ΕΝΟΤΗΤΑ 3 Η Αξιολόγηση των Διαταραχών της Άρθρωσης και των Φωνολογικών Διαταραχών Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Η φυσιολογική άρθρωση Η φυσιολογική άρθρωση είναι μια σειρά από σύνθετες κινήσεις. Η προϋπόθεση για ακριβή άρθρωση βασίζεται στην επακριβή τοποθέτηση, αλληλουχία, συγχρονισμό, ορθή κατεύθυνση και δύναμη των αρθρωτών Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Η αξιολόγηση της άρθρωσης είναι σύνθετη υπόθεση που απαιτεί μεγάλη ικανότητα και γνώση. Όσα αναφέρονται στην ενότητα αυτή αφορούν την αξιολόγηση παιδιών προσχολικής ηλικίας, σχολικής καθώς και εφήβους. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Η αιτία μιας διαταραχής άρθρωσης, αντιλαμβάνεται ως μια δυσλειτουργία του μηχανισμού παραγωγής της ομιλίας. Η αιτία μιας φωνολογικής διαταραχής προκαλείται από λάθος νοητική οργάνωση των φωνημάτων. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Οργανική αιτία π.χ. απώλεια ακοής, σχιστίες (χειλιών ή/και υπερώας) ή Οι αρθρωτικές ή φωνολογικές διαταραχές σχετίζονται με 2 κύριες αιτιολογίες: Οργανική αιτία π.χ. απώλεια ακοής, σχιστίες (χειλιών ή/και υπερώας) ή Λειτουργική αιτία Σε πολλές περιπτώσεις η ακριβής αιτία μιας αρθρωτικής ή φωνολογικής διαταραχής παραμένει άγνωστη. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Οι βασικοί στόχοι της αξιολόγησης Ο έλεγχος (π.χ. εάν υπάρχει διαταραχή άρθρωσης ή φωνολογίας) Ο προσδιορισμός της διάγνωσης (π.χ. τύπος διαταραχής) Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Οι βασικοί στόχοι της αξιολόγησης Η διαφοροδιάγνωση του προβλήματος (π.χ από Απραξία) Ο καθορισμός της κατεύθυνσης της λογοθεραπείας Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Οι βασικοί στόχοι της αξιολόγησης Η ανάπτυξη της επέμβασης (π.χ. σε ποιές αρθρωτικές λειτουργίες) Να ερευνηθεί ο αντίκτυπος της διαταραχής άρθρωσης ή φωνολογίας στο περιβάλλον του παιδιού Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Οι βασικοί στόχοι της αξιολόγησης Να καθοριστεί μέτρο σύγκρισης (baseline) που θα λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς κατά την έναρξη της θεραπείας ή και για τη Καταγραφή της Προόδου ή της Αποτελεσματικότητας της Λογοθεραπείας Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Αρχές Αξιολόγησης Διαταραχών Άρθρωσης και Φωνολογικών Διαταραχών: Η λήψη Λογοπαθολογικού Ιστορικού Βιογραφικά στοιχεία Ιατρικό ιστορικό-αιτιολογία/διάγνωση (π.χ. σχιστία ), φαρμακευτική αγωγή, όραση Οικογενειακό ιστορικό Ιστορικό ανάπτυξης Εκπαιδευτικό ιστορικό Κοινωνικό-Συναισθηματικό ιστορικό Γενική συμπεριφορά του παιδιού (παρατήρηση κλινικού) Πληροφορίες από άλλους επαγγελματίες Είναι πολύ σημαντικό να γίνονται στο ίδιο το παιδί κάποιες ερωτήσεις γύρω από το πρόβλημά του κυρίως ως προς το πώς αντιλαμβάνεται ο ίδιος το πρόβλημα που έχει. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Αρχές Αξιολόγησης Διαταραχών Άρθρωσης και Φωνολογικών Διαταραχών: Η Στοματοπροσωπική εξέταση Η στοματοπροσωπική εξέταση διεξάγεται προκειμένου να διαπιστωθεί η λειτουργική και δομική επάρκεια και καταλληλότητα του μηχανισμού ομιλίας. Οι δομές που εξετάζονται είναι : το πρόσωπο, τα χείλη, τα δόντια, η γλώσσα, η σκληρή υπερώα και ο υπερωϊοφαρυγγικός μηχανισμός. Η εξέταση αυτών των δομών γίνεται μέσω λεκτικών και μη λεκτικών ασκήσεων. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Αρχές Αξιολόγησης Διαταραχών Άρθρωσης και Φωνολογικών Διαταραχών: Ο Ακουολογικός έλεγχος Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Αρχές Αξιολόγησης Διαταραχών Άρθρωσης και Φωνολογικών Διαταραχών: Η Αξιολόγηση της ταχύτητας παραγωγής διαδοχοκινητικών συλλαβών Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Αρχές Αξιολόγησης Διαταραχών Άρθρωσης και Φωνολογικών Διαταραχών: Η λήψη δείγμα ομιλίας Η ανάγνωση κειμένου Αριθμός λαθών Τύπος λαθών (αντικαταστάσεις, παραλείψεις, αλλοιώσεις, προσθήκες) Είδος λαθών (χαρακτηριστικά γνωρίσματα, φωνολογικές διεργασίες) Σταθερότητα των λαθών Καταληπτότητα Ρυθμός ομιλίας Προσωδία Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Έλεγχος ή Εκτίμηση Μέθοδοι: Έλεγχος ή Εκτίμηση Σκοπός: Να διακρίνουμε γρήγορα τα άτομα που επικοινωνούν εντός φυσιολογικών ορίων και εκείνα που πιθανόν να έχουν προβλήματα στην άρθρωση ή μια φωνολογική διαταραχή. Ο λογοθεραπευτής αξιολογεί ανεπίσημα την άρθρωση ακούγοντας την ομιλία του παιδιού όταν τo παιδί συζητάει με τον κλινικό μετράει, απαγγέλλει (π.χ. αλφάβητο, ημέρες της εβδομάδας, μήνες του χρόνου, ένα ποίημα ή τραγούδι) διαβάζει, κατονομάζει εικόνες. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Ανεπίσημο Τεστ Άρθρωσης Ο κάθε λογοθεραπευτής μπορεί να φτιάξει ένα δικό του τεστ άρθρωσης με σκοπό τον προσδιορισμό των προβλημάτων άρθρωσης των συμφώνων της ελληνικής σε αρχική θέση. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Ανεπίσημο Τεστ Άρθρωσης Η χορήγηση ενός τέστ άρθρωσης βοηθάει τον λογοθεραπευτή: Να καταγράψει το φωνητικό ρεπερτόριο του παιδιού και να αξιολογήσει αν τα φωνήματα που το παιδί χρησιμοποιεί αντιστοιχούν στη χρονολογική του ηλικία. Να αξιολογήσει την αντιθετική λειτουργία των φωνημάτων Να αναλύσει το φωνολογικό του σύστημα και να αξιολογήσει τη λειτουργική του επάρκεια. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Ανεπίσημο Τεστ Άρθρωσης Να καταγράψει τους φωνοτακτικούς συνδυασμούς που είναι ικανό να πραγματοποιήσει. Να συγκρίνει το φωνητικό ρεπερτόριο του παιδιού και το φωνολογικό του σύστημα Να συγκρίνει την αντιθετική λειτουργία των φωνημάτων και τις φωνοτακτικές του δυνατότητες με αυτές των παιδιών που έχουν την ίδια χρονολογική ηλικία, με στόχο την οργάνωση του φωνολογικού συστήματος των ενηλίκων. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Ανεπίσημο Τεστ Άρθρωσης Αυτό το αυτοδημιούργητο τέστ άρθρωσης μπορεί να περιλαμβάνει ασπρόμαυρες ή έγχρωμες εικόνες από διάφορα γνωστά αντικείμενα (π.χ. κότα, λεμόνι, γάτα, μαχαίρι κ.α.) Η κάθε εικόνα και κατά επέκταση το αντικείμενο που απεικονίζεται σε αυτήν, ανταποκρίνεται σε μια λέξη η οποία έχει στην αρχική της θέση ένα από τα σύμφωνα της ελληνικής γλώσσας. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Ανεπίσημο Τεστ Άρθρωσης Το τέστ άρθρωσης χορηγείται σε κάθε παιδί χωριστά. Παρουσιάζεται μεμονομένα η κάθε εικόνα και ζητείται από το παιδί να κατονομάσει το αντικείμενο που βλέπει στην εικόνα. Στόχος είναι η αυθόρμητη παραγωγή της κάθε λέξης. Συνηθίζεται οι αυθόρμητες παραγωγές των παιδιών σε τέστ άρθρωσης να μαγνητοφωνούνται. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Ανεπίσημο Τεστ Άρθρωσης Τα αποτελέσματα ενός τέστ άρθρωσης δίδονται μέσω της εξέτασης και αξιολόγησης των αυθορμήτων παραγωγών του παιδιού κατά τη διάρκεια της κατονομασίας των εικόνων. Σε ένα πίνακα καταγράφονται τα αντικείμενα που απεικονίζονται στο τέστ με φωνολογική γραφή και σε διπλανή στήλη καταγράφονται οι παραγωγές του παιδιού στο αντίστοιχο αντικείμενο. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Ανεπίσημο Τεστ Άρθρωσης Επίσης μέσα από την χορήγηση αυτού του τέστ μπορούμε να εξάγουμε συμπεράσματα σε σχέση με ποιους μηχανισμούς απλοποίησης χρησιμοποιεί π.χ. απλοποίηση συμπλεγμάτων, αφομοίωση, πρόσθεση, αντικατάσταση, τέλεια έλλειψη κ.τ.λ., το πόσο συχνά τους εμφανίζει σε συγκεκριμένα φωνήματα και αν αυτό συμπίπτει με την αναμενόμενη για την ηλικία του παραγωγή. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Μέθοδοι: Ανεπίσημο Τεστ Άρθρωσης Το αυτοδημιούργητο τεστ άρθρωσης δεν μπορεί να είναι αξιόπιστο καθώς δεν είναι σταθμισμένο. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Ελληνικό Φωνολογικό τεστ Τεστ: Δοκιμασία Φωνητικής και Φωνολογικής Εξέλιξης (Πανελλήνιου Συλλόγου Λογοπεδικών, 1995) Περιοχή: Άρθρωση και Φωνολογία Ηλικίες: 2,6 έως 12 ετών Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

α) αργοπορημένη εξέλιξη β) διαταραγμένη εξέλιξη Οι διαταραχές στην Ομιλία – Άρθρωση των φωνημάτων μπορούν να ταξινομηθούν ως : α) αργοπορημένη εξέλιξη β) διαταραγμένη εξέλιξη Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Στη διάγνωση προβλημάτων άρθρωσης ή φωνολογίας συμμετέχουν: Λογοθεραπευτής / Λογοπαθολόγος Παιδίατρος ΩΡΛ Ψυχολόγος Εκπαιδευτικός Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Πώς να αναγνωρίσεις ένα πρόβλημα στην ομιλία ενός παιδιού κάτω των 5 ετών: Λέει κουβέντες / λέξεις; Βάζει λέξεις μαζί; Καταλαβαίνεις τι λέει; Οι άλλοι καταλαβαίνουν τι λέει; Οι γλωσσικές του ικανότητες διαφέρουν πολύ από αυτές των άλλων παιδιών της ηλικίας του; Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου

Ποιοι είναι οι λόγοι γι’ αυτό το πρόβλημα; Πρόβλημα ακοής; Νοητική καθυστέρηση; Αργοπορημένη εξέλιξη; Αυτισμός; Στέρηση / παραμέληση; Νευρολογική αιτία- από τη γέννα ή κατόπιν τραύματος ή ασθένειας; Μπορεί να μην υπάρχει φανερή αιτία. Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας Δρ. Μαρία Καμπανάρου