Θεωρίες ακροατηρίου

ποιοτική έρευνα ακροατηρίου (qualitative audience research)- τέλη 70 ‘στροφή στην εθνογραφία’ και media consumption ‘στροφή στην εθνογραφία’ και media consumption Σημαντικό = νόημα που παράγουν οι καταναλωτές των media Σημαντικό = νόημα που παράγουν οι καταναλωτές των media 1. από τα διάφορα κείμενα (texts) των media και 2. τις τεχνολογίες της καθημερινής ζωής. Τι είναι το ακροατήριο? Τι είναι το ακροατήριο? Όχι ακροατήριο αλλά ακροατήρια: πολλαπλές ομάδες που διαχωρίζονται από - τον τρόπο που προσλαμβάνουν διάφορα media και τύπους προγραμμάτων (genres) - ή την κοινωνική και πολιτισμική τους θέση.

διαχωρισμός μεταξύ ‘τηλεοπτικού ακροατηρίου’ διαχωρισμός μεταξύ ‘τηλεοπτικού ακροατηρίου’ –television industry: διαμόρφωση τεχνικών μέτρησης ακροατηρίου (audience measurement techniques) και του κοινωνικού κόσμου των πραγματικών ακροατηρίων... και του κοινωνικού κόσμου των πραγματικών ακροατηρίων... –lived experiences of actual audiences Ethnography vs industry: Ethnography vs industry: Με την εθνογραφική μέθοδο υπάρχει η ελπίδα να απεικονιστούν οι πρακτικές κατανάλωσης ‘από την πλευρά των πραγματικών ακροατηρίων’ (Ang, 1991). Δηλαδή:

 Όχι στην ποσοτικοποίηση (από έρευνες αγοράς)  Ναι στην παραγωγή νοήματος στην καθημερινή μας ζωή (production of meaning in everyday life) = εθνογραφία. Η εθνογραφία σαν μέθοδος πολιτισμικής έρευνας: Στην ανθρωπολογία: - ‘συμμετοχική παρατήρηση’ στο πεδίο (participant observation in the field) -μη δομημένη συζήτηση/συνέντευξη Σκοπός:  Κατανόηση μιας κουλτούρας από την πλευρά των αυτόχθονων  Κατανόηση υποκειμενικού τρόπου ερμηνείας του κοινωνικού περιβάλλοντος

Όμως, - η επιθυμία γνώσης του ‘άλλου’ = μη πραγματοποιήσιμη φαντασίωση/μερική αλήθεια - the ‘exotic other’ Η ποιοτική έρευνα ακροατηρίου = εθνογραφία, και προσπαθεί να εξηγήσει Η ποιοτική έρευνα ακροατηρίου = εθνογραφία, και προσπαθεί να εξηγήσει 1. το νόημα που παράγουν τα κοινωνικά υποκείμενα 2. και τις καθημερινές τους δραστηριότητες, τοποθετώντας τα σ’ ένα σύστημα δομών ισχύος και ανισότητας. => μιλάμε για critical ethnography (δηλ. πως ερμηνεύουν οι καταναλωτές τα μέσα στην καθημερινή τους ρουτίνα) => μιλάμε για critical ethnography (δηλ. πως ερμηνεύουν οι καταναλωτές τα μέσα στην καθημερινή τους ρουτίνα)

Κύριες συνεισφορές της ποιοτικής έρευνας ακροατηρίου (qualitative audience studies) τα τελευταία 15 χρόνια: Α. Αμφισβήτηση της παντοδυναμίας του κειμένου Αρχικά: το ακροατήριο σαν ‘μάζα’ - (κριτική της μαζικής κουλτούρας, Σχολή Φρανκφούρτης). - ‘υποδερμικό μοντέλο’- θεατές ζόμπι Κατόπιν ( ): σχολή των αποτελεσμάτων, effects studies, το κυρίαρχο θεωρητικό υπόδειγμα

Τέλη του 60: ανάπτυξη των critical media studies: - σημειωτική: μήνυμα ως ‘κείμενο’ (text) -μια πολύπλοκη δομή σημαινόμενων (signs) - ‘αναγνώστες’ (readers), παίζουν ρόλο στη νοηματοδότηση - προσοχή δίνεται πλέον στη σημασιοδότηση (signification), όχι στις επιδράσεις στη συμπεριφορά Παράλληλα, 1970s: ακροατήρια ως υποχείρια της ιδεολογικής επίδρασης των μέσων Παράλληλα, 1970s: ακροατήρια ως υποχείρια της ιδεολογικής επίδρασης των μέσων –αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ‘ντετερμινισμού του κειμένου’ (textual determinism): Screen. –(αναγνώστες = υποκείμενα που υποβάλλονται από το κείμενο σε συγκεκριμένες θέσεις (subject positions), με τη σύμφωνη γνώμη τους μάλιστα!) Αρχές 80: επόμενο μοντέλο σχέσης κειμένου-αναγνώστη: Αρχές 80: επόμενο μοντέλο σχέσης κειμένου-αναγνώστη: Media Group στο Centre for Contemporary Cultural Studies στο πανεπιστήμιο του Birmingham.

To CCCS ήταν το πρώτο που μίλησε 1. για την δύναμη του κειμένου να προτείνει συγκεκριμένα ιδεολογικά μηνύματα 2. για τους αναγνώστες σαν ενεργούς ‘αποκωδικοποιητές’ (active decoders) 3. δυνατότητα μερικής αμφισβήτησης έως και ολοκληρωτικής απόρριψης του μηνύματος που είναι ενσωματωμένο στο οποιοδήποτε κείμενο τι καθορίζει λοιπόν την παραγωγή νοήματος? 4. τι καθορίζει λοιπόν την παραγωγή νοήματος? -νόημα καθορίζεται από τη διαλογική σχέση ανάμεσα στο κείμενο και τα κοινωνικά υποκείμενα - ποιοτική έρευνα ακροατηρίου εξερευνά αυτή τη συνεχή διαλογική σχέση

Την ίδια εποχή: Χρήσεις και Ικανοποιήσεις (Uses and Gratifications) Την ίδια εποχή: Χρήσεις και Ικανοποιήσεις (Uses and Gratifications) -κοινό σημείο με σχολή Birmingham: ενδιαφέρον για τον ενεργό καταναλωτή των media. Όμως, σχολή Birmingham: κοινωνική θεωρία για την υποκειμενικότητα, την εξουσία και την κατασκευή νοήματος, σχολή Birmingham: κοινωνική θεωρία για την υποκειμενικότητα, την εξουσία και την κατασκευή νοήματος, Χ+Ι: Χ+Ι: –ψυχολογική σύλληψη της ανθρώπινης προσωπικότητας που εστιάζει στη χρησιμότητα των media για το άτομο. –Αγνοεί ζητήματα ιδεολογίας

Β. Συστήματα Προτίμησης και Πλαίσια Κατανάλωσης (patterns of preference and contexts of consumption) σχολή Birmingham: νέα εποχή για το ακροατήριο. σχολή Birmingham: νέα εποχή για το ακροατήριο. –Κατασκευή νοήματος = χώρος πάλης (site of contest) –σχετική δύναμη του θεατή στην πάλη και διαπραγμάτευση για την κατασκευή νοήματος. Αλλά, κάτι έλειπε: Αλλά, κάτι έλειπε: –1. χάρτης των κοινωνικών προτιμήσεων και γούστου (pattern of taste and preferences) –2. μελέτη του κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο γίνεται η κατανάλωση των media (το περιβάλλον, δηλαδή, της καθημερινής παρακολούθησης). Απάντηση μέσα από φεμινιστικές πολιτισμικές παρεμβάσεις: Απάντηση μέσα από φεμινιστικές πολιτισμικές παρεμβάσεις: –προσοχή στην ευχαρίστηση (pleasures) που δίνει το κείμενο, –και στις ιδιαίτερες δεξιότητες (competences) που απαιτούνται από τον αναγνώστη Επίσης: μελέτη καθημερινής ζωής, κατανάλωσης Επίσης: μελέτη καθημερινής ζωής, κατανάλωσης

Εθνογραφική προσέγγιση συζητά τα politics of cultural taste and value: Εθνογραφική προσέγγιση συζητά τα politics of cultural taste and value: έρευνα για την κατανάλωση τηλεοπτικών σήριαλ ή ρομαντικών μυθιστορημάτων από γυναικεία κοινά => κατανάλωσή τους εμπλέκεται στις δυναμικές της οικογενειακής ζωής... έρευνα για την κατανάλωση τηλεοπτικών σήριαλ ή ρομαντικών μυθιστορημάτων από γυναικεία κοινά => κατανάλωσή τους εμπλέκεται στις δυναμικές της οικογενειακής ζωής... – π.χ. Janice Radway, Reading the Romance (1987): κατανάλωση ρομάντσου σαν ΄κοινωνικό γεγονός’ το οποίο συμβαίνει σε οικογενειακό πλαίσιο Εθνογραφικές μελέτες εστιάζουν στις δομές εξουσίας μέσα στο νοικοκυριό: politics of the living room Εθνογραφικές μελέτες εστιάζουν στις δομές εξουσίας μέσα στο νοικοκυριό: politics of the living room = το σπίτι σαν χώρος αντιπαλότητας και διαμάχης για το τι και πότε θα ιδωθεί/σχέσεις εξουσίας μέσα στο νοικοκυριό = το σπίτι σαν χώρος αντιπαλότητας και διαμάχης για το τι και πότε θα ιδωθεί/σχέσεις εξουσίας μέσα στο νοικοκυριό Εκπρόσωποι: Ien Ang, David Morley, Mary Gillespie, Ann Gray, Charlotte Brundson, Roger Silverstone, Virginia Nightingale, Karen Ross, Shaun Moores, κ.α. Εκπρόσωποι: Ien Ang, David Morley, Mary Gillespie, Ann Gray, Charlotte Brundson, Roger Silverstone, Virginia Nightingale, Karen Ross, Shaun Moores, κ.α.

Γ. Τεχνολογίες Επικοινωνίας στο σπίτι:  90s: τεχνολογίες επικοινωνίας σαν κείμενα που περιμένουν να διαβαστούν.  ICTs as objects of domestic consumption:  πολλές εθνογραφικές μελέτες εξετάζουν το πόσο σημαντικές είναι τεχνολογίες επικοινωνίας σαν αντικείμενα οικιακής κατανάλωσης.  Τηλεκοντρόλ, χρονοδιακόπτης στο βίντεο, δορυφορική = παραδείγματα πολιτιστικής διαμάχης μέσα στο νοικοκυριό Η συζήτηση των media σαν οικιακές τεχνολογίες, ανοίγει το κεφάλαιο της πολιτιστικής κατανάλωσης (cultural consumption) και των καθημερινών πρακτικών μας. Η συζήτηση των media σαν οικιακές τεχνολογίες, ανοίγει το κεφάλαιο της πολιτιστικής κατανάλωσης (cultural consumption) και των καθημερινών πρακτικών μας.