Κοινωνικός σχεδιασμός Γιάννης Ζαϊμάκης Πανεπιστήμιο Κρήτης
Σχεδιασμός κοινωνικής πολιτικής Διαδικασία-μέθοδος επαγγελματικής παρέμβασης για αλλαγή & ανάπτυξη μακροσυστημάτων (οργανισμοί, κοινότητες, θεσμοί, κοινωνίες). Μέθοδος με αξιακό υπόβαθρο συνδέεται με κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα, κοινωνική ένταξη Διαδικασία-μέθοδος επαγγελματικής παρέμβασης για αλλαγή & ανάπτυξη μακροσυστημάτων (οργανισμοί, κοινότητες, θεσμοί, κοινωνίες). Μέθοδος με αξιακό υπόβαθρο συνδέεται με κοινωνική δικαιοσύνη, ισότητα, κοινωνική ένταξη Ρόλος κοινωνικού σχεδιαστή: ανάλυση & αξιολόγηση εισροών & εκροών συστήματος, σχεδιασμός παρεμβάσεων, αξιολόγηση αλλαγών σε μέλη & περιβάλλον συστήματος Ρόλος κοινωνικού σχεδιαστή: ανάλυση & αξιολόγηση εισροών & εκροών συστήματος, σχεδιασμός παρεμβάσεων, αξιολόγηση αλλαγών σε μέλη & περιβάλλον συστήματος Η μέθοδος περιλαμβάνει: Η μέθοδος περιλαμβάνει: Διαπίστωση & αξιολόγηση προβληματικής κοινωνικής πολιτικής & δυνατότητα αλλαγής Διαπίστωση & αξιολόγηση προβληματικής κοινωνικής πολιτικής & δυνατότητα αλλαγής Ανίχνευση προβλημάτων και των αιτιών τους Ανίχνευση προβλημάτων και των αιτιών τους Ανάλυση & αξιολόγηση & σύγκριση διαφόρων λύσεων, επιλογή αποτελεσματικότερης Ανάλυση & αξιολόγηση & σύγκριση διαφόρων λύσεων, επιλογή αποτελεσματικότερης Αποτελεσματικό σχέδιο υλοποίησης της εγκριθείσας πολιτικής Αποτελεσματικό σχέδιο υλοποίησης της εγκριθείσας πολιτικής Υλοποίηση & αξιολόγηση λύσης Υλοποίηση & αξιολόγηση λύσης Αξιολόγηση παρέμβασης Αξιολόγηση παρέμβασης
Η οργάνωση & ανάπτυξη συστημάτων μέσω κοινωνικής πολιτικής βασίζεται σε 3 ζητήματα Στο επιθυμητό ιδεώδες σύστημα. Πως οραματίζεται τον εαυτό του & την εξέλιξη του Στο επιθυμητό ιδεώδες σύστημα. Πως οραματίζεται τον εαυτό του & την εξέλιξη του Στην οργάνωση της δομής & των πόρων του συστήματος (πως οργανώνεται το σύστημα, με ποιες διαδικασίες, υπάρχει συμμετοχικότητα;) Στην οργάνωση της δομής & των πόρων του συστήματος (πως οργανώνεται το σύστημα, με ποιες διαδικασίες, υπάρχει συμμετοχικότητα;) Στην κατανομή των εκροών του συστήματος: πως κατανέμονται τα κοινωνικά αγαθά & υπηρεσίες σε άτομα & σε ομάδες του συστήματος Στην κατανομή των εκροών του συστήματος: πως κατανέμονται τα κοινωνικά αγαθά & υπηρεσίες σε άτομα & σε ομάδες του συστήματος Οι κοινωνικές πολιτικές που απορρέουν από τις τοποθετήσεις του συστήματος συνδέονται Οι κοινωνικές πολιτικές που απορρέουν από τις τοποθετήσεις του συστήματος συνδέονται πολιτισμικές διαδικασίες (παράδοση), πολιτική, οικονομία (λογικές αγοράς), κοινωνική διαδικασία (ενεργή συμμετοχή πολιτών) πολιτισμικές διαδικασίες (παράδοση), πολιτική, οικονομία (λογικές αγοράς), κοινωνική διαδικασία (ενεργή συμμετοχή πολιτών)
Ανάγκες Η έννοια της ανάγκης μπορεί να εξεταστεί: Η έννοια της ανάγκης μπορεί να εξεταστεί: σε μια τεχνοκρατική βάση με βάση ποσοτικοποιημένους δείκτες σε μια τεχνοκρατική βάση με βάση ποσοτικοποιημένους δείκτες Σε σχέση με ευρύτερα κοινωνικά & φιλοσοφικά ερωτήματα (αξιακό σύστημα-επικρατούσες αντιλήψεις για το σωστό, επιθυμητή κοινωνική οργάνωση, επίπεδο προόδου) Σε σχέση με ευρύτερα κοινωνικά & φιλοσοφικά ερωτήματα (αξιακό σύστημα-επικρατούσες αντιλήψεις για το σωστό, επιθυμητή κοινωνική οργάνωση, επίπεδο προόδου) 2 τάσεις σε σχέση με τις ανάγκες 2 τάσεις σε σχέση με τις ανάγκες Σχετικισμός: ανάγκες είναι κοινωνικά & χρονικά προσδιορισμένες Σχετικισμός: ανάγκες είναι κοινωνικά & χρονικά προσδιορισμένες Ουμανισμός: Υπάρχουν ορισμένες ανάγκες που είναι κοινές για όλες τις κοινωνίες Ουμανισμός: Υπάρχουν ορισμένες ανάγκες που είναι κοινές για όλες τις κοινωνίες Βασικές παραδοχές: Βασικές παραδοχές: η ανάγκη διαφέρει από την επιθυμία, η ανάγκη διαφέρει από την επιθυμία, H ανάγκη εγείρει δικαίωμα κράτος πρόνοιας οφείλει να καλύπτει βασικές ανάγκες H ανάγκη εγείρει δικαίωμα κράτος πρόνοιας οφείλει να καλύπτει βασικές ανάγκες Η ανάγκη συνδέεται με ένα αποδεκτό επίπεδο ευημερίας (η κοινωνική πρόοδος οδηγεί σε διεύρυνση των αναγκών) Η ανάγκη συνδέεται με ένα αποδεκτό επίπεδο ευημερίας (η κοινωνική πρόοδος οδηγεί σε διεύρυνση των αναγκών)
Φιλοσοφική προσέγγιση (σύνδεση αναγκών με σκοπούς ζωής) Φιλελεύθερη προσέγγιση Φιλελεύθερη προσέγγιση Οι ανάγκες ποικίλουν από πολιτισμό σε πολιτισμό Οι ανάγκες ποικίλουν από πολιτισμό σε πολιτισμό Προτείνουν τη χρήση του όρου προτιμήσεις αντί αναγκών Προτείνουν τη χρήση του όρου προτιμήσεις αντί αναγκών Ο κρατικός παρεμβατισμός και ο σχεδιασμός κοινωνικής πολιτικής εμπεριέχει κινδύνους (αύξηση φορολογίας, περιορισμός ατομικών ελευθεριών) Ο κρατικός παρεμβατισμός και ο σχεδιασμός κοινωνικής πολιτικής εμπεριέχει κινδύνους (αύξηση φορολογίας, περιορισμός ατομικών ελευθεριών) Η κάλυψη των αναγκών θα ρυθμιστεί καλύτερα από αγορά & φιλανθρωπία, εθελοντισμό Η κάλυψη των αναγκών θα ρυθμιστεί καλύτερα από αγορά & φιλανθρωπία, εθελοντισμό Προτεραιότητα των ανθρώπων να διαθέτουν μέρος της κυριότητας του όπως αυτοί το επιθυμούν Προτεραιότητα των ανθρώπων να διαθέτουν μέρος της κυριότητας του όπως αυτοί το επιθυμούν Έμφαση στην αυτοδιάθεση & ενδυνάμωση του ατόμου να αποφασίσει τι έχει ανάγκη και πως θα την καλύψει Έμφαση στην αυτοδιάθεση & ενδυνάμωση του ατόμου να αποφασίσει τι έχει ανάγκη και πως θα την καλύψει
Μαρξιστική προσέγγιση Υποκειμενικότητα & αντιλήψεις για ανάγκες είναι κοινωνικά καθορισμένες από υιοθέτηση ορισμένων κανονιστικών προτύπων Υποκειμενικότητα & αντιλήψεις για ανάγκες είναι κοινωνικά καθορισμένες από υιοθέτηση ορισμένων κανονιστικών προτύπων Μαθαίνουμε τι είναι ανάγκη & διαμορφώνουμε την ταυτότητα μας σε ένα περιβάλλον που επηρεάζεται από τον οικονομικό παράγοντα Μαθαίνουμε τι είναι ανάγκη & διαμορφώνουμε την ταυτότητα μας σε ένα περιβάλλον που επηρεάζεται από τον οικονομικό παράγοντα Καπιταλισμός επηρεάζει συνείδηση ανθρώπου δημιουργεί πλαστές ανάγκες έξω από δημιουργική φύση του ανθρώπου Καπιταλισμός επηρεάζει συνείδηση ανθρώπου δημιουργεί πλαστές ανάγκες έξω από δημιουργική φύση του ανθρώπου Ανάγκες καθορίζονται από τις κυρίαρχες ομάδες & εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους, εξασφάλιση συναίνεσης από τις κυριαρχούμενες ομάδες Ανάγκες καθορίζονται από τις κυρίαρχες ομάδες & εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους, εξασφάλιση συναίνεσης από τις κυριαρχούμενες ομάδες Συστημικές οικονομιές αλλαγές & μετάβαση σε κοινωνικό σύστημα απαλλαγμένο από καταπίεση & ανισότητα θα ανοίξουν το δρόμο για τον επαναπροσδιορισμό των αναγκών & απελευθέρωση της φαντασίας & δημιουργικής επινοητικότητας ατόμου Συστημικές οικονομιές αλλαγές & μετάβαση σε κοινωνικό σύστημα απαλλαγμένο από καταπίεση & ανισότητα θα ανοίξουν το δρόμο για τον επαναπροσδιορισμό των αναγκών & απελευθέρωση της φαντασίας & δημιουργικής επινοητικότητας ατόμου
Κοινωνικά κινήματα & ανάγκες Οι σχέσεις εξουσίας (με βάση φύλο, τάξη, φυλή κ.α.) που επικρατούν σε μια κοινωνία καθορίζουν την πρόσληψη των αναγκών Οι σχέσεις εξουσίας (με βάση φύλο, τάξη, φυλή κ.α.) που επικρατούν σε μια κοινωνία καθορίζουν την πρόσληψη των αναγκών Ζητούμενο: το δικαίωμα των καταπιεσμένων κοινωνικών ομάδων να προσδιορίσουν τις ανάγκες τους & να αμφισβητήσουν δομές καταπίεσης Ζητούμενο: το δικαίωμα των καταπιεσμένων κοινωνικών ομάδων να προσδιορίσουν τις ανάγκες τους & να αμφισβητήσουν δομές καταπίεσης Φεμινιστικό κίνημα Φεμινιστικό κίνημα Καταπίεση γυναίκας είναι οικουμενική & παίρνει διάφορες μορφές από πολιτισμό σε πολιτισμό Καταπίεση γυναίκας είναι οικουμενική & παίρνει διάφορες μορφές από πολιτισμό σε πολιτισμό Ανάγκες καθορίζονται στο πλαίσιο μιας ανδροκεντρικής εξουσίας Ανάγκες καθορίζονται στο πλαίσιο μιας ανδροκεντρικής εξουσίας Κοινωνικές συμβάσεις μαθαίνουν τη γυναίκα να αποδέχεται ρόλους που διαιωνίζουν την κοινωνική ανισότητα (διάκριση βιολογικού & κοινωνικού φύλου) Κοινωνικές συμβάσεις μαθαίνουν τη γυναίκα να αποδέχεται ρόλους που διαιωνίζουν την κοινωνική ανισότητα (διάκριση βιολογικού & κοινωνικού φύλου) Ζητούμενο η γυναικείας χειραφέτησης & αυτονομία, χρήση μεθοδολογίας που θα λαμβάνει υπόψη με τη γυναικεία εμπειρία στην εκτίμηση αναγκών Ζητούμενο η γυναικείας χειραφέτησης & αυτονομία, χρήση μεθοδολογίας που θα λαμβάνει υπόψη με τη γυναικεία εμπειρία στην εκτίμηση αναγκών
ΒΑΣΙΚΕΣ & ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ (Doyal & Cough) ΒΑΣΙΚΕΣ & ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ (Doyal & Cough) Υπάρχουν κάποιες βασικές προϋποθέσεις για την ανθρώπινη δράση, την κοινωνική αλληλόδραση & συμμετοχή στην οργανωμένη κοινωνία Υπάρχουν κάποιες βασικές προϋποθέσεις για την ανθρώπινη δράση, την κοινωνική αλληλόδραση & συμμετοχή στην οργανωμένη κοινωνία 2 βασικές πρωταρχικές ανάγκες 2 βασικές πρωταρχικές ανάγκες ανάγκη για επιβίωση & φυσική υγεία (προϋπόθεση για νοητική, γνωστική & συναισθηματική μας ωρίμανση & κατάκτηση μιας ενεργητικής ζωής) ανάγκη για επιβίωση & φυσική υγεία (προϋπόθεση για νοητική, γνωστική & συναισθηματική μας ωρίμανση & κατάκτηση μιας ενεργητικής ζωής) ανάγκη για ανθρώπινη αυτονομία (ικανότητα διαμόρφωσης στόχων & στρατηγικών συναφών με τα ενδιαφέροντα μας ) συνδέεται με 3 μεταβλητές ανάγκη για ανθρώπινη αυτονομία (ικανότητα διαμόρφωσης στόχων & στρατηγικών συναφών με τα ενδιαφέροντα μας ) συνδέεται με 3 μεταβλητές επίπεδο κατανόηση για τον εαυτό του & κοινωνία, γνωστικές δεξιότητες & ποιότητα της εκπαίδευσης επίπεδο κατανόηση για τον εαυτό του & κοινωνία, γνωστικές δεξιότητες & ποιότητα της εκπαίδευσης ψυχολογικής ικανότητα για διαμόρφωση κατάλληλων επιλογών στη ζωή ψυχική υγεία & συναισθηματική επάρκεια ψυχολογικής ικανότητα για διαμόρφωση κατάλληλων επιλογών στη ζωή ψυχική υγεία & συναισθηματική επάρκεια αντικειμενικές ευκαιρίες του κοινωνικοπολιτισμικού περιβάλλοντος που επιτρέπουν στο άτομο να εμπλέκεται σε κοινωνικές δράσεις αντικειμενικές ευκαιρίες του κοινωνικοπολιτισμικού περιβάλλοντος που επιτρέπουν στο άτομο να εμπλέκεται σε κοινωνικές δράσεις
Για την ικανοποίηση των αναγκών της φυσικής υγείας και επιβίωσης και της αυτονομίας πρέπει να εξασφαλίζεται η κάλυψη ορισμένων ενδιάμεσων αναγκών Για την ικανοποίηση των αναγκών της φυσικής υγείας και επιβίωσης και της αυτονομίας πρέπει να εξασφαλίζεται η κάλυψη ορισμένων ενδιάμεσων αναγκών επαρκής θρεπτική τροφή & καθαρό νερό επαρκής θρεπτική τροφή & καθαρό νερό επαρκής προστατευτική κατοικία: προστασία από ακραίες κλιματολογικές καταστάσεις, λιμούς και μεταδοτικούς ιούς. Ικανοποιητικό επίπεδο αποχέτευσης και ειδών υγιεινής, διατήρηση ιδιωτικότητας. επαρκής προστατευτική κατοικία: προστασία από ακραίες κλιματολογικές καταστάσεις, λιμούς και μεταδοτικούς ιούς. Ικανοποιητικό επίπεδο αποχέτευσης και ειδών υγιεινής, διατήρηση ιδιωτικότητας. ακίνδυνο εργασιακό περιβάλλον Αρνητικές συνέπειες εργασιακών συνθηκών: 1. πολύωρη και επίπονη εργασία εξουθενώσει φυσικά και διανοητικά το άτομο, 2. ένα επικίνδυνο περιβάλλον προκαλεί ασθένειες & ατυχήματα 3. εργασίας με μηχανικό και τυποποιημένο χαρακτήρα αδυνατίσουν αυτονομία & δημιουργική ικανότητα ακίνδυνο εργασιακό περιβάλλον Αρνητικές συνέπειες εργασιακών συνθηκών: 1. πολύωρη και επίπονη εργασία εξουθενώσει φυσικά και διανοητικά το άτομο, 2. ένα επικίνδυνο περιβάλλον προκαλεί ασθένειες & ατυχήματα 3. εργασίας με μηχανικό και τυποποιημένο χαρακτήρα αδυνατίσουν αυτονομία & δημιουργική ικανότητα ένα ακίνδυνο φυσικό περιβάλλον. (προστασία από ατμοσφαιρικής & ηχητικής ρύπανσης, μόλυνση του νερού & γης, μολυσματικές ασθένειες, διαταραχή ισορροπίας οικοσυστημάτων ένα ακίνδυνο φυσικό περιβάλλον. (προστασία από ατμοσφαιρικής & ηχητικής ρύπανσης, μόλυνση του νερού & γης, μολυσματικές ασθένειες, διαταραχή ισορροπίας οικοσυστημάτων φροντίδα υγείας. πρόσβαση σε αποτελεσματικές υπηρεσίες υγείας, σωστή πρωτοβάθμια υγεία και ένα πλαίσιο προληπτικών μέτρων φροντίδα υγείας. πρόσβαση σε αποτελεσματικές υπηρεσίες υγείας, σωστή πρωτοβάθμια υγεία και ένα πλαίσιο προληπτικών μέτρων
ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ασφάλεια κατά την παιδική ηλικία. ανάπτυξη της προσωπικότητας παιδική φροντίδα σε σταθερό περιβάλλον που ενισχύει τη γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού ασφάλεια κατά την παιδική ηλικία. ανάπτυξη της προσωπικότητας παιδική φροντίδα σε σταθερό περιβάλλον που ενισχύει τη γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού σημαντικές πρωταρχικές σχέσεις επιτυχής κοινωνικοποίηση απαιτεί τη διαμόρφωση ενός μαθησιακά και συναισθηματικά ασφαλούς περιβάλλοντος σημαντικές πρωταρχικές σχέσεις επιτυχής κοινωνικοποίηση απαιτεί τη διαμόρφωση ενός μαθησιακά και συναισθηματικά ασφαλούς περιβάλλοντος η οικονομική ασφάλεια. αποκλεισμό από βασικές κοινωνικές δραστηριότητες, η απελευθέρωση από τη φτώχεια προϋπόθεση για κοινωνική ένταξη η οικονομική ασφάλεια. αποκλεισμό από βασικές κοινωνικές δραστηριότητες, η απελευθέρωση από τη φτώχεια προϋπόθεση για κοινωνική ένταξη η φυσική ασφάλεια. προστασίας από τη βία και την εγκληματικότητα η φυσική ασφάλεια. προστασίας από τη βία και την εγκληματικότητα η εκπαίδευση: πρόσβαση στους επίσημους εκπαιδευτικούς θεσμούς ποιότητα ενός εκπαιδευτικού συστήματος εύρος & ποικιλία των γνώσεων, τεχνικές & μέθοδοι διδασκαλίας η εκπαίδευση: πρόσβαση στους επίσημους εκπαιδευτικούς θεσμούς ποιότητα ενός εκπαιδευτικού συστήματος εύρος & ποικιλία των γνώσεων, τεχνικές & μέθοδοι διδασκαλίας ασφαλής έλεγχος γεννήσεων και κυοφορία παιδιών δομές οικογενειακού προγραμματισμού, σύστημα προστασίας της υγείας του παιδιού στη διάρκεια της κυοφορίας, γέννησης & ανατροφής ασφαλής έλεγχος γεννήσεων και κυοφορία παιδιών δομές οικογενειακού προγραμματισμού, σύστημα προστασίας της υγείας του παιδιού στη διάρκεια της κυοφορίας, γέννησης & ανατροφής
ΑΝΑΓΚΕΣ: 2 ΣΗΜΑΣΙΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ: 2 ΣΗΜΑΣΙΕΣ 1. Ανάγκες ως κινητήριες δυνάμεις που ενεργοποιούνται από μια κατάσταση ανισορροπίας ή έντασης σε ένα οργανισμό εξ αιτίας μιας βασικής έλλειψης 1. Ανάγκες ως κινητήριες δυνάμεις που ενεργοποιούνται από μια κατάσταση ανισορροπίας ή έντασης σε ένα οργανισμό εξ αιτίας μιας βασικής έλλειψης ΠΥΡΑΜΙΔΑ IEΡAΡXIAΣ ΑΝΑΓΚΩΝ (ΜΑSLOW) ΠΥΡΑΜΙΔΑ IEΡAΡXIAΣ ΑΝΑΓΚΩΝ (ΜΑSLOW) Βιολογικές επιβίωσης Βιολογικές επιβίωσης ασφάλειας ασφάλειας κοινωνικής αναγνώρισης & αγάπης & ανήκειν κοινωνικής αναγνώρισης & αγάπης & ανήκειν εκτίμησης & αισθητικής εκτίμησης & αισθητικής αυτοπραγμάτωσης αυτοπραγμάτωσης 2. Ανάγκες ως ιδιαίτερη κατηγορία σκοπών ζωής που θεωρούνται ως οικουμενικοί και η μη ικανοποίηση τους προκαλεί σημαντικές βλάβες (φιλοσοφικές θεωρήσεις)
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Συνιστά μια ερευνητική διαδικασία που αποσκοπεί στην παρέμβαση Συνιστά μια ερευνητική διαδικασία που αποσκοπεί στην παρέμβαση Σύνολο ενεργειών σε μια σειρά Σύνολο ενεργειών σε μια σειρά προσδιορισμός αντικειμενικών στόχων προσδιορισμός αντικειμενικών στόχων Ρυθμιστικό χαρακτήρα, διοχετεύει δράσεις σε επιθυμητούς στόχους Ρυθμιστικό χαρακτήρα, διοχετεύει δράσεις σε επιθυμητούς στόχους Στόχος η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων- Στόχος η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων- κανονιστική δραστηριότητα:διέπεται από κανόνες κανονιστική δραστηριότητα:διέπεται από κανόνες Κ.Σ. συμβάλει στη λήψη αποφάσεων Κ.Σ. συμβάλει στη λήψη αποφάσεων προσβλέπει στο μέλλον προσβλέπει στο μέλλον
Κοινωνικός σχεδιασμός ένα σχέδιο συλλογικής δράσης για την αντιμετώπιση των αναγκών & μια ανθρωποκεντρική ανάπτυξη ένα σχέδιο συλλογικής δράσης για την αντιμετώπιση των αναγκών & μια ανθρωποκεντρική ανάπτυξη Ανάλυση της κοινωνικής κατάστασης, κοινωνικών πολιτικών και υπηρεσιών Ανάλυση της κοινωνικής κατάστασης, κοινωνικών πολιτικών και υπηρεσιών Καθορισμός στόχων και προτεραιοτήτων Καθορισμός στόχων και προτεραιοτήτων Σχεδιασμός προγραμμάτων & κινητοποίηση των κατάλληλων πηγών Σχεδιασμός προγραμμάτων & κινητοποίηση των κατάλληλων πηγών Εφαρμογή και αξιολόγηση Εφαρμογή και αξιολόγηση
ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟΣ Συμμόρφωση σε αξίες & ηθικούς σκοπούς Συμμόρφωση σε αξίες & ηθικούς σκοπούς Απευθύνεται σε μειονεκτούσες κοινωνικές Απευθύνεται σε μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες ομάδες ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΣ Ή ΣΥΓΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΣ Ή ΣΥΓΚΥΡΙΑΚΟΣ Παρέμβαση στοχεύει σε έγκαιρες & στιγμιαίες λύσεις σε καταστάσεις κρίσεις Παρέμβαση στοχεύει σε έγκαιρες & στιγμιαίες λύσεις σε καταστάσεις κρίσεις ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟΣ Βασίζεται σε επιστημονική διαδικασία (θετικισμός) Βασίζεται σε επιστημονική διαδικασία (θετικισμός) στοχεύει στην πιο αποτελεσματική λύση στοχεύει στην πιο αποτελεσματική λύση Ελαχιστοποίηση κόστους μεγιστοποίηση αποτελέσματος Ελαχιστοποίηση κόστους μεγιστοποίηση αποτελέσματος ΣΥΝΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΝΗΓΟΡΙΚΟΣ Απευθύνεται σε μικρές ομάδες ή διοικητικές ενότητες Απευθύνεται σε μικρές ομάδες ή διοικητικές ενότητες Σχεδιασμός αποσκοπεί λύσεις ευνοϊκες στα προβλήματά τους Σχεδιασμός αποσκοπεί λύσεις ευνοϊκες στα προβλήματά τους
ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (δεδομένα, αξίες, πράξη) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (δεδομένα, αξίες, πράξη) ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΒΛΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΒΛΗΜΑΤΟΣ (φύση πρβλ, δυνατότητα παρέμβασης, στόχοι) (φύση πρβλ, δυνατότητα παρέμβασης, στόχοι) ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ σύγκριση λύσεων, επιλογή σύγκριση λύσεων, επιλογή ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ Καθορισμός σχεδίου, ανάλυση & κατανομή πόρων, εποπτεία εφαρμογής, καθορισμός συστήματος αξιολόγησης, ενέργειες & αποτελέσματα Καθορισμός σχεδίου, ανάλυση & κατανομή πόρων, εποπτεία εφαρμογής, καθορισμός συστήματος αξιολόγησης, ενέργειες & αποτελέσματα 4. ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ 4. ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ σταδιακή αξιολόγηση διαδικασίας, υφίσταται ή όχι το πρόγραμμα, προσαρμογές, έλεγχος μετά τη διακοπή της παρέμβασης σταδιακή αξιολόγηση διαδικασίας, υφίσταται ή όχι το πρόγραμμα, προσαρμογές, έλεγχος μετά τη διακοπή της παρέμβασης ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (νέες προτάσεις & ιδέες (νέες προτάσεις & ιδέες
Στόχοι KOΙΝΟΤΗΤΕΣ, ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ KOΙΝΟΤΗΤΕΣ, ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ-ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ-ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΘΕΣΜΟΙ ΘΕΣΜΟΙ Μορφή στρατηγικής & παρέμβασης Μορφή στρατηγικής & παρέμβασης ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΝΕΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Φάσεις & στάδια κοινωνικού σχεδιασμού Φάση ανάλυσης Φάση ανάλυσης Στάδιο Α. Διαμόρφωση του προβλήματος Στάδιο Α. Διαμόρφωση του προβλήματος 1. Πλαίσιο (πληθυσμός-κοινωνικό περιβάλλον & επιπτώσεις σε αυτό, αιτιολόγηση παρέμβασης εντοπισμός αδυναμιών & ελλείψεων και εναρμόνιση με ένα σύστημα αξιών) 2. Διαμόρφωση του προβλήματος: α. προσδιορισμός και συγκεκριμενοποίηση β. ανάλυση της κατάστασης (τεκμηρίωση χρήση στοιχείων) γ. συστηματοποίηση των απόψεων (λαμβάνουμε υπόψη αντιλήψεις εμπλεκόμενων και δεδομένα και ιεραρχούμε παρεμβάσεις δ. Προσδιορισμός σκοπών & στόχων 3. Στάδιο Β. Εναλλακτικές πολιτικές: Επιλογή πληρέστερης λύσης αλλά και εναλλακτικής οικονομικότερη, συντομότερη, με άλλη διαδικασία. Λαμβάνουμε υπόψη υλικά μέσα, χρονική΄δυνατότητα, κοινωνικό συμφέρον, δικαιοσύνη, προοπτικές
Φάση Πραγματοποίησης Στάδιο Γ. (Σχέδια-Ενέργειες, Αποτελέσματα) Στάδιο Γ. (Σχέδια-Ενέργειες, Αποτελέσματα) Διατύπωση σχεδίου &έγκριση Διατύπωση σχεδίου &έγκριση Προγραμματισμός πόρων Προγραμματισμός πόρων Επίβλεψη & ενδεχόμενη τροποποίηση Επίβλεψη & ενδεχόμενη τροποποίηση Στάδιο Δ. Στάδιο Δ. Αξιολόγηση Αξιολόγηση
Εκτίμηση αναγκών Βασικό εργαλείο κοινωνικής πολιτικής και Κ. Ε. που αποσκοπεί στην κοινωνική ανάπτυξη, το σχεδιασμό προγραμμάτων & παροχή αποτελεσματικών υπηρεσιών Βασικό εργαλείο κοινωνικής πολιτικής και Κ. Ε. που αποσκοπεί στην κοινωνική ανάπτυξη, το σχεδιασμό προγραμμάτων & παροχή αποτελεσματικών υπηρεσιών Επιμέρους στόχοι Επιμέρους στόχοι Αναγνώριση & περιγραφή προβλημάτων Αναγνώριση & περιγραφή προβλημάτων Μελέτη παραγόντων που διαιωνίζουν προβλήματα Μελέτη παραγόντων που διαιωνίζουν προβλήματα Καθορισμός προτεραιοτήτων & αποφάσεων Κεντρικής διοίκησης, Τ.Α & ΜΚΟ Καθορισμός προτεραιοτήτων & αποφάσεων Κεντρικής διοίκησης, Τ.Α & ΜΚΟ Αρχή: δεν βασίζεται σε προκαθορισμένες λύσεις αλλά στην ανάλυση ερευνητικών δεδομένων Αρχή: δεν βασίζεται σε προκαθορισμένες λύσεις αλλά στην ανάλυση ερευνητικών δεδομένων
Bradshaw: τυπολογία προσδιορισμού αναγκών Κανονιστικές (normative) Κανονιστικές (normative) ορίζονται με βάση επαγγελματικές κρίσεις με χρήση δεικτών Προσλαμβανόμενες (felt) Προβάλλονται στο δημόσιο χώρο και έχουν εδραιωθεί στην κοινή λογική Εκφρασθείσες (expressed) έχουν διατυπωθεί ρητά ως αιτήματα σε υπηρεσίες έχουν διατυπωθεί ρητά ως αιτήματα σε υπηρεσίες Σχετικές (relative) ανάγκες διαμορφώνονται με βάση τις τοπικές ιδιαιτερότητες (συνεκτίμηση διαφορών υπηρεσιών, πληθυσμιακών και κοινωνικών παραγόντων από περιοχή σε περιοχή)
Αποτελέσματα: μπορεί να χρησιμοποιηθούν κρατικές υπηρεσίες, Τ.Α, ΜΚΟ Προσεγγίσεις Ε.Α. χρησιμοποιούν Προσεγγίσεις Ε.Α. χρησιμοποιούν πρωτογενή στοιχεία από επιτόπια έρευνα ή δευτερογενή δεδομένα πρωτογενή στοιχεία από επιτόπια έρευνα ή δευτερογενή δεδομένα Ποιοτικές ή ποσοτικές μεθόδους Ποιοτικές ή ποσοτικές μεθόδους Διεργασίες από τα κάτω (πρωτοβουλίες πολιτών ή ομάδων από την κοινότητα, ενδυναμωτικές πρακτικές ή από τα πάνω πρωτοβουλίες από κρατικούς φορείς & υπηρεσίες Διεργασίες από τα κάτω (πρωτοβουλίες πολιτών ή ομάδων από την κοινότητα, ενδυναμωτικές πρακτικές ή από τα πάνω πρωτοβουλίες από κρατικούς φορείς & υπηρεσίες Συχνή χρήση ομαδικών διεργασιών (μέσα αλληλόδρασης & συλλογής πληροφοριών, ανταλλαγή απόψεων μέσα από οργανωμένες συναντήσεις ή διασκέψεις Συχνή χρήση ομαδικών διεργασιών (μέσα αλληλόδρασης & συλλογής πληροφοριών, ανταλλαγή απόψεων μέσα από οργανωμένες συναντήσεις ή διασκέψεις
Εκτίμηση αναγκών στην κοινότητα Μέσο στη διαδικασία κοινοτικής ανάπτυξης, παροχής υπηρεσιών που εξετάζει ολιστικά τις ανάγκες της κοινότητα Μέσο στη διαδικασία κοινοτικής ανάπτυξης, παροχής υπηρεσιών που εξετάζει ολιστικά τις ανάγκες της κοινότητα Σκοπός: η διαμόρφωση αποτελεσματικού συστήματος παροχής υπηρεσιών με βάση τις πραγματικές ανάγκες και όχι τις πολιτικές ή γραφειοκρατικές ρυθμίσεις Σκοπός: η διαμόρφωση αποτελεσματικού συστήματος παροχής υπηρεσιών με βάση τις πραγματικές ανάγκες και όχι τις πολιτικές ή γραφειοκρατικές ρυθμίσεις Η Ενδυνάμωση της τοπικής κοινωνίας Η Ενδυνάμωση της τοπικής κοινωνίας Μέθοδοι Μέθοδοι Δευτερογενή δεδομένα σύγκριση με άλλες κοινότητες Δευτερογενή δεδομένα σύγκριση με άλλες κοινότητες Ημι-δομημένες συνεντεύξεις με επαγγελματίες Ημι-δομημένες συνεντεύξεις με επαγγελματίες Ερωτηματολόγια στο σύνολο ή σε δείγμα κατοίκων Ερωτηματολόγια στο σύνολο ή σε δείγμα κατοίκων Συνεντεύξεις με αντιπροσωπευτικό δείγμα κατοίκων ή πρόσωπα κλειδιά Συνεντεύξεις με αντιπροσωπευτικό δείγμα κατοίκων ή πρόσωπα κλειδιά Ομάδες εστίασης Ομάδες εστίασης
Επιλογή μεθόδων εξαρτάται από 4 παράγοντες Από τον τύπο της κοινότητας ή του χώρου Από τον τύπο της κοινότητας ή του χώρου Από το σκοπό, τις ομάδες στόχου & αντικείμενα της Ε.Α. Από το σκοπό, τις ομάδες στόχου & αντικείμενα της Ε.Α. Από τις διαθέσιμες πηγές, (χρηματοδότηση, κόστος, ερευνητική ομάδα, τεχνογνωσία) Από τις διαθέσιμες πηγές, (χρηματοδότηση, κόστος, ερευνητική ομάδα, τεχνογνωσία) Από τη επιστημονική προοπτική που υιοθετεί η ερευνητική ομάδα (τεχνοκρατική ή ενδυναμωτική προοπτική) Από τη επιστημονική προοπτική που υιοθετεί η ερευνητική ομάδα (τεχνοκρατική ή ενδυναμωτική προοπτική)
Κοινοτικό φόρουμ Συναντήσεις μελών της κοινότητας σε μια ανοικτή συζήτηση για ανταλλαγή απόψεων σε κοινοτικά ζητήματα (συνήθως πάνω από 50 άτομα Συναντήσεις μελών της κοινότητας σε μια ανοικτή συζήτηση για ανταλλαγή απόψεων σε κοινοτικά ζητήματα (συνήθως πάνω από 50 άτομα Συντονιστές παρουσιάζουν σκοπούς και διανέμουν φυλλάδια με ερωτήσεις κλειδιά Συντονιστές παρουσιάζουν σκοπούς και διανέμουν φυλλάδια με ερωτήσεις κλειδιά Οργάνωση μικρών ομάδων & συζήτηση, συντονιστές δίνουν ερεθίσματα για ενεργή συμμετοχή Οργάνωση μικρών ομάδων & συζήτηση, συντονιστές δίνουν ερεθίσματα για ενεργή συμμετοχή Η κάθε ομάδα παρουσιάζει τα αποτελέσματα σε νέα συνάντηση στην οποία θα γίνει σύνθεση των συμπερασμάτων Η κάθε ομάδα παρουσιάζει τα αποτελέσματα σε νέα συνάντηση στην οποία θα γίνει σύνθεση των συμπερασμάτων
Eκτίμηση αναγκών εργασίας Τάσεις Τάσεις Ανάγκη για προσαρμογή εκπαίδευσης σε αγορά εργασίας (κριτική) Ανάγκη για προσαρμογή εκπαίδευσης σε αγορά εργασίας (κριτική) Εξειδίκευση σε τομείς αιχμής Εξειδίκευση σε τομείς αιχμής Επαγγελματική κατάρτιση και δια βίου εκπαίδευση Επαγγελματική κατάρτιση και δια βίου εκπαίδευση Ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις Ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις Σκοπός : συγκρότηση πλάνων & σχεδιασμό προγραμμάτων που θα καλύπτουν ανάγκες για εργασία, Σκοπός : συγκρότηση πλάνων & σχεδιασμό προγραμμάτων που θα καλύπτουν ανάγκες για εργασία, Στόχοι: πληροφόρηση εργαζομένων, εργοδοτών θεσμών εκπαίδευσης & κατάρτισης για την κατάσταση στην αγορά εργασίας, έλεγχος & πληροφόρηση για προγράμματα Στόχοι: πληροφόρηση εργαζομένων, εργοδοτών θεσμών εκπαίδευσης & κατάρτισης για την κατάσταση στην αγορά εργασίας, έλεγχος & πληροφόρηση για προγράμματα Δεδομένα σε τοπικό & εθνικό επίπεδο Δεδομένα σε τοπικό & εθνικό επίπεδο
Συντελεστές που διερευνούνται ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προσωπικά χαρακτηριστικά Προσωπικά χαρακτηριστικά Προσόντα-εμπειρία Προσόντα-εμπειρία Φιλοδοξίες-απολαβές-εξειδίκευση Φιλοδοξίες-απολαβές-εξειδίκευση ΖΗΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΖΗΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Φύλο Φύλο Επαγγελματική κατάρτιση, επιστημονική ειδίκευση Επαγγελματική κατάρτιση, επιστημονική ειδίκευση Ελλείψεις σε ειδικότητες – τομείς απασχόλησης Ελλείψεις σε ειδικότητες – τομείς απασχόλησης
Βασικά βήματα εκτίμησης αναγκών εργασίας Προσδιορισμός ομάδων στόχων ή κοινοτήτων όπου θα αναπτυχθεί η παρέμβαση Προσδιορισμός ομάδων στόχων ή κοινοτήτων όπου θα αναπτυχθεί η παρέμβαση Ανάλυση της φύσης του προβλήματος & εμποδίων που υπέχουν για την αντιμετώπιση τους Ανάλυση της φύσης του προβλήματος & εμποδίων που υπέχουν για την αντιμετώπιση τους Εξέταση ελείψεων τρέχουσας πολιτικής & κοινωνικών υπηρεσιών Εξέταση ελείψεων τρέχουσας πολιτικής & κοινωνικών υπηρεσιών Ανάπτυξη δράσεων (π.χ. προγράμματα κατάρτισης προσαρμοσμένα στις συγκεκριμένες συνθήκες Ανάπτυξη δράσεων (π.χ. προγράμματα κατάρτισης προσαρμοσμένα στις συγκεκριμένες συνθήκες Έλεγχος & αξιολόγηση της προόδου και της αποτελεσματικότητας των παρεμβάεων Έλεγχος & αξιολόγηση της προόδου και της αποτελεσματικότητας των παρεμβάεων
Ανάγκες φτώχειας Δομική προσέγγιση της φτώχειας Δομική προσέγγιση της φτώχειας Κατανόηση ευρύτερων κοινωνικών & οικονομικών ανισοτήτων Κατανόηση ευρύτερων κοινωνικών & οικονομικών ανισοτήτων Οργανωτικό επίπεδο (ρόλος υπηρεσιών) Οργανωτικό επίπεδο (ρόλος υπηρεσιών) Υποκειμενικό (ο τρόπος βίωσης της κατάσταση από τα υποκείμενα) Υποκειμενικό (ο τρόπος βίωσης της κατάσταση από τα υποκείμενα) Δείκτες που μπορούν να διερευνηθούν Δείκτες που μπορούν να διερευνηθούν Εισοδήματα και έκταση της φτώχειας (επίσημης) Εισοδήματα και έκταση της φτώχειας (επίσημης) Συνθήκες στέγασης & τύποι κατοικιών Συνθήκες στέγασης & τύποι κατοικιών Ανεργία Ανεργία Χωρική φτώχεια προβληματικές περιοχές) Χωρική φτώχεια προβληματικές περιοχές) Άτυπα δίκτυα Άτυπα δίκτυα
Σχεδιασμός προγράμματος κοινοτικής ανάπτυξης Στάδιο 1 Στάδιο 1 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Κρατικοί πόροι, πολιτικές αγροτικής & κοινοτικής ανάπτυξης Κρατικοί πόροι, πολιτικές αγροτικής & κοινοτικής ανάπτυξης Υποστηρικτικές υπηρεσίες (κρατικές-ΜΚΟ, εμπορικές) Υποστηρικτικές υπηρεσίες (κρατικές-ΜΚΟ, εμπορικές) Περιφερειακά & Ευρωπαϊκά Προγράμματα Περιφερειακά & Ευρωπαϊκά Προγράμματα Δίκτυα υπερτοπικών σχέσεων Δίκτυα υπερτοπικών σχέσεων ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Κοινωνική οργάνωση & τοπικές υπηρεσίες Κοινωνική οργάνωση & τοπικές υπηρεσίες Δομές απασχόλησης Δομές απασχόλησης Τοπική οικονομία Τοπική οικονομία Εκπαιδευτικές ευκαιρίες Εκπαιδευτικές ευκαιρίες Πλαίσιο επικοινωνίας (σχέσεις) Πλαίσιο επικοινωνίας (σχέσεις) Στάσεις & νοοτροπίες Στάσεις & νοοτροπίες Προβληματικές καταστάσεις Προβληματικές καταστάσεις
Στάδια 2-4: Εκτίμηση αναγκών, σχεδιασμός πεδίων παρέμβασης & στρατηγικών δράσεων 2. Εκτίμηση αναγκών & προβλημάτων διερεύνηση αναπτυξιακής προοπτικής: σύνταξη μελετών που αναδεικνύουν τόσο τις δυναμικές & ευκαιρίες όσο & προβλημάτων & ανάγκες τοπικού 3. Καθορισμός πεδίων παρέμβασης με βάση κριτήρια: αξιακές δεσμεύσεις, ένταση προβλημάτων & αναγκών, εφικτότητα λύσεων, βαθμό αποδοχής κοινότητας τοπικής, προσδοκώμενες επιδράσεις στις αιτίες των προβλημάτων. Παραδείγματα πεδίων παρέμβασης: απασχόληση-ανεργία, κοινωνικός αποκλεισμός 4. Επιλογή στρατηγικών στόχων που εξειδικεύονται σε μορφές στρατηγικής δράσης μέσα σε συγκεκριμένο χρόνο: Π.Χ. Στόχος ενίσχυση απασχόλησης ανέργων 1. Κατάρτιση & εκπαίδευση μελών σε τομείς αιχμής 2. αξιοποίηση προγραμμάτων τοπικής οικονομίας & εθνικών δράσεων 3. διαμόρφωση τοπικών δομών απασχόλησης 4. διαμόρφωση συνεταιρισμών διακίνησης προϊόντων κ.ο.κ.
Στάδια 5-6: Εφαρμογή & αξιολόγηση 5. Εφαρμογή στρατηγικών πλάνων αξιοποίηση πόρων του συστήματος παρέμβασης & επιστημονικής γνώσης & μεθοδολογίας, συντονισμός ομάδων & υπηρεσιών, αξιοποίηση πόρων μέσα από υπερτοπικές συνεργασίες 5. Εφαρμογή στρατηγικών πλάνων αξιοποίηση πόρων του συστήματος παρέμβασης & επιστημονικής γνώσης & μεθοδολογίας, συντονισμός ομάδων & υπηρεσιών, αξιοποίηση πόρων μέσα από υπερτοπικές συνεργασίες 6. Αξιολόγηση σε μια ενδυναμωτική προοπτική που λαμβάνει υπόψη της τόσο τις απόψεις και αξιολογήσεις των μελών της κοινότητας όσο και εξωτερικών αξιολογητών. 6. Αξιολόγηση σε μια ενδυναμωτική προοπτική που λαμβάνει υπόψη της τόσο τις απόψεις και αξιολογήσεις των μελών της κοινότητας όσο και εξωτερικών αξιολογητών.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ διαδικασία μέσα από την οποία ελέγχεται η επιτυχία της παρέμβασης & η επίτευξη των στόχων προγράμματος διαδικασία μέσα από την οποία ελέγχεται η επιτυχία της παρέμβασης & η επίτευξη των στόχων προγράμματος Με βάση το χρόνο διεξαγωγής της Με βάση το χρόνο διεξαγωγής της Διαμορφωτική: συνεχής διαδικασία, μέσα από περιοδικές εκτιμήσεις παρέχει νέα δεδομένα & προτάσεις για αλλαγές μεθόδων & δράσεων που θα συμβάλουν σε επίτευξη στόχων Διαμορφωτική: συνεχής διαδικασία, μέσα από περιοδικές εκτιμήσεις παρέχει νέα δεδομένα & προτάσεις για αλλαγές μεθόδων & δράσεων που θα συμβάλουν σε επίτευξη στόχων Συνολική: διαδικασία εκτίμησης του βαθμού επίτευξης στόχων στο τέλος της εφαρμογής του προγράμματος Συνολική: διαδικασία εκτίμησης του βαθμού επίτευξης στόχων στο τέλος της εφαρμογής του προγράμματος Με βάση την επιστημολογική της προοπτική Με βάση την επιστημολογική της προοπτική Θετικιστική: αξιολόγηση από εξωτερικούς παράγοντες με όρους αποτελεσματικότητας & αποδοτικότητας Θετικιστική: αξιολόγηση από εξωτερικούς παράγοντες με όρους αποτελεσματικότητας & αποδοτικότητας Ουμανιστική: αξιολογητές διερευνούν επιλογές αξιών, ανοικτή συζήτηση με εμπλεκόμενους, συμμετοχή πολιτών στην αξιολόγηση προγραμμάτων & οργανισμών στόχος: ενδυνάμωση, αυτοδιάθεση Κριτική σε ουμανιστικό μοντέλο: πολίτες απρόθυμοι να ασκήσουν κριτική σε υπηρεσίες, υποκειμενισμός, επιρροή της σχέσης με ερευνητές, έλλειψη ειδικών γνώσεων ► αδύναμοι παράγοντες αξιολόγησης Ουμανιστική: αξιολογητές διερευνούν επιλογές αξιών, ανοικτή συζήτηση με εμπλεκόμενους, συμμετοχή πολιτών στην αξιολόγηση προγραμμάτων & οργανισμών στόχος: ενδυνάμωση, αυτοδιάθεση Κριτική σε ουμανιστικό μοντέλο: πολίτες απρόθυμοι να ασκήσουν κριτική σε υπηρεσίες, υποκειμενισμός, επιρροή της σχέσης με ερευνητές, έλλειψη ειδικών γνώσεων ► αδύναμοι παράγοντες αξιολόγησης
ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Κριτική συνειδητοποίηση: Εκτίμηση βαθμού συνείδησης των κοινωνικών προβλημάτων και τρόπων αντιμετώπισης τους. Κριτική συνειδητοποίηση: Εκτίμηση βαθμού συνείδησης των κοινωνικών προβλημάτων και τρόπων αντιμετώπισης τους. Δείκτες Δείκτες Ανάδειξη και γνώση κοινοτικών προβλημάτων Ανάδειξη και γνώση κοινοτικών προβλημάτων Πληροφόρηση για τρόπους και μεθόδους αντιμετώπισης τους Πληροφόρηση για τρόπους και μεθόδους αντιμετώπισης τους Συσπείρωση κοινότητας και ανάδειξη κοινοτικού πνεύματος Συσπείρωση κοινότητας και ανάδειξη κοινοτικού πνεύματος Αξιοποίηση και χρήση τοπικών Μ.Μ.Ε. Αξιοποίηση και χρήση τοπικών Μ.Μ.Ε. Κοινοτική και οργανωτική δράση. Κοινοτική και οργανωτική δράση.
Δείκτες αξιολόγησης Στόχος: Ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης: Εκτίμηση του βαθμού προαγωγής και αντιμετώπισης των προβλημάτων των καταπιεσμένων πληθυσμιακών ομάδων Στόχος: Ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης: Εκτίμηση του βαθμού προαγωγής και αντιμετώπισης των προβλημάτων των καταπιεσμένων πληθυσμιακών ομάδων Οργάνωση ομάδων και συνηγορίας πίεσης καταπιεσμένων ομάδων (π.χ. μειονοτικές ομάδες, τσιγγάνοι, ομάδες γυναικών και ανέργων) Οργάνωση ομάδων και συνηγορίας πίεσης καταπιεσμένων ομάδων (π.χ. μειονοτικές ομάδες, τσιγγάνοι, ομάδες γυναικών και ανέργων) Ανάπτυξη αιτημάτων και μορφών πίεσης Ανάπτυξη αιτημάτων και μορφών πίεσης Ο βαθμός αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών των ομάδων Ο βαθμός αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών των ομάδων Ενίσχυση της πολιτισμικής συνεργασίας και δράσης Ενίσχυση της πολιτισμικής συνεργασίας και δράσης Εκτίμηση της πολιτισμικής ανάπτυξης Εκτίμηση της πολιτισμικής ανάπτυξης Δείκτες Δείκτες Αναγνώριση, ανάδειξη και καταγραφή πολιτισμικής κληρονομιάς διαφορετικών ομάδων στην κοινότητα. Αναγνώριση, ανάδειξη και καταγραφή πολιτισμικής κληρονομιάς διαφορετικών ομάδων στην κοινότητα. Συλλογικές δράσεις και συνέχεια πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Συλλογικές δράσεις και συνέχεια πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Διαπολιτισμική επικοινωνία Διαπολιτισμική επικοινωνία
Έρευνα δράσης «P. Valery: «να βρεις δεν είναι τίποτα το δύσκολο είναι να προσθέσεις αυτό που βρήκες». Aνάγκη σύνδεσης κριτικής κοινωνικής θεωρίας με πράξη και έρευνας με συλλογική δράση και παρεμβάσεις από τα κάτω «P. Valery: «να βρεις δεν είναι τίποτα το δύσκολο είναι να προσθέσεις αυτό που βρήκες». Aνάγκη σύνδεσης κριτικής κοινωνικής θεωρίας με πράξη και έρευνας με συλλογική δράση και παρεμβάσεις από τα κάτω Πρακτική παρέμβασης & μάθησης στην πράξη, όχι μόνο μελετά μια κατάσταση & διερευνά πρόβλημα αλλά προτείνει & εφαρμόζει καινοτόμους μεθόδους & λύσεις με ενεργό συμμετοχή πολιτών Πρακτική παρέμβασης & μάθησης στην πράξη, όχι μόνο μελετά μια κατάσταση & διερευνά πρόβλημα αλλά προτείνει & εφαρμόζει καινοτόμους μεθόδους & λύσεις με ενεργό συμμετοχή πολιτών