Επιδερμίδα-εξωτερική, επιθηλιακή στιβάδα το χόριο ή κυρίως δέρμα-εσωτερική στιβάδα χαλαρός συνδετικός ιστός, το υπόδερμα ή υποδόριος ιστός. το μεγαλύτερο όργανο, μέση επιφάνεια περίπου 2 m2, περίπου 4 kg,70 % νερό
Βασική ή μητρική στιβάδα (πολλαπλασιασμό) Μαλπιγιανή ή ακανθωτή στιβάδα (ανεβαίνουν προς την επιφάνεια) Κοκκώδης στιβάδα (κοκκία κερατοϋαλίνης, προδρομική ουσία της κεράτινης) Κεράτινη στιβάδα (επιπεδωμένα, απύρηνα κύτταρα) Στις παλάμες και τα πέλματα, μεταξύ της κεράτινης και της κοκκώδους στιβάδας, υπάρχει μια επιπλέον στιβάδα, η διαυγής στιβάδα.
Το δέρμα έχει έναν δικό του ολοκληρωμένο μηχανισμό ενυδάτωσης και διατήρησης του pH. Οι σμηγματογόνοι αδένες ◦ βρίσκονται στους μικρούς θύλακες των τριχών. ◦ Εκκρίνουν σμήγμα, μια πλούσια σε λιπίδια ελαιώδη ουσία ◦ ρόλο στην περιεκτικότητα σε υγρασία και διατήρηση του όξινου μανδύα Οι ιδρωτοποιοί αδένες ◦ αποτελούν έναν από τους μηχανισμούς θερμορύθμισης ◦ εκκρίνεται νερό, ουρία και άλλα μικρά μόρια. ◦ Ο ιδρώτας έχει pH 4,5 με 5,5.
Θηλώδη (επιφανειακό) Δικτυωτή (Βαθύτερο τμήμα) τρέφει και υποστηρίζει την επιδερμίδα ◦ Κολλαγόνοι ίνες- δομική υποστήριξη ◦ Οι ελαστικές ίνες-ελαστικότητα του δέρματος ◦ Ινοβλάστες ◦ Αγγεία και νέυρα
Τρίχες Νύχια Αδένες (ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι)
προστατευτική λειτουργία αισθητήρια λειτουργία θερμορυθμιστική λειτουργία μεταβολική λειτουργία απεκκριτική και απορροφητική λειτουργία ενδοκρινής λειτουργία ανοσοποιητική λειτουργία κερατινοποίηση παραγωγή μελανίνης
Σμήγμα παράγεται από τους σμηγματογόνους αδένες περιέχει ουδέτερα λίπη ή ελεύθερα λιπαρά οξέα και λιποειδή προβιταμίνη D, βιταμίνη Α και καροτένιο προασπιστική λειτουργία του δέρματος έναντι των μικροβίων και των μυκήτων και συμμετέχει στο σχηματισμό ενός προστατευτικού λιπαρού υμένα.
είναι συχνή χρόνια κατάσταση του δέρματος Πολύπλοκή κλινική εικόνα απόφραξη του τριχοσμηγματογόνου θύλακα και φλεγμονή μέσα και γύρω από αυτόν Προσβάλλει κυρίως έφηβους σε ποσοστό 30–50 % και υποχωρεί βαθμιαίως στην ενήλικη ζωή Η πάθηση προσβάλει το 80% του πληθυσμού
Ηλικία – εφηβεία. Κληρονομικότητα. Διαταραχές κερατινοποίησης. Ορμονικοί παράγοντες. ◦ η αυξημένη ανταπόκριση των σμηγματογόνων αδένων σε φυσιολογικά επίπεδα ορμονών στη προκειμένη περίπτωση ανδρογόνων. Σμηγματόρροια ◦ βαθμό λιπαρότητας της επιδερμίδας, λόγω υπερλειτουργίας των σμηγματογόνων αδένων. Μικροβιακοί παράγοντες ◦ προπιονικό βακτηρίδιο της Ψυχολογικοί παράγοντες. ◦ Το άγχος και η υπερένταση επιδεινώνουν την ακμή
Κλιματικοί παράγοντες. ◦ βελτίωση το καλοκαίρι λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας αντίθετα ώμος η υψηλή θερμοκρασία και η υγρασία αυξάνουν την λειτουργία Διατροφικές συνήθειες ◦ (η σοκολάτα, τα καρυκεύματα και οι ξηροί καρποί) δεν υπάρχει επιστημονική υπόδειξη Χρήση φαρμακευτικών ή χημικών ουσιών ◦ τα ανδρογόνα, τα αναβολικά, οι γοναδοτροπίνες Εφίδρωση. ◦ Η εφίδρωση ιδίως αν οι ασθενείς εργάζονται σε θερμό και υγρό περιβάλλον Επάγγελμα. ◦ Άτομα που εργάζονται σε υγρό και θερμό περιβάλλον καθώς και στη βιομηχανία πετρελαιοειδών και χημικών προϊόντων
Η χρήση καλλυντικών. ◦ Σε μεγαλύτερες γυναίκες που χρησιμοποιούν καλλυντικά που είναι λιπαρά, η ακμή επιδεινώνεται ◦ οι αντηλιακές κρέμες λόγω της περιεκτικότητάς τους σε πολλά φίλτρα που τις κάνουν λιπαρές ◦ Το μακιγιάζ όταν συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα
Αυξημένη έκκριση σμήγματος (σμηγματόρροια) Διαταραχή της κερανοποίησης του τριχοσμηγματογόνου πόρου Μικροβιακοί παράγοντες Φλεγμονή
κεράτινα βύσματα με γκρίζο ή μελανό χρώμα που γεμίζουν τους πόρους των τριχοσμηγματογόνων θυλάκων
εμφανίζονται κλινικώς υπό μορφή μικρών λευκών επαρμάτων του δέρματος, ελαφρώς ψηλαφητών, διαμέτρου 1-3 mm.
μαύρα στίγματα μαύρες βλάβες διαμέτρου 0,5-3 mm Οι περισσότεροι ανοικτοί φαγέσωρες μπορούν να εξαχθούν
Όταν οι φαγέσωρες μολυνθούν
Ουλές Υπερτροφικές ουλές Κύστεις Ερυθρότητα
Η θεραπεία χρειάζεται χρόνο. Ότι είναι αποτελεσματικό για έναν ασθενή μπορεί να μην κάνει τίποτα σε έναν άλλον Στη μείωση της παραγωγής σμήγματος Στη μείωση της απόφραξης του τριχοσμηγματογόνου θύλακα Στη διαφοροποίηση των μικροβίων και της λιπιδιακής συστάσεως της επιδερμίδας.
Φαγεσωρολυτικά ή κερατολυτικά ή απολεπιστικά σκευάσματα (ρετινοειδή και ασθενή οξέα). Τοπικά αντιβιοτικά, αντιμικροβιακά ή βακτηριοκτόνα σκευάσματα. Τοπικά κορτικοστεροειδή.
Αντιβιοτικά και αντιφλεγμονώδη. Ορμονικά σκευάσματα Βιταμίνη Α για την ταχύτερη αποκατάσταση του δέρματος. Ισοτρετινοΐνη για βαριές περιπτώσεις ακμής. Κορτικοστεροειδή. Τετρακυκλίνες.
Ο «καθαρισμός» του δέρματος ◦ Απλός καθαρισμός ◦ αφαίρεση των φαγεσώρων ◦ Απολέπιση ◦ τοποθέτηση μάσκας
Η εφαρμογή μακιγιάζ αντενδεικνύεται, η χρήση ορισμένων καλλυντικών μπορεί να προσφέρει κάποια βοήθεια. Που βελτιώνουν ορισμένες παρενέργειες των τοπικών φαρμάκων - ξηρότητα τα καλλυντικά μπορεί να αποτελούν και μια αιτία πρόκλησης και διατήρησης της ακμής ιδιαίτερα στις ενήλικες γυναίκες (ακμή από καλλυντικά). να αποφεύγει τα βαριά παρασκευάσματα τύπου αλοιφής ελαιώδους βάσεως και να χρησιμοποιεί λεπτά παρασκευάσματα τύπου λοσιόν ή με υδατική βάση παρασκευάσματα
Κάθε χρόνο, χιλιάδες άνθρωποι αναπτύσσουν διάφορες μορφές καρκίνου του δέρματος. Με έγκαιρη πρόληψη θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Οι περισσότεροι απ΄αυτούς τους καρκίνους είναι θεραπεύσιμοι, εάν εντοπιστούν εγκαίρως. Σχεδόν όλοι μπορούν να εκδηλώσουν καρκίνο του δέρματος δυο βασικές κατηγορίες η εμφάνιση της νόσου είναι συχνότερη: ◦ Σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα. ◦ Σε άτομα, τα οποία εκτίθενται συστηματικά στον ήλιο.
Τύπος I: δέρμα είναι πολύ ανοιχτό, τα μαλλιά είναι κόκκινα έως ανοιχτά ξανθά,το χρώμα των ματιών είναι ως επί το πλείστον μπλε, πράσινο.Υπάρχει κίνδυνος ηλιακού εγκαύματος σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, φακίδες. Τύπος II: ανοιχτόχρωμο δέρμα, τα ξανθά ή τα ανοιχτά καστανά μαλλιά και τα μπλε, γκρι ή πράσινα μάτια. έχει την τάση να καίγεται από τον ήλιο και μαυρίζει πολύ αργά. Τύπος III : το χρώμα είναι ανοιχτό ή σκούρο καφέ, τα μαλλιά είναι μερικές φορές ξανθά ή μαύρα. Τα μάτια είναι συνήθως καστανά, μπορεί όμως να έχουν και άλλο χρώμα. Ο μικτός τύπος μαυρίζει αργά αλλά προοδευτικά.
Τύπος IV : είναι καστανό ή ελαφρώς σκούρο. Τα μάτια είναι καστανά και τα μαλλιά σκούρα. Καίγεται σπάνια από τον ήλιο. Τύπος V : είναι σκούρο ακόμα. Τα μάτια είναι σκούρα, τα μαλλιά μαύρα και δεν υπάρχουν φακίδες. Δεν καίγεται σχεδόν ποτέ από τον ήλιο. Τύπος VI : έχουν σκούρα καφέ ή μαύρη επιδερμίδα, μαύρα μάτια και μαύρα μαλλιά. Καίγονται από τον ήλιο σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις.
ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ
πολύ συνηθισμένος όγκος του δέρματος έχουν ένα κυκλικό ή ωοειδές σχήμα μπορεί να είναι μονήρεις ή συνηθέστερα πολλαπλές οι βλάβες είναι ασυμπτωματικές Υπάρχουν για χρόνια Δεν αλλάζουν χρώμα η μορφή
Μισχωτές βλάβες Με τον τραυματισμό ή την τριβή μπορεί να ερεθιστούν ή να επιμολυνθούν.
εμφανίζεται τοπικά στην επιφάνεια του δέρματος και σε περιοχές εκτεθιμένες στον ήλιο έχει όψη κρούστας επανέρχεται και επιμένει. Είναι τραχιά στην αφή (σαν υαλόχαρτο). Αποτελεί προειδοποίηση του δέρματος το οποίο έχει χάσει τις φυσικές του ικανότητες άμυνας έναντι των ακτινών UV
εμφανίζεται στις εκτεθειμένες στον ήλιο θέσεις έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε καρκίνωμα (προκαρκινωματώδεις βλάβες) Μεταλλάσετε σε ακανθοκυτταρικό καρκίνο Παρακολουθείται Αφαιρείται Κρυοχειρουργική Εκτομή Peeling - Aπόξεση
Οι σπίλοι (κοινώς ελιές) είναι καλοήθεις αθροίσεις κυττάρων δερματικής προέλευσης με ποικίλα χαρακτηριστικά. προερχόμενοι από μελανοκύτταρα (μελανοκυτταρικοί σπίλοι) εντούτοις υπάρχουν και πολλές άλλες κατηγορίες διακρίνονται στους συγγενείς και τους επίκτητους.
είναι σπίλοι (ελιές) οι οποίοι, είτε υφίστανται από τη γέννηση του ατόμου, είτε γίνονται εμφανείς εντός του πρώτου χρόνου της ζωής του. Μικροί, μεσαίοι και μεγάλοι ή γιγάντιοι. Διάφορα χρώματα, ανώμαλη επιφάνεια, τριχοφυΐα και ανώμαλα όρια.
<1,5 cm 1,5 cm - 20
Οι μεγάλοι συγγενείς σπίλοι εμφανίζουν μια υψηλότερη πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής σε σχέση με τους μικρότερους συγγενείς σπίλους. Η πιθανότητα αυτή βάση διαφόρων μελετών είναι από 5% έως 20%. Παρακολούθηση Αφαίρεση (ειδικά τους μεγάλους)
Κανονικοί σπίλοι > 100 κοινοί σπίλοι και >=1 ιστολογικά επιβεβαιωμένος δυσπλαστικός σπίλος απαιτείται τακτική και μακροχρόνια παρακολούθηση επανειλημμένες βιοψίες
Παρακολούθηση Αφαίρεση
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Υπάρχουν δυο κύριες κατηγορίες δερματικών καρκίνων: Α) Μη μελάνωμα Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα Β) Μελάνωμα
80% των καρκίνων του δέρματος που δεν είναι μελάνωμα Εμφανίζεται οπουδήποτε στο σώμα, αλλά, πιο συχνά εμφανίζεται στις εκτεθειμένες περιοχές όπως είναι το πρόσωπο κόκκινη επίπεδη επιφάνεια, ένα μικρό ογκίδιο, ένα μικρό σημείο που αιμορραγεί, ένα μικρό έλκος (πληγή), ή μια κρούστα στο δέρμα η οποία επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν επουλώνεται.
Δεν δίνει μεταστάσεις Μεγαλώνει σε μέγεθος, είτε επιφανειακά, είτε σε βάθος.
Περίπου 20% των καρκίνων του δέρματος που δεν είναι μελάνωμα είναι ακανθοκυτταρικά καρκινώματα Μεγαλώνει πιο γρήγορα, εξελκώνεται πιο γρήγορα Δίνει μεταστάσεις,
κακοήθης όγκος που δημιουργείται από την κακοήθη εξαλλαγή των μελανοκυττάρων μελανοκύτταρα είναι τα κύτταρα που παράγουν την μελανίνη, πρωτεΐνη που έχει τον ρόλο να προστατεύει το δέρμα από την βλαπτική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας Αποκτά επιθετική βιολογική συμπεριφορά, δίνει μεταστάσεις στα εσωτερικά όργανα και αποτελεί συχνή αιτία θανάτου.
Ασυμμετρία (Asymmetry). Συνήθως η «αθώα» κηλίδα είναι συμμετρική και στρογγυλή. Εάν η μελαγχρωματική βλάβη διαιρεθεί νοερά στην μέση, και το ένα μισό εμφανίζει συμμετρία με το άλλο, η βλάβη θεωρείται καλοήθης. Η ασυμμετρία οδηγεί στην σκέψη της κακοήθειας. Όριο (Border). Συνήθως το περίγραμμα της «αθώας» κηλίδας είναι ομοιόμορφο και γεωμετρικό. Εάν το χείλος και το όριο της βλάβης είναι ομαλά και σαφώς καθορισμένα από το γύρω υγιές δέρμα, αυτό αποτελεί στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της καλοήθειας. Ανώμαλα και ασαφώς καθοριζόμενα όρια της βλάβης, είναι ενδείξεις για κακοήθεια. Χρώμα (Color). Στις καλοήθεις βλάβες παρατηρείται ενιαίο χρώμα σε όλη την επιφάνεια της. Αντίθετα, η παρουσία δύο ή περισσοτέρων χρωμάτων και αποχρώσεων θεωρείται στοιχείο υπέρ της κακοήθειας. Διάμετρος (Diameter). Μία βλάβη και ειδικότερα ελιά δεν πρέπει να μας φοβίζει όταν είναι μικρότερη των 6 mm. Τέτοιες βλάβες θεωρούνται κατά κανόνα καλοήθεις. Εξέλιξη (Evolution). Εάν κατά την αυτοεξέταση παρατηρήσουμε ότι η όψη της κηλίδας ή ελιάς έχει αλλάξει, και κάτι ταιριάζει με τα παραπάνω τέσσερα κριτήρια, θεωρείται στοιχείο υπέρ της κακοήθειας, και θα πρέπει να συμβουλευτούμε αμέσως ιατρό.
Ενημέρωση, Αυτοεξέταση Ιατρική Εξέταση Οπτικά Δερματοσκόπηση Βιοψία
Μια ελιά που: -Αλλάζει χρώμα. -Αλλάζει σε μέγεθος ή σε πάχος. -Αλλάζει υφή. -Έχει απροσδιόριστο σχήμα. Ένα σημάδι στο δέρμα, το οποίο προκαλεί φαγούρα, πόνο ή που παρουσιάζει διάβρωση ή αιμορραγεί. Ανοιχτή πληγή, η οποία δεν επουλώνεται και επιμένει για περισσότερες από 4 εβδομάδες ή επουλώνεται και ξανανοίγει.
Αποφύγετε τον ήλιο μεταξύ 12π.μ. έως 4μ.μ. Να φοράτε αντιηλιακό κατά την διάρκεια όλου του χρόνου Να φοράτε ρούχα που προστατεύουν (με μακριά μανίκια) Να αποφεύγεται τα μέσα επιταχυνόμενου μαυρίσματος (π.χ. σολάριουμ) Να ελέγχεται το δέρμα σας τακτικά και να αναφέρεται πιθανές αλλαγές στον γιατρό σας Κάντε συχνά εξετάσεις δέρματος