Λοιμώξεις ουροποιογεννητικού συστήματος Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Πανεπιστημιακή Νεφρολογική Κλινική Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Οι πιο συχνές λοιμώξεις μετά από αυτές του ανώτερου αναπνευστικού

Ορισμός παρουσία βακτηρίων στα ούρα (βακτηριουρία) σε Λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος: παρουσία βακτηρίων στα ούρα (βακτηριουρία) σε συνδυασμό με φλεγμονώδη αντίδραση του ξενιστή

Λοιμώξεις ουροποιητικού Η έκβασή τους εξαρτάται από το πόσο λοιμογόνο είναι το μικρόβιο και από την ευαισθησία του ατόμου στο συγκεκριμένο παθογόνο Έχουν συσχετιστεί με Θήλυ φύλο: μικρή ουρήθρα, γειτνίαση με τον πρωκτό Ηλικία Εγκυμοσύνη Σεξουαλική επαφή Αντισύλληψη (προφυλακτικά, διάφραγμα, σπερμοκτόνα) Εμμηνόπαυση: ατροφία κολπικού/ουρηθρικού επιθηλίου Σακχαρώδης διαβήτης Χρήση ουροκαθετήρα Απόφραξη (νεφρικοί λίθοι, υπερτροφία προστάτου κλπ) Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση Θήλυ φύλο: μικρή ουρήθρα, γειτνίαση με τον πρωκτό.

Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση Παλινδρόμηση των ούρων από την κύστη προς τους νεφρούς Διαταραχή της συνήθους ανατομικής και λειτουργικής σχέσης των ουρητήρων με την κύστη Συχνή στα παιδιά, ιδιαίτερα στα αγόρια Προδιαθέτει σε πυελονεφρίτιδα Δημιουργία ουλής, χρόνια νεφρική βλάβη Στα παιδιά, ιδιαίτερα στα αγόρια, η ΚΟΠ προδιαθέτει σε πυελονεφρίτιδα. Η συνήθης ανατομική και λειτουργική σχέση των ουρητήρων με την κύστη διαταράσσεται, επιτρέποντας στα ούρα να ρέουν από την κύστη προς τους νεφρούς. Η αυξημένη υδροστατική πίεση των ούρων και τα επανειλημμένα επεισόδια πυελονεφρίτιδας μπορούν να καταστρέψουν τελείως το νεφρό αν οι λοιμώξεις δεν αντιμετωπιστούν ταχέως.

Εκκριτική (κατά την ούρηση κυστεοουρηθρογραφία), διαμέσου ενός καθετήρα γεμίζει η άδεια ουροδόχος κύστη με σκιαγραφικό μέσο και με λήψη ακτινογραφιών βλέπουμε κατά πόσο αυτό μένει στην κύστη ή επιστρέφει προς τους νεφρούς κατά τη διάρκεια της ούρησης.

Ταξινόμηση Γίνεται ανάλογα με την: Εντόπιση Παρουσία συμπτωμάτων Κλινική πορεία Παρουσία προδιαθεσικών παραγόντων Ανάλογα με τη συνύπαρξη καταστάσεων που αυξάνουν τον κίνδυνο λοίμωξης ή αποτυχίας της θεραπείας

Εντόπιση της λοίμωξης Κατώτερο ουροποιητικό Ανώτερο ουροποιητικό Ουρηθρίτιδα Κυστίτιδα Προστατίτιδα Ανώτερο ουροποιητικό Πυελονεφρίτιδα Νεφρικό απόστημα νεφρός Νεφρική πύελος ουρητήρας ουροδόχος κύστη Η κυστίτιδα μπορεί να συμβαίνει μόνη της ή και σε συνδυασμό με λοίμωξη του νεφρού (πυελονεφρίτιδα) ουρήθρα

Ταξινόμηση ανάλογα με την ύπαρξη ή μη συμπτωμάτων Συμπτωματική Ασυμπτωματική

Ταξινόμηση ανάλογα με την κλινική πορεία Οξεία Χρόνια Επαναλαμβανόμενη (recurrent) Υποτροπιάζουσα (relapsing) Επαναλοίμωξη (reinfection) Recurrent UTI refers to ≥ 2 infections in six months or ≥ 3 infections in one year. Most recurrences are thought to represent reinfection rather than relapse. Relapses are defined as bacteriuria recurrence with the same species and serologic strain of microorganisms that was present before initial treatment within 2 weeks of therapy withdrawal. Reinfection is a new episode of bacteriuria with a microorganism that is different from the original one. Reinfection may also occur with the same organism that caused the original infection but, in this case, individual episodes of reinfections are usually separated by a symptom-free period of at least one month after antibiotics are stopped and the urine has shown no bacterial growth. Better, reinfection is defined as recurrent UTI caused by a different bacterial isolate or by the previously isolated bacteria after a negative intervening culture or an adequate time period (≥ 2 weeks) between infections. Factors that predispose to recurrent uncomplicated UTI include menopause, family history, sexual activity, use of spermicides and recent antimicrobial use. Reinfection, which is the most common type of recurrent UTI, occurs more than 2 weeks after a patient has completed antimicrobial therapy and is generally due to infection with a different organism (including a different E. coli strain). Relapse occurs in 5% to 10% of women within 2 weeks of completing antimicrobial therapy and is caused by persistence of the same pathogen in the urinary tract system, which suggests infection with an antimicrobial-resistant pathogen.

Ταξινόμηση ανάλογα με τους προδιαθεσικούς παράγοντες Ανάλογα με την ύπαρξη ή μη διακρίνονται σε: Επιπεπλεγμένες Μη επιπεπλεγμένες Επιπλεγμένη Συνύπαρξη λειτουργικών ή ανατομικών διαταραχών, Μη επιπλεγμένη Επεισόδια κυστίτιδας ή πυελονεφρίτιδας σε υγιή κατά τα άλλα άτομα (μη έγκυες) A complicated urinary tract infection, whether localized to the lower or upper tract, is associated with an underlying condition that increases the risk of infection or of failing therapy (such as obstruction, anatomic abnormality, urologic dysfunction, or a multiply-resistant uropathogen).

Απλές (μη επιπεπλεγμένες) λοιμώξεις ουροποιητικού Δεν διαταράσσεται η ακεραιότητα της δομής και της λειτουργίας του ουροποιητικού συστήματος Δεν συνυπάρχει άλλο χρόνιο νόσημα λ.χ. νεφρική ανεπάρκεια, σακχαρώδης διαβήτης

Κριτήρια επιπλεγμένων λοιμώξεων ουροποιητικού Λειτουργικές ή ανατομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος Καθετηριασμός κύστης ή άλλες ουρολογικές παρεμβάσεις τις τελευταίες 2 εβδομάδες Συμπτώματα για >7 ημέρες Συμπτώματα από το γαστρεντερικό (κοιλιακό άλγος, ναυτία ή έμετοι) Σακχαρώδης διαβήτης Ανοσοκαταστολή Εγκυμοσύνη Προηγηθείσα νοσοκομειακή νοσηλεία Ουρολοίμωξη με συχνές υποτροπές και έντονες κλινικές εκδηλώσεις Ηλικιωμένοι ασθενείς Πρόσφατη χρήση αντιβιωτικών Άρρεν φύλο?ΌΧΙ Νεφρολιθίαση, ΧΝΝ, δυσλειτουργία της κύστης (νευρογενής), ΚΟΠ Συμπτώματα για πάνω από 7 ημέρες πριν αναζητήσει ιατρική βοήθεια. Η λοίμωξη από ουροπαθογόνο που είναι ευρέως ανθεκτικό στα αντιβιοτικά θεωρείται επιπλεγμένη.

Επιδημιολογία Είναι το συχνότερο είδος ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων (40%)-χρήση ουροκαθετήρων Αποτελούν το δεύτερο σε συχνότητα είδος λοιμώξεων της κοινότητας (πρώτες του αναπνευστικού) -7.000.000 επισκέψεις σε μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στις ΗΠΑ/έτος Ευθύνονται για πάνω από 100.000 εισαγωγές στο νοσοκομείο στις ΗΠΑ/έτος (πυελονεφρίτιδα)

Επιδημιολογία λοιμώξεων ουροποιητικού-γυναίκες Το 20-50% των γυναικών θα έχουν ένα τουλάχιστον επεισόδιο στη διάρκεια της ζωής τους Σεξουαλικά ενεργές γυναίκες: 0,5-0,7 επεισόδιο οξείας κυστίτιδας /άτομο/έτος Μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες: 0,07 επεισόδιο οξείας κυστίτιδας /άτομο/έτος Risk factors στις σεξουαλικά ενεργείς γυναίκες include recent sexual intercourse, recent spermicide use, and a history of urinary tract infection. Η επίπτωση συμπτωματικών λοιμώξεων κατώτερου ουροποιητικού είναι…. Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες η υπολογιζόμενη επίπτωση επιβεβαιωμένων με καλλιέργεια επεισοδίων οξείας κυστίτιδας..

Επιδημιολογία- οξεία πυελονεφρίτιδα-γυναίκες 12-13 περιπτώσεις /10.000 γυναίκες/έτος

Επιδημιολογία λοιμώξεων ουροποιητικού-άνδρες Η συχνότητα αυξάνεται μετά την 5η 10ετία λόγω: Συχνών καθετηριασμών Υπερτροφίας προστάτη Χαμηλή συχνότητα επεισοδίων κυστίτιδας λόγω δυσκολίας εποικισμού της ουρήθρας εξαιτίας: Μεγάλου μήκους ουρήθρας Ξηρού περιβάλλοντος της ανατομικής περιοχής Αντιμικροβιακών ουσιών του προστατικού εκκρίματος five to eight UTIs occur per year per 10,000 young to middle-aged men

Παθογένεια λοιμώξεων ουροποιητικού Η είσοδος μικροβίων γίνεται: Ανιόντως (δια της ουρήθρας) Η συχνότερη Λεμφογενώς Αιματογενώς Πρέπει να αναζητείται η πρωτοπαθής εστία Οι παράγοντες που καθορίζουν την μετάβαση από λοίμωξη περιοριζόμενη στην κύστη σε λοίμωξη στο νεφρικό παρέγχυμα αφορούν τόσο στο μικρόβιο όσο και στον ξενιστή αλλά παραμένουν εν πολλοίς αδιευκρίνιστοι.

Ουροεπιθήλιο Καλύπτει τη νεφρική πύελο, τους ουρητήρες και την ουροδόχο κύστη Αποτελεί φραγμό για την ουρία, το νερό και εμποδίζει την προσκόλληση μικροβίων Διαταραχή της δομικής και λειτουργικής ακεραιότητάς του οδηγεί σε συμπτωματική λοίμωξη

Παθογένεια λοιμώξεων ουροποιητικού Φυσιολογικά, με εξαίρεση το αρχικό τμήμα της ουρήθρας, το ουροποιητικό σύστημα είναι στείρο μικροβίων Αμυντικοί μηχανισμοί έναντι της λοίμωξης: ούρα (όξινο pH) κόλπος (φυσική χλωρίδα και ειδικά αντισώματα) ουρήθρα (εκκρίσεις αδένων, ανοσοσφαιρίνες) ουροδόχος κύστη (στρώμα βλεννοπολυσακχαρίτη, πρωτεΐνη TH, συστολές της κύστης) Στην ουρήθρα: εκκρίσεις ουρηθρικών αδένων παγιδεύουν μικρόβια, τοπικές ανοσοσφαιρίνες, ενεργοποίηση κυτταροκινών Στην κύστη: ένα στρώμα μουκοπολυσακχαριδίου στο επιθήλιο της κύστης εμποδίζει την προσκόλληση των βακτηρίων, πρωτεΐνηTamm-Horsfall η οποία προσκολλάται στα P ινίδια της E. Coli εμποδίζοντας την προσκόλληση των βακτηρίων, το ρεύμα των ούρων και οι συστολές της κύστης εμποδίζουν τη στάση και τον αποικισμό της κύστης

Παθογένεια λοιμώξεων ουροποιητικού Κλασικό μοντέλο παθογένειας: E.coli από την εντερική χλωρίδα αποικίζει τον κόλπο και την ουρήθρα και ανεβαίνει στην ουροδόχο κύστη Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις από το ίδιο στέλεχος προέρχονται από ουροπαθογόνα σε λανθάνουσα κατάσταση στην ουροδόχο κύστη από προηγούμενη ουρολοίμωξη Το μικρόβιο θα πρέπει να έχει την ικανότητα να διεισδύσει και να προσκολληθεί στα ουροεπιθηλιακά κύτταρα Ουροπαθογόνα από τη μικροβιακή χλωρίδα του πρωκτού (εντερική χλωρίδα)

Παθογόνοι μικροοργανισμοί λοιμώξεων ουροποιητικού συστήματος Απλές λοιμώξεις Επιπλεγμένες λοιμώξεις E. Coli 70-95 20-55 Staphylococci spp. 5-20 1-4 Proteus mirabilis 1-2 1-10 Klebsiella pneumoniae 2-20 Εντερόκοκκοι Citrobacter sp. <1 5 Enterobacter sp. Ps. aureginosa Streptococci group B St. aureus Άλλα 6-20 Staphylococcus saprophyticus Proteus mirabilis (Ουρόλιθοι, Παραγωγή ουρεάσης, αύξηση pH, κρυσταλλοποίηση στρουβίτου/απατίτου) Εντερόκοκκοι σε επιπλεγμένες Ψευδομονάδα σε ενδονοσοκομειακές Σε μη επιπλεγμένες ουρολοιμώξεις σπάνια απομονώνονται μικρόβια πέραν των εντεροβακτηριοειδών και του Staphylococcus saprophyticus

E. coli στη μικροσκόπηση ούρων

E. coli στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο

Μυκητιασικές ουρολοιμώξεις Candida albicans Είναι συχνές σε ασθενείς με: Ουροκαθετήρα Σακχαρώδη διαβήτη Ανοσοκατασταλτική αγωγή

Λοιμώξεις κατώτερου ουροποιητικού

Κλινική εικόνα λοιμώξεων κατώτερου ουροποιητικού Έπειξη προς ούρηση δυσουρία Συχνουρία Δυσουρία Νυκτουρία Υπερηβική ευαισθησία Πλευριτικό άλγος Αιματουρία (ενίοτε) Pollakiuria means frequent, abnormal urination during the day. Δυσουρία: επίπονη ούρηση, νυκτουρία: αυξημένη ούρηση τις νυκτερινές ώρες, έπειξη για ούρηση: σχεδόν συνεχής τάση για ούρηση, urgency Θολά ούρα

Κλινική εικόνα λοιμώξεων του κατώτερου ουροποιητικού στους ηλικιωμένους Η κλασική συμπτωματολογία μπορεί να απουσιάζει Μπορεί να εμφανίζεται με άτυπα συμπτώματα όπως: Γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, έμετοι) Μεταβολή επιπέδου συνείδησης Άτυπη κλινική εικόνα στους πολύ νέους και τους ηλικιωμένους

Οξεία πυελονεφρίτιδα

Κλινική εικόνα οξείας πυελονεφρίτιδας Χαρακτηρίζεται από έντονες κλινικές εκδηλώσεις: Υψηλός πυρετός (θ>38 0C) με ή χωρίς ρίγος Ύψος ανάλογο της βαρύτητας Έντονο οξύ πλευρικό άλγος Ευαισθησία στη σπονδυλοπλευρική γωνία (Giordano) Γαστρεντερικές διαταραχές (έμετοι), εξαιτίας ερεθισμού του πνευμονογαστρικού νεύρου Άτυπη συμπτωματολογία σε ηλικιωμένους Σε βαριές καταστάσεις εικόνα σήψης Συμπτώματα κυστίτιδας μπορεί να υπάρχουν, μπορεί και όχι.

Οξεία πυελονεφρίτιδα-Εργαστηριακός έλεγχος Λευκοκυττάρωση Αυξημένη ΤΚΕ, CRP Πιθανώς Θετική αιμοκαλλιέργεια

Διάγνωση λοιμώξεων ουροποιητικού Παρακλινικός έλεγχος Σε υγιείς γυναίκες με συμπτώματα κυστίτιδας ΔΕΝ είναι απαραίτητος ο έλεγχος με Γενική και Καλλιέργεια ούρων Σκόπιμος σε άτυπη συμπτωματολογία ή υποψία αντοχής στα συνήθη αντιμικροβιακά και βεβαίως σε επιπλεγμένες περιπτώσεις Στην οξεία πυελονεφρίτιδα (επιπλεγμένη ή μη) συνιστάται Γενική και Καλλιέργεια ούρων Απεικονιστικός έλεγχος δεν χρειάζεται σε μη επιπλεγμένες λοιμώξεις ουροποιητικού Να ρωτάμε αν υπάρχουν κολπικές εκκρίσεις ή ερεθισμός στον κόλπο. Η λήψη καλλιέργειας ούρων πριν την έναρξη αντιβιωτικής αγωγής απαραίτητη σε άτυπη συμπτωματολογία ή σε υποτροπιάζουσες περιπτώσεις εντός 3 μηνών από την προηγηθείσα αντιμικροβιακή αγωγή ή υποψία αντοχής στα συνήθη αντιμικροβιακά και βεβαίως σε επιπλεγμένες περιπτώσεις

Γενική Ούρων Σημαντική η σωστή λήψη Πλύσιμο με σαπούνι και άφθονο νερό Ιδανικά τα πρώτα πρωινά ούρα γιατί είναι συμπυκνωμένα Δείγμα μέσου ρεύματος Μεταφορά εντός μιας ώρας στο εργαστήριο Πριν την έναρξη αντιμικροβιακής θεραπείας Υπερηβική παρακέντηση σε βρέφη Προσωρινός καθετηριασμός της κύστης σε υπερήλικες Στην αρχή της ούρησης παρασύρονται μικρόβια από την ουρήθρα

Γενική Ούρων Χημικές μέθοδοι-Ταινίες πολλαπλών αντιδράσεων (Dipstick) εστεράση των λευκοκυττάρων ένζυμο των λευκοκυττάρων  πυουρία αναγωγή των νιτρικών σε νιτρώδη παρουσία Enterobacteriaceae (E.coli) που μετατρέπουν τα νιτρικά των τροφών σε νιτρώδη Αρνητικό τεστ νιτρικών δεν αποκλείει μια ουρολοίμωξη, E. Coli Klebsiella Proteus θετικά νιτρώδη

Μικροσκοπική Εξέταση Ούρων Πυουρία

Μικροσκοπική Εξέταση Ούρων Πυουρία Η πιο ακριβής και αναπαραγόμενη μέθοδος χρησιμοποιεί κυτταρομετρικές πλάκες σε αφυγοκέντρητα ούρα, σε λοίμωξη ουροποιητικού  10 λευκοκύτταρα/microL Πιο απλά: μια σταγόνα αφυγοκέντρητων ούρων σε αντικειμενοφόρο πλάκα, σημαντική πυουρία  10 πυοσφαίρια/κ.ο.π (×400) Παθολογικά πάνω από 2-5 πυοσφαίρια/κ.ο.π (×400)

Μικροσκοπική Εξέταση Ούρων Αιματουρία Απαντάται στο 30% περίπου των λοιμώξεων κατώτερου ουροποιητικού Η παρουσία της χρήσιμη για τη δ.δ από κολπίτιδα και ουρηθρίτιδα

Μικροσκοπική Εξέταση Ούρων Λευκοκυτταρικοί κύλινδροι σε οξεία πυελονεφρίτιδα

Μικροσκοπική Εξέταση Ούρων Βακτηριουρία

Καλλιέργεια Ούρων Γυναίκες Ασυμπτωματικές: Ανάπτυξη >105 CFU/ml ούρων Συμπτωματικές: ανάπτυξη >102 CFU/ml ούρων Άνδρες Ανάπτυξη >104 CFU/ml ούρων με ταυτόχρονη συμπτωματολογία ουρολοίμωξης Τα ούρα δεν πρέπει να παραμείνουν περισσότερο από μία ώρα εκτός ψυγείου και άνω των 24 ωρών εντός ψυγείου. Ανάπτυξη ενδεικτική ουρολοίμωξης, τιμές που είναι συμβατές με μικροβιουρία στην κύστη (bladder bacteriuria) και αποκλείουν την επιμόλυνση. Σε οξεία πυελονεφρίτιδα θετική ουροκαλλιέργεια (στο 80-95% >105 CFU/ml).

Βακτηριουρία Η παρουσία βακτηρίων στα ούρα Δεν συνιστά απαραίτητα και ουρολοίμωξη Ασυμπτωματική βακτηριουρία: δεν απαιτείται θεραπεία Συνήθης επί μόνιμου ουροκαθετήρα Εξαίρεση η ασυμπτωματική βακτηριουρία επί εγκυμοσύνης Εξαίρεση η ασυμπτωματική βακτηριουρία επί εγκυμοσύνης καθώς και όταν επίκειται ουρολογική επεμβατική πράξη στην οποία προβλέπεται αιμορραγία του βλεννογόνου

Ουρολοιμώξεις χωρίς βακτηριουρία Περινεφρικό ή ενδονεφρικό απόστημα Πυόνεφρος Μικροβιακή προστατίτιδα

Αίτια άσηπτης πυουρίας Λοιμώξεις Χλαμύδια, μυκόπλασμα Φυματίωση Οξύ ουρηθρικό σύνδρομο Πρόσφατη λήψη αντιβιοτικών Νοσήματα κολλαγόνου Οξεία σπειραματονεφρίτιδα Διάμεση νεφρίτιδα Προστατίτιδα Οξεία αντίδραση υπερευαισθησίας Νεφροπάθεια από αναλγητικά Πυουρία με αρνητική καλλιέργεια Στην ουρηθρίτιδα άσηπτη πυουρία

Απεικονιστικές μέθοδοι στην οξεία πυελονεφρίτιδα Επί μη ανταπόκρισης στην αγωγή συστήνεται απεικόνιση των νεφρών Αυτή περιλαμβάνει ECHO και CT για εύρεση τυχόν ανατομικών ανωμαλιών της περιοχής Η CT υπερέχει του ECHO, μπορεί να αναδείξει περινεφρικές ή ενδονεφρικές ανωμαλίες (λ.χ. αποστήματα) Δεν απαιτούνται στο 1ο επεισόδιο γυναικός, Στην πυελονεφρίτιδα μετά από 4 ημέρες χωρίς βελτίωση, Στους άνδρες, Σε υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις Υπερηχογραφικά ευρήματα: τοπική ή γενικευμένη διόγκωση του νεφρού, υπο- ή υπερηχογενείς περιοχές νεφρικού παρεγχύματος, απουσία αιμάτωσης στην πάσχουσα περιοχή (έγχρωμο Doppler), πάχυνση του τοιχώματος της νεφρικής πυέλου

Διαφορική διάγνωση λοιμώξεων του κατώτερου ουροποιητικού Διάγνωση Πυουρία αιματουρία Τυπικά μικρόβια Τυπικά χαρακτηριστικά Ουρηθρίτιδα Ναι Σπάνια Chl. trachomatis N. gonorrhoeae Herpes simplex Μικρός αριθμός βακτηριδίων, ήπια συμπτώματα, συχνά μετά από αλλαγή σεξουαλικού συντρόφου Κυστίτιδα Έως 30% E. Coli St. saprophyticus Proteus sp Klebsiella sp Αιφνίδια έναρξη Δυσουρία Συχνουρία Κολπίτιδα Candida sp Trichomonas vaginalis Μικρός αριθμός βακτηριδίων, συχνά έκκριμα και κνησμός Δυσουρία χωρίς συχνουρία Causes of urethritis in women include chlamydia, gonorrhea, trichomoniasis, Candida species, herpes simplex virus, and non-infectious irritants, such as a contraceptive gel.

Οξεία πυελονεφρίτιδα-Επιπλοκές Κυρίως στις επιπλεγμένες περιπτώσεις Σήψη, πολυοργανική ανεπάρκεια Νεφρικό ή περινεφρικό απόστημα Εμφυσηματώδης πυελονεφρίτιδα Νέκρωση θηλών των νεφρικών πυραμίδων Συχνές σε περίπτωση απόφραξης, ΣΔ, ΚΟΠ

Χρόνια πυελονεφρίτιδα Χρόνια διαμεσοσωληναριακή νόσος Συνήθως σε υποτροπιάζουσες λοιμώξεις σε έδαφος χρόνιας απόφραξης ή κυστεοουρητηρικής παλινδρόμησης Συχνά διαδράμει επί μακρόν με ήπια συμπτώματα Ενίοτε καταλήγει σε χρόνια νεφρική βλάβη Ξανθοκοκκιωματώδης πυελονεφρίτιδα: λοίμωξη σε έδαφος χρόνιας απόφραξης από νεφρικό λίθο, μαζική καταστροφή του νεφρικού παρεγχύματος Chronic pyelonephritis is an uncommon cause of chronic tubulointerstitial disease due to recurrent infection, such as infection in association with a chronically obstructing kidney stone (possibly producing xanthogranulomatous pyelonephritis) or vesicoureteral reflux. Affected patients can present with weeks to months of insidious symptoms. Xanthogranulomatous pyelonephritis (XPN) is an unusual variant of chronic pyelonephritis in which there is massive destruction of the kidney by granulomatous tissue containing lipid-laden macrophages. It is thought to be due to aberrant inflammation as a result of a macrophage defect in microbial processing.

Ουρολοιμώξεις σε διαβητικούς ασθενείς Προδιαθεσικοί παράγοντες: Παρουσία γλυκόζης στα ούρα Ελάττωση περισταλτισμού ουρητήρων Λειτουργική διαταραχή λευκών αιμοσφαιρίων Διαβητική αγγειοπάθεια και νευροπάθεια Ανάγκη για συχνούς καθετηριασμούς Σημαντικό πρόβλημα στους διαβητικούς είναι η ανάπτυξη εμφυσηματώδους πυελονεφρίτιδας 5 φορές πιο συχνές οι ουρολοιμώξεις σε διαβητικές γυναίκες, ενίοτε και πιο βαρειές, 3-6 φορές αυξημένος κίνδυνος ασυμπτωματικής βακτηριουρίας σε διαβητικές γυναίκες, όχι όμως σε διαβητικούς άνδρες

Εμφυσηματώδης πυελονεφρίτιδα Νεκρωτική φλεγμονή του νεφρικού παρεγχύματος και των περινεφρικών ιστών Προκαλείται από αεριογόνα παθογόνα (E. coli, K. pneumoniae, P. mirabilis, P. aeruginosa) Προκαλείται απόφραξη των ουροφόρων οδών από τη νέκρωση των θηλών Παρατηρείται μεγάλη θνητότητα Σε βαριές μορφές απαιτείται νεφρεκτομή gas within the renal parenchyma, collecting system or perinephric tissue female:male predominance of 4:1

Φλεγμονή γεννητικών οργάνων άρρενος Ουρηθρίτιδα Επιδιδυμίτιδα Ορχίτιδα Προστατίτιδα Σύφιλη Έρπης γεννητικών οργάνων Κονδυλώματα

Ουρηθρίτιδα Σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα Πιο συχνό αίτιο τα χλαμύδια (Chlamydia trachomatis) και η γονόρροια (Neisseria gonorrhoeae) Λεπτό υδαρές έκκριμα Δυσουρία Γενικώς ήπια συμπτώματα, συχνά υποκλινικά Η γονόρροια μπορεί να προκαλέσει και φλεγμονή της επιδιδυμίδας, των σπερματικών αγγείων και του προστάτη, συχνή αποστηματοποίηση Causes of urethritis in women include chlamydia, gonorrhea, trichomoniasis, Candida species, herpes simplex virus, and non-infectious irritants, such as a contraceptive gel.

Ορχίτιδα Παρωτίτιδα Σπάνιες οι φλεγμονές των όρχεων Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα προσβάλλουν την επιδιδυμίδα αλλά συνήθως όχι τους όρχεις Παρωτίτιδα Στο 40% των μετεφηβικών αρρένων ορχίτιδα και επιδιδυμίτιδα, συχνά αμφοτερόπλευρη Οξύς έντονος πόνος και οίδημα στο όσχεο, πυρετός Συνήθως υποχωρεί χωρίς υπολειμματική βλάβη Ενίοτε όμως ατροφία όρχεων και μειωμένη γονιμότητα

Το ρηχό ανώδυνο έλκος της σύφιλης ανιχνεύεται πιο εύκολα στο πέος από ότι στον κόλπο στην πρωτοπαθή σύφιλη. Παρόλα αυτά οι περισσότερες περιπτώσεις σύφιλης τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες ανιχνεύονται στο δεύτερο στάδιο.

Προστατίτιδα

Προστατίτιδα Εμφανίζεται σε άνδρες νεαρής και μέσης ηλικίας Απουσία χαρακτηριστικών συμπτωμάτων Ταξινόμηση Οξεία προστατίτιδα Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα A. Χρόνια προστατίτιδα/σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους, φλεγμονώδους αιτιολογίας B. Χρόνια προστατίτιδα/σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους μη φλεγμονώδους αιτιολογίας Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα chronic pelvic pain for at least three of the preceding six months in the absence of other identifiable causes. The inflammatory subset of CP/CPPS (class IIIA) includes patients with inflammatory cells in expressed prostatic secretions, postprostate massage urine, or seminal (σπερματικό) fluid. The noninflammatory CP/CPPS (class IIIB) subset includes the remainder of the patients with chronic prostatitis or pelvic pain. asymptomatic inflammatory prostatitis (class IV) is typically diagnosed incidentally during prostate biopsy or an infertility or cancer work-up.

Υπεύθυνα παθογόνα E. coli, Proteus mirabilis κ.α. Gram (-) μικρόβια Οξεία προστατίτιδα Οφείλεται σε ανιούσα ουρολοίμωξη Προδιαθεσικοί παράγοντες Τραυματισμοί (ποδηλάτες, αναβάτες αλόγων) Αφυδάτωση Σεξουαλική αποχή Συχνός καθετηριασμός ουροδόχου κύστεως Υπεύθυνα παθογόνα E. coli, Proteus mirabilis κ.α. Gram (-) μικρόβια Παλινδρόμηση μολυσμένων ούρων στον προστάτη, υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις με παραμονή βακτηρίων στον προστάτη, ιατρογενώς κατά τη διάρκεια καθετηριασμού, μετά από προηγούμενη οξεία βακτηριακή προστατίτιδα, επιμόλυνση από τον κόλπο ή περίνεο, ή αιματογενώς από άλλη σηπτική εστία

Κλινική εικόνα Συνεχής πυρετός (θ>380 C) με ή χωρίς ρίγος Γενική αδιαθεσία, κόπωση Μυαλγίες Δυσουρία, συχνουρία, έπειξη προς ούρηση Άλγος στην πύελο ή/και στο περίνεο Ευαισθησία προστάτη στη δακτυλική εξέταση Επίσχεση ούρων λόγω διάτασης προστάτη Πυώδες έκκριμα από την ουρήθρα

Εργαστηριακός έλεγχος Λευκοκυττάρωση Πυουρία, βακτηριουρία Αύξηση PSA (επανέρχεται μετά από ένα μήνα από την αποδρομή της νόσου) Πιθανές θετικές αιμοκαλλιέργειες

Επιπλοκές προστατίτιδας Συχνές σε ατελώς θεραπευθείσες περιπτώσεις Επιδιδυμίτιδα Προστατικό απόστημα Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα

Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα Μπορεί να εμφανιστεί ως συνέχεια οξείας φλεγμονής ή και χωρίς να προϋπάρχει εστία λοίμωξης του ουροποιητικού Διαγιγνώσκεται με καλλιέργεια προστατικού εκκρίματος ή καλλιέργεια ούρων μετά από μάλαξη του προστάτη Συχνουρία, δυσουρία, άλγος στο περίνεο, χαμηλή πυρετική κίνηση Δ.Δ από χρόνια προστατίτιδα/σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους Φάρμακα πρώτης εκλογής TMP/SMX και φθοριοκινολόνες γιατί δημιουργούν υψηλή συγκέντρωση στον προστατικό ιστό Δ.Δ από χρόνια προστατίτιδα/σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους που είναι διάγνωση εξ αποκλεισμού, δεν υπάρχει πυρετός, ούτε ευαισθησία και διόγκωση του προστάτη στη δακτυλική εξέταση και συνήθως δεν υπάρχει μικροβιακός παράγοντας

Νεφρικοί Λίθοι Στο 80% των περιπτώσεων από ασβέστιο Ουρικό οξύ Οξαλικό ασβέστιο Φωσφορικό ασβέστιο Ουρικό οξύ Στρουβίτης (εναμμώνιο φωσφορικό μαγνήσιο) Κυστίνη Εξαιρετικά επίπονοι, στη νεφρική πύελο, στους ουρητήρες, στην κύστη, στην ουρήθρα. Το 10% των ανθρώπων θα αποκτήσουν συμπτωματικό νεφρικό λίθο μέχρι την ηλικία των 70 και η επίπτωση των συμπτωματικών νεφρικών λίθων έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Οι λίθοι από στρουβίτη εμφανίζονται στα πλαίσια λοίμωξης ουροποιητικού από βακτήρια που παράγουν ουρεάση. ένα 5%-10% είναι λίθοι στρουβίτη (magnesium ammoninum phosphate). Συνδέεται με ουρολοιμώξεις κυρίως από είδη πρωτέα που παράγουν ουρεάση, η οποία διασπά την ουρία και παράγει ιόντα αμμωνίου. Η αύξηση του pH ευοδώνει την κρυσταλλοποίηση του φωσφορικού ασβεστίου και το αμμώνιο κρυσταλλοποιείαι με μαγνήσιο και φωσφορικά.

Νεφρολιθίαση-Επιδημιολογία Επίπτωση: 1/1000/χρόνο Το 10% των ανθρώπων θα εμφανίσουν τουλάχιστον ένα συμπτωματικό νεφρικό λίθο μέχρι την ηλικία των 70 Άνδρες/Γυναίκες: 3-4/1 Αυξημένη συχνότητα σε ηλικία 20-35

Νεφρολιθίαση-Παθογένεια Υπερκορεσμός των ούρων από τις χημικές συνιστώσες των λίθων  κρυσταλλοποίηση  συσσώρευση  αύξηση Συνήθως κανείς προδιαθεσικός παράγοντας Αφυδάτωση Παρατεταμένη κατάκλιση Μεταβολικές διαταραχές (υπερουριχαιμία, κυστινουρία) Νόσοι παραθυρεοειδών αδένων Λοίμωξη από μικροοργανισμούς που παράγουν ουρεάση βακτήρια που παράγουν ουρεάση: Proteus, Klebsiella, Providencia, Pseudomonas, Staphylococcus

Νεφρολιθίαση-Διάγνωση Ακτινογραφία κοιλίας: ορατοί οι λίθοι του ασβεστίου Πιο ευαίσθητο το υπερηχογράφημα

Νεφρολιθίαση-Κλινική εικόνα Αιφνίδιο, έντονο άλγος που αντανακλά στην οσφύ ή τη βουβωνική χώρα Αιματουρία Σε περίπτωση απόφραξης, λοίμωξη ουροποιητικού Σε περίπτωση λιθίασης από στρουβίτη, ανάπτυξη μεγάλων κοραλλιοειδών λίθων που καταστρέφουν το νεφρικό παρέγχυμα Λιθίαση από στρουβίτη στα πλαίσια λοιμώξεων με βακτήρια που παράγουν ουρεάση.

Νεφρολιθίαση-Αντιμετώπιση Αρχικά συντηρητική Σε περίπτωση ενσφήνωσης του λίθου στον ουρητήρα λιθοτρυψία ή άλλη ουρολογική παρέμβαση

Ευχαριστώ για την προσοχή σας Ελπίζω να τελείωσε… Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Νεφρικό απόστημα Συχνότητα 1-10/10.000 νοσηλευόμενους Προκαλείται από τα παθογόνα που προκαλούν επιπλεγμένες ουρολοιμώξεις Φλοιϊκά δημιουργείται συνήθως αιματογενώς Στη μυελώδη μοίρα αναπτύσσεται συνήθως από ανιούσα λοίμωξη Το απόστημα της μυελώδους μοίρας προκαλεί εντονότερα και πρώιμα συμπτώματα Διαγιγνώσκεται με CT ή βιοψία, σπανιότερα με υπερηχογράφημα Η θεραπεία ποικίλλει από απλή αντιμικροβιακή αγωγή μέχρι και νεφρεκτομή Σε νεφρικό απόστημα μπορεί η γενική και καλλιέργεια ούρων να είναι φυσιολογικές

Chlamydia trachomatis Σπάνιο ενδοκυττάριο Gram(-) παθογόνο Προκαλεί πυουρία, συμπτώματα ουρολοίμωξης και δεν απομονώνεται σε κοινά καλλιεργητικά υλικά Ανιχνεύεται με ειδικές καλλιέργειες ούρων και με τη χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων