H συμμετοχή των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία : προϋποθέσεις, εμπόδια και στρατηγικές για επαγγελματική μάθηση και δράση Σοφία Αυγητίδου & Δίκτυο Eκπαιδευτικών για το Δημοκρατικό και Συμμετοχικό Σχολείο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Γιατί ένα δίκτυο; Ισότιμες σχέσεις – συμπληρωματικότητα ρόλων Η μάθηση συμβαίνει μέσα από την αλληλεπίδραση σε μία κοινότητας πρακτικής Ισότιμες σχέσεις – συμπληρωματικότητα ρόλων Συνεχές ενδιαφέρον για βελτίωση των πρακτικών – ανανέωση της συνεργασίας το 2ο χρόνο Έρευνα – δράση: θεωρία, έρευνα, πράξη, αναστοχασμός ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ επαγγελματική μάθηση – μετασχηματισμός της πράξης – εκπαιδευτικά αποτελέσματα

Γιατί για ένα δίκτυο για τη συμμετοχική και δημοκρατική εκπαίδευση; ΜΑΘΗΣΗ Συνκατασκευή της γνώσης ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Hart (1992) ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Συμμετοχή Διάλογος Συναπόφαση Υπευθυνότητα

ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ: 1Ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΒΙΚΥ ΤΣΙΡΩΝΑ - ΑΝΘΟΥΣΑ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ -ΚΑΝΑΚΗ ΜΙΧΑΛΙΤΣΑ -ΚΥΡΙΑΖΙΔΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ 2Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΔΟΥΝΑ - ΜΑΡΙΑ ΝΑΣΤΟΥ -ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΑΝΔΡΑ -ΤΖΕΝΟΥ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ -ΑΝΔΡΕΙΔΟΥ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑ  2o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ - ΣΤΑΜΑΤΙΑ ΛΙΑΠΑΚΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΔΕΝΔΡΟΥ ΣΟΦΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΟΥ  ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΛΟΥΔΙΑ ΒΑΛΑΣΙΑ ΠΥΡΕΤΖΙΔΟΥ  2ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΒΑΘΥΛΑΚΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΒΑΛΚΑΝΙΔΟΥ ΤΡΑΪΑΝΗ ΤΖΕΛΕΠΙΔΟΥ

Ποιοι είμαστε;

Στόχος της παρουσίασης Το ζητούμενο Η αρχή Οι Διαδικασίες – τρόποι εργασίας στο δίκτυο Πρακτικές στα σχολεία Εκπαιδευτικά αποτελέσματα

Αρχικές αντιλήψεις Συμμετοχή: Χαίρομαι ευχάριστο κλίμα παρακολουθώ ακούω, κάνω δραστηριότητες ενδιαφέρομαι κάνω ενδιαφέρουσες δραστηριότητες Συμμετέχω δρώ, αποφασίζω ΑΡΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΌΤΑΝ ΔΕΝ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΑΥΤΑ Ο Treseder (1997) δίνει τον ορισμό της συμμετοχής ως «τη διαδικασία όπου τα παιδιά αρχίζουν να επηρεάζουν τις αποφάσεις για τη ζωή τους».

Αρχικές πρακτικές Διαφοροποιημένες πρακτικές αλλά ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ ΕΙΚΟΝΑ: Χαμηλά επίπεδα συμμετοχής Ο εκπαιδευτικός θέλει να έχει τον έλεγχο Συχνά δασκαλοκεντρικές και μονολογικές πρακτικές Μειωμένα περιθώρια χώρου και χρόνου για πρωτοβουλίες των παιδιών ΌΜΩΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ – ΠΡΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ

Εντοπισμός του προβλήματος: μετά τη θεωρία και τον αναστοχασμό «Το πρόβλημα είναι η μετωπική διδασκαλία που με αυτή γίνονται κυρίως αυτά τα μαθήματα». «Οι αποφάσεις για την επιλογή των δραστηριοτήτων γίνονται από εμένα και τα παιδιά έχουν μικρή δυνατότητα επιλογών» «Θέλω να σχεδιάζω δραστηριότητες που να περιορίζουν τη χρήση του μονολόγου και να δώσουν περισσότερο χρόνο και ευκαιρίες συμμετοχής στους μαθητές». «Πολλές φορές τα παιδιά κάνουν αυτό που ζητάω χωρίς να ξέρουν το γιατί…».

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Lansdown (2001:11) ΘΕΜΑ Αφορά στα παιδιά - πρόβλημα Ρεαλιστικές προσδοκίες Καθαροί στόχοι ΑΞΙΕΣ Αμοιβαίος σεβασμός Ακούγονται σοβαρά οι γνώμες Συμμετοχική λήψη αποφάσεων ΜΕΘΟΔΟΙ Ξεκάθαρος σκοπός Εξάσκηση για την απόκτηση δεξιοτήτων Υποστήριξη εκπαιδευτικού

ΣΥΝΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΩ ΤΙ ΚΑΝΩ ΚΑΙ ΤΟ ΞΑΝΑΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΕΡΕΥΝΩ ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΛΑΜΒΑΝΩ ΥΠΟΨΗ ΜΟΥ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΧΕΔΙΑΖΩ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΝΟΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ – ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΩ ΔΙΑΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑΖΩ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΣΤΟΧΟΥΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΥΛΟΠΟΙΩ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝΩ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΩ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΜΟΥ – ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ

Εφαρμογές στην τάξη -Πώς θα ήθελα να είναι ο χώρος της τάξης μου; Πώς να παίζουμε στις Ε.Δ. για να είμαστε χαρούμενοι; Πώς να διαμορφώσουμε τη νέα περιοχή δραστηριοτήτων στο νηπιαγωγείο; Πώς να παίξουμε το παιχνίδι με τους πρίγκιπες και τις πριγκίπισσες; Πώς να παίξουμε το αγαπημένο μας τραγούδι σα θέατρο; Πώς μπορούμε να δείξουμε τα συναισθήματά μας χωρίς λόγια; Τι χρειαζόμαστε να έχουμε καθαρά δόντια; Πώς μπορούμε να φτιάξουμε τον κήπο μας; Πώς θα φτιάξουμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι; Ποιοι ήταν οι λόγοι που βοήθησαν το κράτος της Μακεδονίας να γίνει ισχυρό; (Ιστορία)

Πρώτες δυσκολίες ΝΕΑ ΓΝΩΣΗ -ΕΝΝΟΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΝΑ ΜΑΘΩ ΤΟΝ ΝΕΟ ΤΡΟΠΟ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΤΡΟΠΟ ΜΕΡΙΚΗ Ή ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Αποτελέσματα στην επαγγελματική μάθηση; ΑΛΛΑΓΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ αναγνώριση Επανατοποθέτηση Πράξη Αξιολόγηση της πράξης Αλληλεπίδραση με τα μέλη της ομάδας Εντοπισμός διαφοράς στη δράση των παιδιών Ικανοποίηση Αποδοχή του νέου τρόπου και περισσότερη σιγουριά ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Δρώντα πρόσωπα Ικανά να δώσουν λύσεις Αξιολογητές της δράσης τους Ικανοί διαμορφωτές της εκπαιδ. διαδικασίας ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ Μεγαλύτερη ευχέρεια εκπαιδευτικού στο σχεδιασμό Επίλυση προβλήματος Διαφοροποίηση στόχων Διαλογικές πρακτικές Διαφοροποίηση μαθησιακής διαδικασίας Μεγαλύτερη ευχέρεια παιδιών στη συμμετοχή Τεκμηρίωση πρακτικών Αξιολόγηση - πρόταση

ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ – ΑΛΛΑΓΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ – ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ «Θεωρούσα ότι συμμετοχή των παιδιών είναι να με παρακολουθούν τα παιδιά σ’ ότι λέω και να κάνουν τις δραστηριότητες που επέλεγα. Τώρα αντιλαμβάνομαι ότι πρέπει να θέτω σωστούς προβληματισμούς ώστε να ενεργοποιούνται τα παιδιά». «Η στάση μου άλλαξε γιατί διαπίστωσα πως πράγματι ενεργοποιούνται οι μαθητές όταν έχουν μπροστά τους ένα πρόβλημα». «…Αναθεώρησα την άποψή μου γιατί ‘κατάλαβα’ ότι εξίσου σημαντικό είναι το ‘γιατί’ και όχι μόνο το ‘πως’. Δηλαδή η καλή γνώση των στόχων απαιτεί και ‘γνώση’ των παιδιών και του τρόπου που κάθε παιδί μαθαίνει.

Αποτελέσματα στη συμμετοχή των παιδιών Αλλαγή του επιπέδου συμμετοχής Αλλαγή του βαθμού συμμετοχής Μετατόπιση του κέντρου λήψης αποφάσεων Εμπλουτισμός του πλαισίου και των εμπειριών συμμετοχής Ορισμένα παιδιά συμμετέχουν ακόμα λίγο Ορισμένα παιδιά δεν είναι ευχαριστημένα από τη συμμετοχή τους στις αποφάσεις της τάξης Ορισμένα παιδιά θεωρούν ακόμα αυτονόητο το ρόλο του εκπαιδευτικού ως αυτού που θα ελέγξει τις ευκαιρίες και τα όρια για τη συμμετοχή τους.

Για ένα συμμετοχικό και δημοκρατικό σχολείο Σχολικό πλαίσιο Κοινωνία Γονείς μαθητής εκπαιδευτικός

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ.