Τι είναι η Ψηφιακή Επιμέλεια; Πάνος Κωνσταντόπουλος Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας, Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» και Τμήμα Πληροφορικής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

2 Π. Κωνσταντόπουλος Ψηφιακοί πόροι Δεδομένα παράγονται σε ψηφιακή μορφή − ή άγονται σε ψηφιακή μορφή Η παραγωγή νέων δεδομένων βασίζεται σε προηγούμενα − που συχνά έχουν παραχθεί από άλλους Θετικές και τεχνικές επιστήμες Επιστήμες του ανθρώπου Πολιτισμική επιμέλεια Εκπαίδευση E-science E-humanities E-culture E-learning

3 Π. Κωνσταντόπουλος Ψηφιακοί πόροι Ραγδαίως αύξουσες συλλογές πρωτογενών δεδομένων – Protein Data Bank: 1971 : <12 αρχεία 2005 : >2700 δομές κατετέθησαν μέσα σε 6 μήνες – Εθνικό Αρχείο Μνημείων: 2001 πιλοτική εφαρμογή περιφερειακής κλίμακας 4000 μνημεία 2008 εφαρμογή εθνικής κλίμακας μνημεία – Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» Συνολικά μέχρι 15/2/2008: δαπάνες 1500 εκατ., ~600 εκατ. για συστήματα λογισμικού και περιεχόμενο Πρόσκληση 65: : ~150 έργα, εκαντοντάδες έως χιλιάδες αντικείμενα ανά έργο Εξέλιξη: δευτερογενή δεδομένα και υπηρεσίες Δυναμική επένδυση μεγάλης αξίας Αξιόπιστη πληροφορία

4 Π. Κωνσταντόπουλος Ανάγκη για «διατήρηση και επαύξηση της αξίας ενός σώματος δόκιμων πληροφοριών για χρήση τώρα και στο μέλλον»

5 Π. Κωνσταντόπουλος Ψηφιακή επιμέλεια Ένα σύνολο δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην παραγωγή καλής ποιότητας, αξιόπιστων ψηφιακών πόρων, στην οργάνωση και αρχειοθέτησή τους, στη μακροπρόθεσμη διατήρηση τόσο των ιδίων όσο και του εννοιολογικού υποβάθρου αυτών, στη δημιουργία προϋποθέσεων παραγωγής νέας γνώσης από αυτούς, στην κοινοποίηση, αξιοποίηση και χρήση των ψηφιακών πόρων.

6 Π. Κωνσταντόπουλος Ψηφιακή επιμέλεια Παραγωγή καλής ποιότητας, αξιόπιστων ψηφιακών πόρων Καλές πρακτικές ψηφιοποίησης και τεκμηρίωσης – Μελέτες – οδηγίες ΚτΠ Ανίχνευση προέλευσης Αυθεντικότητα και νομική εγκυρότητα

7 Π. Κωνσταντόπουλος Ψηφιακή επιμέλεια Οργάνωση και αρχειοθέτηση Εύκολη πρόσβαση Αναχρησιμοποίηση Συνδυαστική χρήση Πρότυπα Συστήματα οργάνωσης γνώσης – Π.χ., θησαυροί όρων, θεματικοί χάρτες

8 Π. Κωνσταντόπουλος Ψηφιακή επιμέλεια Μακροπρόθεσμη διατήρηση των ιδίων των ψηφιακών πόρων του εννοιολογικού υποβάθρου αυτών Απαραίτητη όταν τα δεδομένα είναι πολύτιμα και δεν μπορούν να ανακτηθούν Διάρκεια της αξιοποίησης των πόρων Τεχνικές και οργανωτικές προϋποθέσεις

9 Π. Κωνσταντόπουλος Διατήρηση Οι ψηφιακοί πόροι απαιτείται να είναι διαθέσιμοι και ασφαλείς παρά τις όποιες μελλοντικές αστοχίες εξοπλισμού καθώς και τις αλλαγές της τεχνολογίας. Παράγοντας κινδύνουΧαρακτήρας Γήρανση και αστοχία μέσων αποθήκευσης Συστηματική, τυχαία Παλαίωση μορφοτύπωνΣυστηματική Παλαίωση εξοπλισμούΣυστηματική Ανθρώπινο σφάλμαΤυχαίο, αναπόφευκτο Σφάλμα λογισμικούΔύσκολο να μοντελοποιηθεί Εξωτερικό γεγονόςΤυχαίο

10 Π. Κωνσταντόπουλος Ψηφιακή επιμέλεια Παραγωγή νέας γνώσης από τους ψηφιακούς πόρους Κοινοποίηση, αξιοποίηση και χρήση των πόρων Συνδυαστική χρήση πόρων Δυνατή χάρη στην κατανόηση και μοντελοποίηση του πλαισίου αναφοράς και χρήσης – Διεπιστημονική προσέγγιση Νέες χρήσεις για παλιότερο υλικό – Σημασιολογική ανανέωση, κοινότητες ερμηνευτών

11 Π. Κωνσταντόπουλος Ψηφιακή επιμέλεια ≠ εφεδρεία Παράγει προστιθέμενη αξία Διασφαλίζει την ύπαρξη, εγκυρότητα και χρήση (και με νέους τρόπους) των δεδομένων Συνεχής διεργασία, όχι εφ’ άπαξ ενέργεια Απαιτεί παρακολούθηση των τεχνικών εξελίξεων Απαιτεί διεπιστημονική συνεργασία Ασύμφορη για μεμονωμένους φορείς

12 Π. Κωνσταντόπουλος Η Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας – Ε.Κ. «Αθηνά» Ιδρύθηκε το 2007 με αποστολή τη διεξαγωγή έρευνας, την ανάπτυξη τεχνολογίας και εφαρμογών, την προώθηση της δημιουργίας και εφαρμογής προτύπων και την παροχή υπηρεσιών, συμβουλών και εκπαίδευσης σε ολόκληρο το φάσμα της ψηφιακής επιμέλειας. Αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των αναγκών ενός ευρέος φάσματος οργανισμών και κοινοτήτων σε ποικίλα πεδία, π.χ., – ηλεκτρονική διακυβέρνηση, διαχείριση αρχείων οργανισμών, αποθετήρια επιστημονικών δεδομένων, ψηφιακή κληρονομιά. Επιζητεί συνεργασίες με ερευνητικούς, κυβερνητικούς και ιδιωτικούς οργανισμούς. Συμμετέχει σε δράσεις υποδομής. −Μέλος της ευρωπαϊκής κοινοπραξίας DARIAH Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities ( ‏