ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 52 η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Το υλικό που παρουσιάζεται εδώ αποτελεί ένα δείγμα από διδακτικές προτάσεις, οι οποίες υλοποιήθηκαν στα Νηπιαγωγεία της 52 ης Περιφέρειας Π.Α. κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους , στο πλαίσιο επιμορφωτικών δράσεων με θέμα «Το πρόγραμμα της εισαγωγής στο Γραμματισμό στο Νηπιαγωγείο». Στο πλαίσιο της επιμόρφωσης αυτής, οι νηπιαγωγοί της Περιφέρειάς μας δούλεψαν στις τάξεις τους τα θέματα της εισαγωγής των μικρών παιδιών στον γραπτό λόγο, εφαρμόζοντας στην πράξη τα σύγχρονα θεωρητικά δεδομένα για την ανάδυση του γραμματισμού:  ανάδειξη του επικοινωνιακού χαρακτήρα του γραπτού λόγου  έκθεση του παιδιού σε πλούσιο αναγνωστικό περιβάλλον  εμπλοκή του γραπτού λόγου στις καθημερινές δραστηριότητες της τάξης  ανάδυση του γραμματισμού μέσα από το παιχνίδι των παιδιών  συμμετοχή του παιδιού σε δραστηριότητες με αυθεντικά αναγνωστικά γεγονότα Χάρη στην ανταπόκριση των συναδέλφων έγινε δυνατή η συγκέντρωση αυτού του υλικού και τις ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό. Η ταξινόμηση των δραστηριοτήτων έγινε με βάση την ένταξή τους στο ημερήσιο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου: 1. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ 2. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ 3. ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΕΣ ΚΑΙ Α ΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Βαρβάρα Πρεβεζάνου Σχολική Σύμβουλος 52ης Περιφέρειας Π. Α.

ΟΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Η Γλώσσα έχει εξ ορισμού διαθεματικό χαρακτήρα και οι δραστηριότητες ανάγνωσης και γραφής συνδέονται με όλα τα θέματα που προσεγγίζονται στην τάξη. Στο πλαίσιο επεξεργασίας διάφορων θεμάτων και σχεδίων εργασίας η/ο εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει αναγνωστικές προεκτάσεις στις δραστηριότητες, με αντίστοιχη έμφαση στην ανάγνωση και τη γραφή. Οι, με ποικίλους τρόπους, αναγνωστικές προεκτάσεις των αυθόρμητων και των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων των παιδιών, αναδεικνύουν τη χρήση του γραπτού λόγου.

ΣΧΟΛΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ Κρικλάνη Μαρία, Ορφανού Γεωργία Πορή Αφροδίτη 5 ο Νηπιαγωγείο Αγίου Δημητρίου ΒΡΕΣ ΤΟ ΡΟΛΟ ΣΟΥ Έχει δημιουργηθεί μια λίστα με τα παιδιά και τους ρόλους της γιορτής. Τα παιδιά διαβάζουν το όνομα του ήρωα που θα ενσαρκώσουν δίπλα στο όνομά τους για να βρούν το χαρτόνι με το ρόλο ή το ποίημά τους

ΣΥΝΤΑΓΕΣ Η Φρουτοσαλάτα μου Τα παιδιά γράφουν τα φρούτα που θέλουν να έχει η δική τους φρουτοσαλάτα. «Διαβάζουν» τη λέξη στον πίνακα αναφοράς. Βασιλική Νίκου και Θέκλα Κοκκώνη 11 ο Νηπιαγωγείο Ζωγράφου

ΣΥΝΤΑΓΕΣ Νάνσυ Χατζηπέτρου και Αναστασία Τσίγκρου 2 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης Ζαχαρία Θωμαή Κατσέλη Κωνσταντίνα Κουλιδάκου Βασιλική 9 ο Νηπιαγωγείο Αγίου Δημητρίου Τα παιδιά γράφουν μια συνταγή Έφτιαξαν ψωμί όλοι μαζί στο σχολείο και μετά σκέφτηκαν να γράψουν και τη συνταγή. Τα παιδιά έγραψαν λέξεις και κόλλησαν εικόνες. Ως πίνακα αναφοράς χρησιμοποίησαν τα πακέτα των υλικών που χρησιμοποίησαν. Τα παιδιά διαβάζουν μια συνταγή ο πίνακας αναφοράς υλικών με τις εικόνες των προϊόντων τα βοηθάει να διαβάσουν τη συνταγή για κουλούρια

ΣΥΝΤΑΓΕΣ Βασιλική Ντρέμπου 18 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης Τα παιδιά συμπληρώνουν μια συνταγή Τα παιδιά διαβάζουν τις κινητές κάρτες με τα υλικά......για να συμπληρώσουν την εκτέλεση της συνταγής βάζοντας το σωστό υλικό στο σωστό σημείο Τα υλικά μας:

Βασιλική Νίκου και Θέκλα Κοκκώνη 11 ο Νηπιαγωγείο Ζωγράφου Συνταγή χαράς Κάθε παιδί γράφει τη συνταγή που το κάνει χαρούμενο, διαλέγοντας τα μοναδικά της συστατικά Νάνσυ Χατζηπέτρου και Αναστασία Τσίγκρου 2 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης και... ΣΥΝΤΑΓΕΣ Συνταγή για όνειρα γλυκά Η συνταγή που έφτιαξαν όλοι μαζί μπορεί να χρησιμεύσει και ως πίνακας αναφοράς για να γράψει καθένας τη δική του

Ο ΠΡΕΣΒΕΥΤΗΣ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΜΑΣ «ΜΗ ΣΠΑΤΑΛΑΣ ΤΟ ΝΕΡΟ» Βρίσκουμε στο χάρτη σε ποιό τόπο θα πει κάθε παιδί το τραγούδι μας «μη σπαταλάς το νερό» και θα μεταφέρει το μήνυμά μας για την εξοικονόμηση του νερού σε όλον τον κόσμο. ΠΟΙΟΣ θα το πει; ΠΟΥ θα το πει; Το «γράφουμε» (με έτοιμες λέξεις) για να μην το ξεχάσουμε και πριν φύγουμε για διακοπές βρίσκουμε πάνω σε έναν χάρτη τα μέρη που θα πάμε και θα πούμε το τραγούδι. Κατερίνα Κουτσιούμπα – Κλειώ Σταύρου 4 ο Νηπιαγωγείο Καισαριανής ΤΟ ΝΕΡΟ

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Νίκη Παπαδοπούλου 13 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης Στο χάρτη βρίσκουν τις πόλεις με τα αποκριάτικα έθιμα και τοποθετούν κινητές καρτέλες Το βιβλίο των παραδοσιακών μεταμφιέσεων: Τα παιδιά ζωγραφίζουν τη μεταμφίεση που τους αρέσει και «γράφουν» το όνομα, το χαρακτηριστικό της και την πόλη (επιλέγοντας από έτοιμες λέξεις), συμβουλευόμενα αντίστοιχους πίνακες αναφοράς

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μπράτη Αντωνία, Μπράτη Γεωργία και Παπαδοπούλου Ροδούλα 13ο Νηπιαγωγείο Αγίου Δημητρίου Πώς το λένε το έθιμο της Αποκριάς; Δημιουργούμε πίνακες αναφοράς για τα διάφορα έθιμα Αποκριάς που γίνονται σε πόλεις της Ελλάδας. Πάνω στον χάρτη της Ελλάδας βρίσκουμε την πόλη και αντιστοιχούμε το έθιμό της. Τα παιδιά διαλέγουν να «επισκεφτούν» μια πόλη και να «παρακολουθήσουν» το έθιμό της. Μπορούν να μας μιλήσουν γι’ αυτό......και μετά να το ζωγραφίσουν και να το γράψουν. Για να το κάνουν αυτό πρέπει να διαλέξουν τη σωστή κινητή- κάρτα. Ο χάρτης μας θα λειτουργήσει ως πίνακας αναφοράς.

ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ Με αφορμή τον πίνακα του Σπύρου Βασιλείου «Το τραπέζι της Καθαρής Δευτέρας» φτιάχνουν το δικό τους σαρακοστιανό τραπέζι διαλέγοντας τα φαγητά από τις κάρτες. Μπράτη Αντωνία, Μπράτη Γεωργία και Παπαδοπούλου Ροδούλα 13ο Νηπιαγωγείο Αγίου Δημητρίου Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο «διαβάζουν» αυθεντικό, πραγματικό αναγνωστικό υλικό (αφίσες, σήματα, διάφορα έντυπα) και μελετούν τα χαρακτηριστικά τους. Έτσι, θα μετασχηματίσουν το γραπτό μήνυμα μιας αφίσας σε έναν άλλο κώδικα.

ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ Καλλιόπη Πι ττ αρά 17 ο Νηπιαγωγείο Ζωγράφου Μπαλωμένου Μαρία και Μητάκου Νικολέτα 10 ο Νηπιαγωγείο Αγίου Δημητρίου Ποια νηστίσιμα φαγητά μας αρέσουν; Τα παιδιά τα γράφουν και τα «σερβίρουν» στα πιάτα τους Αντί να γράψουν τα ίδια τα παιδιά θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν έτοιμες λέξεις, διαλέγοντας ίσως και ανάμεσα σε νηστίσιμα και αρτύσιμα τρόφιμα

Καλλιόπη Πιτταρά 17 ο Νηπιαγωγείο Ζωγράφου Το αγαπημένο μου νηστίσιμο φαγητό είναι... Για να ψηφίσουν πρέπει να συμβουλευτούν τον πίνακα αναφοράς. Μετά από ψηφοφορία, καταγράφουν το αποτέλεσμα. ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ

Τι έφαγα την Καθαρή Δευτέρα: Τα παιδιά αναζητούν στα διαφημιστικά φυλλάδια τα φαγητά που έφαγε ο καθένας, κόβουν τις φωτογραφίες και τις κολλούν. Δίπλα γράφουν την αντίστοιχη λέξη με βοήθεια του πίνακα αναφοράς. Θεοδώρου Κωνσταντίνα 18 ο Νηπιαγωγείο Αγίου Δημητρίου

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Μαρία – Φλώρα Νομικού 5 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης... γράφουν και ζωγραφίζουν τις σελίδες για το βιβλίο-λεξικό που θα φτιάξουν με τίτλο: «Το Παραδοσιακό Μουσείο» Τα παιδιά γράφουν τις κάρτες για τα αντικείμενα του Μουσείου μας...

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Μπράτη Αντωνία, Μπράτη Γεωργία και Παπαδοπούλου Ροδούλα 13ο Νηπιαγωγείο Αγίου Δημητρίου Tο δικό μας μουσείο Κυκλαδικής τέχνης Τα παιδιά φτιάχνουν τις ταμπέλες για τα δικά μας ειδώλια και τις τυπώνουν στον υπολογιστή. Ως πίνακας αναφοράς χρησιμεύει το βιβλίο της Σοφίας Γιαλουράκη «Τα κυκλαδικά ειδώλια ζωντανεύουν». Φτιάχνουν ταμπέλες για το τι πρέπει να προσέχω όταν επισκέπτομαι ένα μουσείο. Ζωγραφίζουν το αγαπημένο τους ειδώλιο και γράφουν το όνομά του

ΔΙΑΣΤΗΜΑ Δήμητρα Σορούτη – Γιώτα Τριανταφύλλου 17ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης Η κατασκευή μας χρησιμεύει ως πίνακας αναφοράς για τα εισιτήρια για το διαστημικό ταξίδι. Τα παιδιά γράφουν όνομα και πλανήτη. Μάθαμε ότι η ΝΑΣΑ δίνει ονόματα στα διαστημόπλοιά της. Εμείς τι όνομα θα του δώσουμε; Προτείναμε και ψηφίσαμε.

ΔΙΑΣΤΗΜΑ Κατερίνα Αλεξοπούλου 13 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης ΥΙΟΘΕΣΙΑ ΠΛΑΝΗΤΗ: Τα παιδιά διαλέγουν τυχαία κάρτες με τα ονόματα των πλανητών. Ψάχνουν να βρουν το παιδί με την ίδια καρτέλα. Επιβεβαιώνουν το όνομα του πλανήτη από τον πίνακα αναφοράς. Τώρα κάθε ζευγάρι έχει υιοθετήσει έναν πλανήτη. Κάθε ζευγάρι παιδιών μπορεί να αναλάβει να φέρει υλικό (εικόνες, βιβλία, κλπ) για τον πλανήτη τους

ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΛΑΝΗΤΕΣ Τα παιδιά ενώνουν λέξεις (σε κινητές καρτέλες) και φτιάχνουν λογικές, αλλά και παράλογες προτάσεις. Με τις παράλογες προτάσεις γελάμε. Τις λογικές προτάσεις τις κολλάμε στη μια πλευρά μιας εικαστικής κατασκευής. Τα παιδιά «γράφουν» όσες προτάσεις θέλουν για τους πλανήτες διαλέγοντας έτοιμες λέξεις. Ως πίνακας αναφοράς για τη σωστή πρόταση λειτουργεί η κατασκευή μας. Έτσι, θα μπορούσαν να φτιάξουν ένα εικονογραφημένο βιβλίο με τους πλανήτες... Κατερίνα Αλεξοπούλου 13 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης

ΔΙΑΣΤΗΜΑ Τα παιδιά φτιάχνουν ένα Άλμπουμ με «φωτογραφίες» από όσα αγαπούν στη Γη. Θα το δείξουν στους πλανήτες που θα επισκεφτούν στο ταξίδι τους (από το βιβλίο «Στη γειτονιά του ήλιου»). ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ Κατερίνα Αλεξοπούλου 13 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης  διαλέγουν ένα τίτλο «φωτογραφίας» από κινητές κάρτες  συμβουλεύονται το άλμπουμ…  και συμπληρώνουν ένα γράμμα για τους γονείς τους

ΔΙΑΣΤΗΜΑ Κατερίνα Αλεξοπούλου 13 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης ΤΙ ΘΑ ΦΕΡΟΥΜΕ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΠΛΑΝΗΤΗ: Κάθε παιδί θα διαλέξει και θα συμπληρώσει στη λίστα μόνο τον πλανήτη (ή τους πλανήτες) με το δώρο που του αρέσει περισσότερο. Θα τα βοηθήσει η λίστα με τα δώρα, όπου καταγράφηκαν οι ιδέες τους

ΠΑΣΧΑΛΙΑ και «Βήματα για τη ζωή» Χουσιάδα Σοφία Τσουμελέκα Τζένη (Τμήμα ένταξης) 3 ο Νηπιαγωγείο Βύρωνα Πρόκειται για ένα πίνακα διπλής εισόδου, όπου στην επάνω οριζόντια γραμμή υπάρχουν λέξεις σχετικές με το Πάσχα που τα αρχικά τους, σε έντονη γραμματοσειρά, σχηματίζουν τη λέξη ΠΑΣΧΑΛΙΑ. Οι λέξεις αυτές με την σειρά είναι: Πεταλούδα, Άνοιξη, Στεφάνι, Χελιδόνι, Αυγό, Λαμπρή, Ιησούς, Ανάσταση Κάθε λέξη εικονογραφείται με έναν αντίστοιχο πίνακα ζωγραφικής, που υπάρχει από κάτω. Στην πλαϊνή κάθετη γραμμή υπάρχει πάλι ως ακροστοιχίδα η λέξη ΠΑΣΧΑ, αλλά αυτή τη φορά κάθε γράμμα είναι και ένα ρήμα που δηλώνει συναίσθημα Οι δυο στήλες λειτουργούν ως πίνακες αναφοράς. Μοιράζονται στα παιδιά χαρτάκια που αντιστοιχούν σε ζευγάρια λέξεων: Πεισμώνει /η Πεταλούδα, Ανησυχεί/ η Άνοιξη Τα παιδιά πρέπει να διαβάσουν και να δώσουν απάντηση σχετική π.χ πότε ή γιατί Οι απαντήσεις τους καταγράφονται, εμπλουτίζονται με ανάλογα ποιήματα ελλήνων ποιητών και μπαίνουν στην αντίστοιχη θέση στον πίνακα διπλής εισόδου.

ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ Βασιλική Ντρέμπου 18 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης ΑΓΩΝΕΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ Μετά τους αγώνες όλοι θα πάρουν ένα αναμνηστικό δίπλωμα. Για να το φτιάξουν θα πρέπει πρώτα να μελετήσουν αυθεντικό υλικό.

ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Βασιλική Νίκου και Θέκλα Κοκκώνη 11 ο Νηπιαγωγείο Ζωγράφου Τα παιδιά συμπληρώνουν τον πίνακα με τις υγιεινές κα μη υγιεινές τροφές που έχουμε δημιουργήσει. Για κάθε τροφή του πίνακα, επιλέγουν και τοποθετούν τη σωστή κάρτα «ΕΙΝΑΙ» ή «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ» Στη γλώσσα μας υπάρχουν λέξεις-κλειδιά, όπως, «είναι», «ναι», «δεν», «μη», οι οποίες είναι αδύνατο να εικονογραφηθούν. Η απόκτηση του οπτικού λεξιλογίου αυτών των λέξεων συμβάλλει στην εκμάθηση της ανάγνωσης. Στη γλώσσα μας υπάρχουν λέξεις-κλειδιά, όπως, «είναι», «ναι», «δεν», «μη», οι οποίες είναι αδύνατο να εικονογραφηθούν. Η απόκτηση του οπτικού λεξιλογίου αυτών των λέξεων συμβάλλει στην εκμάθηση της ανάγνωσης.

ΤΙ ΑΡΕΣΕΙ ΣΕ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ (Από το πρόγραμμα «Βήματα για τη Ζωή») ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΧΙ Τα παιδιά τραγουδούν το τραγούδι που έφτιαξαν γι’ αυτά που τους αρέσουν κι αυτά που δεν τους αρέσουν. Κρατούν από 2 κάρτες. Μια που γράφει «ΝΑΙ» και μια που γράφει «ΟΧΙ». Κάθε φορά σηκώνουν την κάρτα που γράφει αυτό που λέει το τραγούδι (στο τραγούδι μπορεί να αλλάζουμε τη σειρά, να αλλάζουμε τους στίχους, να συμπληρώνουμε καινούργιους κλπ). Βασιλική Ντρέμπου 18 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης

Βασιλική Ντρέμπου 18 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΧΙ Τα παιδιά πρέπει να «διαβάσουν» τους στίχους του τραγουδιού και να τοποθετήσουν τις κάρτες με το «ΝΑΙ» και με το «ΟΧΙ» στη σωστή θέση. Δημιουργούνται οι πίνακες αναφοράς και μοιράζονται στα παιδιά οι κινητές κάρτες. Όταν διαβάσουν την κάρτα τους θα πουν ΝΑΙ ή ΟΧΙ.

... ΚΙ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΡΕΣΟΥΝ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Τα παιδιά φτιάχνουν το δικό τους σήμα γι’ αυτό που δεν τους αρέσει. Βασιλική Ντρέμπου 18 ο Νηπιαγωγείο Ηλιούπολης