Λογοτεχνία Σερβίας Βελιγραδίου-Ελλάδας

Σημαντικοί λογτέχνες Σερβίας Ελλάδας τον 19ο αιώνα ● Ανδρέας Κάλβος ● Λορέντζος Μαβίλης ● Κωστής Παλαμάς ● Εμμανουήλ Ροϊδης Μιλένκο Γέφτοβιτς Ντούσαν Μάτιτς Μιχαήλο Μάρκοβιτς Ράντογιε Ντομάνοβιτς

Μιχαήλο Μάρκοβιτς Γεννήθηκε στο Βελιγράδι. Το 1940 έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας της Γιουγκοσλαβίας. Στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε στην Γιουγκοσλαβική Αντίσταση στο φασισμό ως μέλος των Παρτιζάνων. Το 1944 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας. Πήρε διδακτορικό στη Φιλοσοφία το 1955 από το Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, ενώ αργότερα πήρε και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Δίδαξε στα Πανεπιστήμια του Βελιγραδίου, του Μίσιγκαν και της Φιλαδέλφειας. Στη δεκαετία του '60 ο Μάρκοβιτς μαζί με τους Γκάιο Πέτροβιτς, Πρέντραγκ Βρανίτσκι, Λιούμπομιρ Τάντιτς και άλλους ίδρυσαν την Ανθρωπιστική Μαρξιστική φιλοσοφική Σχολή Πράξις καθώς και ένα ομώνυμο περιοδικό. Η Σχολή Πράξις εξέφραζε ιδέες του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού, της συμμετοχικής δημοκρατίας και ενός μοντέλου αυτοδιαχείρισης ριζικά διαφορετικού από αυτό που ίσχυε τότε στη Γιουγκοσλαβία. Ήρθαν σε σφοδρή σύγκρουση με την πολιτική κληρονομιά του σταλινισμού αλλά και με το καθεστώς του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο. Ο Μάρκοβιτς το 1975 απώλεσε τη θέση Καθηγητή που είχε στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου εξαιτίας των απόψεών του. Ωστόσο διατήρησε τη θέση του στη Σερβική Ακαδημία Επιστημών μέλος της οποίας παρέμεινε μέχρι το θάνατό του.

Ράντογιε Ντόμανοβιτς Ο Ράντογιε Ντόμανοβιτς (σερβικά: Радоје Домановић) ήταν σατυρικός συγγραφέας, καθηγητής Σερβικής γλώσσας και λογοτεχνίας, γεννημένος στο χωριό Όβσιστε, κοντά στο Κράγκουγιεβατς της Σερβίας, στις 16 Φεβρουαρίου Τα παιδικά του χρόνια τα είχε περάσει στο χωριό Ιάρουσιτσε, όπου είχε τελειώσει το δημοτικό σχολειό. Ήταν μαθητής του Γυμνασίου του Κράγκουγιεβατς, και φοιτητής του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Ως καθηγητής Σερβικής γλώσσας, λογοτεχνίας και ιστορίας είχε δουλέψει στο Λέσκοβατς, Βράνιε και Πίροτ.[1]Λόγω των πολιτικών του απόψεων είχε διωχτεί, μετατεθεί, απολυθεί από τη θέση του στο σχολειό. Έγραφε σατιρικά διηγήματα και συνεργαζόταν με αρκετές εφημερίδες. Μετά τη πτώση του καθεστώτος του βασιλιά Σερβίας Αλέξανδρου Ομπρένοβιτς (1903) ξεκινά δική του εφημερίδα «Στράντια» στην οποία εκφράζει τη δυσαρέσκεια του με την έλλειψη αλλαγών από πλευράς καινούριου καθεστώτος.[1]

Ντούσαν Μάτιτς Γεννήθηκε στην Ćupriji και σπούδασε στη Γκρενόμπλ την Νίκαια, το Παρίσι, και στο Βελιγράδι. Ως νέος άνθρωπος, επέζησε στην υποχώρηση μέσω της Αλβανίας του σερβικού στρατού και λαού γνωστής σαν Αλβανικός Γολγοθάς. Ήταν συντελεστής τσε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά. Τα δοκίμια του χαρακτηρίζονται από ακρίβεια της έκφρασης, μεγάλη πολυμάθεια και υφολογική σαφήνεια. Στην αρχή του πολέμου συνελήφθη και πέρασε μεγάλο χρόνο στο στρατόπεδο της Μπάνιτσα. Έκδοσε το πρώτο του βιβλίο το 1952 και την πρώτη του ποιητική συλλογή το Το 1970 έγινε μέλος της Σερβικής ακαδημίας επιστημών και τεχνών.

Μιλένκο Γέφτοβιτς Γεννήθηκε το 1935 στο χωριό Μπουρλά κοντά στο Κολασίν. Μεγάλωσε στο βουνό Μπουρλάτα Ρογκόνζα και τα παιδικά του χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο τα πέρασε στο Μραμόρακ στο Κόβινα. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο στη γενέτειρά του, γυμνάσιο πήγε στην πόλη Κόσοβσκα Μιτρόβιτσα, και σπούδασε μελέτη της γιουγκοσλαβικής λογοτεχνίας και φιλολογίας στο Βελιγράδι και στην Πρίστινα. Το 1961 ασχολήθηκε πρώτη φορά ως δημοσιογράφος για το ραδιόφωνο της Πρίστινα. Ήταν πρόεδρος του συλλόγου συγγραφέων του Κοσσυφοπεδίου. Μέχρι το 1999 έζησε στην Πρίστινα και σήμερα ζει στην Ντραγκομπράτσα κοντά στο Κραγούγεβατς. Εμφανίστηκε νωρίς ως ποιητής, δημοσιεύοντας μια σειρά από ποιήματα σε εφημερίδες και περιοδικά και στη συνέχεια έκδωσε τρία βιβλία με διηγήματα και παραμύθια. Οι σύντομες ιστορίες έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες αλλά και στην αλβανική την τουρκική στην Πρίστινα. Το 1976 τιμήθηκε με το βραβείο "Јединства".

Το 1986, ως μέλος της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών, και ύστερα από πρωτοβουλία του ακαδημαϊκού λογοτέχνη και αντιφρονούντα Ντόμπριτσα Τσόσιτς, συνέγραψε μαζί με άλλους Σέρβους διανοούμενους το Μνημόνιο της Σερβικής Ακαδημίας πάνω στα κοινωνικά προβλήματα της Γιουγκοσλαβίας. Το κείμενο θεωρήθηκε έναυσμα μιας σύγχρονης σερβικής πατριωτικής πολιτικής αλλά και κατηγορήθηκε ως μια προκλητική επανεμφάνιση του σερβικού εθνικισμού.[1][2] Κατά τις αρχές της δεκαετίας του '90, ο Μάρκοβιτς έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Σερβίας υπό τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Αρχικά διετέλεσε αντιπρόεδρος του κόμματος και στενός συνεργάτης του Μιλόσεβιτς. Εντούτοις, σταδιακά άρχισε να διαφωνεί με τις πολιτικές του Μιλόσεβιτς, συγκροτώντας εσωκομματική αντιπολίτευση σε αυτόν. Εν τέλει διαγράφηκε από το κόμμα το Την ίδια χρονιά υποστήριξε πως υπήρξε μάρτυρας της Συμφωνίας μεταξύ Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και Ράντοβαν Κάρατζιτς.[3] Παρά τις διαφωνίες με τον Μιλόσεβιτς ο Μάρκοβιτς παρέμεινε υπέρμαχος της σερβικής πατριωτικής πολιτικής, σφοδρός πολέμιος των δυτικών δυνάμεων και του ΝΑΤΟ ενώ, επιπλέον, συνέχιζε να είναι οπαδός της Σοσιαλιστικής Αυτοδιαχείρισης αλλά και της προοπτικής μιας Βαλκανικής Συνομοσπονδίας.[4]

Ανδρέας Κάλβος Ο Ανδρέας Κάλβος (Απρίλιος 1792 – 3 Νοεμβρίου 1869) είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, του οποίου παραδόξως δεν υπάρχει γνωστό σωζόμενο πορτραίτο. Η νεοκλασικιστική του παιδεία και η ρομαντική του ψυχοσύνθεση συμπλέκουν στην ποίηση του το δραματικό με το ειδυλλιακό, το παγανιστικό με το χριστιανικό, τα αρχαιοελληνικά πρότυπα με την σύγχρονη επαναστατική επικαιρότητα, τον πουριτανισμό με τον λανθάνοντα ερωτισμό, την αυστηρότητα, τη μελαγχολία, την κλασικιστική φόρμα με το ρομαντικό περιεχόμενο, σύζευξη που είναι ορατή ακόμη και στη γλώσσα (αρχαΐζουσα με βάση δημοτική) και στη μετρική (αρχαϊκή στροφή και μέτρο που συχνά δημιουργεί, σε δεύτερο επίπεδο, δεκαπεντασύλλαβους).

Λορέντζος Μαβίλης Ο Λορέντζος Μαβίλης γεννήθηκε το 1860 στην Ιθάκη έχοντας όμως Ισπανική καταγωγή. Ο παππούς του, εκ πατρός, ήταν πρόξενος της Ισπανίας στην Κέρκυρα, όπου η οικογένειά του είχε εγκατασταθεί. Μάλιστα εκεί πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Εξωτερικά ο Λορέντζος Μαβίλης ήταν μεγαλόσωμος με γαλανά μάτια και ξανθά μαλλιά. Το 1880 αποφάσισε να πάει στην Γερμανία για να σπουδάσει φιλολογία και φιλοσοφία. Οι σπουδές του συνεχίστηκαν επί δεκατέσσερα χρόνια και μάλιστα επηρεάστηκε από τις θεωρίες του Νίτσε, την "Κριτική του Καθαρού Λόγου" του ορθολογικού Ιμμάνουελ Καντ και από την "Βουλησιαρχία" του απαισιόδοξου Αρθούρου Σοπενχάουερ. Ακόμα ασχολήθηκε με τα σανσκριτικά φιλοσοφικά κείμενα και μετέφρασε αποσπάσματα από το ινδικό έπος Μαχαμπχαράτα. Κατά την παραμονή του στη Γερμανία ασχολήθηκε με την σύνθεση λυρικών ποιημάτων (κυρίως σονέτων), και σκακιστικών προβλημάτων που δημοσιεύτηκαν σε γερμανικά έντυπα.

Το 1887 συμμετείχε στο τουρνουά της Φραγκφούρτης. Δύο χρόνια αργότερα ( 1889 ) έλαβε μέρος στο σκακιστικό τουρνουά της πρωτεύουσας της νότιας Σιλεσίας, Βρότσλαβ (Breslau), με το όνομα Sillibam. Το 1896 ο Μαβίλης συμμετείχε στην επανάσταση της Κρήτης, πολεμώντας μαζί με τους αντάρτες στα κρητικά βουνά. Και το 1897 κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο συγκέντρωσε εβδομήντα Κερκυραίους εθελοντές και πήγαν να πολεμήσουν στην Ήπειρο, όπου και τραυματίστηκε στο χέρι. Τα έξοδα της εκστρατείας των εθελοντών τα κάλυπτε ο ίδιος. Το 1909 γίνεται ο ενθουσιώδης κήρυκας του ξεσηκωμού και το 1910 εκλέγεται ως βουλευτής της Κέρκυρας. Το 1911 υπερασπίζοντας τη δημοτική γλώσσα ως αντιπρόσωπος και μέλος της Αναθεωρητικής Συνέλευσης της Κέρκυρας μέσα στην Ελληνική Βουλή είπε απευθυνόμενος στους καθαρευουσιάνους: "Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει. Υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι, και υπάρχουσι πολλοί χυδαίοι άνθρωποι ομιλούντες την καθαρεύουσαν"

Νικόλαος Δραγούμης Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 10 Απριλίου Ο πατέρας του, Μάρκος Δραγούμης, ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας, με αποτέλεσμα όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821 ο Νικόλαος να συλληφθεί και να κινδυνεύσει να εκτελεστεί. Σώθηκε όμως χάρη στη βοήθεια ενός Οθωμανού προκρίτου, τον οποίο είχε βοηθήσει παλαιότερα, και διέφυγε με την οικογένειά του στην Ελλάδα, όπου έζησε στη Νάξο μέχρι το 1825, όταν μετέβη στο Ναύπλιο. Χρημάτισε γραμματέας στην Εθνοσυνέλευση της Ερμιόνης και της Τροιζήνας και το 1828 προσελήφθη στο γραφείο του Καποδίστρια. Επί Όθωνος υπηρέτησε αρχικά σε διάφορες πολιτικές και διοικητικές θέσεις (γενικός γραμματέας της επί του Βασιλικού Οίκου και επί των Εξωτερικών Γραμματείας, Διευθυντής του Νομού Κυκλάδων, Διευθυντής της επί των Ναυτικών Γραμματείας), αλλά μετά το 1839 απολύθηκε και τάχθηκε με το μέρος των Συνταγματικών. Μετά την παραχώρηση του συντάγματος επανήλθε στην παλιά του θέση και αργότερα έγινε σύμβουλος του Υπουργείου Εξωτερικών μέχρι το 1845, όταν απολύθηκε και πάλι. Από εκείνη τη χρονιά αποσύρθηκε από την πολιτική ζωή με εξαίρεση μία σύντομη περίοδο τριών μηνών (Αύγουστος-Οκτώβριος) του 1862, όταν διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών.[1] Δεν διέκοψε όμως την ενασχόληση με τα κοινά, καθώς από το 1856 έως το 1862 εκλεγόταν δημοτικός σύμβουλος. Πέθανε από συμφόρηση στην Αθήνα στις 9 Μαρτίου 1879.

Εμμανουήλ Ροΐδης Ο Εμμανουήλ Ροΐδης γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1836 στην Ερμούπολη της Σύρου από εύπορους και αριστοκρατικής καταγωγής γονείς από την Χίο, τον Δημήτριο Ροΐδη και την Κορνηλία το γένος Ροδοκανάκη. Το 1841 η οικογένειά του μετακόμισε στην Ιταλία λόγω του διορισμού του πατέρα του σε μεγάλο εμπορικό οίκο της εποχής, με έδρα τη Γένοβα, και αργότερα λόγω της υπηρεσίας του ως Γενικού Προξένου της Ελλάδας. Σε ηλικία δεκατριών ετών, και ενώ οι γονείς του είχαν εγκατασταθεί στο Ιάσιο, ο Ροΐδης επέστρεψε στην Ερμούπολη, όπου σπούδασε εσωτερικός στο φημισμένο ελληνοαμερικανικό λύκειο Χρήστου Ευαγγελίδη. Συμμαθητής του ήταν ο λόγιος, συγγραφέας και έμπορος Δημήτριος Βικέλας και μαζί εξέδιδαν μια εβδομαδιαία χειρόγραφη εφημερίδα με τον τίτλο Μέλισσα. Τ ο 1855, αφού αποφοίτησε, εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο για θεραπεία για το πρόβλημα της βαρηκοΐας που είχε εμφανιστεί από τα μαθητικά του χρόνια και συνέχισε να τον ταλαιπωρεί σε όλη τη ζωή του. Παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα φιλολογίας και φιλοσοφίας. Μετά από ένα χρόνο και εξαιτίας της επιδείνωσης της υγείας του, πήγε στο Ιάσιο και το 1857 στην Βραΐλα, όπου ανέλαβε την αλληλογραφία του εμπορικού οίκου του θείου του, Δημητρίου Ροδοκανάκη. Τότε ασχολήθηκε κρυφά με τη μετάφραση του Οδοιπορικού του Σατωβριάνδου, ο θείος του όμως το αντιλήφθηκε και τον παρότρυνε να την δημοσιεύσει. Την πλήρη μετάφραση εξέδωσε το 1860, έναν χρόνο αφού είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα μαζί με την οικογένειά του. Την επόμενη χρονιά ακολούθησε τους γονείς του στην Αίγυπτο, για θεραπεία της μητέρας του, όμως, μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του το 1862, επέστρεψε με την μητέρα του και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, αποφασισμένος να μην ακολουθήσει τις εμπορικές δραστηριότητες που του είχε αφήσει ο πατέρας του αλλά να αφοσιωθεί στην ενασχόληση του με τα γράμματα.

Το 1877 άρχισε η διαμάχη του με τον Άγγελο Βλάχο, με αφορμή ένα κριτικό του κείμενο με τίτλο «Περί Συγχρόνου Ελληνικής Ποιήσεως», στο οποίο στρεφόταν κατά του ακραίου ρομαντισμού και της πραγμάτωσής του στο έργο της Α' Αθηναϊκής Σχολής και των ποιητικών διαγωνισμών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1878 διορίστηκε έφορος και διευθυντής στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στην οποία εργαζόταν κατά την διάρκεια των κυβερνήσεων Τρικούπη, ενώ απολυόταν από τις κυβερνήσεις Δηλιγιάννη. Παράλληλα, εμφανιζόταν ως υπέρμαχος της δημοτικής με μια σειρά από γλωσσικές μελέτες, αν και ο ίδιος έγραφε τα κείμενά του στην καθαρεύουσα. Το 1885 είχε ένα σοβαρό ατύχημα όταν τον χτύπησε μια άμαξα με αποτέλεσμα να σπάσει το σαγόνι του και να μην μπορεί να μιλήσει για μήνες. Το 1890 έχασε την ακοή του οριστικά. Την περίοδο δημοσίευσε το μεγαλύτερο μέρος του καθαρά αφηγηματικού του έργου, που περιλαμβάνει αρκετά διηγήματα. Μέχρι το τέλος της ζωής του συνεργαζόταν με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες της εποχής στα οποία δημοσίευε διηγήματα και κριτικά άρθρα. Πέθανε στην Αθήνα, στις 7 Ιανουαρίου 1904.

Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα, 13 Ιανουαρίου Αθήνα, 27 Φεβρουαρίου 1943) ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, πρωτοπόρος, μαζί με το Νίκο Καμπά και το Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής. Επίσης, είχε σπουδάσει και ως θεατρικός παραγωγός της ελληνικής λογοτεχνίας. Όταν ο ποιητής ήταν 6 χρονών έχασε και τους δύο γονείς του σε διάστημα σαράντα ημερών (Δεκέμβριος 1864-Φεβρουάριος 1865). Στενοί συγγενείς ανέλαβαν τότε τα τρία παιδιά της οικογένειας, το μικρότερο αδερφό του η αδερφή της μητέρας του και εκείνον και το μεγαλύτερο αδερφό του ο θείος τους Δημήτριος Παλαμάς, που κατοικούσε στο Μεσολόγγι. Εκεί έζησε από το 1867 ως το 1875 σε ατμόσφαιρα μάλλον δυσάρεστη και καταθλιπτική, που ήταν φυσικό να επηρεάσει τον ευαίσθητο ψυχισμό του, όπως φαίνεται και από ποιήματα που αναφέρονται στην παιδική του ηλικία. Κωστής Παλαμάς

Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 έπειτα από σοβαρή ασθένεια, 40 ημέρες μετά το θάνατο της συζύγου του (τον οποίο δεν είχε πληροφορηθεί επειδή και η δική του υγεία ήταν σε κρίσιμη κατάσταση). Η κηδεία του έμεινε ιστορική, καθώς μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο. Η οικία του Παλαμά στην Πάτρα σώζεται ως σήμερα στην οδό Κορίνθου 241. Τρία χρόνια πριν τη γέννηση του Παλαμά στο ίδιο σπίτι γεννήθηκε η μεγάλη Ιταλίδα πεζογράφος Ματθίλδη Σεράο.[2] Ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 14 φορές (1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938 και 1940).[3] Ανάμεσα σε αυτούς που πρότειναν τον Παλαμά για το βραβείο υπήρξε και ο νικητής του 1916 Καρλ Γκούσταφ Βέρνερ φον Χάιντενσταμ, ο οποίος πρότεινε τον Παλαμά τρεις φορές (1928, 1930 και 1935).[4] Σήμερα "τιμής ένεκεν" φέρεται αφιερωμένη στο όνομά του μεγάλη αίθουσα εκθέσεων του πολυχώρου Τεχνόπολις στην Αθήνα.

Έργα Μιχαήλο Μάρκοβιτς ● Αυτοδιαχείριση ● Διαλεκτική (Συλλογικό έργο) ● Περιβάλλον και ποιότητα της ζωής (Συλλογικό έργο) ● Γιουγκοσλάβικη Αυτοδιαχείριση (Συλλογικό έργο)

Ράντογιε Ντομάνομιτς ● Αρχηγός (Вођа), 1901 ● Σφραγίδα (Данга), 1899 ● Στράντια (Страдија), 1902 ● Νεκρή θάλασσα (Мртво море), 1902 ● Ο πρίγκιπας Μάρκος δεύτερη φορά ανάμεσα στους Σέρβους (Краљевић Марко по други пут међу Србима), 1901 ● Συλλογισμοί ενός απλού σερβικού βοδιού (Размишљања једног обичног српског вола), 1902 ● Κατάργηση πάθους (Укидање страсти), 1898 ● Θέατρο στην επαρχία (Позориште у паланци), 1898 ● Ψηφίζω τον τυφλό (Гласам за слепце), 1902 ● Δεν καταλαβαίνω (Не разумем), 1898[2]

Ντούσαν Μάτιτς ● „Положај надреализма у друштвеном процесу“ са Оскаром Давичом и Ђ.Костићем ● „Глуво доба“ са Александром Вучом (1940) ● „Један вид француске књижевности“ (1952) ● Књига песама „Багдала“ (1954) ● „Буђење материје“ - песме (1959) ● „Лажа и паралажа“ (1962) ● Избор раније објављених текстова (1966) ● „Књига ритуала" ● „Прошлост дуго траје“ (1977) ● велики број есеја, филозофских расправа, критика и сценарија за радио емисије

Μιλένκο Γέφτοβιτς -διηγήματα-Παραμύθια Узмаглице, Приштина, 1972, Неко друго лето, Приштина, 1976, Зимски отац, Приштина – Београд, 1987, -Μονογραφία Књижевно дело Григорија Божовића, Приштина, Μεταφρασμένα βιβλία του Неко друго лето, превод на албански, Рилиндја, 1978, Зимски отац, превод на турски, Тан, Приштина, 1984.

Ανδρέας Κάλβος ● Ο φιλόπατρις ● Εις Δόξαν ● Εις Θάνατον ● Εις τον Ιερόν Λόχον ● Εις Μούσας ● Εις Χίον ● Εις Πάργαν ● Εις Αγαρηνούς ● Εις Ελευθερίαν ● Ο Ωκεανός Η Λύρα: Λυρικά : ● Εις Ψαρά ● Τα Ηφαίστεια ● Εις Σάμον ● Εις Σούλι ● Αι Ευχαί ● Το Φάσμα ● Εις την Νίκην ● Εις τον Προδότην ● Ο Βωμός της Πατρίδος

Λορέντζος Μαβίλης ● Εις το γυρισμό της ● Σ' ένα δολερό φίλο ● Νύχτα ● Λουτρό ● Στην Πατρίδα ● Ειδύλλιο ● Στροφούλες ● Ποίησις ● Το αριστούργημα

Εμμανουήλ Ροϊδης ● Κυνομυομαχία ● Το ξεστούπωμα ● Ιστορία ενός σκύλου (1893) ● Ιστορία μιας γάτας (1893) ● Ιστορία ενός τουφεκισμού ● Ο Αγιοπετρίτης ● Τα εφήμερα ● Μονόλογος ευαισθήτου ανδρός ● Το παράπονον του νεκροθάπτου(1895) ● Ψυχολογία Συριανού συζύγου (1894) ● Αι εξοχαί των Αθηνών ● Ασμοδαίος (τελευταίο άρθρο) ● Βίκτωρ Ουγκώ ● Η Μηλιά ● Οι Αθηναϊκοί δρόμοι ● Πάρεργα (πρόλογος)

Κωστής Παλαμάς Ο δωδεκάλογος του Γύφτου Η φλογέρα του Βασιλιά ● Λόγος Α΄ - Ο ερχομός ● Λόγος Β΄ - Ο δουλευτής ● Λόγος Γ΄ - Αγάπη 1 ΠΡΟΛΟΓ ΟΣ 2Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΧΗΡΑΣ 3ΛΟΓΟΣ ΠΡΩΤΟΣ 4ΛΟΓΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ 5ΛΟΓΟΣ ΤΡΙΤΟΣ 6ΛΟΓΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ 7ΛΟΓΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ 8ΛΟΓΟΣ ΕΧΤΟΣ 9ΛΟΓΟΣ ΕΒΔΟΜΟΣ