ΒΙΟΛΟΓΙΚΉ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΗΛΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΠΥΡΗΝΟΚΑΡΠΩΝ ΑΡΗΣ ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ ΔΗΩ

ΜΗΛΟΕΙΔΗ (Μηλιά, Αχλαδιά, Κυδωνιά) Κλίμα και έδαφος Ευδοκιμεί σε δροσερές περιοχές με καλή ηλιοφάνεια, δεν αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες, μεγαλύτερες των 24 βαθμών Κελσίου, και απαιτεί χαμηλές και σταθερές θερμοκρασίες τον χειμώνα. Προτιμά τα γόνιμα και βαριά εδάφη, που στραγγίζουν καλά και δεν έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε ασβέστιο. Κλάδεμα Γίνεται τον χειμώνα, πριν την αρχή της νέας βλάστησης. Αφαιρούμε τα άρρωστα ή μικρά κλαδιά και κρατάμε τα πιο δυνατά, που θα αποδώσουν και την άνοιξη τους νέους βλαστούς. Γερασμένα και αδύνατα δένδρα κλαδεύονται αυστηρά, ενώ τα νεαρά ελαφρότερα. Προσοχή: σε περίπτωση που έχετε αρκετούς καρπούς χρειάζεται αραίωμα μετά τον Ιούνιο με το χέρι.

Λίπανση Στη μηλιά κάθε χρόνο εφαρμόζεται αζωτούχος λίπανση, λίπασμα που περιέχει κάλιο εφαρμόζεται κάθε χρόνο ή κάθε δύο χρόνια, ενώ λίπασμα που περιέχει φώσφορο δεν εφαρμόζεται ποτέ ή πολύ αραιά. Τα υπόλοιπα στοιχεία, Fe, Mg, Mn, Zn, B εφαρμόζονται  όταν παρουσιαστεί έλλειψη τους. Άζωτο είναι απαραίτητο από τα τέλη Μαρτίου μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, όπου η λίπανση γίνεται μέσω του νερού της άρδευσης. Τις μέρες που έχει καύσωνα, δεν λιπαίνουμε. Το λίπασμα δεν πρέπει να εφαρμόζεται μόνο γύρω από τον κορμό του δέντρου αλλά και λίγο πιο μακριά, δεδομένου ότι οι ρίζες αναπτύσσονται σχεδόν 1,5 φορές του ύψους του δέντρου. Υπάρχουν κατάλληλα οργανικά λιπάσματα που καλύπτουν τις ανάγκες των δέντρων στα βασικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία.

Εχθροί των μηλοειδών Καρπόκαψα ή σκουλήκι Η Καρπόκαψα ή σκουλήκι , προκαλεί μεγάλες ζημιές στους καρπούς, η προνύμφη τρέφεται από το εσωτερικό του καρπού και τελικά τον καταστρέφει. Είναι σοβαρός εχθρός των μηλοειδών και οι προσβεβλημένοι καρποί ή πέφτουν πρόωρα ή είναι ακατάλληλοι για τροφή. Για βιολογική καταπολέμηση υπάρχουν διάφορα σκευάσματα: Τα σκευάσματα αυτά περιέχουν ιό γρανούλωσης (GV) και έχει καταπολεμηθεί ικανοποιητικά η καρπόκαψα σε μηλιές και αχλαδιές σε αρκετές χώρες της Ευρώπης. Όσες προνύμφες φάνε ψεκασμένη φυτική επιφάνεια πεθαίνουν σε περίπου 48 ώρες. Χρειάζονται συνήθως 2 ψεκασμοί, που να απέχουν 12-15 μέρες. Υπάρχουν ακόμα και οι παγίδες σύγχισης που παρεδομπίζουν τη σύζευξη αρσενικού και θηλυκού.

Ρόδινη αφίδα ( μελίγκρα ή ψείρα) Η ρόδινη αφίδα της μηλιάς προσβάλει κυρίως τη μηλιά και δευτερευόντως τη κυδωνιά. Εμφανίζεται πολλές φορές το έτος και βρίσκεται στη κάτω επιφάνεια των φύλλων. Προκαλεί παραμόρφωση των φύλλων και εκκρίνει τοξίνες που προκαλούν παραμόρφωση των καρπών. Για βιολογική καταπολέμηση υπάρχουν φυσικοί εχθροί της αφίδας, όπως είναι η πασχαλίτσα και το αρπακτικό Orius sp. Ακόμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε φυσικά εντομοκτόνα όπως αζαδιραχτίνη, φυσικός πύρεθρος, ορυκτέλαια, παραφινέλαια και άλατα καλίου λιπαρών οξέων. Η Νάρκη προκαλεί ζημιές στα φύλλα και εκτός της μηλιάς, προσβάλει την αχλαδιά και την κυδωνιά. Ξυλοφάγα έντομα - σέζια, κόσσος, ζεύζερα Οι προνύμφες τους ανοίγουν στοές στον κορμό και στα κλαδιά των δένδρων. Τα μέρη του δένδρου αδυνατίζουν και σπάνε.

Η καταπολέμηση του συγκεκριμένου εντόμου είναι αρκετά δύσκολη, λόγω του αυξημένου πληθυσμού. Σε περίπτωση που το δέντρο μας έχει ύψος μέχρι 1,5 μέτρα, τότε μπορούμε να ψεκάσουμε το κορμό με μίγμα θερινού ορυκτελαίου Τελευταίο ξυλοφάγο έντομο είναι η ζεύζευρα, η οποία προσβάλει και την αχλαδιά και την ελιά. Είναι σοβαρός εχθρός της μηλιάς και μια μόνο προνύμφη μπορεί να ξεράνει δέντρο 3 ετών. Σε δέντρα μεγαλύτερης ηλικίας ξεραίνονται ολόκληροι βραχίονες. Προληπτικά, συνιστάται η ασβεστόχριση του κορμού και των κλαδιών όπου περιορίζει σημαντικά τον πολλαπλασιασμό των αυγών. Για βιολογική καταπολέμηση, μπορούμε σε κάθε στοά να εισάγουμε βαμβακερά φυτίλια εμποτισμένα με υδατικό αιώρημα που περιέχει τον εντομοπαθογόνο νηματώδη Steinernema carpocapsae. Η Ματόψειρα ή Αιματόψειρα ή Βαμβακάδα προσβάλει βλαστούς, κλαδιά, κορμό αλλά και τις ρίζες μέχρι και 25 εκατοστά. Για βιολογική καταπολέμηση, τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιείται η αφίδα Aphelinus mali που είναι φυσικός εχθρός της βαμβακάδας και περιορίζει σε ανεκτά επίπεδα τον πληθυσμό της.

Ασθένειες Φουζικλάδιο Το Φουζικλάδιο είναι η πιο επικίνδυνη ασθένεια γιατί προσβάλει καρπούς και φύλλα. Ο φλοιός του καρπού νεκρώνεται και στο τέλος παραμορφώνεται. Καταπολέμηση: χρησιμοποιούμε θειάφι σε μορφή σκόνης ή διαλυμένο σε νερό ή και ψεκασμούς με χαλκούχα σκευάσματα Ωίδιο Το Ωίδιο προσβάλει φύλλα και βλαστούς Καταπολέμηση:χρησιμοποιούμε θειάφι σε μορφή σκόνης ή διαλυμένο σε νερό και θειασβέστιο Βακτηριακό κάψιμο Το Βακτηριακό κάψιμο της μηλιάς προσβάλει μηλιά, αχλαδιά και κυδωνιά. Οι καρποί παρουσιάζουν καστανή έως μαύρη σήψη και τα άνθη μαραίνονται και στο τέλος αποξηραίνονται. Ψεκασμοί φυλλώματος με ενζυματικό οργανικό σκεύασμα. Για την αύξηση της αποτελεσματικότητας συνδυάζεται με ουσίες που μειώνουν το pH του ψεκαστικού διαλύματος. Χρησιμοποιούνται επίσης χαλκούχα σκευάσματα προληπτικά.

Καλλιεργητικές φροντίδες Χειμώνας: Νοέμβριος-Δεκέμβριος-Ιανουάριος-αρχές Φεβρ. Κλαδεύουμε με μέτρο και με στόχο τον φωτισμό των δένδρων, απομακρύνουμε βλαστούς που έχουν προσβληθεί είτε από έντομο είτε από μύκητα  Άνοιξη: Φεβρουάριος-Μάρτιος-Απρίλιος Εφαρμόζουμε το άζωτο, το μισό της απαραίτητης ποσότητας, έλεγχος στα φύλλα για μύκητες, έντομα και στο χώμα για ζιζάνια. Καλοκαίρι: Μάιος-Ιούνιος-Ιούλιος Άρδευση, αραίωμα καρπών, έλεγχος και καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών, συμπληρωματική λίπανση με άζωτο και θερινό κλάδεμα. Φθινόπωρο: Αύγουστος-Σεπτέμβριος-Οκτώβριος Έλεγχος για ασθένειες και έντομα, εφαρμογή αζώτου με ψεκασμό φυλλώματος, άρδευση αν χρειάζεται.

Πυρηνόκαρπα Κλίμα και έδαφος Είναι είδη καλλιέργειας (ροδακινιά, νεκταρινιά, βερυκοκιά) που χρειάζονται πολλή ηλιοφάνεια και θερμότητα έτσι ώστε να δώσουν καρπούς. Απαιτείται ξηρό και ζεστό καλοκαίρι, μέχρι 35 βαθμούς Κελσίου. Οι υγρές περιοχές είναι καλό να αποφεύγονται γιατί είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο να καταπολεμηθούν ορισμένες μυκητολογικές ασθένειες. Ευδοκιμεί σε έδαφος ελαφρύ, που στραγγίζει και αερίζεται καλά και όχι ασβεστούχο, διότι θα υποφέρει μόνιμα από έλλειψη σιδήρου. Κατάλληλο pH είναι μεταξύ 5,2-6,8. Η κερασιά ευδοκιμεί σε περιοχές με αρκετό χειμερινό ψύχος και δροσερό καλοκαίρι.

κλάδεμα Το κλάδεμα της ροδακινιάς είναι μεγάλης σημασίας και πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο. Στόχοι του κλαδέματος είναι να αφαιρούνται παλαιότεροι βλαστοί ώστε να σχηματίζονται νέοι και να παραμένει  στο δένδρο  ο απαραίτητος αριθμός καρποφόρων βλαστών. Στη ροδακινιά εφαρμόζονται δύο είδη κλαδέματος, το θερινό και το χειμερινό. Το θερινό κλάδεμα αποβλέπει στην απομάκρυνση των “περίσσιων” κλαδιών και το κάνουμε τον Ιούνιο. Το χειμερινό κλάδεμα διακρίνεται σε βραχύ και μακρύ. Με το βραχύ κλάδεμα, αφαιρούμε κομμάτια των κλαδιών και το μακρύ κλάδεμα εφαρμόζεται σε ποικιλίες που “δίνουν” καρπούς μικρούς σε μέγεθος και νεαρά δένδρα.

Εχθροί (έντομα ή ακάρια) Πράσινη αφίδα της ροδακινιάς Πράσινη αφίδα της ροδακινιάς: τα χειμερινά αυγά γεννιούνται στη ροδακινιά και βρίσκονται στους οφθαλμούς και σε εσοχές του φλοιού. Είναι έντομο πολύ ανθεκτικό στο κρύο και προσβάλει νεαρά κλαδιά και τρυφερά φύλλα προκαλώντας τους καρούλιασμα. Η αφίδα είναι σημαντικός φορέας ιών και τα μελιτώδη αποχωρήματά τους προκαλούν ανάπτυξη μυκήτων. Αντιμετώπιση: ορυκτέλαιο, παραφινέλαιο, φυσικός πύρεθρος, αζαδιραχτίνη,άλατα καλίου λιπαρών οξέων. Ανάρσια : η προνύμφη του εντόμου (σκουλήκι) έχει σοκολατένιο χρώμα, ενώ το ενήλικο έχει το χρώμα της τέφρας. Προσβάλει κυρίως τη ροδακινιά, τη βερικοκιά και την αμυγδαλιά. Παρατηρούνται τρύπες (στοές) στον φλοιό αλλά και σε κλαδιά μικρής ηλικίας. Χαρακτηριστικό της στοάς που σχηματίζει η ανάρσια είναι ένας σωληνίσκος, γνωστός και ως καπνοδόχος. Τους καρπούς τους τρώνε επιφανειακά ενώ σε έντονη προσβολή φτάνουν μέχρι το εσωτερικό τους

αντιμετώπιση: Τα βιολογικά σκευάσματα που περιέχουν βάκιλλο της θουριγγίας σκονίζουμε ή ψεκάζουμε τις φυτικές επιφάνειες που έχουν προσβληθεί. Επίσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν παγίδες με την εμφάνιση των πρώτων εντόμων και τέλος μπορούμε να ψεκάσουμε με spinosad. Βαμβακάδα της ροδακινιάς: Παρατηρούνται πυκνοί πληθυσμοί σε ροδακινιά, μουριά και ακτινιδιά. Προσβάλει κυρίως βλαστούς, κλαδιά, κορμό και πιο σπάνια καρπούς και φύλλα. Τα προσβεβλημένα μέρη εξασθενούνται και μπορεί να έχουμε την ξήρανση ολόκληρου δένδρου. Αντιμετώπιση: ορυκτέλαιο, παραφινέλαιο, φυσικός πύρεθρος, αζαδιραχτίνη,άλατα καλίου λιπαρών οξέων.

Ασθένειες Εξώασκος: μια ασθένεια που προσβάλει πολύ σοβαρά τη ροδακινιά αλλά και την αμυγδαλιά. Τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα έντονα στα φύλλα, τα οποία παρουσιάζουν ανώμαλη πάχυνση, κατσάρωμα αλλά και πάχυνση. Αρχικά το χρώμα τους είναι ερυθρό, στη πορεία γίνεται ερυθροκίτρινο ενώ στο τέλος γίνονται καστανά, μαραίνονται, ξηραίνονται και πέφτουν. Αντιμετώπιση:προληπτικοί ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα και θειασβέστιο στη διάρκεια του χειμώνα και μέχρι πριν την ανάπτυξη του φυλλώματος. Κορύνεο: προκαλεί ζημιές στους βλαστούς, τους οφθαλμούς, τα άνθη, τα φύλλα και τους καρπούς. Αρχικά στα φύλλα έχουμε κυκλικές κηλίδες, οι οποίες στη πορεία γίνονται καστανές και προχωρούν στο κέντρο του φύλλου και ξηραίνονται. Το νεκρό κομμάτι πέφτει και δημιουργούνται οπές που μοιάζουν με τρύπες από σκάγια. Στους καρπούς σχηματίζονται κηλίδες, παρόμοιες με εκείνες των φύλλων, ενώ στους βλαστούς σχηματίζονται κηλίδες οι οποίες μαλακώνουν.

Μονίλια: προσβάλει τα άνθη αλλά και τους καρπούς. Ωίδιο: εκτός από τη ροδακινιά, προκαλεί προβλήματα και στη βερικοκιά. Προσβάλει φύλλα, βλαστούς, άνθη, οφθαλμούς και καρπούς. Χαρακτηριστικό του ωιδίου είναι ότι όλα τα προσβεβλημένα όργανα παρουσιάζουν ένα αλευρώδες επίχρισμα. Αντιμετώπιση :χρησιμοποιούμε θειάφι σε μορφή σκόνης ή διαλυμένο σε νερό και θειασβέστιο Μονίλια: προσβάλει τα άνθη αλλά και τους καρπούς. Αντιμετώπιση : προληπτικοί ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα και θειασβέστιο στη διάρκεια του χειμώνα και μέχρι πριν την ανάπτυξη του φυλλώματος. Τρείς ψεκασμοί στη διάρκεια της άνθισης με χαλκούχα σκευάσματα σε χαμηλή δόση και σκευάσματα που περιέχουν ιώδιο.

Καλλιεργητικές φροντίδες για τη ροδακινιά Οι καλλιεργητικές εργασίες που συνιστώνται για τη ροδακινιά  περιλαμβάνουν τον καθαρισμό των δέντρων από προσβεβλημένα ή ξερά κλαδιά και τη συλλογή των σάπιων ή μουμιοποιημένων καρπών, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να απομακρύνονται ή να καίγονται. Η επέμβαση αυτή θα πρέπει να γίνεται με ξηρό καιρό και αποβλέπει στην σημαντική μείωση των διαχειμαζουσών μορφών των εντομολογικών, μυκητολογικών, βακτηριολογικών και άλλων ασθενειών που ταλαιπώρησαν την καλλιέργεια. Συγκεκριμένα: για τον εξώασκο, συνίσταται ψεκασμός των δένδρων μετά τη πτώση των φύλλων και για το κορύνεο προτείνεται ψεκασμός φθινοπωρινός (μετά τη φυλλόπτωση) αλλά και χειμερινός.