Τα μαθησιακά αποτελέσματα μέσα από κοινωνιολογική προσέγγιση – κριτική θεώρηση των διεθνών ερευνών ή International Assessment studies as a global policy instrument Μάριος Βρυωνίδης Αν. Καθηγητής, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Secretary of the Research Committee on Sociology of Education (RC04)- International Sociological Association Λευκωσία,

Υπό έμφαση στόχος “ Η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων αναδεικνύεται ως ζητούμενο της κοινωνίας, αφού αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι αυτά δεν αντιπροσωπεύουν τις επενδύσεις της Πολιτείας στην Εκπαίδευση. Σε αυτή τη διαπίστωση οδηγούν και διεθνείς έρευνες στις οποίες έλαβε μέρος η Κύπρος, τα αποτελέσματα εσωτερικών εξετάσεων, όπως των Παγκύπριων Εξετάσεων, σχετικές επιστημονικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί στην Κύπρο, καθώς και γενικότερες αντιλήψεις όσων εμπλέκονται στην εκπαίδευση.”

Διεθνείς συγκριτικές έρευνες PISA TIMSS PIRLS

Τι είναι η έρευνα PISA; Η Έρευνα PISA (Programme for International Student Assessment ) είναι μια έρευνα που διεξάγεται ανά τριετία σε 15 χρονους μαθητές σε όλο τον κόσμο. Αξιολογεί το βαθμό στον οποίο οι μαθητές στο τέλος της υποχρεωτικής τους εκπαίδευσης έχουν αποκτήσει βασικές γνώσεις και δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την πλήρη συμμετοχή στις σύγχρονες κοινωνίες. Συγκεκριμένα αξιολογεί την ανάγνωση, τα μαθηματικά και την επιστήμη. Η αξιολόγηση αυτή συλλέγει επίσης πληροφορίες σχετικά με το υπόβαθρο των μαθητών και πώς διοικούνται τα σχολεία σε μια προσπάθεια να εντοπίσει τους παράγοντες που επηρεάζουν τις επιδόσεις των μαθητών.

Οι έρευνες TIMSS και PIRLS. Η έρευνα TIMSS (Trends in International Mathematics and Science Study) μέτρα τις επιδόσεις στα μαθηματικά και την επιστήμη στην τέταρτη και όγδοη τάξη. Πραγματοποιείται κάθε 4 χρόνια από το Το 2011 πραγματοποιήθηκε η πέμπτη σε σειρά αξιολόγηση. Η έρευνα PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study) μετρά τάσεις στην ανάγνωση και την κατανόηση στην τέταρτη τάξη. Από το 2001 διεξάγεται κάθε 5 χρόνια.

Τι μελετούν αυτές οι έρευνες ; Αναλύσεις σε επίπεδο μαθητή ◦ Φύλο ◦ Ανισότητα σε σχέση με το κοινωνικο - οικονομικό υπόβαθρο ( π. χ. η επίδραση του πολιτισμικού και κοινωνικού κεφαλαίου ) ◦ Μετανάστευση ◦ Κίνητρα μαθητών και χρήση τεχνολογίας Σε επίπεδο σχολείου ◦ Σχολική διοίκηση, δάσκαλοι και αίθουσες διδασκαλίας ◦ Ηλικία εισόδου στο σχολείο, παραμονή στο σχολείο και παρακολούθηση προόδου

Σε επίπεδο υποσυστήματος ◦ Επιλογή σχολείου, λογοδοσία και αποτελεσματικότητα ◦ Διαχρονικές μελέτες

Ποια είναι η πολιτική αντίδραση στα αποτελέσματα αυτών των ερευνών ; Οι φορείς χάραξης πολιτικής, το κοινό και τα μέσα ενημέρωσης εστιάζουν συνήθως την προσοχή τους ◦ Στη βελτίωση της ποιότητας των εκπαιδευτικών ◦ Στην ανάπτυξη συστημάτων λογοδοσίας γύρω από δοσμένα πρότυπα ◦ Στη δημιουργία ευκαιριών για ισότιμη εκπαίδευση

Αντιδράσεις φορέων εκπαιδευτικής πολιτικής διεθνώς Σε ορισμένες χώρες οι τίτλοι ειδήσεων συχνά μιλούν για « σοκ » για τα αποτελέσματα των διεθνών αξιολογήσεων. Άλλες χώρες ανταποκρίνονται πιο ψύχραιμα. Υπάρχουν και χώρες που απλά να τις αγνοούν.

Παραδείγματα Αντίδραση σοκ  Γερμανία  προτροπές για άμεσες και μεγάλης κλίμακας μεταρρυθμίσεις Ήρεμη αντίδραση  Ιαπωνία  έρευνα με γνώμονα το εθνικό μοντέλο ανάπτυξης Αγνόηση  ΗΠΑ  εξετάζει την περιφερειακή σύγκριση αναζητώντας παράγοντες του ευρύτερου πλαισίου που επηρεάζουν τη σχολική αποτελεσματικότητας και την ακαδημαϊκή επίδοση

Περαιτέρω αντιδράσεις εκπαιδευτικής πολιτικής Η PISA και άλλες μεγάλης κλίμακας έρευνες γίνονται μέρος μιας κοινής και παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας εκπαίδευσης διεθνώς. Αυτό το φαινόμενο είναι περισσότερο λανθάνον παρά φανερό και σχετίζεται με την ύπαρξη κοινών παραδοχών για την αξία και τη σημασία που οι εκτιμήσεις αυτές πρέπει να έχουν για διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα. Οι κριτικοί υποστηρίζουν ότι τα αποτελέσματα της PISA και άλλα ανάλογα επιβάλλουν ένα ιδεολογικό καταναγκασμό σε αναπτυσσόμενες χώρες που βρίσκονται σε υποδεέστερη θέση.

R. O. SLATER "The McDonaldization of Education" Ο Slater υποστηρίζει ότι η Μακντοναλντοποίηση στο χώρο της εκπαίδευσης έχει πολλές αρνητικές παρενέργειες ιδιαίτερα γιατί αυτή η προσέγγιση δεν προάγει τις αρχές της αναζήτησης και της δημιουργικότητας. Ως εκ τούτου, τα σχολεία γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά στην εκπαίδευση των παιδιών και τελικά αποτυγχάνουν να αναπτύξουν δημιουργικούς στοχαστές.

Εναλλακτικά Αντί να αντιμετωπίζουμε την εκπαίδευση ως ένα ομογενοποιημένο σύστημα γραμμής παραγωγής, χρειαζόμαστε μια ριζική αναθεώρηση της εκπαίδευσης που να λαμβάνει υπόψη της τις πραγματικές µ αθησιακές ανάγκες και τι τα παιδιά χρειάζονται. Το κίνημα της αργής εκπαίδευσης ( σε αντιδιαστολή με τη λογική και τις αρχές του fast food) προτείνει τα ακόλουθα : ◦ αυθεντικότητα ◦ εξατομίκευση ◦ διαμορφωτική αξιολόγηση

Η περίπτωση της Νοτίου Αφρικής Μετά το 2003 η Νότιος Αφρική αποφάσισε να μην λαμβάνει μέρος σε αυτές τις έρευνες πλέον. Παρουσιαζόταν μονίμως στον πάτο των συγκριτικών ερευνών Αποφάσισε να επικεντρωθεί περισσότερο στην μείωση των διαφορών εντός της χώρας παρά στην μείωση του χάσματος στη διαφορά των μέσων όρων με άλλες χώρες. Ξεκίνησε έτσι τις δικές τις αξιολογήσεις σε εθνικό επίπεδο.

Τελικά σχόλια Το κάθε εκπαιδευτικό σύστημα έχει τις ιδιαιτερότητες του. Αυτές οι τοπικές ιδιαιτερότητες θα πρέπει να εναρμονίζονται με τις νόρμες και τις παραδοχές της κοινής / παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας εκπαίδευσης διεθνώς. Θα πρέπει βεβαίως να αναγνωρίσουμε ότι αυτές οι παραδοχές δεν είναι άσχετες με τα ιδεολογικά προτάγματα του νέο - φιλελευθερισμού.

Μια επιτόπια μελέτη στη μακρινή Taiwan To what extend does the Taiwanese education incorporates the shared norms and assumptions that are put forward by PISA and other worldwide large-scale assessments? Can this explain the reason why Taiwan does so well in these assessment tests?

Μια από τις απαντήσεις τους Reading: Ο ur teachers create a learning environment covered by rich learning materials like story books, newspapers and other reading documents which could be achieved from daily life. Teachers make rules to ask students to read books they choose at regular time and afterwards students have to write feedbacks. Furthermore, elementary schools have many volunteers like parents to read story books for students. We have mobile library traveling through all schools to create a lovely atmosphere to encourage students’ reading motivation. Above all, Taiwan has advocated a teaching method called “flipping classroom” which means the exchange of characters between teacher and student to intrigue students learning ambition.

…/ Math: Forced feeding education. For instance, students are asked to take as many practices and tests as possible. And then we have Constructional Mathematics. As to constructional mathematics, teachers guide students to think about the principles behind all the mathematics formulas initially. What’s more, the math classes are emphasized in Taiwan so that the authorities concerned arrange much more math classes on schedule, thus, students are forced to learn further extents previously than other countries.

…/ Science : teachers encourage students to observe the science phenomenon and record it and ask students to participate the scientific exhibitions. By the way, because attending these exhibitions could get extra bonus on entrance examinations, teachers and students will put extreme efforts to get good positions. And we put Dewey’ s theory: learning by doing, into practice. From the above, it can be inferred that Taiwanese students get better results on worldwide large scale assessments by absorbing much more fundamental primary education than other countries.