«Το νομικό πλαίσιο και οι ευκαιρίες για τους ασθενείς στην κρίση» Δημήτρης Κρεμαλής, LL.M., Ph.D. LMU Munich Εταίρος, ΚΡΕΜΑΛΗΣ Δικηγορική Εταιρεία Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Δικαίου της Υγείας

Εθνικό Δίκαιο: Δικαιώματα ασθενών κατά το Σύνταγμα και τους ειδικότερους Νόμους – πρακτική εφαρμογή σε καιρούς κρίσης Η υγεία ως ατομικό και συλλογικό αγαθό Ατομικό δικαίωμα: υποχρέωση του κράτους να απέχει από οποιαδήποτε βλαπτική συμπεριφορά (άρ. 5 παρ. 2 και 5 Συντάγματος) «καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας» Κοινωνικό δικαίωμα: υποχρέωση του κράτους για παροχή υπηρεσιών διατήρησης ή αποκατάστασης της υγείας (άρθρο 21 παρ. 3 Συντάγματος) – «Το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και της περίθαλψης των απόρων». Καθιέρωση ειδικής συνταγματικής εντολής προς το νομοθέτη να μεριμνήσει για την προστασία της υγείας των πολιτών και να λάβει ειδικά μέτρα για κατηγορίες του πληθυσμού με ανάγκη αυξημένης προστασίας. Επαρκής συνταγματική προστασία; 2 NamePresentation Title

Πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας Αναμόρφωση ΠΦΥ δημόσιου χαρακτήρα καθολικής πρόσβασης – οικογενειακός ιατρός ως πυλώνας εισαγωγής στο σύστημα. Παραπεμπτική διαδικασία; Άρ. 1,2 2071/92 Δικαιώματα νοσοκομειακού ασθενούς «Ο ασθενής έχει το δικαίωμα προσεγγίσεως στις υπηρεσίες του νοσοκομείου, τις πλέον κατάλληλες για τη φύση της ασθένειάς του. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα της παροχής φροντίδας σ΄ αυτόν με τον οφειλόμενο σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπειά του. Αυτή η φροντίδα περιλαμβάνει όχι μόνο την εν γένει άσκηση της ιατρικής και της νοσηλευτικής, αλλά και τις παραϊατρικές υπηρεσίες, την κατάλληλη διαμονή, την κατάλληλη μεταχείριση και την αποτελεσματική διοικητική και τεχνική εξυπηρέτηση». Εξέταστρο ως προϋπόθεση πρόσβασης στα εξωτερικά ιατρεία του ΕΣΥ – Υποχρεωτική καταβολή 1 Ευρώ ανά συνταγή; 3 NamePresentation Title

Συνταγογράφηση – evidence based medicine – θεραπευτικά πρωτόκολλα Άρ. 4 παρ. 3 ΚΙΔ (Ν. 3418/2005) «Ο ιατρός οφείλει, χωρίς να περιορίζεται η ηθική και επιστημονική ανεξαρτησία του, και χωρίς να παραβλέπει το όφελος του συγκεκριμένου ασθενή, να συνταγογραφεί και να προχωρεί μόνο στις ιατρικές πράξεις οι οποίες είναι απαραίτητες για την εξασφάλιση της ποιότητας, της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας της υγειονομικής φροντίδας ή της θεραπείας που παρέχεται». Εξατομίκευσης του ιατρικού περιστατικού vs. υποχρεωτική εφαρμογή κατευθυντήριων οδηγιών; Θετική – αρνητική λίστα φαρμάκων, πρόσβαση σε νέα καινοτόμα φάρμακα Σχέση συνταγογράφησης – τιμολόγησης φαρμάκου; 4 NamePresentation Title

Ενωσιακό Δίκαιο: Πρόσβαση στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη - Ελεύθερη διακίνηση ασθενών. Αλληλεπίδραση Οδηγίας 2011/24/ΕΕ με Κανονισμό 883/2004 Κανονισμός (ΕΚ) 883/2004 Θέσπιση πλαισίου για το συντονισμό των εθνικών συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης Οδηγία 2011/24/ΕΕ Θέσπιση κανόνων για την ευκολότερη πρόσβαη στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη Χορήγηση παροχών σε είδος – περίθαλψη στο κράτος διαμονής – απόδοση της δαπάνης Διαδικασία προέγκρισης Κανονισμός: Αρχή της προέγκρισης ως προϋπόθεση για τη χορήγηση παροχών διακινούμενων ασθενών – Επιστροφή εξόδων με βάση τις διατιμήσεις του κράτους θεραπείας Οδηγία: Διακίνηση χωρίς προέγκριση, κράτος μέλος ασφάλισης εξασφαλίζει επιστροφή χρημάτων που βάρυναν ασφαλισμένο εάν η υγειονομική περίθαλψη περιλαμβάνεται στις παροχές που δικαιούται. Εξαίρεση αρ. 8 προηγούμενη έγκριση για διανυκτέρευση ασθενούς, χρήση εξειδικευμένης υποδομής, θεραπείες που παρουσιάζουν ιδιαίτερο κίνδυνο. – Επιστροφή εξόδων με βάση τις τιμές του κράτους- μέλους ασφάλισης. 5 NamePresentation Title

Κρίση = Ευκαιρία για ολιστική Μεταρρύθμιση Συστήματος Υγείας Ευκαιρία για συνολικότερη αντιμετώπιση και όχι απλά μεμονομένες αλλαγές, με άλλα λόγια αναδιάρθρωση του συστήματος, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει σε περιβάλλον σταθερότητας και όχι αποσπασματικές πολιτικές με γνώμονα το δημοσιονομικό συμφέρον. Π.χ. ως προς το φάρμακο, κίνητρα για αύξηση εισαγωγής/συνταγογράφησης γενόσημων φαρμάκων – υποχρέωση δημόσιων νοσοκομείων για προμήθεια φαρμακευτικών προϊόντων με βάση τη δραστική ουσία Αξιολόγηση; Κόστος για τον ασθενή; 6 NamePresentation Title

Κρίση = Ευκαιρία για αξιοποίηση συμπράξεων Πλουραλισμός θεσμοθετημένων φορέων προστασίας δικαιωμάτων ασθενών – φορέων εκπροσώπησης ομάδων ασθενών – ανεξάρτητων αρχών Αυτοτελής υπηρεσία προστασίας δικαιωμάτων ασθενών (Ν. 2519/1997) Επιτροπή προάσπισης δικαιωμάτων πολίτη, γραφείο επικοινωνίας πολίτη (Ν. 2716/1999) Συνήγορος του Πολίτη, Συνήγορος του Καταναλωτή, Συνήγορος της Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ν. 3293/2004) Ανάγκη εκπροσώπησης των ασθενών με χρήσης ενιαίας «γλώσσας», ιεράρχηση των προβλημάτων και συγκροτημένες/συντονισμένες προτάσεις από ένα κεντρικό όργανο 7 NamePresentation Title