενο - Απαγόρευση εξάρτησης αμοιβής ΟΑ από τον κύκλο εργασιών του αξιολογούμενου - Ρυθμίσεις εταιρικής διακυβέρνησης ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 16

Κανονισμός ( ΕΚ ) 513/2011 για του Οργανισμούς Αξιολόγησης Πιστοληπτικής Ικανότητας Εποπτεία και παρακολούθηση ΟΑ από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών Επιβολή κατασταλτικών μέτρων από μία κεντρική Αρχή Κοινοποίηση πληροφοριών που δίνονται από τον αξιολογούμενο προς τον ΟΑ ( ιδίως ως προς το ιστορικό δραστηριοτήτων ) ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 17

Κανονισμός ( ΕΚ ) 462/2013 για του Οργανισμούς Αξιολόγησης Πιστοληπτικής Ικανότητας Υποχρέωση Αξιολογουμένων να μην στηρίζονται αποκλειστικά ή μηχανιστικά στις αξιολογήσεις των ΟΑ Υποχρέωση αξιολόγησης των διαρθρωμένων πιστωτικών μέσων από τουλάχιστον δύο ΟΑ Πρόβλεψη καθεστώτος Αστικής Ευθύνης ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 18

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ : ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ OIKOI A ΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ. ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ.

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΟΑ ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ 20

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Αστική Ευθύνη ΟΑ προς τους Επενδυτές Δικαιοπρακτική (;) - Ανυπαρξία συμβατικής σχέσης - Πρόσβαση Επενδυτή σε είδηση. Δεν συνιστά επενδυτική συμβουλή 21

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Αστική Ευθύνη ΟΑ προς τους Επενδυτές Αδικοπρακτική επ ΑΚ (;) - Παρανομία : Οικονομική ζημία δεν πληρεί τις προϋποθέσεις του αδικοπρακτικώς παρανόμου. Παράλειψη προστατευτικών μέτρων επιμέλειας. - Υπαιτιότητα : Η ίδια η παράλειψη επίδειξης επιμέλειας συνιστά θεμελιωτικό στοιχείο της υπαιτιότητας. Καλύπτονται όλοι οι βαθμοί πταίσματος. - Ζημία : Κάθε ζημία του επενδυτή. ( Καλύπτεται και η ζημία από μη επένδυση ;) 22

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Αστική Ευθύνη ΟΑ προς τους Επενδυτές - Αιτιώδης Συνάφεια : Δυσχέρεια στη σύνδεση της παράνομης πράξης ή παράλειψης με την επενδυτική ζημία. 23

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Αστική Ευθύνη ΟΑ προς τους Επενδυτές Ex lege ( αρ. 35 α Κανονισμού 462/2013 ) - Θέσπιση εκ του νόμου ευθύνης των ΟΑ προς για την περίπτωση ελαττωματικής αξιολόγησης - Παράνομο : α ) Διάπραξη έστω και μίας εκ των παραβάσεων του παραρτήματος ΙΙΙ του Κανονισμού β ) πού έχει επίπτωση στην αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας - Παράρτημα ΙΙΙ Κανονισμού : Απαρίθμηση ως επί πλείστον παραβάσεων σχετικά με την οργάνωση και την λειτουργία των Ο. Α. Ελάχιστες παραβάσεις σχετίζονται με την προστασία των επενδυτών - Παραβάσεις που δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ δεν γεννούν αστική ευθύνη κατά τη διάταξη του άρθρου 35 α του Κανονισμού 24

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ - Βαθμός Υπαιτιότητας : Δόλος ή Βαριά Αμέλεια - Μη οριοθέτηση των εννοιών. Παραπομπή στο Εθνικό δίκαιο ( παρ. 4). - Ζημία : Μη εξειδίκευση. Αποκαθίσταται κάθε επενδυτική ζημία. Δεν αποκλείονται περαιτέρω αξιώσεις για αστική ευθύνη βάσει εθνικού δικαίου ( παρ. 5). 25

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ - Αιτιώδης Συνάφεια : Η επέλευση ζημία πρέπει να είναι αποτέλεσμα της εσφαλμένης αξιολόγησης, στην οποία βασίστηκε ευλόγως άλλως με τη δέουσα επιμέλεια ο επενδυτής. - Βάρος Απόδειξης : Υποχρέωση επενδυτή να προσκομίσει ακριβή και λεπτομερή στοιχεία τεκμηρίωσης της παράβασης του Κανονισμού από τον ΟΑ και της επίπτωσης που είχε η παράβαση στην αξιολόγηση. - Δυσχέρεια απόδειξης για τον επενδυτή. Το εθνικό δικαστήριο, κατ ’ επιταγή του Κανονισμού δέον να λάβει υπόψη την αδυναμία του επενδυτή για πρόσβασης σε πληροφορίες 26

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ - Απαλλακτικές ρήτρες : Έγκυρες μόνον εφόσον α ) ο περιορισμός της ευθύνης είναι εύλογος και αναλογικός, β ) επιτρέπεται από το εφαρμοστέο εθνικό δίκαιο - Παρ. 4: Παραπομπή στο εθνικό δίκαιο για ζητήματα αστικής ευθύνης που δεν διέπονται από τον Κανονισμό. 27

28 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ.